ۇرلانعان ءسابىز نەمەسە مەن قالاي اش قالدىم؟!
حالىقتىڭ اقشاسىن ۇرلاپ جۇرگەندەر مىنا وقيعانى وقىسىن!
1998 جىلدىڭ جاز مەزگىلى. مىسىر ەلىندە ءۇش جارىم جىلدان اسا ۋاقىت بولىپ، ەلگە العاشقى كەلىپ تۇرعان بەتىم. ءبارى تاڭسىق، ءبارى وزگەرىپ كەتكەن. ون التى جاسار بالا كۇيىندە كەتكەن ەدىم. سانامدا ءۇش جارىم جىل بۇرىنعى سۋرەتتەر عانا ساقتالعان. كىشكەنتاي ءىنى-قارىنداستارىمدى كورىپ تانىماي تۇرمىن. ءبارى ءبىر تۇندە ءوسىپ كەتكەندەي.
وتباسىندا ون اعايىندىمىز. ولاردىڭ اراسىندا ول كەزدە دىنگە بەت بۇرىپ، بەس ۋاقىت نامازعا تۇرعان ەشكىم جوق ەدى. ۇزاق ۋاقىتتان بەرى مەنى كورمەگەن ولار دا ماۋقىن باسالماي ءجۇر. اسىرەسە شەشەم بايقۇس مەن قاي بولمەگە كىرسەم، سول جەردەن تابىلادى. ۇيىقتاسام جانىما كەلىپ بايقاتپاي قاراپ تۇرادى.
كەش اۋا الدىمداعى ەكى ۇلكەن اعام ءشوپ شابىستان ورالدى. امانداسىپ، قال جاعدايىمىزدى سۇراسقانىمىز سول ەدى، قالتالارىنان قىپ-قىزىل ءىرى-ءىرى سابىزدەردى شىعارا باستادى. مەن: "بۇلاردى قايدان الدىڭدار"- دەدىم. ول ەكەۋى جىمىڭداپ: "تاۋدا بالەنشەلەر ءسابىز ەگىپتى، ۇلكەن بولىپ جايقالىپ ءوسىپتى. سول جەردەن تاماققا قاتقانعا دەپ بىرنەشەۋىن جۇلىپ الدىق" - دەدى قيسىق ەش نارسە جاساماعانداي كەيىپپەن. مەن دە قاراپ قالمادىم بىردەن: "رۇقساتسىز بىرەۋدىڭ زاتىن الۋ حارام" دەدىم. ەكى اعام دا ەشتەڭە تۇسىنبەگەن كەيىپپەن ماعان باجىرايا قاراپ تۇردى دا: "بىزدە الا بەرەدى. وندا تۇرعان نەسى بار"- دەدى. وسىمەن اڭگىمە ءتامام بولدى. الدەنە ۋاقىتتان كەيىن كەشكى اس تا دايىن بولدى. داستارحاندا ۇزاق جىلداردان كەيىن باس قوسىپ، ءتورت كوزىمىز تۇگەل جايعاسىپ وتىرعانىمىز وسى. بۋى بۇرقىراپ ىستىق اس قۇيىلدى. الدىما قويىلعان تاماققا ءۇڭىلدىم. ىشىندە تۋرالعان قىپ-قىزىل سابىزدەر ءجۇر. جۇرەگىم زىرك ەتە قالدى. تاعاتسىزدانا: "مىناۋ باعاناعى ءسابىز بە؟"- دەدىم. ءبارى ءۇنسىز. ۇنسىزدىكتى ء"يا" دەپ ۇلكەن اعام بۇزدى. "وندا مەن ىشە المايدى ەكەنمىن، كەشىرەرسىزدەر"- دەدىم دە داستارحاننان تۇرىپ كەتتىم.
سابىر ساقتاپ وتىرا بەرۋگە دە بولار ما ەدى؟. بىراق توسەكتەن تاۋىپ العان ءبىر تال قۇرمانى جەپ قويعاننان كەيىن ساداقادان كەلگەن قۇرما بولۋى مۇمكىن دەگەن كۇدىكپەن ءتۇنى بويى دومبەكشىپ ۇيىقتاي الماي شىققان اللا ەلشىسى ەسىمە ءتۇستى. قىزمەتشىسىنىڭ اكەلگەن دامىنەن اس تاتىپ، ارتىنان ونىڭ حارام تابىس ەكەنى انىقتالعاننان كەيىن قوس قولىن اۋزىنا سالىپ قۇسۋعا ارەكەت جاساعان ءابۋ باكىردەي ساحابانىڭ وقيعالارىن وقىپ، بويعا ءسىڭىرىپ كەلگەن ماعان داستارحاندا ودان ءارى وتىرا بەرۋ قيىن ەدى. ونىڭ ۇستىنە ۇلكەن اعام: "مولداكەڭنىڭ قۇرساعى توق شىعار، كورەسىڭدەر قارنى اشقاندا جالماڭداپ ءوزى اق جەيدى" - دەپ سالدى. شەشەم "ىشسەڭشى" - دەپ نەشە رەت ۇسىنىپ كورىپ ەدى، ونىسىنان ناتيجە شىقپادى. مەن تۇرىپ كەتكەننەن كەيىن كىم نە دەگەنىن بىلمەيمىن. بىراق ۇلكەن اعامنىڭ ءوزىن اقتاپ تاعى دا ءبىر نارسەلەر دەگەنى ءسوزسىز. سول ءتۇنى اش ۇيىقتادىم. تاڭعى اسقا شەشەم كەشەگى استىڭ ءدامدى جەرىنەن، ۇلكەن جىلىكتى ۇستىنە قويىپ قايتادان ۇسىندى. مەن تاعى دا باس تارتتىم. مۇنى كورگەن ەكى اعامنىڭ وزدەرىن ءبىرتۇرلى سەزىنىپ وتىرعانى بايقالدى. از ۇنسىزدىكتەن كەيىن ەكەۋى دە كەشىرىم سۇراپ، "سەنى اش قالدىردىق. بۇدان كەيىن قايتالانبايدى مولدەكە"- دەدى دە قۇشاقتاپ، بەتىمنەن ءسۇيدى. مەنىڭ ءىس-ارەكەتىم ولاردىڭ ار-وجدانىن وياتتى بىلەم. مەنىڭ قالجىڭداپ وتىرماعانىمدى، باس تارتۋىمنىڭ ىشكى يمانىمنىڭ سەرپىلى ەكەنىن ول ەكەۋى دە ءتۇسىندى.
كەيدە ءبىر عانا ءىس-ارەكەت ايتىلعان قۇرعاق ۋاعىزدان الدە قايدا اسەرلى بولادى. بىرنەشە جىلدان كەيىن قۇدايعا شۇكىر وتباسى مۇشەلەرىنىڭ كوپشىلىگى نامازعا كەلدى. الگى ءسابىز ۇرلاعىش اعام قالاداعى ءبىر نان پىسىرەتىن كاسىپورىنعا كۇزەتشى بولىپ جۇمىسقا تۇردى. كاسىپورىنداعى جۇمىسشىلار ۇيلەرىنە قايتاردا ءتاتتى توقاش، پەچەنە دەيسىز بە، جوق ۇن، قانت، كامپيت دەيسىز بە، ءبارىن سومكەلەرىنە تىعىپ، سىرتقا شىعاراتىن كورىنەدى. ولارمەن ەسىك اۋزىندا تەكسەرىپ تۇرعان كۇزەتشىلەر بولىسەدى ارينە. بىراق اعام ەشنارسەنى قولىنا ىلمەيدى. ۇيگە ءبىر ءتۇيىر ۇرلىق زات اكەلمەيدى. ءسويتىپ ءجۇرىپ الگى جەردەگى ۇرلىققا شىداي الماي ول جۇمىسىن تاستاپ تىندى.
مۇنى كورگەندە مەن باياعى ۇرلانعان ءسابىزدى ەرىكسىز ەسكە ءتۇسىردىم.
ايگۇل ورىنبەكتىڭ facebook پاراقشاسىنان
Abai.kz