كەشەگى كۇنى عانا اقمولا وبلىسى قورعالجىن اۋدانىنىڭ پروكۋرورى بولعان، جەرگىلىكتى مەكەندە زاڭدىلىقتى قاداعالاپ، ءوز قىزمەتىن مەيلىنشە ادال اتقارىپ كەلگەن، بىلىكتى زاڭگەر دۋلات ورازالىۇلى ومار - ءدال بۇگىن مىنە كۇتپەگەن جەردەن كۇدىككە ىلىگىپ، نۇر-سۇلتان قالاسى بايقوڭىر اۋداندىق سوتىندا ايىپتالۋشى بولىپ وتىر.

دۋلاتتىڭ اكەسى ورازالى اقساقال كوپ جىل اۋىلشارۋاشىلىق سالاسىندا جەمىستى ەڭبەك ەتكەن، سوۆحوز باسقارعان زيالى ازامات. ۇلدارىن ۇياعا، قىزىن قياعا قوندىرعان اناسى وتباسىندا بالالارىنا اق ادال ءتالىم-تاربيە بەرگەن كەيۋانا. سوت زالىنا كەلىپ اۋىر كۇرسىنىپ وتىرعان قاريالار ءبىلىمى مەن بىلىگى ارقىلى ەل-جۇرتىنا ۇلگىلى-ونەگەلى ازامات بولىپ تانىلعان ۇلىنا وسىنشاما ناقاقتان جالا جابىلادى دەپ ءۇش ۇيىقتاسا تۇستەرىنە كىرمەگەن دە بولار.

كەزىندە ەلىمىزدىڭ باس پروكۋراتۋراسىندا جاۋاپتى قىزمەتتەر اتقارعان، كاسىبي ماماندىعىنا ءبىر كىسىدەي ادال دۋلات وماردىڭ كۇتپەگەن جەردەن ءىستى بولىپ، ءدال قازىر سوتتالۋشىنىڭ ورىندىعىندا وتىرعانى، ءار جينالىس سايىن كونۆويدىڭ ايداۋىمەن سوت زالىنا جەتكىزىلەتىنى جاستارى ۇلعايعان اكە-شەشەسىمەن قاتار جان جارىنىڭ، اعا-ىنىلەرىنىڭ، بالا-شاعاسىنىڭ، وزگە دە تۋىستارىنىڭ جاندارىنا قاتتى باتىپ، جۇرەكتەرىن سىزداتىپ-اق وتىر.

قورعالجىن اۋداندىق پروكۋراتۋرادا باسشىلىق ەتىپ جۇرگەن دۋلات وماردى پارا الدى دەگەن كۇدىكپەن ءىستى ەتۋ ءۇشىن سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس قىزمەتىنىڭ ۇيىمداستىرعان وپەراتسياسىنىڭ ءوزى قىلمىسكەردى قۇرىقتاۋدان گورى كىناسىز جاندى قالاي دا ارانداتىپ، تەك ورعا جىعۋدى عانا كوزدەگەندەي كۇمان تۋدىرادى. جالپاق جۇرتقا تۇسىنىكتى بولۋى ءۇشىن ءبارىن باسىنان باستايىق.

قورعالجىنداعى تابيعي قورىعىنىڭ ديرەكتورى اسقار امانتايۇلى سەكسەنبيەۆ پەن اۋداندىق پروكۋرور دۋلات ورازالىۇلى ومار ەكەۋى بۇرىن ءتاپ-ءتاۋىر قارىم-قاتىناستا، دوس-جاراندار بولعانعا ۇقسايدى. وزدەرى دە جاس جاعىنان قۇرداس دەرلىكتەي ءبىر بۋىننىڭ وكىلدەرى.  ءارى ەكەۋىنىڭ دە ۇلدارى ەكونوميكا-بيزنەس سالاسى بويىنشا جوعارى ءبىلىم الىپ جاتقان بالالار كورىنەدى. سول سەبەپتەن، قورعالجىندا تۋريستىك بيزنەس قۇرىلىمىن اشىپ، ۇلدارىن سول كاسىپكە باۋلۋ ويلارىندا بولىپتى. ارينە، مۇنداي ورتاق مۇددە كىمدى بولسىن،  تابىستىراتىنى، جاقىنداستىراتىنى باسى اشىق اڭگىمە عوي.

ستۋدەنت ۇلدارى كانيكۋلعا شىققان جاز مەزگىلىنىڭ جەكسەنبىسىندە بيزنەس جوسپاردىڭ بىرەر قۇجاتىن اسقار دۋلاتقا تاپسىرۋى كەرەك بولىپ حابارلاسادى. دۋلات ونى نۇر-سۇلتان قالاسىندا دەمالىستا جۇرگەن ۇلى اليحانعا بەرە سال دەسە كەرەك.

ءاليحان ويىندا ەشتەڭە جوق. استانانىڭ ازيا پارك ماڭىندا اسقارمەن جولىعىپ، پاكەتكە سالىنعان بىردەمەنى كولىگىنىڭ ىشىندەگى قۇجات سالعىشقا تىعا سالادى. اسقار ءوز جايىنا كەتكەن بولۋى كەرەك. سول ساتتە ءبىر توپ جىگىت ونىڭ كولىگىن قورشاپ الىپ، “ماشينادان شىق” دەپ تاپ بەرەدى. العاشقىدا ابىرجىپ قالعان بالا ەسىك، تەرەزەسىن جاۋىپ العانىمەن، سىرتتاعىلار “سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى كۇرەس قىزمەتىنەنبىز” دەگەن سوڭ ەسىگىن اشادى. سول ساتتە ەكى ازامات ونى تارپا باس سالىپ، كولىگىنەن الىپ شىعادى دا، ەكى ادام قوس قولداپ ۇستاپ تۇرادى.

قولدارىندا بەينەكامەراسى بار ەكى ادامنىڭ ءبىرى الىستان، ەكىنشىسى جاقىننان ءتۇسىرىلىم جاساپ تۇرادى. وزدەرىن اتالمىش قىزمەتتىڭ وكىلى رەتىندە تانىستىرعان جىگىتتەر ءاليحاننان ءبىر اۋىز رۇقسات تا سۇرامايدى. ماشينانى تىنتۋگە ۇمتىلادى دا، ەش جاڭىلماستان تۇپ-تۋرا الگى پاكەت سالىنعان جەردى اشىپ، ىشىنەن ءىرى بانكنوتتاردان تۇراتىن كوپ اقشا الىپ شىعادى. قىزىقتى قاراڭىز، كورىپكەلدىك پە، الدە، الدىن الا جوسپارلانعان نەمەسە ابدەن كەلىسىلگەن شارۋا ما؟ تىم قۇرىعاندا، ورىندىقتىڭ استى-ءۇستىن قاراپ، ءبىراز ىزدەگەن بولىپ، ءسال دە بولسا، “اكتەرلىك شەبەرلىكتەرىن” كورسەتپەي مە ەكەن؟

“پارا الۋ ۇستىندە ۇستالدى”، “جەمقورلىق دەرەگى بويىنشا قولعا ءتۇستى”، “ارەكەت ۇستىندە تۇتقىندالدى” دەگەن وپەراتسيالاردىڭ ءبىرتالايىن بىلەمىز. بىراق، ءدال مىنانداي كوپە-كورىنەۋ ارانداتۋدىڭ ءتۇپتى ماقساتىن ەش تۇسىنبەدىك. ونىڭ وزىندە پروكۋروردىڭ وزىنە تالاپكەر نەمەسە ارىزدانۋشى قولما قول اقشا تاپسىرىپ، “پارا العان ادام” ارنايى بەلگىسى بار اقشانى شىتىرلاتىپ ساناپ تۇرعاندا ۇستىنەن تۇسسە، ءبىر ءجون عوي. تال تۇستە، جەكسەنبى كۇنگى دەمالىستا پروكۋروردىڭ ءوزى ەمەس، ونىڭ بالاسىن ۇستاپ، كولىگىن ءتىنتۋ - قايدان شىققان ونەر؟!

ەندى مىنەكي، اتالمىش وقيعادان ۋاقىتشا قاماۋدا التى بويى سىر بەرگەن دەنساۋلىعى زارداپ شەگىپ، الا جازداي تەرگەلىپ، قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 24 بابى، 2-366 تارماعىنىڭ  2ز تارماقشاسى بويىنشا قوزعالعان ءىستىڭ سوتتاعى تەرگەۋى  اياقتالدى.

بۇل ءىستى قاراۋ بارىسىندا قورعاۋشى  تاراپ كوررۋپتسياعا قارسى قىزمەتتەگىلەر قىلمىستىق ءىس جۇرگىزۋ زاڭناماسىن ورەسكەل بۇزعانىن، دەرەك پەن ءىس ماتەريالدارىنىڭ قولدان جاسالعاندىعىن مالىمدەپ وتىر. ەكس پروكۋرور دۋلات وماردى  قىلمىسقا نەگىزسىز تارتۋ ءۇشىن “پارا الدى” دەپ جالعان جالامەن  ارانداتقانى جايىندا بۇلتارتپاس ايعاقتار كەلتىرىلدى.

جالپى قپك-ءتىڭ 111-بابىنىڭ ءبىرىنشى تارماقشاسىنا سايكەس  زاڭ جۇزىندە الىنعان مالىمەتتەر عانا قىلمىستىق ءىستىڭ ايعاعاقتارى بولا الادى. وسى تالاپتار  نەگىزىندە عانا انىقتاۋ ورگانى، انىقتاۋشى، تەرگەۋشى، پروكۋرور، سوت زاڭسىز ارەكەتتىڭ  بولعان-بولماعانىن ايقىنداۋى ءتيىس. قر قپك-ءنىڭ 112-بابىنىڭ 4-تارماعىنا  سايكەس  قىلمىستىق ءىس جۇرگىزۋ زاڭناماسىن بۇزا وتىرىپ، قولدان جاسالعان مالىمەتتەر ايعاق رەتىندە قولدانىلمايدى جانە ايىپتاۋدىڭ نەگىزىنە  جاتپايدى.

سوت پروتسەسىنە قاتىسقان ءباسپاسوز وكىلىنىڭ پايىمداۋىنشا جانە قورعاۋشى تاراپتىڭ ىزدەنىستەرىنىڭ ناتيجەسىنە سۇيەنىپ ايتار بولساق، ەكس-پروكۋرور دۋلات ومارعا جۇكتەلىپ وتىرعان قىلمىس بىرنەشە رەت وتكەن سوت جينالىسىندا دالەلدەنگەن جوق. قىسقاسى، قازاقتىڭ ءبىر كىناسىز ازاماتى جازىقسىز جاپا شەككەلى تۇر.

ايتالىق، دۋلات  ومارعا تاعىلعان ايىپ بويىنشا ونىڭ  2019 جىلى ماۋسىمنىڭ 3-ءى كۇنى اقشا الۋىن مەڭزەپ ءىستى ەتۋگە تىرىسادى. ايىپتاۋ اكتىسىنە سايكەس پروكۋرور قورعالجىنداعى تابيعي قورىق مەكەمەسىنە جاساعان تەكسەرىس انىقتاماسىندا  قورىقشىنىڭ سەيفىندە جاتقان 23 ملن. تەڭگەنى كورسەتپەگەنى ءۇشىن  5 ملن. تەڭگە سۇراعان دەلىنەدى. قورعاۋ تارابىنىڭ دالەلدەرى بويىنشا  بۇل دەرەكتە ەش نەگىز جوق. ويتكەنى، قارجى-شارۋاشىلىق قىزمەتتى تەكسەرۋ پروكۋروردىڭ لاۋازىمدىق  قۇزىرەتىنە جاتپايدى. شىن مانىندە سەيفتە قولما-قول اقشانىڭ ساقتالۋى  قارجى ءتارتىبىنىڭ بۇزىلۋى بولىپ سانالمايتانىن قارجى مينيسترلىگى، ەسەپ كوميتەتى جانە ورمان شارۋشىلىعى جانە جانۋارلار الەمى كوميتەتى  راستاپ وتىر. وسىعان وراي  اۋديتور قاپىشەۆتىڭ  25.06.2019ج جاساعان قورتىندىسى نەگىزسىز ءارى زاڭسىز. ونىڭ ۇستىنە ول  سۋدياعا بروكونەرلەردىڭ اقشاسىن قويۋ ءۇشىن كلاسسيفيكاتوردىڭ كودىن نەگە كورسەتپەگەنىن تۇسىندىرە المادى.

پروكۋرور تاراپىنان اتقارۋ ءوندىرىسى تەكسەرىلمەگەن.  ويتكەنى، ونىمەن اقمولا وبلىستىق پروكۋراتۋراسى اينالىسىپتى. بۇل شارانىڭ جۇزەگە اسىرىلاتىن مەرزىمى 2016-2018 جىلدار ارالىعى بولعاندىقتان  پروكۋرور ونىڭ  شەگىنەن شىعا المايدى. ال، اقشا  2019 جىلى تۇسكەن. جالپى اتالمىش قورىقتاعى انىقتالعان زاڭ بۇزۋىشىلىقتار، اتقارۋشىلىق ءوندىرىستىڭ قوزعالۋى قىلمىستىق-جازالاۋ بەلگىلەرىمەن تىركەلگەن ماتەريالدار جانە پروكۋرورلىق نازار اۋدارۋ  تەكسەرىستىڭ جوعارى دەڭگەيدە بولعانىن جانە تەرگەۋ تاراپىنان   دۋلات وماردىڭ  جاسالماعان زاڭسىزدىق ءۇشىن اقشا سۇرادى دەلىنۋى ەش اقىلعا قونبايتىن قيسىنسىز نارسە.

مۇنىڭ ءوزى اينالىپ كەلگەندە، ايىپتاۋ ايعاقتارىنىڭ ويدان شىعارىلعاندىعىن، ارىز بەرۋشىنىڭ  قىلمىستىق ىزدەستىرۋ ورگانىنا تاۋەلدى ەكەنىن، ماتەريالداردىڭ بۇرمالانىپ،  اقىرىندا “پارا الدى” دەگەن جالعان داۋرىعۋمەن  ارانداتقانىن كورسەتەدى.

سونىمەن قاتار تەرگەۋ سوتىنا ۇسىنىلعان ماتەريالدىڭ ەلەۋلى تۇردە ايىرماشىلىعى بار.  سىبايلاس-جەمقورلىققا قارسى قىزمەتتىڭ جالعان راپورتتى  زاڭسىز تىركەۋى ارقىلى اتالمىش ۇيىمدى الدىمەن استىرتىن تەكسەرۋگە، سودان سوڭ د. وماردى تۇتقىنداۋعا سانكتسيا الۋى، ونى  راستايتىن قارجىلىق قۇجاتتار قوسىمشاسىمەن پايدالانىلعان قارجىنىڭ  زاڭدىلىعى تۋرالى  جاۋابىنىڭ جوقتىعى دا دۋلات ورازالىۇلىنىڭ ناقاقتان سوتقا تارتىلىپ وتىرعانىن  ايعاقتاي تۇسەدى.

سونداي-اق، ارىزدانۋشى اسقار سەكسەنبيەۆتەن جاۋاپ الۋ  2019 جىلدىڭ 27 مامىرىندا  وتكەنى دە شىندىققا ساي كەلمەيدى. ويتكەنى، ول  بۇل كۇنى سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەت عيماراتىنا باس سۇقپاعان. سەمينارعا قاتىسۋ ءۇشىن الماتىعا ۇشاقپەن ساپار شەككەن.  سەكسەنبيەۆتىڭ قىلمىستىق قۋدالۋشىلارعا  تاۋەلدىلىگى ونىڭ بەرگەن جاۋابىنان انىق كورىنىپ تۇر.

ول سوتتا “سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەت عيماراتىنا بارمادىم” دەپ وتىرىك ايتىپ، بۇل ارەكەتىن ادۆوكاتتىڭ  2019 جىلى 8-9 مامىر كۇندەرى تۇنگى ۋاقىتتا 3 ساعاتتان استام ۋاقىت بولعانىن دالەلدەگەننەن كەيىن عانا شىندىقتى ەرىكسىز مويىندادى. وزگە دە تەرگەۋ بارىسىندا  قولدانىلعان ادىستەر ءتيىستى زاڭناماعا ساي ەمەس.

ماسەلەن، ىستە د.وماردىڭ قايدان، قالاي قول جەتكىزگەنى بەلگىسىز ساراپتاما جاساۋ ءۇشىن الىنعان “ەركىن داۋسى” (تەلەفون ارقىلى نەمەسە بىرەۋلەرمەن ءوزارا سويلەسكەنىن جازىپ الۋ) جايلى ەش قۇجات جوق. سەكسەنبيەۆتىڭ ەكس پروكۋرور ومارعا قاتىستى بەرگەن  كورسەتىلىمىنىڭ پسيحولوگيالىق-فيلولوگيالىق ساراپتاماسىندا ءتۇرلى ايلا-شارعى، پسيحولوگيالىق قىسىم، ارانداتۋ سەكىلدى ارەكەتتەردىڭ قولدانىلعانى اڭعارىلادى.

رىسكەلدينوۆتىڭ وماردىڭ قارىزعا اقشا سۇراعانى تۋرالى  شاعىمىنىڭ بارلىعى جانە بۇل فاكتىنى سەكسەنبيەۆتىڭ راستاعانى جانە سوڭعىسىنىڭ  جاسىرىن تەرگەۋ ارەكەتىنە  ەرىكتى تۇردە قاتىسۋ تۋرالى تەرگەۋشىنىڭ اتىنا جازعان  (03.06.2019)  ىسكە قابىلدانعان  ءوتىنىشى،  سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەتتىڭ  زاتتاي ايعاقتاردى، تىنتكەن بەينە جازبالاردى جويىپ جىبەرۋى، اۆتكولىككە كۇشپەن باسىپ كىرىپ،  پروتسەسسۋالدىق ارەكەتكە  ەشقانداي تۇسىنىك بەرىلمەۋى، تىركەلمەۋى، قولعاپسىز كونۆەرتتىڭ، پاكەتتىڭ اشىلۋى قىلمىستىڭ قولدان ۇيىمداستىرىلعانىن كورىنەۋ ايعاقتاپ تۇر.

قورعاۋشى تاراپ  ايىپتالۋشىنىڭ اقشا بويىنشا زاڭدى شارا قابىلداپ، ونى ەسەپكە العانى، سەكسەنبيەۆ اقشا بەرسە ونى قايتارۋ كەپىلدىگى جايلى  اۋديوجازبانى، ودان  العان اقشانى قايتارعانىن ايعاقتايتىن قۇجاتتى ۇسىندى.

ودان سوڭ سەكسەنبيەۆتىڭ بۇل قارجىنى قورىقشىدان ۇرلاپ العانى انىقتالدى. جالپى  تالاپكەر ا. سەكسەنبيەۆتىڭ بۇل ىسكە تارتىلۋى ەركىنەن تىس ماجبۇرلەنگەنى بايقالىپ تۇر.  سونداي-اق، ايىپتاۋ اكتىسىنە   ساي كەلەتىن بىردە ءبىر  دالەل جوق.  سوتقا دەيىنگى تەرگەپ، تەكسەرۋدىڭ الدىن الا ويلاستىرىلعان، ادەتتەگىدەي ايىپتاۋ باسىمدىعىمەن جۇزەگە اسىرىلعانى انىق بولىپ تۇر.

مۇنى جوعارىدا ايتىلعاندارمەن قاتار قورعالجىنداعى تابيعي قورىق جۇمىسكەرلەرىنەن الىنعان تاپتاۋرىن  جاۋاپتار دا  كورسەتەدى. مىسالى، اتالمىش قورىق جۇمىسكەرى سوتقا ونداي كورسەتىلىمدى تەرگەۋشى جازىپ، وزىنە قول قويۋدى سۇراعانىن ايتتى.  ونىڭ كورسەتىلىمى باس بۋحگالتەردىڭ كورسەتىلىمىنەن جولما-جول  كوشىرىلىپ الىنعان. سونىمەن قاتار مامانداردىڭ قورتىندىسى دا ەشقانداي زاڭ، نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق اكتىگە نەگىزدەلمەگەن ءبىر جاقتى، ارگۋمەنتسىز، نەگىزسىز.

الايدا، وسىنداي  دالەلدەردى بۇرمالاۋ، قىزمەتتىك جالعان  قۇجات جاساۋ، زاتتىق ايعاقتاردى جويۋ، پارا الدى دەپ  ارانداتۋ، پروتسەسسۋالدىق ءتارتىپ  بۇزۋشىلىقتاردىڭ كوپتىگى جانە شاعىمدانۋشى تاراپىنان جالعان كۋاگەرلىكتىڭ بولعانى ايقىن كورىنىپ تۇرعانىنا قاراماستان   سوت  پروتسەسىنە قاتىسىپ وتىرعان پروكۋروردىڭ ويى مۇلدە تۇسىنىكسىز بولدى. بۇل ىستە ءتىپتى پروكۋروردىڭ قاداعالاۋى مۇلدە بولماعانداي اسەر قالدىرادى. پروتسەسس بارىسىندا دا كوزگە كورىنىپ تۇرعان  زاڭسىزدىقتارعا ول نازار اۋدارمايدى، سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەتتىڭ  قىلمىستىق ارەكەتىن بۇركەمەلەۋگە تىرىسقانداي-اق، دۋلات وماردى ءتورت جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسىنا كەسۋدى سۇرايدى.

جالپى سوت پروتسەسىنە قاتىسۋشى مەملەكەتتىك ايىپتاۋشى ح. وماروۆ ءوزىنىڭ قىزمەتتىك مىندەتىنەن گورى الدە ءبىر جىمىسقى ساياساتتى جۇزەگە اسىرۋعا  ءماجبۇر بولعانداي سيپات تانىتادى. الدە، ايىپتاۋ اكتىسىن قر باس پروكۋراتۋراسىنىڭ قىلمىستىق ىزدەستىرۋ قىزمەتىنىڭ باستىعى بەكىتكەندىكتەن ايىپتاۋشى  ءوز باسشىلىعىنىڭ نۇسقاۋىنا عانا تىم تاۋەلدى بولعانداي.

بىراق ايىپتاۋ مىندەتىنەن تىس پروكۋرور ءتيىستى زاڭناماعا ساي مەملەكەت اتىنان  زاڭنىڭ ناقتى جانە ءبىرىزدى ورىندالۋىن، جەدەل ءىز كەسۋ ارەكەتتەرىنىڭ، انىقتاۋ، تەرگەۋ ءىسىنىڭ زاڭدىلىعىن قاداعالاپ،  ونىڭ بۇرمالانۋ، بۇزىلۋ  دەرەكتەرىنە قارسى شارا قولدانۋى كەرەك ەدى.

قارالىپ وتىرعان ىستە   مەملەكەتتىك ايىپتاۋشى ح.وماروۆتىڭ نەلىكتەن  زاڭ بۇزۋشىلىقتىڭ ايقىن دەرەكتەرىنە  كوز جۇمعانى،    قىلمىستىق پروتسەسساۋلدىق  كودەكس تالاپتارىن بۇزىلعانىن مالىمدەگەن قورعاۋشى تاراپتىڭ وتىنىشتەرىنە قۇلاق اسپاعانى مۇلدە تۇسىنىكسىز.

ادۆوكاتتاردىڭ ايتۋىنشا، سىبايلاسقان قىلمىسقا قارسى قىزمەتكەرلەردىڭ  ءوز مىندەتتەرىنە ءاتۇستى قاراۋىنا  پروكۋروردىڭ نازار اۋدارماۋى وسى ەكى قۇزىرلى ورىننىڭ  ءوز وكىلەتتىكتەرىنە  ساي ورتاق مۇددەلەس  كونەرگەن سانا مەن سەنىمگە تىم قاتتى بەرىلگەندىگى بولسا كەرەك.

بۇعان بەلگىلى دەڭگەيدە قىلمىستىق پروتسەستىك كودەكس بويىنشا  پروكۋراتۋرانىڭ ءبىر ۋاقىتتا  ءوزى قاداعالاپ، سوتتاعى جاساعان قورىتىندىسىن ءوزى قولدايتىن ەكى قۇزىرعا يە بولىپ وتىرعاندىعى   جول اشىپ وتىر.

جالپى، ءبىزدىڭ ەلدە سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس تىم ناۋقانشىل ءارى اسىرە جاساندىلىققا بوي ۇرىپ بارا جاتقاندىعى قوعام تاراپىنان ءجيى سىنعا الىنىپ ءجۇر. نەگىزى، مۇنداي ىسكە قۇقىقتىق تۇرعىدان بۇرىن، جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىق رەتىندە  نازار اۋدارعان ءلازىم.

اقيقاتىندا ءوزىنىڭ جاقىن دوسى سانالعان جاننىڭ  جاۋاپكەرشىلىكتەن باس تارتۋ ءۇشىن ەتيكا، مورال نورمالارىن ىسىرىپ تاستاپ، د. وماردىڭ ءوزىن ەمەس، ەش كىناسىز ۇلىن ىسكە تارتىپ،  ارانداتىپ وتىرعاندارى ادامگەرشىلىككە جاتپايتىن ءۇردىس.

قر جوعارعى سوتىنىڭ «بىرقاتار سىبايلاسقان قىلمىستاردى قاراۋ تاجىريبەسى تۋرالى» نورماتيۆتىك قاۋلىسىنا سايكەس  قىلمىستىق قۋدالاۋ ورگاندارىنىڭ قك-ءنىڭ 366-بابىنىڭ بىرىنشى بولىگىندە كورسەتىلگەن ادامدى قىلمىستىق قۋدالاۋ ورگاندارىنىڭ ارالاسۋىنسىز پارا الۋ نيەتى تۋىندامايتىنىن جانە قىلمىستىڭ جاسالماعانىن ايعاقتايتىن ءمان-جايلار بولعان كەزدە پارا نىساناسىن الۋعا كوندىرۋدىڭ ناتيجەسىندە كەلىسىم الىنعان كەزدە وعان پارا بەرۋدەن تۇراتىن ارانداتۋشىلىق-ايداپ سالۋشىلىق ارەكەتتەرى وزىنە قاتىستى وسى ارەكەت جۇزەگە اسىرىلعان ادام جاساعان ارەكەتتىڭ قىلمىستىلىعى جويىلادى”.

دەمەك دۋلات ومارعا قارسى قوزعالعان ىستە ونىڭ ەش كىناسىزدىگى انىق كورىنىپ تۇر. سوندىقتان سوت تورەلىگى حالىقتىڭ سوتقا دەگەن سەنىمىنە سەلكەۋ تۇسىرمەي، ءىستى  زاڭ اياسىندا ءادىل قاراپ، وڭ شەشىم شىعارادى دەگەنگە سەنگىمىز كەلەدى.

سايىپ كەلگەندە، ستاليندىك زاماننان قالعان “اسىرا سىلتەۋ بولماسىن، اشا تۇياق قالماسىن”  ءسوزىن قازىرگى سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەسۋشىلەرگە  قاراتا “اسىرا سىلتەۋ بولماسىن، ايىپسىزدار ارانداتاپ قالماسىن” دەپ ەسكەرتۋگە تۋرا كەلىپ تۇر.

قۋاندىق شاماحايۇلى،

جۋرناليست. 

قوسىمشا: Abai.kz اقپاراتتىق پورتالى ەركىن اقپارات الاڭى. مۇندا وي جارىستىرىپ، پىكىر الماستىرۋعا اركىم قۇقىلى. جوعارىداعى سپيكەردىڭ پىكىرى رەداكتسيا ۇستانىمىن بىلدىرمەيدى. الداعى ۋاقىتتا ماقالادا ەسىم-سويلارى اتالعان جەكەلەگەن ازاماتتار رەداكتسيامىزعا جاۋاپ بەرۋگە نيەتتى بولسا، ولاردىڭ دا پىكىرىن بەرۋگە ءازىرمىز.

Abai.kz