جۇما, 29 ناۋرىز 2024
اقمىلتىق 5505 6 پىكىر 26 قىركۇيەك, 2019 ساعات 11:56

 «لاد» توراعاسىنىڭ كوزدەگەنى نە؟

پوستنازارباەۆ اڭگىمەسى ورىس باق ەڭ وزەكتى تاقىرىبىنا اينالىپ وتىر. ءاربىر جولى قازاقستانداعى ورىس ۇلتىنىڭ قىسپاققا ۇشىراۋى ۇدەپ كەتتى دەپ زار قاعادى. تاياۋدا رەسەي باسىلىمدارى تىم اسىرا سىلتەپ، «رەسپۋبليكالىق لاد سلاۆيان قوزعالىسىنىڭ» نەنى كوزدەيتىنىنىڭ ارتى اشىلىپ قالدى. قوزعالىس توراعاسى ماكسيم كرامارەنكو ءوزىنىڭ «ۆەستي ۋزبەكستانعا» «كوگدا ۆ كازاحستانە پرەكراتيتسيا «نەوبياۆلەننايا» ۆوينا» اتتى سۇحباتىندا قازاق ەلىندەگى ورىس جىكشىلدەرىنىڭ نەنى قالايتىنىن اشىپ ايتتى.

وسى سۇحباتتان اڭعارىلاتىن رەسەيشىلدەر قازاق تاراپىنان ورىن الۋعا ءتيىس تۇراقسىزدىقتى قالايدى ەكەن. اتتەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە بيلىك اۋىسۋى بارىسىندا ۇلتارالىق قارىم-قاتىناسقا كولەڭكە تۇسپەدى، ۋكراينا ستسەناريى ورىن العان جوق، -دەپ كۇرسىنەدى  ماكسيم كرامارەنكو.

جاڭا ەلباسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ەڭ ءىرى ەتنيكالىق ازشىلىق بولىپ تابىلاتىن ورىستاردىڭ كوڭىلىن ورنىنا ءتۇسىرىپ، ۇشتۇعىرلى ءتىلدىڭ تازا ورىس ءتىلدى مەكتەپتەردىڭ باعىن بايلامايتىن ايتىپ جۇرتتى ءبىر قۋانتىپ تاستاعانى ءىرى جەڭىسكە پاراپار بولعانداعى ءسوز اراسىندا ماكسيم كرامارەنكو تاراپىنان جەلپىنە اۋىزعا الىنادى.

بىراق، ماكسيم مىرزانىڭ كوڭىلىن كۇپتى ەتىپ وتىرعان دۇنيە سوڭعى بەس ايدا 11 مىڭ ەتنيكالىق ورىستىڭ قازاقستاننان ءوز تاريحي وتاندارىنا قونىس اۋدارعانى ەكەن. بۇعان كىنالى ارينە جوعارعى ءبىلىم الۋدىڭ قىمباتشىلىعى مەن قازاق ۇلتشىلدارى. سوڭعىلارى كەڭەستىك جانە رەسەي يمپەرياسى قالدىرعان جەر-سۋلىق مۇرادان ارىلۋعا تىرىسىپ، ولاردى تيتۋلدى ۇلتتىڭ جەرگىلىكتى اتاۋىنا كوشىرۋدى تەزدەتە باستاپتى. وسى قازاقتار ۇستانىپ وتىرعان تاريحي رەۆانش ورىستاردىڭ ەتنوپسيحولوگيالىق احۋالىنا كەرى اسەر تيگىزىپ وتىر-مىس. وسى ءبىر جاريالانباعان سوعىستىڭ كەسىرىنەن ورىستار امالسىز ءوز باسپانالارىن تاستاپ اۋا كوشۋدى باستان كەشىپ وتىرعان جايى بارىن ماكسيم مىرزا مۇڭايا ءسوز ەتەدى.

بۇل جاعدايدى ورىستاردىڭ كەيبىرەۋلەرى حوش كورسە، ەكىنشىلەرىنىڭ بۇعان قابىرعاسى قايىسادى ەكەن، سوندىقتان رف بيلىگى رەسەي ازاماتتىعىن بەرۋدى جەڭىلدەتسە بەك جاقسى بولاتىندىعىن العا تارتادى. بۇنى تەزدەتپەسە ەلدەگى ۇلتارالىق جاعداي ۋشىققان جاعدايدا ورىستار ەكى وتتىڭ اراسىندا قالادى-مىس.

ءتۇيىن

«رەسپۋبليكالىق لاد سلاۆيان قوزعالىسىنىڭ» توراعاسى ماكسيم كرامارەنكو قازاق ەلىندە ۇلتارالىق قاقتىعىس بولادى دەگەندى العا تارتادى. وسى ايتەۋىر ءبىر ورىن الۋعا ءتيىس قاقتىعىستان ورىستار تەك رف ازاماتىعىن الىپ قانا امان قالادى. ويتكەنى، رەسەي بيلىگى ابحازيا مەن وسەتياعا كەزىندە ورىس تىلدىلەر قۇقىعىن قورعاۋدى جەلەۋ ەتىپ اسكەر كىرگىزگەندەي، ەندى قولىندا رەسەيلىك پاسپورتى بار ورىس تىلدىلەردى قورعاۋ ءۇشىن قازاق جەرىن بولىسكە سالامىز دەگەن ويدىڭ ۇششقىنىن سەزدىرەدى. وسىنداي ءبىر ساۋساعىن بۇككەن قوزعالىستارعا تىيىم سالىناتىن كەز قاشان تۋادى دەگەن ويعا قالاسىڭ!؟

ءابىل-سەرىك الىاكبار

Abai.kz

6 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1567
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2261
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3543