«سانات» باسپاسىندا رەداكتور بولىپ قىزمەت ىستەپ جۇرگەنىمدە باستىعىم سەرىك ءابدىرايىموۆ ءبىر كۇنى ماعان اقىن سىرباي ماۋلەنوۆتىڭ تاڭدامالىcىن شۇعىل دايىنداپ بەرۋدى تاپسىردى. ءۇش-ءتورت ايدا ماعان اقىننىڭ كوزى تىرىسىندە شىققان كىتاپتارىن قاراپ شىعىپ، ىشىندەگى ەڭ مىقتى دۇنيەلەرىن ىرىكتەپ الۋ كەرەك بولدى. جىل سوڭىنا دەيىن بەس اي عانا ۋاقىت قالدى. جۇمىستى جىلدامداتپاق ويمەن اقىننىڭ ۇلى قاسىمعا حابارلاستىم. ول ۇزاققا سوزباي، ەكى كۇننەن كەيىن بەس التى پاپكاعا سالىنعان اكەسىنىڭ ءبىر توپ تۋىندىلارىن باسپاعا اكەلىپ تاستادى. سولاردى وقىپ وتىرىپ، بىرىنەن ءبىرى اسىپ تۇسەتىن ماعىناسى تەرەڭ، ءومىردىڭ سىڭارىنداي شىنايى، سىرشىل سەزىمگە تولى كوركەم شىعارمالاردىڭ قايسىسىن تاڭدارىمدى بىلمەي باسىم قاتىپ، قينالىپ كەتتىم.

تاڭدامالىنىڭ كولەمى شەكتەۋلى. ءار جولىنىڭ تيىن-تەبەنىنە شەيىن ەسەپتەلىپ قويىلعان، مەملەكەتتىك تاپسىرىسپەن شىعاتىن كىتاپ 20 باسپا تاباقتان اسپاۋى ءتيىس. ال، مەنىڭ قولىمداعى سىراعاڭنىڭ ولەڭدەرى، باللادالارى مەن پوەمالارىنىڭ قولجازباسى شامامەن 60 باسپا تاباققا جەتىپ قالادى. جانە ءبارى دە جارىق كورۋگە تىلەنىپ تۇرعان - جاقۇت جىرلار. قايتپەك كەرەك؟
تىعىرىقتان شىعۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى، دۇرىس جانە وڭتايلى جولى تاڭدامالىعا كىرەتىن تۋىندىلاردى ىرىكتەپ بەرۋدى – اقىننىڭ مۇراگەرلەرىنە تاپسىرۋ. بىراق، كۇنجامال اپاما حابارلاسىپ ەدىم، ول كىسى «بالام-اۋ! ءبىزدىڭ ۇيدەگى بالالاردىڭ ءبارى دە ادەبيەتتەن الىس قوي. سەنىڭ تالعامىڭا سەنەمىز. سىرباي اتاڭنىڭ كىتابىن جاقسىلاپ شىعارىپ بەرۋدى وزىڭە امانات ەتتىم» دەپ بار جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىمنىڭ موينىما ارتا سالدى.

امال نەشىك؟ جان-ءتانىمدى سالىپ تاڭدامالىنى دايىنداۋعا بىلەك سىبانا كىرىسىپ كەتتىم. الايدا، كىتاپقا كىرەتىن شوقتىعى بيىك ۇزدىك تۋىندىلاردى ىرىكتەۋ ءدال مەن ويلاعانداي وڭاي ءشارۋا بولماي شىقتى. ويتكەنى، قولىما تۇسكەن تۋىندىلاردىڭ ىشىنەن ەش ويلانباستان الىپ تاستاۋعا بولاتىن ءبىر ناشار ولەڭ تابا السامشى. دۇنيەنى شايقاپ وتكەن شايىردىڭ قاي ولەڭىن وقىسام دا جانىمدى تولقىتىپ جىبەرىپ، كوزىمە ىستىق جاس كەلە بەردى. كۇنى كەشە عانا وزەندەي كۇركىرەپ جۇرگەن سۇيىكتى اقىنىمنىڭ ءبىر ولەڭىن دە تاڭدامالىعا ەنگىزبەي تاستاۋعا قيمايمىن. ەنگىزبەي قويسام، قۇددى ءوزىمدى پوەزياعا ۇلكەن قيانات جاسايتىن ادامداي سەزىنەمىن. باستىعىم جاقسى ادام بولاتىن. كىرىپ جاعدايدى ءتۇسىندىرىپ ەدىم، ول ماعان تاڭدامالىنى دايىنداۋعا قوسىمشا تاعى ءبىر اي ۋاقىت بەردى.

مىنە، وسىلايشا ماعان ءبىر اي بويى الاشتىڭ ايبوز اقىنىنىڭ شىعارمالارىمەن تىنىستاپ، ەگجەي-تەگجەيلى تانىسۋ باقىتى بۇيىردى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا تاڭنىڭ اتىسىنان كۇننىڭ باتىسىنا دەيىن سىرباي شىعارماشىلىعىنىڭ جۇمباعىنا تەرەڭىرەك بويلاي بەردىم. ءبىر ايدىڭ ىشىندە مەن اقىندى مۇلدە باسقا قىرىنان تاني ءتۇستىم. تاني تۇسكەن سايىن تانىمىم دا تەرەڭدەي ءتۇستى. تانىمىم تەرەڭدەي تۇسكەن سايىن سىربايدىڭ وزىنە لايىق باعاسىن الا الماي جۇرگەن قازاقتىڭ ۇلكەن اقىنى ەكەنىنە تاعى دا كوزىم جەتىپ، جانىم جابىرقادى. وسى شىندىقتى ايتا الماي جۇرگەن ادەبيەت سىنشىلارىنا قاتتى وكپەلەدىم.

بۇگىن ەلوردامىزداعى ۇلتتىق كىتاپحاناعا باس سۇعىپ، سورەلەردەگى ادەبي تۋىندىلاردى قاراي باستاعانىمدا سىرباي ماۋلەنوۆتىڭ بەس تومدىق شىعارمالار جيناعى كوزىمە وتتاي باسىلدى. بالا كۇنىمنەن قول ۇستاسىپ بىرگە ءجۇرىپ، كەيىن بەيمالىم سەبەپتەرمەن ۇزاق ۋاقىت كورىنبەي كەتكەن دوسىمدى كەنەتتەن جولىقتىرعانداي جۇرەگىم الىپ-ۇشىپ قۋانىپ كەتتىم. وسىدان جيىرما جىل بۇرىن سىربايدىڭ ۇلى اكەلىپ بەرگەن قولجازبادان وقىعان، جۇرەكتە بىردەن جاتتالىپ، كوڭىلدە قاتتالىپ قالاتىن عاجايىپ جىرلار مەنىمەن قايتا قاۋىشىپ، بار سىرىن ماعان اقتارىپ سالا بەردى.

تۋعان جەردىڭ شاڭداتىپ ءتوسىن بۇگىن،
ايلى تۇندە شارلايمىن توسىن قۇمىن.
وتكەلىنەن اتتايمىن قارعالىنىڭ،
تولقىنىنا جانىمنىڭ قوسىپ جىرىن.

بالتىر ءتۇرىپ جۇگىرگەن بالاداي-اق،
مەن كەلەمىن قۇم كەشىپ جالاڭ اياق.
تابانىما ءبىر شوڭگە قادالعاندا،
باياعىشا جىڭعىلدار قارادى اياپ.

مىناۋ وقىپ تۇرعانىم شىنىمەن دە سىربايدىڭ جىرى ما، الدە، تۋعان جەرىن ساعىنىپ جىلاپ تۇرعان مەنىڭ جانىم با؟ وتكەن كۇندەردىڭ ەلەسى تاعى دا الىستان ماعان قولىن بۇلعاپ، داريعا تۋعان جەرىم، التىن بەسىكتەي تەربەتىلگەن تورعايىمنىڭ گۇلى تۇگىل، تىكەنەك-شەڭگەلىنە دەيىن ساعىنعانىمدى ءتۇسىندىم. بەس تومدىقتاعى ءار ولەڭدى وقىعان سايىن، كوزىم بۇلدىراپ، جانىمدى جىلىتقان جاقسى جىرلار جۇرەگىمدى ەلجىرەتتى.

ادەتتە، قازاق ادەبيەتىنە جاڭالىق اكەلگەن اقىندار تۋرالى اڭگىمە قوزعالعاندا ءبىز قاسىمنان كەيىن بىردەن مۇقاعاليدى ايتا جونەلەمىز. ال، شىن مانىسىندە ماعجانداردان كەيىن تار شەڭبەرگە تىعىلىپ قالعان ۇلتتىق پوەزيامىزدىڭ اياسىن كەڭەيتكەن ەكى اقىن بولسا، ونىڭ ءبىرى – سىرباي ماۋلەنوۆ. وكىنىشكە قاراي، بىزدە ءالى كۇنگە دەيىن سىرباي ماۋلەنوۆتىڭ ەسىمى ايتىلسا، ونى تەك سوعىس تاقىرىبىن جىرلاعان ۇلت اقىندارىنىڭ قاتارىندا اتاۋ ءۇردىسى قالىپتاسقان. بۇل تۇبەگەيلى قاتە پىكىر. اقيقاتىندا سىرباي تابيعاتتىڭ ءدال وزىنەن اينىماي جاراتىلعان - تاڭعاجايىپ ليريك. ول –قۇبىلىس. ال، اقىننىڭ ماحاببات ليريكاسى قازاق پوەزياسى ءۇشىن ۇلكەن جاڭالىق بولدى.

- سەن مەنى ويلادىڭ با؟
تۇسىمدە كوردىم.
توبىلدىڭ قويناۋىندا،
توبىلعى ىشىندە كوردىم.
«جۇرمەيمىن كوتەرمەسەڭ»-
دەپ ماعان ەركەلەيسىڭ.
وتىرىك كەتەم دەسەم
«كەتپەشى ەرتە» - دەيسىڭ.
ايتاسىڭ «ۇرسىپ انام
ءجونىمدى سۇرادى» - دەپ.
-بولدىم-اۋ قىرسىق ساعان، -
دەيمىن مەن جىلاعىم كەپ.
سەن مەنى جۇباتاسىڭ،
مەن سەنى جۇباتىمىن.
كەتپەگەن بالالىعى
كەيپىڭدى ۇناتامىن.
-سەن مەنى ويلادىڭ با؟
تۇسىمدە كوردىم.
توبىلدىڭ قويناۋىندا
توبىلعى ىشىندە كوردىم..

امانگەلدى كەڭشىلىكۇلىنىڭ فەيسبۋكتەگى جازباسى

Abai.kz