تاۋەلسىز قازاقستان ەلىنىڭ ءاربىر ازاماتى مەملەكەتتىڭ باعا جەتپەس بايلىعى. سوندىقتان ەلدەگى ءاربىر ازامات مەملەكەتتىڭ شەكسىز قامقورلىعىن سەزىنە الۋى ءتيىس. وسىنى باستا نازاردا ۇستاعان ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءار دايىم كوپشىلىك كوڭىلىنەن شىعاتىن شەشىمدەر قابىلداپ كەلەدى.

ءبارىمىز بىلەتىندەي، ازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى ءار جىلى قازاقستان حالقىنا ارناپ جولداۋ جولدايدى. 2018 جىلعى 5 قازانداعى «قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ءوسۋى: تابىس پەن تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋ» جولداۋىندا ەلباسى ازاماتتاردىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋ باستى ماقسات ەكەنىن اتاپ وتكەن ەدى.  وندا ەلباسى ۇكىمەتكە، ءار سالا باسشىلارىنا وتانداستارىمىزدىڭ تۇرمىتىق ءال-احۋالىن جوعارلاتۋ ءۇشىن جۇمىس ىستەۋگە تاپسىرما بەردى.

ءدال وسى جولداۋدىڭ ءى تاراۋى "حالىق تابىسىنىڭ ءوسۋى" دەپ اتالادى. وندا ەلباسى حالىقتىڭ تابىسىن ارتتىرۋ ءۇشىن قالاي جۇمىس جاساۋ كەرەك ەكەنىن ايتقان. "مەملەكەت پەن ادامداردىڭ كۇش بىرىكتىرۋىنىڭ ارقاسىندا عانا ءبىز جالپىعا ورتاق ەڭبەك قوعامىن قۇرا الامىز" دەيدى ەلباسى.

وسى ماقساتتا، ەڭ الدىمەن ۇكىمەتكە 2019 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ ەڭ تومەنگى جالاقىنى 1,5 ەسە، ياعني 28 مىڭنان 42 مىڭعا دەيىن ءوسىرۋدى تاپسىردى. ودان كەيىن بيۋدجەتتىك مەكەمەلەردە جۇمىس ىستەيتىن 275 مىڭ قىزمەتكەردىڭ ەڭبەكاقىسى كوبەيىپ، ورتا ەسەپپەن 35 پايىزعا ءوسىرۋدى تاپسىردى. وسى تاپسىرمالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن 2019-2021 جىلداردا  رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن جىل سايىن 96 ميلليارد تەڭگە ءبولۋ كەرەك ەكەنىن ايتقان ەدى.

ەلباسىنىڭ وسى تاپسىرمالارىنا بايلانىستى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سالىق كودەكسىنە كوپتەگەن وزگەرىستەر ەنگىزىلىپ وتىر. بۇندا ەڭ قۋانىشتى جاڭالىق ايىنا ەڭ تومەنگى ەسەپتىك كورسەتكىشتىڭ 25 پروتسەنتىنەن اسپايتىن ايلىق الاتىن تۇرعىندار ءۇشىن جەكە تابىس سالىعىن ون پايىزدان ءبىر پايىزعا دەيىن تومەندەتۋ شەشىمى قابىلداندى.

بۇنداي شەشىم شىعۋىنا باستى سەبەپ، باستا ايتقانىمىزداي، ەڭ تومەنگى جالاقى مولشەرى ءبىر جارىم ەسە جوعارلاپ وتىر. وسىعان بايلانىستى بيۋدجەتتىك ورگان قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسى كورنەكتى تۇردە كوبەيدى. بۇدان بولەك حالىقتىڭ تابىس دەڭگەيى دە كورنەكتى ءوستى.

ەلباسى تاپسىرماسىنا ساي جالاقىنى كوتەرۋ جۇمىسى ەلىمىزدەگى بارلىق بيۋدجەتتىك قۇرلىمداردىڭ قىزمەتكەرلەرىن قامتىدى. مۇعالىمدەر، دارىگەرلەر، مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ قىزمەتكەرلەرى، مادەنيەت سالاسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى جانە سپورت الەمىنىڭ قىزمەتكەرلەرى بولسىن ءبارى دە ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىنا ساي جوعارلاتىلعان جالاقىعا قول جەتكىزدى.

تۇڭعىش پرەزيدەنت وتكەن جىلعى جولداۋىندا جالاقىنى جوعارلاتۋ جايلى تاپسىرما بەرگەنىن ايتىپ وتىرمىز. وسى ءىستىڭ زاڭدى جالعاسىنداي بيىل 27 اقپان كۇنى وتكەن «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ سەزىندە وسى ماسەلە قايتا ءسوز بولدى. بۇل جولى ارناي تاپسىرمامەن بيۋدجەت سالاسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسىن بىردەن وتىز پايىز جوعارلاتۋ كەرەك ەكەنى ايتىلدى. ءارى ماۋسىم ايىنىڭ باسىنان باستاپ بۇل تاپسىرما قولعا رەسمي قولعا الىنىپ، جۇزەگە اسا باستادى.

بۇل جەردە ەرەكشە ايتا كەتەرلىگى، جالاقىنى جوعارلاتۋدا ەڭ الدىمەن جۇمىسشى-قىزمەتكەرلەردىڭ كاسىبي بىلىكتىلىگىنە دە بايلانىستى بولدى. ماسەلەن، ۇزاق جىلدىق قىزمەت ءوتىلى بار قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسىنا قوسىلاتىن ۇستەمە ايتارلىقتاي كوپ بولدى دەۋگە بولادى.

ءسوز سوڭىندا، ەلباسىنىڭ 5 قازانداعى جولداۋىنا وراي ەلىمىزدە ەڭ تومەنگى جالاقى ەندىگى جەردە ەڭ تومەنگى كۇنكورىس شەگىنە بايلانىستى بولمايتىنىن ايتا كەتەيىك. الداعى ۋاقىتتا ەڭ تومەنگى جالاقىنىڭ جاڭا مولشەرى بۇكىل ەكونوميكا اۋقىمىنداعى جالاقى ءوسىمىنىڭ كورسەتكىشى رەتىندە قاراستىرىلادى.

ءبىز جوعارىدا مەملەكەتتىك مەكەمەلەر جانە بيۋدجەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسى كورنەكتى تۇردە وسكەنىن ايتتىق. بۇل ءسوزىمىز تەك مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ عانا ايلىعى ءوستى دەگەننەن دەرەك بەرمەيدى. ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ باستاماسىنا ءۇن قوسقان جەكە كاسىپكەرلەر مەن ءىرى كومپانيالار دا وزدەرىنىڭ جۇمىسشىلارىنىڭ جالاقىسىن جوعارىلاتتى. ءبىز بۇنداي اقپاراتتى وتكەن جىلدىڭ سوڭعى توقسانىنان باستاپ ءجيى ەستىپ ءجۇرمىز. دەمەك، ەلباسى جولداۋى ەل حالقىنىڭ تۇرمىس ورەسىنىڭ وسۋىنە وزگەشە ۇلەس قوستى دەگەن ءسوز.

Abai.kz