بوگدە جۇرت اراسىندا «قازاقتاردىڭ قولىنان نە كەلەدى؟» دەگەن ساۋال ءجيى قويىلاتىنى بار. راسىندا دا، وزگەنى تاڭ قالدىراتىنداي عىلىمىڭ، تەحنيكاڭ، يننوۆاتسيالىق جاڭالىقتارىڭ بولماسا، الەم كەڭىستىگىندە ءوزىڭدى مويىنداتۋ قيىن. قازىرگى ۋاقىتتا وسى وندىرىستىك باسەكەلەستىككە لايىقتى قازاق ىسكەرلەرىنىڭ كوپتەپ بوي كورسەتىپ، وندىرگەن دۇنيەلەرى سۇرانىسقا يە بولا باستاعانى كوڭىل توعايتادى.

مىنە، سونىڭ ءبىر يگىلىكتى كورىنىسى رەتىندە، الماتى قالاسىنىڭ كوشەلەرىندە Falcon EuroBus كومپانياسىنىڭ قازاق-نەمىس ارىپتەستەرىمەن بىرلەسە جاساعان العاشقى وتاندىق ەلەكترواۆتوبۋستار ءوز قىزمەتىن كورسەتە باستادى.

الماتى قالاسى قالالىق موبيلدىلىك باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ەرلان ءادىلوۆ "№1 اlmaty ەlektroavtobys parki" جشس كاسىپورنى مەن جاڭا مارشرۋتتىڭ اشىلۋىمەن قۇتتىقتاپ، جولاۋشى تاسىمالداۋ جۇيەسىندە باسەكەلەستىككە لايىقتى ەۆروپالىق ونىمدەردى پايدالانۋ اسا ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

- جاڭا تەحنولوگيانىڭ دامۋى الماتىلىقتاردىڭ ءومىر-تۇرمىسىن جاقسارتىپ قانا قويمايدى، سونىمەن قاتار، قالانىڭ ينفراقۇرىلىمىن، ونىڭ ىشىندە قوعامدىق كولىك تاسىمالى جۇيەسىن جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋگە ىقپال ەتەدى.  باستى ماقسات – الماتىدا كولىك جۇيەسىن رەفورمالاۋ ارقىلى قالالىقتارعا ساپالى كولىك قىزمەتىن كورسەتۋ جانە جولاۋشى تاسىمالىنىڭ دەڭگەيىن كوتەرۋ.  زاماناۋي ۇزدىك تەحنولوگيالاردى قولدانىسقا ەنگىزۋ كولىك سالاسىندا جاڭا مۇمكىندىكتەرگە جول اشادى، ءوز كەزەگىندە بۇل «اقىلدى قالا» قۇرۋ ءۇشىن ماڭىزدى قادام بولىپ تابىلادى. بۇل جوبانى جۇزەگە اسىرۋعا بيۋدجەت قاراجاتى جۇمسالعان جوق، ينۆەستورلار مەن اۆتوپاركتىڭ قاراجاتى عانا قۇيىلدى. جانە قالا اكىمدىگى ەلەكترواۆتوبۋستاردى ساتىپ المايدى، ءبىز تەك مارشرۋتتى عانا انىقتاپ بەردىك، - دەدى ەرلان ءادىلوۆ.

ال، قازاقستاندىق زاۋىت شىعارعان جاڭا ەكواۆتوبۋستاردى قولدانىسقا ەنگىزۋ جانە جۇمىس ىستەۋ قارقىنى تۋرالى اقپارات بەرگەن "№1 اlmaty ەlektroavtobys parki" جشس باس ديرەكتورى پەتر سمەحوۆيچ بىلاي دەيدى:

- جاڭا ۇلگىدەگى ەلەكترواۆتوبۋستاردىڭ جۇمىسىن بيىك دەڭگەيدە ۇيىمداستىرۋ ماقساتىندا ارنايى اۆتوپارك قۇرىلدى. ەڭ سوڭعى تەحنولوگيالىق جەتىستىكتەرمەن جابدىقتالعان اۆتوپاركتىڭ ديسپەتچرلىك ورتالىعى مارشرۋتقا شىققان بارلىق اۆتوكولىكتەردىڭ جۇمىسىن تاۋلىك بويى تولىق قاداعالاپ وتىرادى. بارلىق قاجەتتى ماماندار بىلىكتى كادرلاردان جاساقتالدى، ونىڭ ىشىندە اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىلەرى ارنايى وقۋ تاجىريبەلىك كلاسىندا دايىندىقتان وتكىزىلدى.

FALCON M.ADI ماركالى ەلەكتروكولىكتەردىڭ  ەرەكشەلىگى مىنادا: اۆتوبۋستىڭ ەدەنى تومەن، ىڭعايلى، تۇتاس مەتاللدان قۇيىلعان، ەكى ەسىكتى، جولاۋشىلاردىڭ، بالالار مەن  مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانداردىڭ ءتۇسىپ-شىعۋىنا تولىق جاعداي جاسالعان. سالوندا بارلىق تەحنيكالىق جابدىقتار: جەدەل قىزمەت شاقىرۋ قۇرىلعىسى، اۋديو مەن  ناۆيگاتسيالىق جۇيەلەر، ميكروفون، دىبىس كۇشەيتكىش، راتسيا، مونيتورلار، اقپاراتتىق ەلەكتروندى تاقتالار، مارشرۋت باعىتتارى، جولاۋشىلاردى ساناۋ ەسەپتەگىشى، سمارتفوندار مەن گادجەتتەردى زاريادتاۋعا ارنالعان USB نۇكتەلەرى، باقىلاۋ كامەرالارى (ارتقى/الدىڭعى، ورتاڭعى ەسىكتەر مەن جولاۋشىلاردى كورىپ وتىراتىن) ورنالاستىرىلعان.

مىسالى، جولاۋشىنىڭ ءموبيلدى تەلەفون نەمەسە سمارتفون باتارەياسى وتىرىپ قالۋى مۇمكىن عوي؟ بۇل جاعدايدا ەلەكترو اۆتوبۋستا ورناتىلعان USB پورت كومەگىنە جۇگىنىپ، تىعىرىقتان تەز شىعۋعا بولادى. بۇل بارشا جۇرت ءۇشىن وتە قولايلى بولعاندىقتان، كەز-كەلگەن جان USB پورت ارقىلى ارقاشان ءوز گادجەتىن قۋاتتاندىرا الادى. جانە ولار وتە تەز قۋاتتاندىرىلاتىن اتاي كەتكەن ورىندى. وسىنىڭ بارلىعى جولاۋشىلاردىڭ وزدەرىن جايلى سەزىنۋى ءۇشىن جاسالعان.

سونداي-اق، جول اپاتى ورىن العان جاعدايدا، ءتيىستى اقپارات قالالىق قۇتقارۋ قىزمەتىنىڭ «112» نومىرىنە اۆتوماتتى تۇردە شۇعىل تۇسەدى. بۇدان باسقا اپپارات ەلەكترواۆتوبۋس جۇرگىزۋشىسى اۆتوپارك ديسپەتچەرىنىڭ اراسىندا تىكەلەي اۋديوبايلانىس ورناتىلعان.

بۇگىنگى تاڭدا بۇكىل الەمدە ەكولوگيا ماسەلەسى ءبىرىنشى ورىندا تۇر. سوندىقتان، دۇنيەجۇزىلىك قوعامداستىق قورشاعان ورتانى قورعاۋدىڭ ءارتۇرلى جولدارىن ىزدەستىرۋدە. ەلەكترواۆتوبۋستاردى شىعارۋ – الماتى شاھارىنىڭ ەكولوگياسىن جاقسارتۋدىڭ باستى قادامىنىڭ ءبىرى. بۇل اۆتوبۋستار اۋانى لاستامايدى جانە دىبىسسىز قوزعالادى. بۇگىندە بەنزين باعاسىنىڭ قىمباتتىعىن ەسكەرسەك، ەلەكتر قۋاتىن پايدالانۋ بىرنەشە ەسەگە ارزان تۇسەدى. ەلەكترواۆتوبۋستى جۇمىسقا قوسۋ وتە وڭاي، ءارى جەڭىل. اۆتوبۋستا جوعارىۆولتتى ءۇش اككۋملياتور ورناتىلعان،  قۋاتى 550 شاقىرىمعا جەتەدى. سونىمەن قاتار، الداعى قىسقى كەزەڭ باتارەيالاردىڭ قالاي جۇمىس ىستەيتىنىن سىناقتان وتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. زامان تالابىنا وراي، كەلەشەكتە ەلەكترواۆتوبۋستار تەحنولوگيالىق قۇندىلىقتار قاتارىنان كۇندەلىكتى قوعامدىق كولىكتەرگە اينالاتىنى ءسوزسسىز.

الماتىداعى جولاۋشىلار تاسقىنى كوپ جۇرەتىن ەڭ ءىرى باعىتتىڭ ءبىرى – تولە بي كوشەسىنىڭ بويىمەن ۇزىندىعى 10 شاقىرىمنان اساتىن №206 مارشرۋتقا العاشقى 10 اۆتوبۋس شىقتى. الداعى جىلى ەكولوگيالىق تازا اۆتوبۋستاردىڭ قاتارىن 100-گە جەتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر.

اۆتوكولىك سالاسىنداعى وتاندىق ونىمدەر «اقىلدى قالا» قۇرۋ باعىتىنداعى يگىلىكتى ىستەرگە جانە ەنەرگورەسۋرستارعا جۇمسالاتىن شىعىنداردى ازايتۋعا، ءىرى قالالارداعى قورشاعان ورتانى جاقسارتۋعا ەرەكشە ۇلەس قوسادى. ۋاقىتتىڭ ءوزى كورسەتىپ وتىرعانداي، بۇل ەلەكترواۆتوبۋستار تەحنولوگيالىق قول جەتپەس باعالى تەحنيكادان كۇندەلىكتى قوعامدىق كولىكتەرگە اينالىپ، ەلىمىزدىڭ بارلىق ءىرى قالالارىنىڭ كوشەلەرىندە جۇيىتكيتىن كۇن دە الىس ەمەس.

Abai.kz