رەسمي بيلىكتىڭ كەلتىرگەن مالىمەتىنە سەنسەك، ەلىمىزدەگى ورتاشا ايلىق جالاقى مولشەرى 720 دوللاردى قۇراپتى. ءسويتىپ، وزگەلەرمەن سالىستىرعاندا، 53 ورىنعا جايعاسىپتىق. جانە بۇل كورسەتكىش جىل ساناپ ءوسىپ كەلە جاتقان كورىنەدى.

ەندى ەسەپتەيىك، جاڭاعى 720 دوللاردى قازىرگى كۋرسقا سالىپ، ەسەپ شىعارايىق. 385*720 = 277 200 تەڭگە. ياعني، ورتاشا جالاقى 277 مىڭ 200 تەڭگە. مۇنداي جالاقىنى كىمدەر الادى؟ قاراپايىم شارۋا قازاققا بۇل جالاقى قولجەتىمدى مە؟ ونى وزدەرىڭىز دە مەنەن كەم بىلمەيتىندەرىڭىز انىق.

ەندى سالاستىرايىق. وتكەندە "Nur.kz" سايتى "دەپۋتاتتاردىڭ جالاقىسى 1 ميلليون تەڭگەگە دەيىن وسكەنى جۇرتتىڭ نارازىلىعىن تۋعىزدى" دەپ جازدى.

ال ۇلتتىق بانك توراعاسى ەربولات دوساەۆ پارلامەنت سەناتىنىڭ جالپى وتىرىسىندا "ۇلتتىق بانك قىزمەتكەرلەرى 770 مىڭ تەڭگە جالاقى الادى" دەپ مالىمدەدى. بۇل تۋرالى "Ult.kz" سايتى جازدى.

"ەڭ جوعارعى جالاقىنى، ياعني 13 ميلليون 192,4 مىڭ تەڭگەنى كەن ءوندىرۋ ونەركاسىبى جانە كارەرلەردى قازۋ، قارجى جانە ساقتاندىرۋ قىزمەتى جانە وزگە دە وڭدەۋ ونەركاسىبى سالالارىنداعى باس ديرەكتورلار الاتىن بولىپ شىقتى.

ەڭ تومەنگى جالاقى 15,6 مىڭ تەڭگە كولەمىندە بەلگىلەندى – ونى ءبىلىم بەرۋ جانە مەملەكەتتىك باسقارۋ سالالارىندا ءۇي-جايلاردى جيناپ-تازالاۋشى الادى" دەپ جازدى "sputniknews.kz" سايتى. 

سونىمەن ەڭ كوپ جالاقى - 13 192 400 تەڭگە. ال ەڭ تومەن جالاقى - 42 500 تەڭگە. وسى ەكى كورسەتكىشتىڭ ايىرماشىلىعى - 13 149 900 تەڭگە بولادى ەكەن. بۇل 310 ەسە ايىرماشىلىق دەگەن ءسوز. بۇل بىزدەگى جاعداي عوي. وزگەلەردە شە؟

2018 جىلعى ەڭ تومەنگى جالاقى مولشەرى:

قازاقستان 85$

ۋكراينا 134$

روسسيا 164$

يران 246$

پولشا 520$

ەستونيا 601$

شۆەتسيا 2000$

قازىرگىدەي قىمباتشىلىق القىمنان العان زاماندا وسى مولشەردى ماقۇلداپ بەكىتكەن ۇكىمەت مۇشەلەرى مەن دەپۋتاتتاردىڭ ءوزى ءومىر سۇرە الا ما؟ 42 500 تەڭگەگە ءبىر اي بويى كۇن كورە الا ما؟ جوق، ارينە.

شىنداپ كەلگەندە، ەلدىڭ قامىن ويلاعان ۇكىمەت بولسا،  بۇل تەڭسىزدىكتى رەتكە كەلتىرۋدىڭ تۇك قيىندىعى جوق ەدى. حالىقتى جۇمىس جانە قولجەتىمدى باسپانامەن قامتاماسىز ەتىپ، جوعارعى جالاقىعا سالىقتى مولايتىپ، جەمقورلىق پەن پاراقورلىقتى تىيىپ، قازىرگىدەي الەۋمەتتىك سالاعا تابىستىڭ 10% ەمەس، ونى دامىعان ەلدەردەگىدەي 50-60% كوتەرسە جەتكىلىكتى.

ال بىزدە، قازىر كەرىسىنشە، ەڭ جوعارعى جانە تومەنگى جالاقىلاردىڭ اراسى الشاقتاعان ۇستىنە الشاقتاپ بارادى. جوعارىدا كورسەتكەنىمدەي، وندىرىستىك مەكەمە، قارجى جانە ساقتاندىرۋ قىزمەتى باسشىلارى مەملەكەتتىك قاراجاتتى وزدەرىنىڭ جەكە يەلىگى دەپ سانايتىن بولىپ تۇر.

الەۋمەتتىك تەڭسىزدىكتىڭ باستى كورسەتكىشى وسى. حالىقتىڭ نارازىلىعىن تۋدىراتىن دا وسى. سوندىقتان، قۇزىرلى بيلىككە قۇلاققاعىس رەتىندە ايتارىمىز، جوعارعى جانە تومەنگى ەڭبەك اقىنىڭ اراسى الشاقتاي بەرسە ءتۇبى جاقسىلىققا اپارمايدى.

مۇحامبەتكارىم قوجىربايۇلى،

ماڭعىستاۋ

Abai.kz