سەيىت اسقارۇلى قاسقاباسوۆتىڭ تۋعانىنا 85 جىل تولۋىنا ارنالعان «فولكلورتانۋ مەن ادەبيەتتانۋ عىلىمى: وزەكتى ماسەلەلەر جانە جاڭا پاراديگمالار» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيا ءوتءتى.

2025 جىلدىڭ 14 قاراشا كۇنى ل.ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى، فيلولوگيا فاكۋلتەتى، قازاق ادەبيەتى كافەدراسىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن كورنەكتى فولكلورتانۋشى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، اكادەميك، قوعام قايراتكەرى سەيىت اسقارۇلى قاسقاباسوۆتىڭ تۋعانىنا 85 جىل تولۋىنا ارنالعان «فولكلورتانۋ مەن ادەبيەتتانۋ عىلىمى: وزەكتى ماسەلەلەر جانە جاڭا پاراديگمالار» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيا ءوتتى.

ارنايى ءىس-شارا قازاق ادەبيەتى كافەدراسىنىڭ «كورنەكتى ادەبيەتتانۋشىلار» گالەرەياسىنا اكادەميك سەيت قاسقاباسوۆتىڭ پورترەتىن ىلۋدەن باستالدى. حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيا جۇمىسىنا وتاندىق جانە الەمدىك فولكلورتانۋ، ءتىل جانە ادەبيەت سالاسىنىڭ بەلگىلى ماماندارىمەن قاتار تۇركيا، پولشا، رف تاتارستان، باشقۇرتستان، حاكاسيا جانە قىرعىزستان، وزبەكستان ەلدەرىنىڭ جەتەكشى عالىمدارى قاتىستى.

پلەنارلىق ءماجىلىستى فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، فيلولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى دۇيسەنعازى سەرىكزات ماقسۇتۇلى جۇرگىزدى. القالى جيىن باسقارما توراعاسى-رەكتور، قر ۇعا اكادەميگى ەرلان ءباتتاشۇلى سىدىقوۆتىڭ قۇتتىقتاۋ حاتىمەن اشىلدى. قۇتتىقتاۋ ءسوزدى پرورەكتور ارداق بيسەمباەۆ جەتكىزدى. ەرلان ءباتتاشۇلى ءوز قۇتتىقتاۋ سوزىندە عالىمنىڭ عىلىمي ەڭبەگىن بايانداي وتىرىپ، «قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى، قوعام قايراتكەرى، عالىم، اكادەميك سەيىت قاسقاباسوۆتىڭ سەكسەن بەس جىلدىعىنا وراي ۋنيۆەرسيتەتىمىزدە ءوتىپ وتىرعان «فولكلورتانۋ مەن ادەبيەتتانۋ عىلىمى: وزەكتى ماسەلەلەر مەن پاراديگمالار» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-تەوريالىق كونفەرەنتسيانىڭ ماڭىزى وراسان زور. اكادەميك سەيىت قاسقاباسوۆ قازاق عىلىمىن اكادەميالىق باعىتتا دامىتۋعا، ونىڭ تەوريالىق جانە مەتودولوگيالىق دەڭگەيىن جاڭا بيىككە كوتەرۋگە بار سانالى ءومىرىن ارناعان. ايتۋلى عالىمنىڭ عىلىمي-پەداگوگيكالىق عۇمىرىنىڭ بەلەستى كەزەڭدەرى ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەتىمىزبەن تىعىز ساباقتاس. سەيىت قاسقاباسوۆ 1997-2001 جىلدارى ل.ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە «ەۋرازيا» عىلىمي ورتالىعى مەن شىعىستانۋ فاكۋلتەتىن قۇرۋعا بەلسەنە ارالاسىپ، ناتيجەلى جۇمىس اتقاردى. شىعىستانۋ فاكۋلتەتىمەن قاتار 2012–2019 جىلدارى قازاق ادەبيەتى كافەدراسىن باسقارىپ، ۋنيۆەرسيتەتىمىزدىڭ عىلىمي الەۋەتىن ارتتىرۋعا، بىلىكتى ماماندار مەن ءبىلىمدى ۇستازدار دايارلاۋعا زور ۇلەس قوستى. وزىنە دە، وزگەگە دە ورەلى تالاپ قويا بىلەتىن ۇلاعاتتى ۇستازدىڭ عىلىمي جەتەكشىلىگىمەن 27 كانديداتتىق، 13 دوكتورلىق جانە 3 PhD ديسسەرتاتسيا قورعالدى. قازىرگى ۋاقىتتا قاي عىلىم سالاسى بولماسىن نەگىزگى تالاپ – جاڭاشىلدىق. بۇل تۇرعىدا اكادەميك سەيىت اسقارۇلى قاسقاباسوۆ شىن مانىندە جاڭاشىل عالىم بولاتىن»، – دەدى. سونداي-اق، اكادەميك سەيىت اسقارۇلىنىڭ ۇلتتىق فولكلورتانۋ، ادەبيەتتانۋ مەن رۋحانياتىنا، وتاندىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى مەن بىلىكتى ماماندار دايىنداۋعا قوسقان زور ۇلەسىن اتاپ كورسەتتى. عىلىمي ەڭبەكتەرىنىڭ فولكلورتانۋ مەن ادەبيەتتانۋداعى جاڭالىعى مەن ماڭىزىن، وزەكتىلىگى مەن جاسامپازدىعىن زەردەلەدى. قر پرەزيدەنتىنىڭ كەڭەسشىسى باۋىرجان ومارۇلى ءسوز الىپ، بايسالدى ويلارىمەن كونفەرەنتسيا جۇمىسىنا ساتتىلىك تىلەدى.  قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ توراعاسى ەرلان جاقانۇلى قوشانوۆتىڭ قۇتتىقتاۋ حاتىن ءماجىلىس دەپۋتاتى جاناربەك ءاشىمجان جەتكىزدى.

سونىمەن قاتار كونفەرەنتسيا جۇمىسىنا ارنايى جولدانعان قر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ءمينيسترى ساياسات نۇربەك، قر مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى ايدا بالاەۆا، اباي وبلىسىنىڭ اكىمى بەرىك ءۋالي، شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى نۇرىمبەت ساقتاعانوۆ، قر پارلامەنتى سەناتىنىڭ دەپۋتاتى دارحان قىدىرالى، قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى امانجول ءالتاي، تۇركى اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى شاھين مۇستافاەۆ، شاكارىم ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ باسقارما توراعاسى-رەكتورى دۋمان ورىنبەكوۆ قۇتتىقتاۋلارى وقىلدى. كونفەرەنتسيادا اكادەميك سەيىت قاسقاباسوۆپەن سىيلاس بولعان زامانداستارى، ارىپتەستەرى مەن شاكىرتتەرى جىلى لەبىزدەرىمەن ءبولىستى. اتاپ ايتقاندا، تاتارستان عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى حاتيپ ميننەگۋلوۆ، قازان فەدەرالدى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى فليورا سايفۋللينالاردىڭ وي-تولعانىستارى، جۇرەك جاردى پىكىرلەرى جىلى قابىلداندى.

پلەنارلىق ماجىلىستە قر مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور ساۋىتبەك ابدراحمانوۆ «فولكلورتانۋ فەنومەنى» تاقىرىبىندا بايانداما جاسادى.  ول عالىمنىڭ عىلىمي  ەڭبەگىن زەردەلەي كەلىپ، «قاي رەسپۋبليكاعا بارساڭىز دا، ادەبيەتشى نە فولكلورتانۋشى قاۋىممەن سويلەسە قالساڭىز، ولاردىڭ سەيىت قاسقاباسوۆتى قالاي باعالايتىنىن انىق كورەسىز. بيىلعى جازدا ۋفاعا بارعان ەدىم، سوندا دا بىرقاتار كىسىلەرمەن اڭگىمەلەسۋ ءساتى ءتۇستى. ودان بۇرىن تاشكەنتتە بولدىم، تۇركيادا دا، ماسكەۋدە دە ءتۇرلى عىلىمي ورتادا بولىپ ءجۇرمىز. سول بارعان جەرلەردىڭ بارلىعىندا عىلىم ادامدارىنان سەيىت قاسقاباسوۆ تۋرالى جىلى پىكىر، جوعارى قۇرمەت ەستيسىز. جاڭا عانا  حاتيپ ميننەگۋلوۆ «ەتو دليا ناس توجە بولشايا ۋتراتا» دەگەن ءسوزىن ەستىدىڭىزدەر. ول: «تاتار حالقى ءۇشىن دە بۇل – ۇلكەن قايعى» دەپ تەبىرەنە ايتتى. شىنىندا دا، سەيىت قاسقاباسوۆتىڭ ەڭبەكتەرىندەگى تالاي تۇيىندەر ءارى تاڭداندىرادى، ءارى شىن مانىندە جاندى ەلجىرەتەدى. ىسالى، سەيىت اعا قازاق ەرتەگىلەرىندە جەتىم بالا ءموتيۆىنىڭ وتە از كەزدەسەتىنىنە نازار اۋدارادى. نەگە بۇلاي دەگەن سۇراققا جاۋاپ ىزدەي وتىرىپ، ول بۇل قۇبىلىستىڭ سىرىن قازاقتىڭ ارمەنگەرلىك سالتىمەن بايلانىستىرادى. ياعني، مۇنداي جاعدايدا بالا جەتىمگە جاتقىزىلماعان. سونداي-اق، بالا اسىراپ الۋدىڭ ءجيى كەزدەسۋى جەتىمدەردىڭ سانىن ازايتقانىن ايتادى»، –دەپ باياندادى.

پلەنارلىق ماجىلىستە م.و. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ باس ديرەكتورى، ۇعا اكادەميگى كەنجەحان ماتىجانوۆ «{الىق مۇراسىن قاستەر تۇتقان عۇلاما» (الماتى، قازاقستان),  قر پرەزيدەنتىنىڭ كەڭەسشىسى، ۇعا اكادەميگى باۋىرجان وماروۆ  (استانا، قازاقستان) «اكادەميك سەيىت قاسقاباسوۆ جانە كونە شىعىس سيۋجەتتەرىنىڭ ترانسفورماتسياسى»، ۇلتتىق قۇرىلتاي مۇشەسى، «قازاق گازەتتەرى» سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى، ۇعا اكادەميگى ديحان قامزابەكۇلى «الاش قايراتكەرلەرى ەل ادەبيەتى تۋرالى» (استانا، قازاقستان), ەگە ۋنيۆەرسيتەتى تۇركى دۇنيەسىن زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ پروفەسسورى، PhD مەتين ەكيجي (يزمير، تۇركيا) «Seit A. Kaskabasov ve türk dünyasi folklor çalişmalarina katkilari»، ۇلتتىق قۇرىلتاي مۇشەسى، ۇعا اكادەميگى كارىمبەك قۇرماناليەۆ (استانا، قازاقستان) «اكادەميك سەيىت قاسقاباسوۆ: رۋحاني-تىلدىك قۇندىلىق ماسەلەلەرى»، ەگە ۋنيۆەرسيتەتى تۇركى دۇنيەسىن زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ دوتسەنتى، PhD فازيل وزدامار (يزمير، تۇركيا) köroğlu (goroğlu) destani araştirmalarinda Alexander Chodzko’nun yeri, م.ۆ.لومونوسوۆ اتىنداعى ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى قازاقستان فيليالى، فيلولوگيا كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى،  فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى گالينا ۆلاسوۆا (استانا، قازاقستان) «زولوتايا جيلا اكادەميكا س.ا.كاسكاباسوۆا»، ق.جۇبانوۆ اتىنداعى اقتوبە وڭىرلىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى،  فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى ابات پانگەرەەۆ (اقتوبە، قازاقستان) «باللادا جىر: زەرتتەۋ تاسىلدەرى»،   ل.ن.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى قازاق ادەبيەتى كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى جانات ايمۇحامبەت  «سەيىت قاسقاباسوۆ زەرتتەۋىندەگى قازاق ميفولوگياسى» (استانا، قازاقستان), ا.بايتۇرسىنۇلى اتىنداعى قوستاناي ۋنيۆەرسيتەتىنىنىڭ پروفەسسورى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى الماسبەك ابسادىقوۆ (قوستاناي، قازاقستان) «ۇستاز جولى: ەرىك-جىگەر پەن پاراسات بىرلىگى» اتتى تاقىرىپتارىندا عىلىمي نەگىزدەلگەن، ماڭىزى جوعارى باياندامالار جاسالدى.

كونفەرەنتسيادا «اكادەميك سەيىت قاسقاباسوۆ جانە قازىرگى فولكلوريستيكا مىندەتتەرى»، «سەيىت قاسقاباسوۆ مۇراسى جانە مەملەكەتشىلدىك مۇرات»، «سەيىت قاسقاباسوۆ زەرتتەۋلەرى جانە پانارالىق ىقپالداستىق» اتتى سەكتسيالار جۇمىسى جۇرگىزىلدى. ولاردا س.قاسقاباسوۆ عىلىمي ەڭبەكتەرىنىڭ قازىرگى فولكلورتانۋ، فيلولوگيا سالاسى مەن گۋمانيتارلىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى ماڭىزى تالدانىپ، رۋحاني جانە مادەني قۇندىلىقتار حاقىنداعى وي-تولعامدارىنىڭ وزەكتىلى سارالاندى. عالىم سەيىت قاسقاباسوۆ عىلىمي مەكتەبى وكىلدەرىنىڭ فولكلورتانۋدىڭ، قازىرگى ادەبيەتتانۋدىڭ جاڭا پاراديگمالارىن زەردەلەۋدەگى ىزدەنىستەرى تالقىلاندى.

كونفەرەنتسيا جۇمىسى قورىتىندىلانىپ، ارنايى قاۋلى قابىلداندى. قاۋلىدا قر ۇكىمەتىنەن استانا قالاسىنداعى مەكتەپكە، كوشەگە كورنەكتى قوعام قايراتكەرى، فولكلورتانۋشى، ادەبيەتتانۋشى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، اكادەميك سەيىت اسقارۇلى قاسقاباسوۆتىڭ ەسىمىن بەرۋ ماسەلەسى پىسىقتالدى.

سونىمەن قاتار كوپ جىل بىلەك سىبانا ەڭبەك ەتكەن، العاش رەت سولتۇستىك، سولتۇستىك-شىعىس ايماعىندا بىلىكتى عىلىمي-پەداگوگيكالىق كادر دايارلاۋ ماقساتىندا وتاندىق جانە شەتەل عالىمدارىنىڭ باسىن قوسقان بىرىككەن ديسسەرتاتسيالىق كەڭەس اشقان، عزي ديرەكتورى، فاكۋلتەت دەكانى، كافەدرا مەڭگەرۋشىسى قىزمەتتەرىن اتقارىپ جانە ۇستازدىق ەتكەن وسى ۋنيۆەرسيتەتتە «اكادەميك سەيىت قاسقاباسوۆ» اتىنداعى اۋديتوريا اشۋ ماسەلەسى كوتەرىلدى.

Abai.kz