الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى بۇگىنگى بيلىكتى سىناۋشىلاردىڭ دا، جاقتاۋشىلاردىڭ دا پىكىرىن وقىپ وتىرامىن. «سەنىكى دە دۇرىس، سەنىكى دە ءجون» دەپ قويا سالۋعا بولاتىن ەدى. بىراق، مەن دە ءوز ەلىمدى، ۇلتىمدى، ءتىلىمدى شەكسىز سۇيەتىن اداممىن. جالپى مەن ساياساتقا ارالاسا بەرمەيتىندەردىڭ قاتارىنانمىن. اقىن-جازۋشى حالىقتىڭ رۋحاني تاربيەشىسى دەپ، تەك قانا شىعارماشىلىقپەن جۇرگەن اداممىن. بىراق، ەل بىرلىگى مەن تىنىشتىعىنا قاتىستى ماسەلەدە ساياساتكەر نەمەسە تاريحشى بولۋ مىندەتتى ەمەس دەپ ويلايمىن. سول سەبەپتى، سايلاۋدان كەيىن، اسىقپاي وتىرىپ ءوز ويىمدى ءبىلدىرۋدى ءجون كوردىم. «ءوز ءسوزىم، وزىمدىكى» جاقتىرساڭىز ءوزىڭىز بىلەسىز، جاقتىرماۋعا دا حاقىڭىز بار.

«ايتپاسا ءسوزدىڭ اتاسى ولەدى» دەگەن. «سىن بولسىن، بىراق، شىن بولسىن». ورىندى سىن بولسا، ول قابىلدانادى، ءتيىستى ءىس-شارالار اتقارىلادى، اتقارىلىپ تا جاتقانىن كورىپ وتىرمىز. بايقايمىن، كەيبىر ازاماتتار تىم ارتىق كەتىپ، ءتىپتى، جەكە باسقا ءتيىسىپ جاتىر، ونى دا وسى جەلىدەن بارشاڭىز كورىپ وتىرسىزدار. سويتە وتىرىپ، «بىزدە دەموكراتيا جوق، ءسوز بوستاندىعى جوق» دەيدى. ەگەر راسىندا سولاي بولسا، ءتىپتى وسى جەلىگە ارتىق ءسوز جازا الار ما ەدى؟

«سىن تۇزەلمەي، ءمىن تۇزەلمەيدى». سىننىڭ ايتىلعانى دۇرىس. ال ەگەر سىننىڭ ءوزى سىن كوتەرمەي تۇرسا شە؟ بىرەۋدى سىناردان بۇرىن ءوزىمىز نە ىستەدىك، تىم بولماسا ءوز تۇرمىسىمىزدى، تۋىسىمىزدىڭ جاعدايىن، اعايىننىڭ، اۋىلداستىڭ تىرشىلىگىن تۇزەتۋ ءۇشىن نە ىستەدىك؟ - دەپ سۇراق قويساق بولار ەدى، وزىمىزگە.

تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ تاريحىندا ەكىنشى پرەزيدەنتتى سايلاپ وتىرمىز. سايلاۋعا دەيىنگى قىزمەتىن قوسىپ ەسەپتەگەندە قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ مەملەكەت باسشىسى قىزمەتىنە كىرىسكەنىنە ءالى 100 كۇن دە تولماپتى. ياعني، ءالى ءتىپتى، قولعا العان جۇمىستارىنىڭ العاشقى ناتيجەلەرى دە شىعىپ ۇلگەرگەن جوق.

جاقىندا پرەزيدەنتتى ۇلىقتاۋ راسىمىندەگى ءسوزىن قاسىم-جومارت كەمەلۇلى بىلاي دەپ باستادى: «پرەزيدەنت رەتىندە حالقىمىزعا مىنانى ايتقىم كەلەدى:

ەلىمىزدىڭ ءار ازاماتىنىڭ مۇددەسىن قورعاۋ – مەنىڭ باستى ماقساتىم. ولاردى ساياسي كوزقاراستارى مەن ۇستانىمدارىنا قاراي بولۋگە جول بەرمەيمىن!
ءتۇرلى ساياسي جانە قوعام قايراتكەرلەرىنەن كەلىپ تۇسكەن قۇندى ۇسىنىستاردى، باستامالاردى مەن ءوز جۇمىسىمدا مىندەتتى تۇردە ەسكەرەمىن.
اشىق جانە ءادىل جۇمىس ىستەيمىز. ءبىز ءۇشىن ەڭ ماڭىزدى مىندەت – زاڭعا ساي ادال قىزمەت ەتۋ».

پرەزيدەنت «قوعامدا قوردالانعان كەز كەلگەن ماسەلەگە قاتىستى ۇسىنىس ەنگىزىڭىزدەر، قاراستىرامىز، بىرلەسىپ شەشىم قابىلدايمىز»، دەپ وتىر.
مەملەكەت باسشىسى بۇل ءسوزىن ۇلىقتاۋ ءراسىمىنىڭ ەرتەڭىندە وتاندىق جانە شەتەلدىك باق وكىلدەرىمەن وتكىزگەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا تاعى ايتتى. بۇل وسى الەۋمەتتىك جەلىدە جانە جاريالانىپ جاتتى. ودان كەيىن ىلە-شالا ەۋروپالىق «Euronews» تەلەارناسىنا بەرگەن سۇحباتىن دا كوردىك. ەڭ باستى ۇستانىمى اشىقتىق ەكەنىن ايتىپ وتىر.

پرەزيدەنتتىڭ قىزمەتىنە كىرىسە سالىپ العاشقى قول قويعان جارلىقتارىنىڭ ءبىرى – ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىن قۇرۋ.
قاسىم-جومارت توقاەۆ وسى قادامدارىمەن ءوزىنىڭ باق ءۇشىن دە، جالپى قوعام ءۇشىن دە ديالوگ قۇرۋعا اشىق ەكەنىن ءبىلدىرىپ وتىر دەپ ويلايمىن.
وسى قادامدار اشىقتىققا دالەل ەمەس پە؟

ايتا كەتەتىن تاعى ءبىر ماسەلە، ەگەر ۇلىقتاۋ راسىمىندەگى پرەزيدەنتتىڭ ءسوزىن مۇقيات تىڭداساڭىزدار، ول بۇگىنگى قوعامدا قالىپتاسقان الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە باسقا دا پروبلەمالاردى، قيىنشىلىقتاردى اشىق ايتىپ بەردى. ياعني، «جاۋىردى جابا توقىپ» وتىرعان جوق. پروبلەمالاردىڭ بار ەكەنىن، ءتىپتى، حالىق تۇرمىسىنىڭ ناشارلاعانىنا دەيىن اشىق ايتىپ وتىر. باسقا قاي ەلدىڭ باسشىسى رەسمي قىزمەتكە كىرىسكەندە قوعامنىڭ پروبلەماسىن اشىق كورسەتىپ ەدى؟ كوپ جاعدايدا الداعى 5 جىلدا اتقاراتىن شارۋاعا ۋادە بەرىپ، پروبلەمالاردىڭ ۇستىمەن وتە شىعاتىن.

قاسىم-جومارت توقاەۆ ولاي ەتپەدى. نەگە؟ ويتكەنى، ەلدىڭ باسىنداعى تاۋقىمەتتەن، قوردالانعان كوپ جىلعى پروبلەمالاردان، اۋىلدىڭ توزىپ، اعايىننىڭ ازىپ كەتكەنىنەن، كاسىپورىنداردىڭ تۇرالاپ تىنىسىن اشا الماي تۇرعانىنان، ەل تىزگىنىن ەندى عانا قولىنا الىپ وتىرعان پرەزيدەنتتىڭ حاباردار ەكەنىن حالىق ءبىلسىن دەپ وتىر.

ءسويتىپ، ەندى وسى تىعىرىقتان شىعۋدىڭ 10 باعىتىن ايقىنداپ، اتقارۋشى بيلىككە الداعى 5 جىلدا قان-سورپا جۇمىس تۇرعانىن انىق اڭعارتتى.
سول سياقتى جەمقورلىقپەن كۇرەس ماسەلەسى. بىلەسىزدەر، بۇعان دەيىن مەملەكەتتىك قىزمەت پەن جەمقورلىقپەن كۇرەس مەكەمەلەرى ءبىر شاڭىراقتىڭ استىندا ەدى. ەندى جەمقورلىقپەن ىمىراسىز سوعىستىڭ باستالعانىن ايعاقتاعانداي ءوز الدىنا بولەك ورگان قۇرىلدى. كاسىبي ماماندار شوعىرلاندىرىلىپ، ءتيىستى زاڭنامالارمەن بەكىتىلىپ جاتىر. بۇل مايداندا ەندى ەشقانداي اياۋشىلىق، بارماق باستى، كوز قىستى تىرلىكتىڭ بولمايتىنىن كورسەتپەي مە؟!

بۇدان ارتىق نە كەرەك؟! كەتكەن پرەزيدەنت تە ۇنامايدى، كەلگەنى دە جامان دەپ وتىرساق، سىرتتان بىزگە بىرەۋ جاقسىسىن اكەپ بەرە مە؟ 70 جىلدان استام باسقالار باسقاردى عوي، ول قۇقايدى دا كورىپ ەدىك قوي. ەندى ءوزىمىزدى ءوزىمىز باعالايىقشى، اعايىن!

جالپى، راسىندا وسى ەل ءۇشىن، ۇلت ءۇشىن جانى اۋىرىپ جۇرگەندەر بولسا، ءوز ۇسىنىستارىڭىزدى زاڭدى جولمەن ەنگىزىپ، كەتەۋى كەتكەن دۇنيە بولسا بىرگە تۇزەتۋگە، قوعامدا، ءوزىمىز جۇرگەن ورتادا ادىلدىكتى بىرگە ورناتۋعا ۇمتىلايىق تا، اعايىن!

«التاۋ الا بولسا، اۋىزداعى كەتەدى،
تورتەۋ تۇگەل بولسا، توبەدەگى كەلەدى» دەگەن.
بىرىگۋگە شاقىرامىن! الاش بالاسى، كوك تۋدىڭ استىنا بىرىگەيىك!

قالقامان سارين 

Abai.kz