جەمقورلىق دەگەن ىندەتتىڭ تامىرىنىڭ تەرەڭ ەكەندىگىن، ونىمەن كۇرەس شىن مانىندە مەملەكەتتىڭ تاۋەلسىزدىگى مەن بولاشاعى ءۇشىن كۇرەس ەكەندىگىن بۇگىندەرى بارشا جۇرت تۇسىنەدى. بيلىك تە قولىنان كەلگەنشە ودان ارىلۋ جولىندا باتىل شارالار قابىلداپ تا جاتىر. ءتيىمدى-ءتيىمدى دەگەن ادىستەر مەن تاسىلدەردى دە سارالاۋدا. سونىڭ ءبىرى دە بولسا بىرىگەيى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ «ەگەر ءوز قاراماعانداعىلار جەمقورلىق قىلمىسقا ۇرىنسا، وندا سول مەملەكەتتىك ورگاننىڭ ءبىرىنشى باسشىسى وتستاۆكاعا كەتۋگە ءوتىنىش بەرۋگە مىندەتتى. ول قابىلدانا ما، جوق پا، ونى مەملەكەت باسشىسى شەشەدى» دەپ قاداپ ايتۋى دا وسىنداي امالسىزدىقتان تۋىنداعان ەدى.

ەلىمىزدىڭ باسشىسى ايتقان ءسوز قاعيدا ەسەبىندە قابىلدانۋى ءتيىس ەكەندىگىن قايتا-قايتا ەسكە سالىپ جاتۋدىڭ ءوزى ارتىق سەكىلدى. الايدا ءدال وسى قاراپايىم قاعيدانى ونشا قۇلاققا ىلمەيتىن باسشىلار دا تابىلىپ جاتىر. سولاردىڭ ءبىرى - ءبىزدىڭ وبلىستىڭ اكىمى ارحيمەد مۇقانبەتوۆ.

وكىنىشكە قاراي، توقاەۆ ەسكەرتكەن جاعداي ءبىزدىڭ وبلىستا بوي كورسەتىپ قالدى. الدىمەن وسىنداعى فەدوروۆ اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى پارامەن ۇستالىپ، اباقتىعا ايدالىپ كەتتى. ونىڭ ءىزىن الا بەرە اۋليكول اۋدانىنىنىڭ اكىمى اسحات قيسىقوۆ دەگەن ازامات «تەندەرگە كومەكتەسەمىن» دەپ مەكتەپ قۇرىلىسىن جۇرگىزەتىن كاسىپكەردەن 7 ميلليون تەڭگە بوپسالاپ، قولعا ءتۇستى. كوپ بۇلتالاقتاماي، ۇرلىعىن مويىندادى. كوپ ۇزاماي سوت وتىرىسى ءوتىپ، جەمقور باسشى 2,5 جىلعا جىلعا كەسىلىپ، اباقتىعا قامالدى. بۇدان ارى قاراي نە بولدى دەيسىزدەر عوي. ەشتەڭە دە. وسىناۋ قولايسىز وقيعا بىزدە ەمەس، بەينە ءبىر وزگە وڭىردە بولعانداي ەشكىم ەشتەڭە دەپ ءتىس جارعان جوق. ول ءباسپاسوز بەتىندە جازىلىپ قويماعان سوڭ، اكىمىمىز ءوز ينستاگرامىندا:  «ارينە، مەن بۇعان قاتتى رەنجىپ وتىرمىن. (ورىسشاسى «كونەچنو، يا راسستروەن»، قازاقشاسى ءدال اۋدارىلماسا، عاپۋ وتىنەمىن). سوت شەشىم شىعارماي تۇرىپ، قانداي دا  تۇسىنىك بەرۋدەن تارتىنا تۇرامىن» دەپ جازدى. بارى وسى عانا.

الايدا وسىنداعى «ناشا گازەتا» دەگەن باسىلىمنىڭ جۋرناليستەرى: «ەندى ءسىز وتساۆكاعا كەتەسىز بە؟ ال جالپى، قاراماعىنداعىلار پارامەن ۇستالعان باسشىعا قانداي شارا قولدانۋعا لايىقتى؟» دەپ قاقىلداپ قويماعان سوڭ، ارحيمەدتىڭ امالسىز جاۋاپ بەرۋىنە تۋرا كەلدى. جاۋابىن تىڭدالىق. بۇل دا ءبىر قىزىقتى حيكايا.

- قيسىقوۆتىڭ قىلمىسى ادامداردىڭ بيلىك ورگاندارىنا دەگەن سەنىمىنە داق ءتۇسىرىپ، مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ بەدەلىنە ۇلكەن نۇقسان كەلتىردى. ال قاراماعىنداعىلار پارامەن ۇستالعان باسشىنىڭ وتستاۆكاعا كەتۋى تۋرالى ۇسىنىس زاڭمەن رەتتەلمەگەن. ەگەر زاڭناماعا وسىنداي وزگەرىس ەنگىزىلسە، ونى ەلىمىزدىڭ ءاربىر ازاماتى ورىنداۋى ءتيىستى، - دەگەن قورىتىندىعا كەلىپتى.

ەندى ءبىز بۇدان نە ۇقتىق؟ ارينە، توقاەۆتىڭ ۇسىنىسى زاڭمەن رەتتەلمەگەنى راس. سوندىقتان ونى ورىنداۋ-ورىنداماۋ اركىمنىڭ ءوز شارۋاسى. ءبىز قانداي دا ءبىرىنشى باشسى قاراماعاندىعالاردىڭ بارلىعىنىڭ نە ىستەپ، نە قويعاندىعىن ءبىلىپ وتىرا المايتىندىعىن بەك تۇسىنەمىز. ءتىپتى مۇنىڭ ءوزى ادىلەتسىزدەۋ شەشىم ەكەندىگىن دە مويىندايمىز. ارحيمەدتى دە ورىنسىز جازعىرۋدان اۋلاقپىز. وبلىسىمىزعا سىڭىرگەن زور ەڭبەگىن دە جوققا شىعارا المايمىز. جاس تا بولسا ىسكەر ءارى قابىلدەتتى باسشى ەكەندىگى تاعى دا راس. ءبىز كەيدە سىناپ جاتساق، مۇنداي ماسەلەلەر اسقىنىپ كەتىپ، حالىقتىڭ اشۋ-ىزاسىن تۋدىرماسىن دەگەن يگى تىلەكتەن تۋعان ەدى. ءبىز ايتپاساق، وسىنداعى سول اكىمگە تىكەلەي باعىنىشتى، بولماسا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن قارجىلاندىرالاتىن ءباسپاسوزدىڭ ەشقايسىسىنىڭ دا كۇردەلى پروبلەمالاردى قوزعامايتىندىعى انىق. ول ءۇشىن دە كىنالامايمىز.

ءبىزدىڭ ايتپاعىمىز بوتەن ەدى. ءبىزدىڭ ويىمىزشا، ءوزى ىرىكتەپ، تاڭداپ ءجۇرىپ قويعان ادامىنىڭ پاراقورلىققى ۇرىنۋى سول باسشىعا ەشقاشان دا ابىروي اپەرمەيدى. وندايلاردىڭ قىلمىسى ءۇشىن باسشىنىڭ قاشاندا جاۋاپتى بولاتىندىعى انىق. ال ەندى سول باسشىعا وتە قاتاڭ شارا قولدانباسا، قاراماعاندىعىلار مۇلدەم داندايسىپ، شەتكەن شىعىپ كەتەرى ءسوزسىز. جەمقورلىق دەگەن سىرقات مەملەكەتتى مەڭدەپ السا، ونىڭ جازىلۋى ەكىتالاي. مىنە، سوندىقتان دا بارلىق وركەنيەتتى ەلدەردە جەمقورلىق باستى جاۋ ساناپ، وعان جازانى وسى تۇرعىدان تاعايىندايدى. توقاەۆتىڭ «ءبىرىنشى باسشى وتستاۆكا كەتۋگە ءوتىنىش بەرۋگە مىندەتتى» دەپ نىعىزداپ ايتۋى دا سوندىقتان. ەگەر پرەزيدەنت قاي نارسەنى دە مىندەتتەپ تۇرسا، «جوق، ول زاڭدا كورسەتىلمەگەن» دەپ بۇل تاپسىرماعا جەڭىل-جەلپى قاراسا، وندا مەملەكەتتە قانداي ءتارتىپ قالىپتاسادى؟ اركىم ءوزى ىستەگەن نارسەنى موينىمەن كوتەرۋى كەرەك. زاڭنىڭ سىرتىندا باسشىلاردىڭ مورالدىق-ەتيكالىق نورماسى دەگەن «زاڭدا جازىلماعان» قاعيدالارى بولادى. ول--ءوز قاتەلىكتەرىڭدى مويىنداي ءبىلۋ مەن سولاردى كەلەشەكتە بولدىرماۋدىڭ جولىن ىزدەۋ. ءبىر اتتەگەن-ايى ارحيمەدتىڭ پاراقور اكىمنىڭ قىلىعى ءۇشىن «اعايىن، مەنىڭ بۇل ىسكە قاتىسىمى جوق. الايدا مەنەن دە كەمشىلىك كەتكەن بولار» دەپ حالىق الدىنادا اعىنان جارىلۋعا جاراماعانى بولدى. ولاي ەتۋدىڭ ورنىنا ول الگى پاراقور اكىمدى «مەملەكەتتىك قىزمەتتە تاجىريبەسى مول، ەكى اۋداندا اكىمنىڭ ورىنباسارى بولىپ ىستەگەن، «ا» كورپۋسىندا كادرلىق رەزەرۆتە تۇرعانا دەپ ماقتاۋىن ابدەن جەتكىزىپ جاتىر. بۇل مىنەزدەمەگە قاراعاندا الگى قيسىقوۆقا جازا ەمەس، ناگرادا بەرگەن ماقۇل بولار.

ايتپاقشى، پرەزيدەنت توقاەۆ كۇنى كەشە عانا جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتىگىنىڭ توراعاسى اليك شپەكباەۆتى قابىلداعاندا قاراماعانداعىلار پارامەن ۇستالعان ءبىرىنشى باسشىلاردىڭ وتستاۆكاعا كەتۋى جونىنىدەگى ينستيتۋت ەنگىزۋدى تاعى دا قاداپ ايتتى.

جايبەرگەن بولاتوۆ

Abai.kz