XXI عاسىرداعى قارجى ورتالىقتارىنىڭ ءرولى قانداي بولماق؟
قارجىلىق حابتار ەلگە ينۆەستيتسيا تارتۋ كولەمىن ارتتىرا الا ما؟ شەتەلدىك ساراپشىلار احقو جۇمىسىنا قانداي باعا بەردى؟ وسى جانە وزگە دە سۇراقتاردىڭ جاۋابىن استانا ەكونوميكالىق فورۋمىنا ءسوز بولدى.
“ىنتالاندىرۋشى ءوسىم: ادامدار، قالالار، ەكونوميكا” تاقىرىبىندا ءوتىپ جاتقان بيىلعى فورۋمدا XXI عاسىرداعى قارجى ورتالىقتارىنىڭ ءرولى قانداي بولادى دەگەن تاقىرىپ تا تالقىعا سالىندى. از ۋاقىت ىشىندە ورتا ازيا مەن تاياۋ شىعىس، شىعىس ەۋروپا ەلدەرىنىڭ، قىتاي مەن موڭعوليا، رەسەي ەلدەرىنىڭ قارجىلىق نارىعىن جالعاي بىلگەن احقو وكىلدەرى دە اتالمىش جيىننان تىس قالمادى. وسى ورايدا، احقو باسقارۋشىسى قايرات كەلىمبەتوۆ احقو-نى قۇرۋ يدەياسىنا توقتالىپ ءوتتى.
“احقو-نى قۇرۋدىڭ نەگىزگى يدەياسى وزگە قارجى ورتالىقتارىمەن بايلانىستىراتىن ەكوجۇيە مەن حاب قۇرۋ بولدى. سونىمەن بىرگە، احقو-نىڭ باستى ماقساتى - ينۆەستورلاردى تارتۋ جانە وڭىردە ۇزدىك ينۆەستيتسيالىق كليمات قۇرۋ بولىپ سانالادى”،-دەدى احقو باسقارۋشىسى.
احقو جۇمىسىنا شەتەلدىك ماماندار دا وڭ باعا بەردى. ولار احقو-نىڭ وسى وڭىردە بوي كوتەرۋى تاريحي-ماڭىزدى شەشىم دەدى.
“ەكونوميكالىق دامۋ نۇكتەسى بۇگىندە باتىستان شىعىسقا قاراي ىعىسۋدا. سونىڭ جارقىن دالەلى - ءسىز بەن ءبىزدىڭ بۇگىن وسى جەردە، وسى وڭىردە باسقوسۋىمىز بولىپ وتىر. سول سەبەپتى احقو-نىڭ وسى وڭىردە بوي كوتەرۋى - ماڭىزدى شەشىم دەپ ويلايمىن”،-دەدى بۇۇ ەسكاتو دامۋ ماسەلەلەرىنە
ارنالعان قارجىلاندىرۋ جانە ماكروەكونوميكالىق ساياسات جونىندەگى ديرەكتور حامزا الي ماليك.
ەسكە سالساق، احقو 2019 جىلدىڭ ناۋرىزىندا الەمدىك قارجى ورتالىقتارى يندەكسىندە (Global Financial Centres Index) 37 ساتىعا كوتەرىلىپ، 102 ورىننىڭ 51 ورنىنا جايعاسقان بولاتىن. ال شىعىس ەۋروپا مەن ورتالىق ازيا ءوڭىرى بويىنشا ورتالىق ءبىرىنشى ورىندى يەلەندى. سونىمەن قاتار ورتالىق «يسلام قارجىسىنا ينستيتۋتسيونالدىق قولداۋ كورسەتكەنى ءۇشىن»، «يسلام قارجىسى
سالاسىندا ساياساتتى قۇرعانى ءۇشىن» جانە «ادام كاپيتالىن دامىتۋداعى باستامالارى ءۇشىن» يسلام قارجىسى سالاسىنداعى Global Islamic Finance Awards (GIFA) اتتى بەلدى جۇلدەنىڭ بىردەن ءۇش ماراپاتىنا يە بولدى.
بۇگىندە احقو الاڭىنا قازاقستان، اقش، ءباا، سينگاپۋر، قىتاي، ۇلىبريتانيا، گەرمانيا جانە فرانتسيا ەلدەرىنەن ءجۇز كومپانيا تىركەلىپ ۇلگەردى. ءبىر جىل ىشىندە سبەربانك، Master Card, Visa, Euroclear, ERG, SAP, «دامۋ» قورى سىندى ءىرى كومپانيالارمەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلدى. احقو وزىنە تىركەلگەن كومپانيالار سانىن 2020 جىلعا دەيىن 500-گە جەتكىزۋدى جوسپارلاپ وتىر.