ىسقاقوۆ ءۇشىن قالانىڭ قالاي اتالۋى ماڭىزدى ەمەس ەكەن
پاۆەل مەن پەتردىڭ اتىن يەمدەنگەن سولتۇستىكتەگى قازاقتىڭ قوس قالاسى تاۋەلسىزدىك دەيتىن كيەلى ۇعىمنىڭ قادىرىن كەتىرىپ تۇر. استانانى نۇر-سۇلتانعا ءاپ-ساتتە اۋىستىراتىن ءبىزدىڭ بيلىك وسى ەكى قالاعا كەلگەندە نەگە كۇمىلجي بەرەدى؟!
بۇل ماسەلە قوعام تاراپىنان از ايتىلىپ، از جازىلىپ جاتقان جوق. اسىرەسە، بىلتىر استانا اتاۋى وزگەرگەندە قوعام بەلسەندىلەرى قوس قالانىڭ اتىن قازاقشالاۋ تۋرالى بىرنەشە رەت ماسەلە كوتەردى. ولار پاۆلودار قالاسىن سارىارقا ياكي ەرتىس دەپ اتاۋدى نەمەسە شاھارعا قازاقتىڭ سوڭعى حانى كەنەسارىنىڭ اتىن بەرۋ تۋرالى بىرنەشە رەت ۇسىنىس جاساعان. الايدا، ول ۇسىنىستاردىڭ بىردە-بىرەۋى بيلىك تاراپىنان قولداۋ تاپپادى.
ەندى بۇل ماسەلە وبلىسقا جاڭادان تاعايىندالعان اكىم ءابىلحايىر ىسقاقوۆتى دا اينالىپ وتپەدى. الايدا ول بۇل ماسەلەگە اسا باس قاتىرمايتىنىن، ودان دا ايماق تۇرعىندارىنىڭ جاعدايىن جاقسارتۋدى ويلايتىنىن ايتىپتى. ىسقاقوۆ باق وكىلدەرىنە بەرگەن سۇحباتىندا:
-قالانىڭ اتىن اۋىستىرۋ ماسەلەسى كۇن تارتىبىندە تۇرعان جوق. قالاداعى بەلگىلەردى وزگەرتۋ، بارلىق قۇجاتتاما ماسەلەلەرى ۇلكەن شىعىن. بۇل بيزنەس ءۇشىن دە، مەملەكەتتىك ورگاندار ءۇشىن دە وتە ۇلكەن جۇمىس. بۇل ماسەلەنىڭ تەك ءبىر جاعى. ارينە، تاريحي مادەنيەتكە، كەلبەتكە، قالانىڭ قالىپتاسۋىنا ماڭىزى بار. بىراق مەنىڭ ويىمشا، قازىر ءبىز بۇل ماسەلەنى ءبىرىنشى ورىنعا قويماۋىمىز كەرەك. بۇل مەنىڭ پىكىرىم...،- دەدى.
سونداي-اق، ول قالانىڭ اتىن اۋىستىرۋ بارلىق ماسەلەنىڭ شەشىمى ەمەس دەگەندى ايتىپتى. ياعني، ىسقاقوۆقا قالانىڭ اتى قانداي بولسا دا ماڭىزى جوق.
الايدا، ەكس-پرەزيدەنتتىڭ "رۋحاني جاڭعىرۋ" دەيتىن باعدارلاماسىن ءبىرىنشى بولىپ قولداي كەتەتىن دە ىسقاقوۆ سياقتىلار ەمەس پە؟ ەندەشە، ناعىز "رۋحاني جاڭعىرۋ" كەڭەستىك كەزەڭنىڭ اتريبۋتتارىنان ارىلۋدان باستالاتىنىن جاپ-جاڭا اكىم تۇسىنسە دەيمىز. بالكىم، بۇل ماسەلەگە شەندىلەردىڭ اقىلى جەتكەنمەن باتىلى جەتپەيتىن بولار. بىراق، ازاتتىق العانىنا 30 جىلعا جۋىقتاعان ەلدىڭ ەڭ بولماسا ەكى قالانى قازاقشالاۋعا باتىلى جەتپەسە، تاۋەلسىزدىككە دە كۇمانمەن قارايتىندار كوبەيمەي مە؟
ونىڭ ۇستىنە قازىر قالاداعى قازاقتاردىڭ ۇلەسى ارتىپ كەلەدى. اكىمدىك مالىمەتىنە سۇيەنسەك، شاھارداعى قازاقتار - 46,9 %، ورىستار – 41,8 %-دى قۇرايدى ەكەن. سونىمەن قاتار، پاۆلوداردان تاريحي وتانى رەسەيگە كوشىپ جاتقانداردىڭ كوپتىگىنەن وڭىردەگى كەي اۋىلدار ءتىپتى بوس قالىپ جاتقانى ايتىلعان بولاتىن. ال، بوس قالعان جەرلەگە وڭتۇستىكتەن كوشىپ جاتقان قازاقتار سانى از ەمەس. دەمەك، بۇل قالانىڭ اتى ورىستانىپ تۇر دەمەسەڭىز، زاتى قازاقىلانىپ كەلەدى. ەندەشە، نەگە وسىنداي ءساتتى پايدالانباسقا؟
ءتۇيىن. جۋىردا عانا وسى پاۆلوداردا 13 كوشەنىڭ اتى قازاقشالانىپ، كوپشىلىكتى قۋانتتى. كارل ماركستى ءاليحاننىڭ اتىنا اۋىستىرىپ، ۆولودارسكي كوشەسىن - 1986 جىلعى جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ قۇرمەتىنە اتاعان كەرەكۋ جۇرتى قالا اتىن دا قازاقشالاۋعا مۇددەلى دەپ سەنەمىز. تەك، وعان باسشىلىقتىڭ باتىلى عانا كەرەك بوپ تۇر.
نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى
Abai.kz