سينگاپۋر زاماناۋي تەحنولوگيامەن جاراقتانۋى جاعىنان ءھام ونى جاساپ شىعارۋدا الەمدە 15-ورىندا تۇر. ال وڭتۇستىك-شىعىس ازيا ەلدەرىنىڭ ىشىندە  بۇل سالادا ونىڭ الدىن ورايتىن مەملەكەت جوق دەسە دە بولادى. عالامدىق يننوۆاتسيا يندەكسى (GII) 2017 جىلى «سينگاپۋر ازياداعى يننوۆاتسيالىق بەلسەندىلىگى ەڭ جوعارى مەملەكەت» دەگەن قورىتىندى جاسادى. بىراق، تەحنولوگياداعى جەتىستىكتەرىمەن تاڭداي قاقتىرىپ كەلە جاتقان بۇل مەملەكەتتە ينفورماتيكا ءپانى وقىتىلمايدى. ساناڭىزدا ەرىكسىز «نەگە؟» دەگەن ساۋال تۋىنداعان بولار. ماسەلەنى ارىدان قوزعايىق.

قازىر ەلىمىزدە مەكتەپ وقۋشىلارىنا ارنالعان وقۋلىقتاردىڭ ماكەتى جاسالىپ، جاپپاي تالقىعا ۇسىنىلىپ جاتقانى بەلگىلى. ول وقۋلىقتاردىڭ بەتىن ءبىز دە پاراقتاپ كورگەن ەدىك. بايقاعانىمىز، بۇرىنعىداي ءار ءپاندى ءوز شەڭبەرىندە عانا دوڭگەلەتپەي ءار ءتۇرلى سالالارمەن ساباقتاستىرا جازعان. ماسەلەن، «مەكتەپ» باسپاسى ۇسىنعان 9-سىنىپقا ارنالعان «قازاق ءتىلى» وقۋلىعىندا ءتىلدى بيوتەحنولوگيامەن، قۇقىقپەن، گەندىك ينجەنەريامەن، وزگە دە سالالارمەن بىرىزدىلىكتە تۇسىندىرەدى. ەسكى وقۋلىقتارداعىداي جەكە-جەكە سويلەمدەر ەمەس، مىسال رەتىندە تولىق ماتىندەر بەرىلگەن. وقۋشىعا نەگىزگى بازالىق بىلىممەن قوسا ءارتۇرلى تاقىرىپتا تىڭ اقپارات بەرەتىندىكتەن كوڭىل كوكجيەگىن كەڭەيتۋدە دە ايتارلىقتاي ۇلەسى بار. سوڭعى جىلدارى ورىن العان ءبىلىم سالاسىنداعى وزگەرىستەر كەڭەستىك كەزەڭنەن قالىپتاسىپ قالعان قاساڭ قاعيدالاردى بۇزىپ، تىڭ جاڭالىقتارىمەن كۇننەن كۇنگە تاڭداي قاقتىرىپ جاتقانى ءمالىم.

ونى ءتىلىن بەزەپ سىبايتىندار دا، ءمىنىن تاۋىپ سىنايتىندار دا، قوشتاپ شاشباۋىن كوتەرەتىندەر دە تابىلادى. ال ءبىزدىڭ ءبىلىم سالاسىنداعى بۇگىن تاپقان «جاڭالىعىمىز» سينگاپۋردا الدەقاشان ورنىققان، مويىندالعان جۇيە. وندا ينفورماتيكا ءپانى وقىتىلماۋىنىڭ سىرى دا وسىندا جاتىر. ولار ءار ساباقتى  كومپتەرمەن، زامانۋي تەحنولوگيالارمەن وتكىزەتىندىكتەن «ينفورماتيكا» دەگەن جەكە ءپاندى وقىتۋدىڭ قاجەتتىلىگى جوق. كەز كەلگەن عىلىم وزگە عىلىم سالالارىمەن ەتەنە بايلانىستى.

الەم جۇرتشىلىعىن بىلاي قويعاندا ءوز قازاعىمىزدى قازاقشا سويلەتۋدىڭ توتە جولى – قازاق ءتىلىن تەحنولوگيا ءتىلى ەتۋ. ءتىل تەحنيكامەن توننىڭ ىشكى باۋىنداي بىرگە جاساسقاندا عانا قوعامنىڭ تالاپ-تىلەگىن قاناعاتتاندىراتىن، سۇرانىسقا يە ءتىل بولىپ شىعا كەلەدى. «ۇلتىم» دەپ ۇلى ىستەر جاسايتىن، «ءتىلىم» دەپ تىرلىك قىلاتىن جاستاردان زامانا ۇسىنعان بال مەن ۋدى تالعاماي ىشەتىن، ەلىكتەگىش جاستاردىڭ قاراسى كوپ ەكەنى مويىنداۋعا اۋىر شىندىق. بىراق، ءبىلىم سالاسىنداعى وسىنداي كىشىگىرىم باسپالداقتار ەكونوميكاسى جوعارى، قۋاتتى مەملەكەتكە الىپ باراتىن قادامدار دەپ بىلەيىك!

ءشىنادىل سالتانات

Abai.kz