ەردوعان - ديكتاتور ما، دەموكرات پا؟
«سوڭعى 15 جىل بويى تۇركياداعى ساياسات ساحناسىنىڭ تورىنەن تۇسپەگەن، اۋەلى پرەمەر-مينيستر بولىپ، 2014 جىلدان بەرى پرەزيدەنتتىككە سايلانعان ەردوعان ليرا باعامىنىڭ قۇبىلۋىن "الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى ەكونوميكالىق تەررورشىلاردان" كوردى جانە مۇنىڭ ارتىندا ءوزىنىڭ ناتو بويىنشا وداقتاسى اقش تۇر دەپ مالىمدەدى.
ترامپ اقش پرەزيدەنتى بولعالى الەم ساياساتىندا الۋان ءتۇرلى قۇبىلىستار بولىپ تۇراتىنى داعدىعا اينالىپ كەلەدى.
بىزگە باۋىرلاس تۇركيا رەسپۋبليكاسىن 15 جىل بويى باسقارىپ كەلە جاتقان ەردوعان دا جەكە-دارا بيلەۋدىڭ «حاس شەبەرىنە» اينالىپ ۇلگەردى دەسە دە بولادى. الەم باسپاسوزىندەگى اقپاراتتارعا قاراعاندا 2016 جىلعى تۇركياداعى «اسكەري توڭكەرىس» دەگەن دە نەگىزىنەن ەردوعان بيلىگىن «ماڭگىلىك بيلىككە اپاراتىن توتە جول» دەگەندەر قاتارى مول سياقتى ما، قالاي؟..
اتاتۇرىك نەگىزىن قالاعان بۇل تاۋەلسىز تۇركيا جۇمحۇريەتى - بۇرىنعى ءسانى مەن سالتاناتىن بىرتىندەپ جوعالتىپ جاتقانداي اسەر ەتەدى. قاي ەلدە بيلىككە ديكتاتور كەلسە، سول ەلدىڭ قاراپايىم حالقى قاتتى قىسىم كورەتىنى تاعى دا ايقىن.
اقش-تىڭ تۇركيا مينيسترلەرىنە سانكتسيا سالعانى سول ەكەن. ەردوعان تۋرا كەشەگى قىزىل كوممۋنيستەرشە قوقان-لوقى كورسەتىپ، اقش-تىڭ ەلەكتروندى اپپاراتتارىنان، دوللاردان باس تارتىپ، قىزىق-قىزىق مىنەزدەر كورسەتۋدە. كەشەدەن بەرى تۇركيانى ەكونوميكالىق تىعىرىقتان الىپ شىعۋ ءۇشىن كاتار سياقتى باي مەملەكەتتەردەن سان ميلليارد دوللار تۇراتىن قارىزدى وكىرتىپ تۇرىپ الىپ جاتىر تاعى دا. ءوزى دوللاردان باس تارتادى، تاعى دا باسقا ەلدەردەن سول دوللارمەن قارىز الادى. تۇسىنىكسىز...
سونىمەن بىرگە تۇركيا تاريحىندا رەسەيمەن كەرەمەت «دوستىق» قاتىناسقا كوشكەن ەردوعاننىڭ نە ويلاعانى بارى دا، بىلايعى جۇرتقا جۇمباق...
اقش-تان اشىق تۇردە باس تارتقان بۇل مىرزانىڭ قازىرگى ەڭ سەنىمدى دوسى - ورەكەڭدەر بولىپ شىعا كەلگەنى دە كوپشىلىككە تۇسىنىكسىز كورىنۋدە.
بىزدەگى جانە شەتەلدەردەگى كوپتەگەن ارىپتەستەرى سىندى بۇل ادامنىڭ دا شەتەلدەردەگى وفشورلاردا تىققان دوللارلارى بار دەيدى. بۇل شىن با، وتىرىك پە، ونى تاپ باسىپ ايتا المايمىز... سوندا وفشورشىلاردىڭ بارلىعى دا سالىقتان جاسىرىپ، شەتەل اسىرعان ۇرلىق بايلىقتارىن تەك دوللارمەن تىعاتىن كورىنەدى. سويتە تۇرىپ، وزدەرى دوللاردان باس تارتقانسيدى. بۇعان كىم سەنەدى؟..
جالپى قاراماعىنداعى قاراپايىم حالىقتى بۇعان سەندىرۋگە بولاتىن شىعار، ال، كوزى اشىق، بىلىكتى جانداردى الداي المايتىندارىن نەگە بىلمەي قالادى ەكەن؟
الەمدەگى «ديكتاتور» اتاۋلىلىلاردىڭ بارلىعى دا ەڭ الدىمەن ءوزى بيلەگەن مەملەكەتتى توناۋشىلار ەكەنىن جۇرتتىڭ ءبىلىپ قالعالى قاشان...
جىل سايىن الەمدەگى «ۇرى ديكتاتور» اتاۋلىلاردىڭ قاتارى ءوسىپ كەلە مە، جوق، ءوشۋ الدىندا ما؟
بۇل سۇراققا دا ءوز باسىم جاۋاپ بەرە المايمىن.
مەنىڭ ءبىر بىلەتىنىم - ءوز مەملەكەتىن اياۋسىز توناعان كەز كەلگەن ديكتاتور – ءتۇپتىڭ ءتۇبى زاڭ الدىندا جاۋاپ بەرەتىنى. انا ەسەپسىز ۇرلاپ، وفشورلارعا تىققاندارى قالقىپ سۋ بەتىنە شىعىپ، ۇرى دا، ونىڭ بارلىق جاقىن تۋىستارى دا ماسقارا بولاتىنى ايداي اقيقات!..
ءبىز اڭگىمەگە ارقاۋ ەتىپ وتىرعان باۋىرلاس ەلدىڭ كوسەمى "ەردوعان مىرزا ديكتاتور ما، جوق، دەموكرات پا؟" بۇعان جاۋاپتى تۇبىندە تاريح قانا بەرەتىن بولادى!..
جۇماش كوكبورى
Abai.kz