مارات ايۋباەۆ مىرزامەن استانادا كەزدەيسوق كەزدەستىك. اڭگىمەلەسە كەلە ونەرتاپقىش اعانىڭ ەلوردادا قۇر بوسقا جۇرمەگەنىن اڭعاردىق. جاستايىنان تەحنيكانىڭ قىر سىرىن  ۇعىپ وسكەن بالا، كەڭەس داۋىرىندە كوزگە ءتۇسىپ 20-عا تارتا جاڭالىق اشقان. ولارعا بەرىلگەن پاتەنتى قالتاسىندا. وندىرىسكە جىبەرىلىپ، حالىقتىڭ يگىلىگىنە جۇمسالماعاسىن ونىڭ ءبارى ءولى دۇنيە ەكەنى ءسوزسىز. قازىر زەينەتكەرلىك جاستا بولسادا سوڭعى ويلاپ تاپقان ءورت ءسوندىرۋدىڭ جاڭا تاسىلىنە بيلىكتىڭ نازار اۋدارعانىن قالايتىنىن اشىنا جەتكىزدى. ول ءۇشىن قاقپاعان ەسىگى، بارماعان باسشىسى قالماعان. ەشكىم ەلجىرەپ ەمىرەنبەگەن. دوكەيلەردىڭ كەيبىرى كۇلىپ قارسى الىپ، تۇنەرىپ شىعارىپ سالعان.  قولداۋ كورسەتەدى دەگەن مينيسترلەردەن تاۋى قايتقاسىن پرەزيدەنتتىڭ وزىنە حات جازىپتى. «ءسىزدىڭ «ەلىمىزدى باي مەملەكەتتەر قاتارىنا قوسۋ» باعدارلاماڭىزعا ءوز ۇلەسىمدى قوسپاق نيەتپەن، سىزگە وسى حاتتى سانامالاپ ايتسام، ون ءۇشىنشى رەت جازۋعا ءماجبۇر بولىپ وتىرمىن. ال پرەمەر مەن مينيسترلەرگە، اكىمدەرگە جازعان حاتىمنىڭ سانى 20-دان اسىپ كەتتى. بىراق قانشا جازسامدا، وتىنىشتەرىم اياقسىز قالىپ ءجۇر. جىلۋ جۇيەسىنە، ونىڭ ىشىندەگى قازاندىقتارعا كەتەتىن ميللياردتاعان قارجىنى ۇنەمدەۋ جوسپارىما قۇلاق اسار جان بار ما؟ نۇراعا ەلىمىز ءۇشىن وتە قاجەت ۇسىنىسىمدى قولداپ، مەنى تىم بولماسا 15 مينۋتقا قابىلداساڭىز ەكەن» دەپتى حاتتى قىسقا قايىرعاندا. امال قانشا بۇل حاتتىڭ ەلباسىعا جەتكەن جەتپەگەنى ءبىر اللاعا عانا ايان.

مارات ايۋباەۆ مىرزامەن استانادا كەزدەيسوق كەزدەستىك. اڭگىمەلەسە كەلە ونەرتاپقىش اعانىڭ ەلوردادا قۇر بوسقا جۇرمەگەنىن اڭعاردىق. جاستايىنان تەحنيكانىڭ قىر سىرىن  ۇعىپ وسكەن بالا، كەڭەس داۋىرىندە كوزگە ءتۇسىپ 20-عا تارتا جاڭالىق اشقان. ولارعا بەرىلگەن پاتەنتى قالتاسىندا. وندىرىسكە جىبەرىلىپ، حالىقتىڭ يگىلىگىنە جۇمسالماعاسىن ونىڭ ءبارى ءولى دۇنيە ەكەنى ءسوزسىز. قازىر زەينەتكەرلىك جاستا بولسادا سوڭعى ويلاپ تاپقان ءورت ءسوندىرۋدىڭ جاڭا تاسىلىنە بيلىكتىڭ نازار اۋدارعانىن قالايتىنىن اشىنا جەتكىزدى. ول ءۇشىن قاقپاعان ەسىگى، بارماعان باسشىسى قالماعان. ەشكىم ەلجىرەپ ەمىرەنبەگەن. دوكەيلەردىڭ كەيبىرى كۇلىپ قارسى الىپ، تۇنەرىپ شىعارىپ سالعان.  قولداۋ كورسەتەدى دەگەن مينيسترلەردەن تاۋى قايتقاسىن پرەزيدەنتتىڭ وزىنە حات جازىپتى. «ءسىزدىڭ «ەلىمىزدى باي مەملەكەتتەر قاتارىنا قوسۋ» باعدارلاماڭىزعا ءوز ۇلەسىمدى قوسپاق نيەتپەن، سىزگە وسى حاتتى سانامالاپ ايتسام، ون ءۇشىنشى رەت جازۋعا ءماجبۇر بولىپ وتىرمىن. ال پرەمەر مەن مينيسترلەرگە، اكىمدەرگە جازعان حاتىمنىڭ سانى 20-دان اسىپ كەتتى. بىراق قانشا جازسامدا، وتىنىشتەرىم اياقسىز قالىپ ءجۇر. جىلۋ جۇيەسىنە، ونىڭ ىشىندەگى قازاندىقتارعا كەتەتىن ميللياردتاعان قارجىنى ۇنەمدەۋ جوسپارىما قۇلاق اسار جان بار ما؟ نۇراعا ەلىمىز ءۇشىن وتە قاجەت ۇسىنىسىمدى قولداپ، مەنى تىم بولماسا 15 مينۋتقا قابىلداساڭىز ەكەن» دەپتى حاتتى قىسقا قايىرعاندا. امال قانشا بۇل حاتتىڭ ەلباسىعا جەتكەن جەتپەگەنى ءبىر اللاعا عانا ايان. ۇلتىنىڭ كەلەشەگىن ويلاعان پاتشانىڭ ءبىر اۋىز جىلى ءسوزى قازاق بالاسىنىڭ مىقتىلىعىن الەمگە پاش ەتەرى انىق. سەبەبى قازاقتاردىڭ قولىنان مال باعۋدان باسقا ەشتەڭە كەلمەيدى دەپ جۇرگەندەرگە بۇدان ارتىق قانداي  «سوققى» كەرەك. الاش بالاسىنىڭ العىرلىعىن الەم مويىنداپ وتىر. جەتى اتالىق تەگىمىزدى جاپونيا عىلىمي تۇردە دالەلدەدى. قانىمىزدىڭ تازالىعى جاڭالىققا، تاپقىرلىققا، ويشىلدىققا،  جاڭا دۇنيەگە قۇشتارلىققا جول اشپاق.  وسىنى بيلىك باسىنداعى ازاماتتار ويلانعانى دۇرىس. «ءوزىڭدى ءوزىڭ جاتتاي سىيلا جات بويىڭنان ءتۇڭىلسىن» دەپ بابالارىمىز بەكەر ايتپاعان بولار. سونىمەن قاتار ونەر تاپقىش اعامىز «ونەتاپقىشتى ءولتىرۋ نەمەس قولدانىستاعى زاڭنىڭ كەمىستىكتەرى» دەگەن از تارالىممەن كىتاپشا شىعارىپتى. ونىڭ ىشىندە بۇگىنگى قولدانىستاعى پاتەنتتەۋ مەن ونەرتاپقىشتاردى قولداۋ تۋرالى زاڭداردىڭ كەمشىن تۇستارىن كوزگە شۇقىپ تۇرىپ كورسەتەدى. بۇلدا ەكى ادامنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنىن كەلمەيتىن ەرلىك. دالدەپ ايتساق ساۋاتتىلىق. ودان باسقادا وي سالارىق كىتاپتارى بار.  ەندى مارات ايۋباەۆ مىرزانىڭ ويلاپ تاپقان ءورت ءسوندىرۋدىڭ جاڭا تاسىلىنە، جاڭالىعىنا، ونىڭ مەملەكەتكە، قوعامعا تيگىزەر پايداسىنا كەلەيىك.  «وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، ءورت دالادا بولسا، ءورتتى ءسوندىرۋدىڭ ماشاقاتتارى كوپ. سول ءورتتى كوپ ادامدار بولسادا، كوپ تەحنيكا قاتىسسادا، زورعا وشىرەدى جانە كوپ شىعىن كەتەدى. سەبەبى سۋ بولماعان سوڭ، ادامدار ءار ءتاسىلدى قولدانادى. ال مەنىڭ ويلاپ تاپقان ءتاسىلىم-ءورتتى بۋ قىسىمىمەن ءوشىرۋ. فيزيكالىق زاڭ بويىنشا، 1 تەكشە مەتر سۋدان 500 تەكشە مەتر بۋ الۋعا بولادى.  سوندا سالىستىرما بويىنشا-«ايۋباەۆتىڭ ءورت ءسوندىرۋ ماشيناسى» ورتكە بارسا، 5000 قازىرگى ءورت ءسوندىرۋ ماشيناسى بار دەپ ەسەپتەۋ كەرەك.  وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، جولدىڭ بويىن، سۋ شاشقان ماشينانىڭ ستۆولىمەن شايىپ، جۋىپ شىعادى. سول سياقتى «ايۋباەۆتىڭ ءورت ءسوندىرۋ ماشيناسىندا» ورنالاسقان نەمەسە جالعاسقان ستۆول ارقىلى ءورتتى جاعالاپ وتىرىپ، بۋدىڭ قىسىمىمەن ءوشىرىپ وتىرامىز. بۇل تاسىلگە كوپ ادامنىڭ، كوپ تەحنيكانىڭ كەرەگى شامالى. ماشينا ەكيپاجىندا 4-5 ادام بولسا جەتەدى.سول كەزدە ءورتتى ءسوندىرۋ جىلدامدىعى اسادى، ۋاقىتتى ۇتامىز. «ايۋباەۆتىڭ ءورت ءسوندىرۋ ماشيناسىن» باسقا جاعدايلارعادا قولدانۋعا ابدەن بولادى.  مىسالى: 1. جۇقپالى ينفەكتسيا تارالعان بولمەلەردى، مۇلىكتەردى زالالسىزداندىرۋعا، 2. كەنە نەمەسە باسقا پارازيتتەردى ءولتىرۋ ءۇشىن (مال قورالارىندا), 3. «وبا» اۋرۋى بولعان كەزدە تىشقانداردى ىنىندە ولتىرۋگە. 4. قىستىڭ كۇنى سۋ قۇبىرلارى قاتىپ قالسا-ەرىتۋگە، 5. تسيستەرنالاردى نەمەسە باسقا جانارماي قۇيىلعان ىدىستاردى بۋمەن شايۋ جانە ت.ب كەزدەردە».  ونەرتاپقىش اعا عىلىمي تۇرعىدا زەرتەلىپ بولعان جاڭالىعىنىڭ ەل يگىلىگىنە جۇمىس جاساۋعا قولداۋ تاپپاي وتىرعانىنا  قىنجىلادى. قانشاما جىلدان بەرى ىسكە اسپاي جاتقان جوباسىن شەتەلگە شىعارىپ ساتۋعا قۇلىقتى ەمەس. ولار مۇنداي پايدالى ىسكە قارجىنى اياماي شاشاتىنى ەشكىمگە تاڭسىق ەمەس. تاۋەلسىز قازاق دالاسىندا، قابىلەتتى قازاق بالالارىنىڭ كەلەشەكتەدە سونى، تىڭ جاڭالىقتار اشارىنا ەشكىم داۋ ايتپاس. سوندا وسىلاي مەملەكەتىمىز قولداماسا، دەمەپ وتىرماسا دارىندى ۇرپاعىمىز دالادا قالماسىنا كىم كەپىل. مۇنداي تىڭ جاڭالىقتارعا قوماقتى قارجى كەرەگى بارىمىزگە بەلگىلى. ەندەشە الاش بالاسىنىڭ رۋحىن كوتەرۋگە ات سالىسقىسى كەلەتىن ازاماتتار ايۋباەۆ مارات مىرزامەن حابارلاسسا دەيمىز. ءبارىبىر بيلىك باسىندا وتىرعاندار بۇگىن ەرتەڭ كومەك قولىن سوزۋعا اسىعار ەمەس... ولارعا شەت ەلدەن ساتىپ العان ءتيىمدى شىعار... ايتپاقشى ايۋباەۆ مارات اعامىزدىڭ  تۋعان جەرى جامبىل وبلىسى جۋالى اۋدانى. اتاقتى باتىرىمىز باۋىرجان مومىشۇلىنىڭ جيەنى ەكەن. سوندىقتان اعامىزعا  باتىر بابامىزدىڭ ارۋاعى قولداپ، بيلىكتەن تاۋى قايتسادا، الاش بالاسىنىڭ داڭقىن اسپانداتار تىڭ جاڭالىقتارعا تۇرەن سالا بەرسىن دەيمىز.

تومەندە اعانىڭ اشقان جاڭالىعىنا قاتىستى بەينە تاسپانى ۇسىنىپ وتىرمىز. وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن بىرنەشە تەل ارنالاردى اتتاي قالاپ شاقىرىپ الىپ،  ءوزىنىڭ جاڭالىعىن كورسەتكەن. بىراق وزگەرگەن تۇك جوق ءالى. «اعا مىنا بەينە تاسپادا ورىسشا سويلەپ جاتىرسىز عوي، قازاقشا نەگە سويلەمەدىڭىز»، دەپ رەنىشىمىزدى بىلدىردىك. سوندا ول كىسى:- «قاراقتارىم-اۋ، بۇل  مينيسترلەرمەن اكىمدەرگە ارناپ تۇسىرىلگەن نارسە عوي. مەنى ماسانىڭ وقىرماندارى كەشىرسىن.  ەگەر بيلىكتەگىلەرگە قازاقشا جىبەرسەڭ قارامايدى عوي. سوسىن وزىمشە جاساعان ايلامنىڭ ءتۇرى عوي» دەپ كۇلدىرىپ الدى. بۇل ءۇشىن اعانى كىنالامايىق.

"اباي-اقپارات"