پرەزيدەنتىڭىز كىم، بەكەتاەۆ مىرزا؟
"ازاتتىق" تىلشىلەرى استاناداعى اق جاعالىلاردىڭ اراسىنان مەملەكەتتىك تىلگە ءتىلى مۇكىس مينيستر مارات بەكەتاەۆتى ۇستاپ الىپ، ەل-حالىق قىزۋ تالقىلاعان الگى 184 جارلىقتىڭ جاي-جاپسارىن سۇراپتى. سوڭعى ءسوز كىمدە دەگەن جالقى سۇراق قويىپتى. مىناۋ مينيستر مەن ءتىلشى اراسىنداعى از عانا ديالوگ:
ءتىلشى: - ال ەگەر تۇڭعىش پرەزيدەنت، قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ توراعاسى پرەزيدەنت ۇسىنعان كانديداتۋرامەن كەلىسپەيتىن بولسا، وسى ماسەلە زاڭدا جازىلعان با؟ قالاي بولادى؟
مينيستر: - جوق، جارلىقتا ول پروتسەدۋرانىڭ بارلىق تەتىكتەرى ناقتى رەتتەلگەن عوي...ول جەردە شەشىم قابىلداعانعا دەيىنگى كەڭەسۋ ماسەلەسى قارالعان. سوندىقتان، كەڭەسۋ بارىسىندا بارلىق پىكىر قايشىلىقتارى شەشىلۋى كەرەك.
ءتىلشى: - سوڭعى ءسوز كىمدىكى بولادى؟
مينيستر: - سوڭعى ءسوز قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىكى بولادى. بۇل ۇجىمدىق (كوللەگيالدى) ورگان. قاۋىپسىزدىك كەڭەسىىنڭ وتىرىستارىنا ەلباسى توراعالىق ەتەدى. سوندىقتان بارلىق ماسەلە اشىق شەشىلەدى.
باسقا ءتىلشى: - مينيستر رەتىندەگى وكىلەتتىگىڭىزدى ءارى قاراي ۇزارتۋ نەمەسە ۇزارتپاۋ ماسەلەسىن كىم قارايدى؟ پرەزيدەنت پە، الدە قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ توراعاسى ما؟
مينيستر: - پرەزيدەنت قارايدى!
باسقا ءتىلشى: - ال بىراق بەكىتەتىن كىم؟
مينيستر: - (ويلانىپ تۇرىپ قالدى دا...) پرەزيدەنت.
باسقا ءتىلشى: - ءسىز ايتتىڭىز عوي، "سوڭعى ءسوز قاۋىپسىزدىك كەڭەسىندە" دەپ...
مينيستر: - وسى زاڭ جاقسىلاپ وقىپ جىبەرسەڭىز، ءسىز ءوزىڭىز قاراپ شىعىڭىز. بىرىنشىدەن، سۇراق قويعانعا دەيىن، وسى زاڭدى جاقسىلاپ تەكسەرۋىڭىز قاجەت.
باسقا ءتىلشى: - ول جەردە قورعانىس ءمينيسترى، سىرتقى ىستەر ءمينيسترى، باسقا مينيسترلەر ەڭ سوڭىندا قاۋىپسىزدىك كەڭەسى توراعاسىنىڭ بەكىتۋىمەن دەپ ايتىلعان عوي.
مينيستر: - جوق. زاڭدا ناقتى ءتىزىم بەكىتىلگەن. تاعى سۇراقتار...
ءبىز قر ادىلەت ءمينيسترى مارات مىرزا بەكەتاەۆتىڭ تىلشىلەرمەن تىلدەسۋىن قاز-قالپىندا جاريالاپ وتىرمىز. ءوز ءسوزى. ءوز پىكىرى! "سوڭعى ءسوز قاۋىپسىزدىك كەڭەسىندە". ۇقتىق!
مەملەكەتتىك تىلدە ەكى اۋىز ءسوزدى ەجىكتەپ، ارەڭ سويلەگەن ءمينيستردىڭ بۇل پىكىرىنە پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى بەرىك ءۋالي مىرزا دا جاۋاپ ايتىپتى. بەرىك مىرزانىڭ ايتۋىنشا، پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ ەكس-پرەزيدەنتپەن كادر ماسەلەسىن اقىلداسادى. بىراق، سوڭعى شەشىمدى ءوزى قابىلدايدى.
"ادىلەت ءمينيسترىنىڭ پىكىرىن ساۋاتسىز دەپ ەسەپتەيمىن. بالكىم، جۋرناليستەردىڭ ءنوپىر ساۋالدارىنان مارات بەكەتاەۆ ساسقالاقتاپ قالىپ، بۇرىس پىكىر ايتقان بولار. بىراق، بۇل دا تاڭ قالارلىق جاعداي. سەبەبى، سونداي لاۋازىمدى قىزمەتتەگى، سونداي دەڭگەيدەگى تۇلعا ءوزىنىڭ فۋنكتسيونالدى قىزمەتىنە قاتىستى كەز كەلگەن سۇراققا كەز كەلگەن ۋاقىتتا ناقتى ءارى كاسىبي جاۋاپ بەرە ءبىلۋى كەرەك", دەپتى.
سونداي-اق، بەرىك ءۋالي مىرزا پرەزيدەنت پەن ەلباسىنىڭ قۇقىقتارى تۋرالى دا ايتىپتى. "كونستيتۋتسيا نەگىزگى زاڭ. ال وندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ قىزمەتى مەن قۇزىرەتى ناقتى جازىلعان", دەپتى.
ول بويىنشا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ، پرەزيدەنت رەتىندە، مەملەكەتتىڭ لاۋازىمدى تۇلعاسى رەتىندە، كونستيتۋتسيانىڭ كەپىلى رەتىندە، جوعارعى باس قولباسشى رەتىندە نەگىزگى زاڭدى (كونستيتۋتسيانى) باسشىلىققا الا وتىرىپ، وزىنە باعىناتىن ۇكىمەت قۇرامىن بەكىتۋ، كۇشتىك قۇرىلىمدار مەن وزگە دە ۆەدومستۆو باسشىلارىن، ءوڭىر باسشىلارىن تاعايىنداۋ تۋرالى بارلىق شەشىمدى شىعارادى.
ءتۇيىن. پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى بەرىك ءۋالي مىرزا "سوڭعى ءسوز - پرەزيدەنتتە" دەيدى. ال ادىلەت ءمينيسترى مارات بەكەتاەۆ مىرزا "سوڭعى ءسوز - ەكس-پرەزيدەنت باسقاراتىن ورگاندا" دەيدى.
بىزشە بولسا دا، سوڭعى ءسوز - پرەزيدەنتتە بولۋى كەرەك-اق! سەبەبى، ول - لەگيتيمدى پرەزيدەنت. كونستيتۋتسيا مەن حالىق تاڭداۋىنىڭ كەپىلى! ايتپەگەندە، الگىندە ايتىپ جۇرگەن "قوسار بيلىك" دەگەنىڭىز سول بولىپ شىقپاي ما؟!.
ال قازاقستاندا قوس بيلىكتىڭ بولمايتىنىن قازىرگى پرەزيدەنت تە، ەكس-پرەزيدەنت تە بىرنەشە رەت قايتالاپ ايتتى. ءتىپتى، سول نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ءوزى ء"بارىمىز پرەزيدەنتكە قىزمەت قىلامىز" دەپ سويلەگەن. ەسىمىزدە! ەندەشە، مينيستر مارات بەكەتاەۆتىڭ بۇل ءسوزىن قالاي تۇسىنبەك كەرەك؟
الدە، بەرىك ءۋالي مىرزا ايتپاقشى، مينيستر بەكەتاەۆ تىلشىلەردىڭ توپەسىنەن "نوكاۋت" الىپ، پرەزيدەنتىن تانىماي قالدى ما؟ بالكىم، تانىعان دا شىعار... نە دە بولسا ويىنداعىسىن ايتتى.
تاقىرىپقا تۇزدىق رەتىندە ايتايىق، ءدال وسى مينيستر مارات بەكەتاەۆتى ەل-جۇرتقا قادىر-سىيى ارتقان ادام دەپ جانە ايتا المايمىز. استاناداعى اق جاعالىلاردىڭ اراسىنداعى رەپۋتاتسياسىن قايدام، ايتەۋىر ەل ىشىندە ەكىنىڭ-ءبىرى تانىپ، "بارەكەلدىلەپ" جۇرگەنىن ەستىمەپتىك. انا تىلىندە ەكى اۋىز ءسوزدى ەجىكتەپ سويلەيتىن بۇل كىسى باسىندا ءتىپتى قازاقشا سويلەي الماي، ماسقارا بولعان. "قىسىلعاننان قىز بولدىم" دەگەندەي، اقىرى "6 ايدا قازاقشا سويلەپ شىعامىن" دەپ ۋادە بەرىپ قۇتىلعان. ودان بەرى نەشە جىل ءوتتى. ناتيجەسىن جوعارىداعى شاپ-شاعىن ديالوگتان ەستىپ-كوردىڭىزدەر.
ەندىگىسى اناۋ، انە. كەرەمەت كاسىبي ادام دەگەن ادىلەت ءمينيسترى نە زاڭ مەن جارلىقتىڭ قۇزىرەتىن بىلمەيدى، نە پرەزيدەنت پەن ەلباسىنىڭ ستاتۋسىن اجىراتا المايدى. ايتپەسە، جوعارىداعى پىكىرىن قالاي تۇسىنەمىز؟..
سونىمەن، بىزدەگى جالقى سۇراق مىناۋ: ءسىزدىڭ پرەزيدەنتىڭىز كىم، بەكەتاەۆ مىرزا؟
Abai.kz