ق.جۇبانوۆ – عىلىمنىڭ ءبىرىنشى دارەجەلى جارىق جۇلدىزى»

                                                                                                     (ع.م.مۇسىرەپوۆ)

ءحىح عاسىردىڭ اياعىندا دۇنيەگە كەلىپ، حح عاسىردىڭ 20-30-جىلدارى قازاق قوعامىنداعى ءتۇرلى مادەني، قوعامدىق، عىلىمي ىزدەنىستەردىڭ باسى-قاسىندا بولعان قازاق زيالىلارىنىڭ قاي-قايسىسى دا وزدەرىنە زامان جۇكتەگەن مىندەتتەردى ازاماتتىق پارىز رەتىندە ابىرويمەن اتقارىپ، كەيىنگى ۇرپاققا جەتكىزە بىلگەنى انىق. قازاق دالاسىندا ىبىراي التىنسارين نەگىزىن سالعان اعارتۋشىلىق يدەياسىن حح عاسىردىڭ باسىندا ا.بايتۇرسىنۇلى، م.دۋلاتوۆ، س.كوبەەۆ، م.جۇماباەۆ، ج.ايماۋىتوۆ، ق.جۇبانوۆ، ق.كەمەڭگەرۇلى، ت.شونانۇلى سياقتى اعارتۋشىلار جالعاستىردى. بۇل تۋرالى  پروفەسسور ر.سىزدىقوۆا بىلاي دەيدى: «ءحىح عاسىردىڭ  سوڭعى شيرەگىندە «كەل، بالالار، وقىلىق!» دەپ جار سالعان ى.التىنساريننەن باستاپ، «ويان، قازاق!» دەپ اشىق ۇگىتكە كەتكەن م.دۋلاتوۆتىڭ، سارى ماسا بولىپ، قازاقتى ويانسىن دەپ سوزبەن شاققان ا.بايتۇرسىنوۆتىڭ شاققان ۇرىقتارى قۇنارلى توپىراققا ءتۇسىپ، كوكتەي باستاعانىن كورسەتەدى. ق. جۇبانوۆ – وسى ەگىندىكتىڭ وركەنى!»

شىنىندا دا، قازاقتان شىققان تۇڭعىش لينگۆيست-پروفەسسور  قۇدايبەرگەن قۋانۇلى جۇبانوۆتىڭ ورىنبورداعى «حۇساينيا» مەدرەسەسىن، كۇيىكقالاداعى (يلەتسك) ەكى كلاستىق ورىس ۋچيليششەسىن اياقتاپ، تۋعان جەرى اقتوبە وڭىرىنە ورالۋ ۋاقىتى 1917 جىلعى الەۋمەتتىك-ساياسي وزگەرىستەرمەن تۇسپا-تۇس كەلگەن بولاتىن. 1927 جىلعا دەيىن اقتوبە وڭىرىندە اۋىل مۇعالىمى، ۋەزدىك، گۋبەرنيالىق اعارتۋ بولىمدەرىندە ادىسكەر، پەدتەحنيكۋم وقىتۋشىسى بولا ءجۇرىپ، ول ءبىلىم بەرۋ جانە اعارتۋ ءىسىنىڭ ۇيىمداستىرۋشىسى، ساۋاتسىزدىقتى جويۋ قوزعالىسىنىڭ باسشىسى، ەلدەگى مادەني ءىس-شارالاردىڭ ۇيىتقىسى بولدى. ولاي بولسا، بولاشاق عالىم عۇمىرناماسىنداعى اقتوبە كەزەڭى (1917-1927 جج.) ونىڭ ۇستازدىق، اعارتۋشىلىق، ۇيىمداستىرۋشىلىق قابىلەتتەرىن جان-جاقتى تانىتقان جانە ءىرى عالىم، قوعام قايراتكەرى، تانىمال ادىسكەر، كوسەمسوز شەبەرى بولىپ قالىپتاسۋىنا ىقپال ەتكەن جىلدار عانا ەمەس، وزىنە دەيىنگى قازاق زيالىلارى سالىپ كەتكەن سارا جولدى جالعاستىرىپ، ەلگە ادال قىزمەت ەتۋدى باستى ماقسات ەتۋدەن تۋعان زامان تالابى جانە قاجەتتىلىق دەۋگە بولادى. عالىمنىڭ كەيىن مەكتەپ باعدارلامالارى مەن وقۋلىقتارىن جازۋمەن اينالىسۋى دا وسى اعارتۋشىلىقتان باستالعان ءىس-تاجىريبە بولاتىن.

1922 جىلى تەمىر ۋەزدىك وقۋ بولىمىندە نۇسقاۋشىلىق قىزمەتتە جۇرگەن كەزىندە ق.جۇبانوۆ «اي» اتتى قولجازبا جۋرنال شىعارىپ، ونىڭ بەتتەرىندە «شەكتى»، «قاراشا بالا» دەگەن بۇركەنشەك اتتارمەن ماقالا، فەلەتون، ولەڭ، پەسالار جاريالاپ تۇرادى. جۋرنالدىڭ ەپيگرافى رەتىندە بولاشاق عالىم ءوزى شىعارعان «اي» دەگەن ولەڭدى الادى. بۇل اۆتوردىڭ حالقىن ونەر-بىلىمگە جەتەلەۋ ماقساتىندا قولجازبا جۋرنال مۇمكىندىگىن بارىنشا كەڭ پايدالانعانىن كورسەتەدى.

1925 جىلى ق.جۇبانوۆ اقتوبەدەگى گۋبەرنيالىق وقۋ بولىمىنە جۇمىسقا شاقىرىلىپ، مۇندا دا ءبىلىم بەرۋ، اعارتۋشىلىق باعىتتاعى جۇمىستارىن جالعاستىرا تۇسەدى. سول جىلدارى مەرزىمدى ءباسپاسوز بەتتەرىندە جاريالانعان ق.جۇبانوۆتىڭ «ساۋاتسىزدىقتى جوياتىن نۇسقاۋشى مەكتەپ»، «حالىق اعارتۋ اعىسىنداعى توڭكەرىس تولقىنى»، «مۇعالىمدەر، زەر سال. گۋباتكوم، جاردەم ەت» (1925 ج.), «كوممۋنا مەكتەبى 7 جىلدىق بولسىن»، «مۇعالىمدەر كۋرستارى تارادى» (1926 ج.), «وقۋ جايىنداعى مۇڭدى وسى باستان ايتۋ كەرەك» (1926 ج.),  «جاڭا الىپپەنى الۋ ماسەلەسى تۋرالى»، «جاڭا الىپپە ساباقتارى»، «ويىل كوممۋنە مەكتەبى كىمگە ءتيىس؟» (1925 ج.), «اۋلاقتان وقىتۋ» (1926 ج.), «ەڭبەك مەكتەبىنىڭ ون جىلدىعى» (1927 ج.) سياقتى ماقالالارىندا قىرداعى قازاق اۋىلدارىنداعى مەكتەپتەردىڭ جاعدايىن، مۇعالىمدەردىڭ ءال-اۋقاتىن، ولارعا عىلىمي-ادىستەمەلىك كومەكتىڭ قاجەتتىلىگىن، وقۋلىقتار مەن كورنەكى قۇرالداردىڭ تاپشىلىعىن بايانداپ، ءبىلىم بەرۋ مەن تاربيەلەۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى تۋرالى ءسوز قوزعايدى. مىسالى، گۋبەرنيالىق «كەدەي» گازەتىنىڭ 1925 جىلعى 62-سانىندا جاريالانعان ق.جۇبانوۆتىڭ «ويىل كوممۋنە مەكتەبى كىمگە ءتيىس؟» اتتى ماقالاسىنان ءۇزىندى كەلتىرەيىك: «ويىل كوممۋنە مەكتەبى تۇرعان جەر – ويىل بولىسى، اداي ۋەزىنە كەتۋ سەبەپتى ونداعى كوممۋنە مەكتەبى دە اداي ۋەزىنە كەتپەكشى. بۇگىندە ءتيىستى تىزىممەن مەكتەپتى بارلىق مۇلكىمەن ارنايى كوميسسيا الىپ تا قويىپتى، بىراق ول مەكتەپ كەتكەنىمەن، ونىڭ ەسەبى تەمىر ۋەزىندە قالۋعا ءتيىس. سەبەبى قازاقستان حالىق كوميسسارياتى اقتوبە گۋبەرنياسىنا 5 كوممۋنا مەكتەبىنىڭ ءتيىستى قارجىسىن بيۋدجەت جىلىنىڭ اياعىنا دەيىن بەرىپ تۇرماقشى. بۇل 5 مەكتەپتىڭ ءبىرى - بۇرىنعى ويىل كوممۋنە مەكتەبى، ول مەكتەپتىڭ قۇرىلىسى اداي ۋەزىنە كەتكەنىمەن، قارجى ەسەبى اقتوبە گۋبەرنياسىنا قالۋى كەرەك». مۇنان ءارى عالىم بۇل ماسەلەنى ناقتى شەشۋ ىسىمەن قازاقستان كوميسسارياتى اينالىسىپ جاتقانىن، جاۋابى جۋىردا بەرىلەتىنىن حابارلايدى. بۇل ارقىلى اعارتۋشى-عالىمنىڭ ۇلت تاعدىرىنا بايلانىستى وزەكتى ماسەلەلەردى ءباسپاسوز ارقىلى حالىق تالقىسىنا سالىپ وتىرعانىن كورۋگە بولادى.

«كەدەيدىڭ» 1925 جىلعى 5 جەلتوقسانداعى نومەرىندە «باسشىلىق كۇشەيتىلمەك» دەگەن ايدارمەن جاريالانعان «مۇعالىمدەر، زەر سال، گۋباتكوم، جاردەم ەت» دەگەن ماقالاسىندا دا گۋبونو-نىڭ ادىسكەر-ينسپەكتورى ق.جۇبانوۆ قازاق مەكتەپتەرى الدىندا تۇرعان كوكەيكەستى ماسەلەلەردى كوتەرىپ، تولعامدى وي-پىكىرلەر بىلدىرەدى: «قازاق ۇلت مەكتەبى جاس بالا، قازاق ازاماتىنىڭ وقۋ بولىمىندە قىزمەت ىستەرى دە جاڭا نارسە، ءاربىر جاڭالىقتىڭ جۇزەگە اسۋىنا كەدەرگىلەر قىزمەتكەرلەردىڭ بالاڭدىعى بولماقشى. ەكىنشى، بيۋدجەتتىڭ جارلىلىعى بولسا، ءۇشىنشى جاعداي وقۋ بولىمدەرىندە قىزمەتكەرلەردىڭ ازدىعى». ق.جۇبانوۆ اتالعان كەمشىلىكتەردى جويعاندا عانا قازاق مەكتەپتەرىنىڭ جان-جاقتى دامىپ، وركەندەيتىنىن اتاپ ايتادى. قازاق مەكتەپتەرىندەگى اۋىر جاعدايلاردى بايانداي وتىرىپ، اعارتۋشى اقتوبە گۋبەرنيالىق اعارتۋ ءبولىمىنىڭ الدىندا تۇرعان مىندەتتەردى اتاپ كورسەتەدى: «وسى اۋىر كۇيدى ەسكە الىپ، قازاق مەكتەپتەرىنە باسشىلىق جۇمىسىن كۇشەيتپەسە، ماڭىزى تاۋىرلەمەيتىنىن ويلاپ، اقتوبەنىڭ گۋبەرنيالىق اعارتۋ ءبولىمى بيىلعى وقۋ جىلىنىڭ ىشىندە كۇشتىڭ دەنىن باسشىلىق جۇمىسىنا سالعالى وتىر. قازاق تىلىندە نۇسقاۋلار، وقىتۋ ءادىسى جايىندا حاتتار تاراتىلماق». ماقالادا ق.جۇبانوۆ سونداي-اق كەلەسى وقۋ جىلىنان باستاپ قازاق وقىتۋشىلارىنا بالا وقىتۋدىڭ ءارتۇرلى ءادىس-تاسىلدەرىن مەڭگەرتۋ مەن جالپى باسشىلىقتى كۇشەيتۋ ماقساتىندا «جاڭا مەكتەپ» جۋرنالىنىڭ شىعارىلا باستايتىندىعىن، مەكتەپتەردە مەملەكەتتىك باعدارلاما ەنگىزىلەتىندىگىن حابارلايدى. سونىمەن قاتار عالىم قازاق مەكتەپتەرىندەگى تاربيە جۇمىستارىن جاقسارتۋعا قاتىستى نۇسقاۋلاردى ناقتىلايدى. مۇندا عالىم، اسىرەسە، مەكتەپتىڭ ءوزىن-ءوزى باسقارۋىن جانداندىرۋ، بالالار ۇيىمىنىڭ جۇمىسىنا باسشىلىق جاساۋ، مەكتەپتەگى ۇيىرمە جۇمىستارىن باسقارۋ (كلۋب، تەاتر ۇيىرمەلەرى، ت.ب.) ۇلگىلەرىن كورسەتۋ قاجەتتىلىگىنە ەرەكشە نازار اۋدارادى. اتالمىش قۇجاتتاردى دايىنداۋدىڭ ايتارلىقتاي قارجىنى قاجەت ەتەتىنىن ەسكەرىپ، ق.جۇبانوۆ گۋبەرنيالىق قارجى ءبولىمىنىڭ، جوسپارلاۋ كوميسسياسى مەن گۋباتكومنىڭ سمەتانى قايتا قاراپ، قوسىمشا قارجى ءبولۋىن سۇرايدى: «...بۇل كوپ ەرىككەننىڭ ءبىرى ەمەس، قازاق مەكتەبىنىڭ كەمىستىگى تۋدىرىپ وتىرعان سۇراۋ. بۇعان وڭ كوزىن سالىپ، گۋباتكوم قابىلداۋى كەرەك». اۆتور قازاق مەكتەپتەرىنىڭ تاعدىرىنا  مۇعالىمدەردىڭ دە نەمقۇرايلى قاراماي، كەرەك جاعدايدا بەلسەندىلىك تانىتۋى قاجەت ەكەندىگىن ەسكەرتەدى: «قازاق وقىتۋشىلارى دا قاراپ جاتپاي، جوعارى قىزمەتكە كورسەتىلگەندەردىڭ كەرەكسىزى بولسا، ءيا كەرەكتى جوننەن مۇندا كورىنبەي قالعانى بولسا، گۋبەرنيالىق اعارتۋ بولىمىنە تەز ءبىلدىرۋى كەرەك. بۇل جۇمىستىڭ ءمىنسىز بولىپ شىعۋىنان ءبىزدىڭ اعارتۋ جۇمىسىنىڭ تاعدىرى شەشىلمەك». ماقالا كەلەشەككە دەگەن ۇلكەن سەنىممەن اياقتالعان: «قازاق مەكتەپتەرىنە دۇرىس باسشىلىق ەتۋ جونىندە، قازاق مەكتەپتەرىن ىلگەرى باستىرۋ رەتىندە بۇل ءبىرىنشى ادىم. ىسكە ءسات!» ق.جۇبانوۆ ۇسىنعان نۇسقاۋ-ۇلگىلەر ءوز زامانىندا عانا ەمەس، قازىر دە مەكتەپتەردە وقۋ-تاربيە جۇمىسىن جانداندىرۋعا سەپتىگىن تيگىزەرى انىق.

«كەدەيدىڭ» 1926 جىلعى 29 شىلدەدەگى نومەرىندە جاريالانعان ق.جۇبانوۆتىڭ تاعى ءبىر ماقالاسى «وقۋ جايىنداعى مۇڭدى وسى باستان ايتۋ كەرەك» دەپ اتالادى. ماقالادا اعارتۋشى گۋبەرنيالىق وقۋ ءبولىمى مۇعالىمدەردىڭ ءبىلىم ساپاسىنا كوڭىل بولۋلەرى كەرەكتىگىن باسا ايتادى جانە وقۋشىلار مەن مۇعالىمدەردىڭ قاعاز-كىتاپتارىنا كەرەكتى قارجىنى كوبەيتۋ ماسەلەسىن شەشۋ قاجەتتىگىن ەسكەرتەدى. كوممۋنا مەكتەپتەرىن جەتى جىلدىققا اينالدىرۋ، اقتوبەدە جاس ىسمەرلەر مەكتەبىن اشۋ، مۇعالىمدەر دايارلايتىن ءبىر جىلدىق كۋرستار اشۋ جوسپارلانىپ وتىرعانىن ايتا كەلە، ماقالا سوڭىندا اۆتور وقىرمانداردى پىكىر بىلدىرۋگە شاقىرىپ، تومەندەگىدەي سۇراق قويادى: «بۇل پىكىردىڭ قانداي قاتەلىگى بار، نە سەبەپتى، بۇدان باسقا نەندەي جاڭا شارالار كەرەك، وسىنى گازەت جۇزىندە اڭگىمە قىلۋ ءجون».

ق.جۇبانوۆ ءوز زامانىنىڭ تالابى تۇرعىسىنان سول كەزدە ەل ومىرىندەگى جاڭالىقتاردى ءجىتى زەردەلەپ، ساۋات اشۋ، حالىقتى ونەر-بىلىمگە باۋلۋ ماسەلەلەرىمەن اينالىستى. ماسەلەن، 1927 جىلى ءساۋىر ايىندا شالقار، تەمىر ۋەزدەرىنە بارىپ قايتقان ساپارىنان كەيىن گۋبەرنيا وقۋ بولىمدەرىندەگى ماجىلىستە جاساعان مالىمدەمەسىندە ول اۋىل مەكتەبى مۇعالىمدەرىنىڭ ەڭبەگىنىڭ باعالانباي كەلە جاتقانىن اشىنا ايتادى: «اۋىل مۇعالىمدەرىنىڭ ەڭبەگى وتە اۋىر. ولار كۇندىز بالا وقىتسا، كەشكە ۇلكەندەردى وقىتادى. ونىمەن قوسا اۋىل-اۋىلدى جاياۋ ارالاپ، ەل اراسىندا كەڭەس وكىمەتىنىڭ ساياساتى جايىندا اڭگىمە وتكىزەدى، قىزىل وتاۋدا ويىن-ساۋىق ۇيىمداستىرىپ، حالىقتىڭ كوڭىل-كۇيىن كوتەرەدى. سوعان قاراماستان، ۋەزدىك اتقارۋ كوميتەتىندەگى بيۋروكراتتار كەڭەس مۇعالىمدەرىنە مەنمەندىكپەن قارايدى. ولاردىڭ شاعىمىنا قۇلاق اسپايدى. كەي جەرلەردە اۋىل مەكتەپتەرى بايلاردىڭ قاراڭعى ات قوراسىنا ورنالاسقان. مەكتەپتە وتىن جوق، مەكتەپ ءۇيى سۋىق. مۇعالىمدەر كەيبىر اۋىلدا ايلىق جالاقىسىن دا ۋاقىتىندا المايدى». بۇل جولداردان اعارتۋشىنىڭ مۇعالىم ەڭبەگى باعالانبايىنشا، مەكتەپتەردى جەتىلدىرۋ ءىسىنىڭ دە جولعا قويىلمايتىندىعىن قاتاڭ ەسكەرتكەنىن كورۋگە بولادى.

1926 جىلى «ەڭبەكشى قازاق» گازەتىنىڭ №14 سانىندا ق.جۇبانوۆتىڭ «اۋلاقتان وقىتۋ» اتتى ماقالاسى جاريالاندى. بۇل ماقالانىڭ، اسىرەسە، قازىرگى وقىتۋ ءىسىنىڭ جاڭاشا سارالانۋى تۇسىندا ماڭىزى ەرەكشە. مۇندا ول قازاق جەرىندە ءبىلىمدى ۇلت كادرلارىن دايارلاۋ ماسەلەسىنىڭ ءالى دە شەشىمىن تاپپاي كەلە جاتقاندىعى تۋرالى ماسەلە كوتەرىپ، ساۋاتتى مامان دايىنداۋدىڭ بىردەن-ءبىر جولى اۋلاقتان وقىتۋ ەكەنىن تۇسىندىرەدى. سوڭعى كەزدەرى جوعارى جانە ورتا ارناۋلى وقۋ ورىندارىندا اقپاراتتىق تەحنولوگيانىڭ دامۋىنا بايلانىستى زامان تالابىنا ساي وقىتۋدىڭ بۇل ءتۇرى قاشىقتان وقىتۋ (ديستانتسيوننوە وبۋچەنيە) دەپ اتالىپ، ءححى عاسىردىڭ بىلىكتى ماماندارىن دايارلاۋدا جاڭا قىرىنان تانىلا باستادى. قازىر قاشىقتان (اۋلاقتان) وقىتۋ تەرمينى كومپيۋتەرمەن تىكەلەي قاتىستى قولدانىلسا، بۇل ۇعىمنىڭ باستاپقى ماعىناسى وقىتۋشى مەن ستۋدەنت اراسىنداعى قاشىقتان (اۋلاقتان، سىرتتاي) وقۋ ارەكەتتەرىنىڭ ۇيلەسىمى رەتىندە قازىرگى تۇسىنىكتەن اسا الشاق كەتپەگەن. بۇل تەرميننىڭ العاش ق.جۇبانوۆ مۇراسىندا كورىنىس تابۋىن عالىمنىڭ ومىرگە قاجەتتى ءبىلىم بەرۋ تۇرلەرىن الدىن-الا بولجاي بىلگەنىنەن دەۋگە تولىق نەگىز بار.   بولاشاق عالىم قالامىنان اقتوبە وڭىرىندە اعارتۋ مايدانىندا ەڭبەك ەتكەن جىلدارى تۋعان بۇل ماقالالارى قازاق مەكتەپتەرىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن عىلىمي تۇرعىدا شەشۋگە دەن قويعان العاشقى قۇندى جاريالانىمدار رەتىندە قۇندى. اعارتۋ سالاسى قىزمەتكەرلەرى مەن باسشىلارى الدىنا پروبلەما قويۋ، ەسەپ بەرۋ، زەرتتەۋ جانە تالداۋ ماقساتتارىن كوزدەپ، پىكىر بىلدىرۋدە ق.جۇبانوۆ جەرگىلىكتى ءباسپاسوز بەتتەرىنىڭ (گۋبەرنيالىق «كەدەي» – قازىرگى «اقتوبە» گازەتىنىڭ) مۇمكىندىگىن شەبەر پايدالانا بىلگەن.

سونىمەن، قازاق ءتىل ءبىلىمىنىڭ عىلىمي نەگىزىن سالۋشى پروفەسسور، داڭقتى جەرلەسىمىز قۇدايبەرگەن قۋانۇلى جۇبانوۆتىڭ عىلىمي-شىعارماشىلىق ءوسۋ جىلدارىنداعى اقتوبە كەزەڭىن ونى عىلىم-ءبىلىم كوكجيەگىنە قول سوزىپ،  عالىم- ازامات رەتىندەگى ۇلى تۇلعاسىنىڭ قالىپتاسۋ جىلدارى رەتىندە اتاۋ ورىندى. وسى رەتتە عالىمنىڭ 90 جىلدىعىنا وراي 1989 جىلى ونىڭ ەسىمىنىڭ اقتوبە پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنا بەرىلىپ، كەيىن اقتوبە مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دە وسى ۇلى ەسىمدى يەلەنۋى – زاڭدى قۇبىلىس. بۇگىنگى كۇنى رەسپۋبليكامىزدىڭ ىرگەلى وقۋ ورىندارىنىڭ بىرەگەيى قاتارىندا اتالاتىن ق.جۇبانوۆ اتىنداعى اقتوبە وڭىرلىك مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە ءداستۇرلى تۇردە وتكىزىلىپ كەلە جاتقان «جۇبانوۆ تاعىلىمى» اتتى رەسپۋبليكالىق، حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيالار ق.جۇبانوۆتىڭ باعا جەتپەس وي-تۇجىرىمدارىن ناسيحاتتاۋ، تەرەڭ زەرتتەۋ ءۇشىن تاپتىرماس  الاڭ بولىپ تابىلادى. عالىمنىڭ 120 جىلدىعى قارساڭىندا دا بۇل ءۇردىس ءوز جالعاسىن تاپپاق.

عالىمدار وركەنيەتتى ەلدەردەگى ءبىلىم بەرۋدىڭ باستى شارتى ۇلتتىق مۇددەدەن تۋىندايتىنىن جانە ۇلتتىق ماقسات-مۇراتتارعا نەگىزدەلەتىنىن اتاپ كورسەتەدى. بۇل ءوز كەزەگىندە ق.جۇبانوۆ سىندى عۇلامالار سالعان ءبىلىم بەرۋ مەن تاربيەلەۋ قاعيدالارىنىڭ قازىرگى ۋاقىتتا دا ماڭىزىن جويماعانىن جانە جاڭا قىرىنان اشىلىپ، كەيىنگى ۇرپاققا ىزدەنىس جولىن نۇسقاپ كەلەتىنىن كورسەتەدى. ولاي بولسا، پروفەسسور ق.جۇبانوۆتىڭ وتكەن عاسىردىڭ باسىندا اقتوبە وڭىرىنەن باستاۋ العان اعارتۋشىلىق، پەداگوگيكالىق يدەيالارىنىڭ قازىرگى جاھاندانۋ زامانىنىڭ وسكەلەڭ تالاپتارىنا ساي بۇگىنگى وقىتۋ مازمۇنىن جاڭعىرتۋ جاعدايىندا ومىرشەڭدىك تاۋىپ، ۇيلەسۋى – زاڭدى قۇبىلىس.

ماقپال قوجاعاليقىزى جازىقوۆا،

پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، ق.جۇبانوۆ اتىنداعى اقتوبە وڭىرلىك

مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى.

Abai.kz