قازاق ديپلوماتياسى قىتاي ساياساتىنىڭ ىرقىنا كونە بەرەتىندىگىن كەزەكتى رەت كورسەتىپ الدى. ءبىز بۇل رەتتە بەيجىڭدە جۇرگەن قر پرەزيدەنتى نازارباەۆتىڭ ەمەس،جۋىردا قحر-عا ارنايى بارعان سىرتقى ىستەر ءمينيسترى قايرات ءابدىرحمانوۆتىڭ ساپارى جايىندا ايتىپ وتىرمىز. سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ سىرتقى ساياساتتا مەملەكەتتىك، ۇلتتىق مۇددەلەر مەن مۇراتتار ماسەلەسىندە سولقىلداقتىق تانىتۋى بەلگىلى ءبىر دەڭگەيدە مەملەكەت باسشىسىنىڭ كەلىسسوزدەرىنە دە ىقپال ەتەتىندىگىن ەسكەرسەك، وندا ەلباسى ساپارىنان تۇتاس قازاق حالقى ءۇمىت ەتىپ وتىرعان ەرەكشە جايت: قىتايداعى ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ باسىنداعى قيىن احۋالدىڭ ءبىر جاقتى شەشىم تابۋى كۇمان تۋدىرادى. پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ سامميتىنە قاتىساتىندىعى بەلگىلى بولىسىمەن بۇقاراشىل قازاق ءباسپاسوزى مەن قوعام بەلسەندىلەرى قىتايدىڭ قازىرگى تەرريتورياسىندا تۇرىپ جاتقان يرريدەنت قازاقتاردىڭ جايىن ايتىپ، جاھانعا جار سالدى. حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ نازارىن اۋداردى. قازاق زيالىلارىنىڭ جانايقايىنا، ءتىپتى، ەۋروپارلامەنت دەپۋتاتتارى قۇلاق ءتۇردى. ەۋروپارلامەنتپەن ارادا دانەكەرلىك قىزمەت جاساعان الىستاعى باۋىرىمىز ءومىرحان التىننىڭ ماقالالارى مەن حاتتارى Abai.kz سايتىندا ۇزبەي جاريالانعانىن وقىرمان قاۋىم بەك جاقسى بىلسە كەرەك. قالا بەردى، پورتالىمىزدىڭ تۇراقتى اۆتورى اۋىت مۇقيبەك، «جەبەۋ» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى ءومارالى ادىلبەك، كوسەمسوزشىلەر: كەنجەبەك قۇدىسۇلى، قۇل-كەرىم ەلەمەس (ت.ب.) سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنە قحر-داعى ارىپتەستەرىمەن كەزدەسۋ بارىسىندا نە ىستەۋ كەرەك ەكەندىگىن تاپىشتەپ تۇرىپ ۇعىندىرۋمەن بولدى. ويتكەنى بۇل ازاماتتار رەسمي بەيجىڭنىڭ ساياساتى مەن جۇڭگو مەملەكەتىنىڭ زاڭدارىن جاقسى بىلەتىن ازاماتتار عوي. اسىرەسە، اۋىت مۇقيبەكتىڭ  «ءبىزدىڭ ديپلوماتتار: سي تسزينپين ايتسا، كوندى، شىن چۋانگۋو ايتسا، بولدى دەپ جۇرمەسىن!» اتتى ماقالاسى سوقىرعا تاياق ۇستاتقانداي بولىپ ەدى.

ق. ءابدىراحمانوۆ رەسەيلىك ارىپتەسى س. لاۆروۆپەن نە كەڭەس قۇرىپ تۇر ەكەن؟..

امال كەم، قايرات قۇدايبەرگەنۇلىنىڭ كومانداسى، ونىڭ ىشىندە ءباسپاسوز قىزمەتى دە بار، قازاق تىلىندە ماقالا وقىپ، وعان ءمان بەرمەيتىن بولىپ شىقتى. سونىڭ سالدارىنان قىتاي تاراپى اۋىزدارىنا سالىپ بەرگەن سوزگە مالدانىپ قايتىپ ورالدى. ول ءسوز – «قىتايداعى قازاقتار قوس ازاماتتىقپەن ءجۇر» دەگەن ءسوز ەدى. ءىشىمىز بىلەدى، وسى ءسوزدى ءسال ءتۇسىن سۋىتىڭقىراپ ارتىنان جىمسيا كۇلىپ ايتقان قىتاي ديپلوماتى قازاق ەلشىلەرىنىڭ ساۋاتسىزدىعىنا، دايىندىقتارىنىڭ كەمدىگىنە، تابانسىزدىقتارىنا كۇلگەن بولار. ويتكەنى قىتايدا قوس ازاماتتىق جوق. اۋىت مىرزانىڭ ماقالاسىنا جۇگىنەيىك، ول بىلاي دەپ جازدى: «شىن مانىندە، قازاقستان ازاماتتىعىن العان قانداستارىمىزدىڭ ەسكى تولقۇجاتىن (قىتاي پاسپورتىن) قايتارىپ الماي، حالىقتى تىعىرىققا تىرەپ وتىرعان قىتاي تاراپىنىڭ ءوزى!

مىنە، 1980 جىلى 10 قىركۇيەكتە قحر بۇكىل مەملەكەتتىك بەسىنشى كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ ءۇشىنشى جالپى ماجىلىسىندە قابىلدانعان "قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىق تۋرالى" زاڭىنىڭ 9 - تارماعىن وقىڭىز:

9-تارماق: شەتەلگە قونىستانعان قحر ازاماتى ءوز ەركىمەن شەتەل ازاماتتىعىن قابىلداسا، سول كۇننەن باستاپ، قحر ازاماتتىعىنان اۆتوماتتى تۇردە شىققان بولىپ ەسەپتەلەدى.

بۇل زاڭ كۇنى بۇگىنگە دەيىن قولدانىستا تۇر. وزگەرتۋلەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلۋ ءۇشىن بۇكىل مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى شاقىرىلۋى كەرەك!»

كوردىڭىز بە، ماسەلە قايدا جاتىر؟ قحر ازاماتى ءوز ەركىمەن شەتەل ازاماتتىعىن قابىلداسا، سول كۇننەن باستاپ، قحر ازاماتتىعىنان اۆتوماتتى تۇردە شىعادى ەكەن. دەمەك، قحر-دا قوس ازاماتتىق مارتەبەسىنە «قوساقتالىپ» جۇرگەن ەشكىم جوق. وزگەلەرگە بۇيىرماعان بۇل «ناپاقا» قازاققا قايدان بۇيىرسىن؟ وسىنى اۋىت بىلەدى، ءبىز بىلەمىز. ال سوندا ءبىز بىلگەندى ەلىمىزدىڭ سىرتقى ىستەرىنە جاۋاپتى ۆەدومستۆو وكىلدەرى نەگە بىلمەيدى؟ ءبىلۋى مۇمكىن، بىراق، سونى قىتايدىڭ وزىنە ايتىپ، كوزىنە شۇقيتىن قايرات پەن ەرىك-جىگەر قايراتتارىمىزدىڭ بويىنا بىتپەگەن سوڭ قايتەمىز... ونىڭ ۇستىنە «دەگىزبەسىڭ دەگىزبەس» دەمەكشى، قايرات ءابدىراحمانوۆتى دىڭكەلەتكەن مىنا ءبىر اڭگىمە بولۋى دا ىقتيمال. ول نە اڭگىمە دەسەڭىز ايتالىق: باتىس ءباسپاسوزى  افشورلىق ايماقتاردا كوشىپ جۇرگەن قازاقستاندىق الپاۋىتتاردىڭ قارجىسى وسى كۇندەرى قحر بانكتەرىنەن «قونىس تاۋىپ جاتىر» دەگەنگە ساياتىن اڭگىمە. ياعني، سونداي ءبىر قاڭقۋ ءسوز. الايدا، بۇل ءسوزدىڭ  اقيقاتقا اينالىپ شىعا كەلۋىنە تاڭ قالمايمىز. ويتكەنى باتىس تاراپىنان قازاق الپاۋىتتارىنىڭ كۇماندى قاراجى-قاراجاتىنا بايلانىستى بىرنەشە رەت ەسكەرتۋ جاسالدى. بۇنداي جاعدايدا ءبىزدىڭ «التىن اۋلەت» تاپقان-تايانعاندارىن اكەلىپ، قۇشاعىن اشىپ ىرجيىپ وتىرعان قىتايعا تىقپاعاندا قايتەدى؟.. بۇنداي بولجام جاساۋىمىزعا سەبەپ: كەيىنگى كەزدەرى قازاق بايلارى قىتايشىل بولا باستادى. داريعا نازارباەۆا، مىسالى، قىتاي ءتىلىن ۇيرەنۋىمىز كەرەك دەسە (بۇل كىسى ءبىر ءوزى جارتى ۇكىمەت، جارتى پارالامەنت قوي), ۇكىمەتىمىز قىتاي ديحاندارىنا جەر بەرۋگە جانىن سالىپ، قىتايدىڭ توزىعى جەتكەن زاۋىت-فابريكالارىن اكەلىپ ورنالاستىرۋعا قۇلشىنىپ ءجۇر. ايتسە دە، بۇنىڭ ءبارى بىزدە قىتايمەن اراداعى دوستىق پەن «ءاي-ءاي» ارىپتەستىكتىڭ اياسىندا كورىنىس تابۋدا. ورىسپەن دوس ەدىك، ەندى ول دوستىعىمىزعا قىتاي دوستىعى قوسىلۋدا. بىراق،  بىز بۇل دوستىقتاردىڭ قانداي دوستىق ەكەنىن جاقسى تۇسىنەمىز. قازاق بيلىگىنىڭ رەسەي مەن قحر-عا قاتىستى دوستىعىنا Abai.kz پورتالىنىڭ اۆتورى كەنجەبەك قۇدىسۇلى «اتى بار دا زاتى جوق دوستىق» دەگەن انىقتاما بەردى. اۆتورعا الىپ قوسارىمىز جوق.

ءيا، بەيجىڭدەگى شاڭحاي سامميتىندە جۇرگەن، ءارى اتالعان ۇيىمنىڭ  «كىندىك اكەسى» نۇرسۇلتان نازارباەۆ پەن شي جىپىڭنىڭ  (سي تسزينپين) اراسىندا يرريدەنت قازاقتاردىڭ جايى مەن كوشى-قونعا قاتىستى ءسوز بولادى. بىراق، اقپارات پەن مالىمەت ناقتى بولماعاندىقتان قر پرەزيدەنتى دە «قوس ازاماتتىق الىپ، قويقاڭداپ جۇرگەن قۋ قازاقتارعا» كەيىپ ورالۋى مۇمكىن.

قر سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ سىرقاتى

ءبىزدىڭ سىرتقى ىستەر ماسەلەسىنە جاۋاپتى ۆەدومستۆونىڭ ايىعا الماي كەلە جاتقان سىرقاتى بار. ول سىرقات ەرلان ىدىرىسوۆ دەيتىن رەڭ-باسى دا، رۋحى دا قازاقتان الىس ازاماتتىڭ تۇسىندا، ءتىپتى، اسقىنىپ كەتىپ ەدى، ءابدىراحمانوۆ تا سول ەرلانداردىڭ سويىنان بولسا كەرەك، ءسىم-ءنىڭ مەملەكەتتىك تىلدە ءماۋ دەگەنىن ەستۋگە ءالى كۇنگە زار بولىپ ءجۇرمىز. بايقاعان شىعارسىز، اڭگىمەمىز مەملەكەتتىلىگى بولعانىمەن مەملەكەتتىك رامىزدەرىنىڭ ءبىرى – ءتىلدى جوق ەتۋگە ەرىنبەي ەڭبەك ءسىڭىرىپ كەلە جاتقان مينيسترلىگىمىز تۋرالى بولىپ وتىر.

«قازاقتىڭ ءتىلى ديپلوماتيانىڭ ءتىلى ەمەس» دەپ، قازاق ءتىلىنىڭ ماڭدايىنا «قارا تاڭبا» سالىپ بەرگەن ىدىرىسوۆتىڭ (سۋرەتتە)  تابۋىنان كەيىن بۇل ۆەدومستۆو قازاقشا اقپاراتتارعا مونيتورينگ جاساۋدان دا مۇلدە قالعان سياقتى. ايتارى جوق، توقاەۆتىڭ تۇسىندا قازاق ءباسپاسوزى كوتەرگەن ماسەلەلەرگە ءسىم وكىلدەرى جاۋاپ بەرىپ، قايسىبىر تۇيتكىلدى ىستەردىڭ ءتۇيىنى تارقاتىلىپ جاتاتىن. ال، قازىر...قازىر قر ءسىم-ءى قاڭقيعان قارا جارتاس سياقتى: «جارتاسقا باردىم، كۇندە ايقاي سالدىم، وداندا شىقتى جاڭعىرىق» (اباي). ءبىزدىڭ «قارا جارتاستان» وكىنىشكە قاراي، جاڭعىرىق تا شىقپايدى. ايتۋدىڭ، جازۋدىڭ ءوزى ۇيات. وتكەندە Abai.kz-دەن باستاپ تۇتاس قازاق ءباسپاسوزى، ونى ايتاسىز، تۇرىك باسپاسوزىنە دەيىن جازعان جايناگۇل مەن سايراگۇلدىڭ باسىنداعى احۋال تۋرالى مينيستر ءابدىراحمانوۆ ەستىمەپتى. مينيستر ءابدىراحمانوۆ قازاقستان ازاماتتارىنىڭ تولقۇجاتىن قىتاي بيلىگى سىپىرىپ الىپ، ونىمەن قويماي جازالاۋ لاگەرلەرىنە اپارىپ، قاماپ جاتقانىنان دا حاباراسىز وتىرعان. وسىنداي حابارسىز، دەرەكسىز ادام قىتايدا قوس ازاماتتىقتىڭ جوقتىعىن،  شەت مەملەكەتتىڭ ازاماتتىعىن يەلەنگەن بۇرىنعى وتانداستارىنا قىتاي وكىمەتىنىڭ زەينەتاقى تولەپ تۇراتىندىعىن، شەت مەملەكەتتەن تۇراق تاپقان ەكس-وتانداسىن اۆتوماتتى تۇردە ازاماتتىقتان بوساتاتىندىعىن  قايدان ءبىلسىن؟.. سويتە تۇرا حالىقارالىق داۋلى ماسەلەلەردى ءجىتى باقىلاپ وتىرعان جۇڭگو مەملەكەتىنە جۇگىرىپ بارا قويادى. بارادى دا اۋزى اپپاق بولىپ قايتىپ كەلەدى. قىسقاسىنان قايىرعاندا، قانات ءابدىراحمانوۆتىڭ قىتايعا ساپارى قازاق ديپلوماتياسىنىڭ السىزدىگىن تانىتقان ساپار بولدى.

نوقتاعا باسى سىيماعان قازاقتىڭ نوقتالانا بەرەتىنى نەسى؟  

قر ءسىم-ءنىڭ كەي جاعدايدا، اسىرەسە، ورىس پەن قىتايدىڭ الدىندا قاۋقارسىزدىق تانىتا بەرۋىنىڭ سەبەبىن تاريح قويناۋىندا قالعان كەيبىر  جايتتاردان ىزدۋگە بولاتىن شىعار. راس، قازاقتىڭ ءوز ەركى وزىنەن كەتكەن زامان بولدى، قازاق شەكاراسىن ورىس پەن قىتاي بەلگىلەي سالعان دا كۇندەر ءوتتى. سول كەزدە بولسا كەرەك، قازاق ورىستى «قايىس نوقتا»، قىتايدى «تەمىر نوقتا» اتاپ ۇرەي شاقىردى. بۇگىنگى ۇرپاق تا سول ۇرەيمەن ءوسىپ كەلە جاتىر. ورىس نوقتاسىن «قايىس» دەپ بىلەتىن قازاق وسى كۇندەرى قىتايدىڭ «تەمىر» نوقتاسىنان جامان شوشىپ وتىر. ال قازاقتىڭ «قىتاي نوقتاسىنان» قورقا تۇسكەنىنە قاراپ ورىستىڭ جانى كىرۋدە. بىزدەگى قىتاي فوبياسىن ورىس ءباسپاسوزى، اسىرەسە، ۇلعايتىپ، كۇشەيتىپ باعۋدا. قيت ەتسە، «جەرىڭدى قىتاي الادى»، «قىتاي باسىپ قالادى»، «قازاقتىڭ مەمەلەكەتتىك تۇتاستىعىن قىتاي بۇلدىرەدى»، «قازاقتىڭ قىزدارىن قىتاي قاتىن قىلىپ، جۇتىپ قويادى» دەگەن «نوسترادامۋستىق» «نوقتالى» بولجامداردى قازىر رەسەي باسپاسوزىنەن كۇندە وقۋعا بولادى. ونىڭ سىرتىندا قازاق بيلىگىنىڭ قولىنان جەم جەپ، كەكىرىگىنەن ازىپ وتىرعان ءورىستىلدى ءباسپاسوز جانە بار. قىتاي تاراپى دا قازاقتىڭ وزىنەن قورقىپ، اياعىن تارتىپ ءجۇرۋىن ىشتەي قالايتىنى بەلگىلى. قازاق بيلىگىن كەۋلەگەن كوررۋپتسيانى وڭتايلى پايدالانىپ وتىرعان قىتايلار ارەدىك قر زاڭدارىن بەلدەن باسىپ، سەس كورسەتىپ تە ءجۇر. قىتاي داقپىرتى دا قازىر الىسقا كەتۋدە. «اسپان استى ەلى»، «الەمنىڭ ەكىنشى ەكونوميكاسى»، «قىتاي قۇبىلىسى»، ت.ب. تولىق كەلىسەمىز، قحر ەكونوميكاسى وسى كۇندەرى دامۋ ۇستىندە. بىراق، بۇل ۋاقىتشا جاعداي دەيدى قىتايتانۋشىلار مەن ساراپشىلار. جان سانىنىڭ ءوسۋى، الەمگە كوزى اشىلىپ، كوزقاراس كوكجيەگى كەڭي باستاعان قىتاي جاستارى، ءدىني فاناتيزم، جۇڭگو مەملەكەتىمەن شەكارالاس ەلدەردەگى گەوساياسي احۋالدار رەسمي پەكيندى قاتتى ويلاندىرىپ وتىر. بىزگە مىزعىماستاي كۇشتى كورىنىپ تۇرعان قىتاي وڭتۇستىگىندەگى شاعىن ەلدەرمەن قارىم-قاتىناسىندا گەوساياسي جەڭىلىستەرگە جول بەرۋدە. سوزىمىزگە مىسال رەتىندە قىتايدىڭ وڭتۇستىگىندەگى تەڭىز ارالدارىنىڭ 75 پايىزىنان ايرىلىپ قالعانىن ايتساق تا جەتكىلىكتى شىعار. ال بۇل ارالدار – مۇناي مەن كوگىلدىر وتىنعا باي ارالدار. قىتاي تىلىنە جەتىك، پورتالىمىزدىڭ بەلگىلى اۆتورلارىنىڭ ءبىرى بەيسەن احمەتۇلى «ارالدار ءۇشىن تالاستىڭ اقىرى» دەيتىن ماقالاسىندا مىنانداي دەرەكتەر كەلىتىرىپ ەدى، قاراڭىز:

«وڭتۇستىك قىتاي تەڭىزى – اسكەري جانە ستراتەگيالىق ماسەلەدە ماڭىزدى  عانا ەمەس،  مول بايلىق بازاسى. ونداعى مۇنايدىڭ   قورى 140 ميلليارد توننادان استام بولسا، گازدىڭ زاپاستاعى قورى  250 ميلليارد تەكشە مەتردەن اسادى. ونىڭ ۇستىنە بالىق شارۋاشىلىعىنىڭ قايناعان ورتاسى. قىتاي وسى بايلىقتى ارمانداعانىمەن ازىرشە مۇمكىندىگى بولماي وتىر.

قازىر قىتاي وزىنە تيەسەلى سانايتىن وڭتۇستىك تەڭىز اۋماعىنىڭ  80 پايىزى –  تالاستاعى اۋماققا اينالىپ، قىتايدىڭ اشىق تەڭىزدەگى مۇددەسىنە شەكتەۋ قويدى. تىپتەن تەڭىز جولدارىن بوگەپ تاستادى. ول از بولعانداي ءار ەل ءوزىنىڭ يەلىك ۇققىق كولەمىن بەلگىلەپ، مول مۇناي جانە گاز بايلىعىن اشتى.

قازىر ۆەتنام، مالايزيا، فيليپپين   ەلدەرى وزدەرىنىڭ يەلىك ەتىپ وتىرعان تەڭىز ايدىندارىن قورعاۋ ءۇشىن اسكەري دايىندىقتارىن كۇشەيتىپ جىبەردى. سونىمەن قاتار تەڭىز اۋماقتارىندا مۇناي-گاز سالاسى بويىنشا ونەركاسىپتى بارىنشا قولعا الىپ وتىر. اسىرەسە، ەكونوميكالىق قۋاتى كۇشتى مالايزيانىڭ تەبىنى قاتتى. مالايزيا كۇنىنە 645 مىڭ بارەلل مۇناي وندىرسە (1991), مالايزياعا تاۋەلدى سانالاتىن وسى تەڭىز اۋماعىنداعى مۇنايدىڭ زاپاس قورى 16 ميلليارد توننادان اسادى دەپ مەجەلەنۋدە، ال 260 مىڭ ادامى بار برۋنەيدىڭ نەگىزىگى تابىس كوزى – مۇناي ەكسپورتى. برۋنەي مۇنايى ەكسپورتىنىڭ جارتىسىن جاپونيا الاتىنىن دا ەسكەرۋ كەرەك. ۆەتنام 4 مۇناي الابىن اشسا، فيليپپين شەتەل كومپانيالارىمەن بىرلەسە وتىرىپ مۇناي بۇرعىلاي باستادى».

جوعارىدا اتالعان ەلدەر قىتايمەن اراداعى داۋلى ارالدارعا قالاي يە بولىپ وتىر دەيسىز عوي؟ حالىقارالىق زاڭداردىڭ ارقاسىندا يە بولىپ وتىر. «تەڭىز اۋماعىنداعى يەلىك قۇقىنا قاتىستى 1982 جىلى قابىلدانعان حالىقارالىق كونۆەنتسياعا سايكەس،  قۇرلىق جەردەن 370.4 شاقىرىمعا دەيىنگى (200 ميلل) اۋماق –  ارناۋلى ەكونوميكالىق ايماققا جاتادى.مىنە، بۇل، تەڭىزبەن كورشىلەس ەلدەردىڭ يەلىك قۇقىق ماسەلەسى بويىنشا نەگىزگە الاتىن نورمالارى. قىتايمەن تەڭىز ارقىلى شەكتەسەتىن فيليپپين، يندونەزيا، برۋنەي، مالايزيا، ۆەتنام، قاتارلى ەلدەر دە بۇل تەڭىزگە   يەلىك قۇقىقتارى بار ەكەنىن العا تارتىپ قانا قويماي، ءوز مۇددەلەرىنە ساي ارالداردى يگەرىپ تە  وتىر» دەپ جازادى بەيسەن احمەتۇلى Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىندا جاريالاعان ماقالاسىندا.

ترانسشەكارالىق وزەندەر تۋرالى دا حالىقارالىق زاڭ نورمالى بار. الايدا ءبىز سونى قىتاي تاراپىنان تالاپ ەتە الماي كەلەمىز. «سونىڭ سالدارىنان بالقاشتىڭ «بالىعىن تايداي تۋلاتىپ، باقاسىن قويداي شۋلاتاتىن» ىلەنىڭ سۋى ازايىپ، ۇلى مۇحيتقا بارىپ قۇياتىن ەرتىستىڭ دە ەكپىنى تەجەلىپ بارادى».

تەگىندە، ادام رەسۋرسى مەن سۋ رەسۋرسى قازاقستان ءۇشىن كۇن تارتىبىنەن ەش تۇسپەۋى كەرەك. ويتكەنى، قازاقتىڭ بەستەن ءبىرى ءالى سىرتتا ءجۇر، قازاق دالاسىنا ۇلكەن وزەندەر تەك سىرتتان كەلەدى. دەمەك، قازاق ديپلوماتياسى وسى ەكى ماسەلەنى وزىق ءام تەرەڭ بىلەتىن ماماندار دايارلاپ، سولاردى الدىعا شىعارۋى قاجەت. قازىر ءبىز قازاق دياسپوراسى مەن تارناسشەكارالىق وزەندەر ماسەلەسىن جەتىك بىلەتىن ديپلوماتتارىمىزدى كورە الماي ءجۇرمىز. ءباسپاسوز قىزمەتى مەن ۆەدومستوۆوسى تەگىس قازاقشا قاقپايتىن قايرات پەن ونىڭ كومانداسىنا، ءسىرا، بۇل تىلەگىمىز جەتەر قويار ما ەكەن؟ ءاي، قايدام... ايتسە دە، ماقالامىزدىڭ تۇيىنىندە «قايىس نوقتا» مەن «تەمىر نوقتا» دەگەن ءسوزدى قولدانىستان الىپ تاستاۋ كەرەكتىگىن ايتقىمىز كەلەدى. سەبەبى: ءسوزدىڭ دە ءوز ميسسياسى بولادى. ميسسياسى اياقتالعان ءسوزدى ءمان-ماعىناسىز قولدانا بەرسەك، قورىققانعا قوس كورىنە دە بەرمەك. دۇرىس: ءبىر كەزدە بابالارىمىز بىزگە مىقتى ەسكەرتۋ جاسادى، بىراق، باسىڭدى نوقتاعا بەرىپ، نوقتالانىپ قال دەگەن جوق. ءبىزدىڭ شەندى شەكپەندىلەر، مىنە، وسىنى ەسكەرۋى كەرەك!

داۋرەن قاسەنۇلى

Abai.kz