حالىقارالىق ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزىپ، باسەكەگە قابىلەتتى ءارى قازىرگى قوعامدا ءوزارا بايلانىس ورناتا بىلەتىن تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋ ءۇشىن كىتاپ وقۋعا دەگەن قۇشتارلىقتىڭ اسەرى مول.

كىتاپ وقۋ ساۋاتتىلىعى دەڭگەيىن انىقتاۋ ماقساتىندا الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرى OECD جانە IEA سىندى حالىقارالىق سالىستىرمالى زەرتتەۋلەرىنە قاتىسىپ، ناتيجەلەرىن قولدانادى.

PISA زەرتتەۋلەرىنىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا قازاقستان وقۋشىلارى وقۋ ساۋاتتىلىعى بويىنشا ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق جانە دامۋ ۇيىمىنا مۇشە ەلدەرىندەگى ءوز قاتارلاستارىنان ەداۋىر ارتتا قالىپ وتىر.

PIAAC حالىقارالىق زەرتتەۋىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ەلىمىزدەگى 16-دان باستاپ 55 جاسقا دەيىنگى ازاماتتاردىڭ دا وقۋ ساۋاتتىلىعى ناشار بولىپ شىقتى.

ياعني، وكىنىشكە وراي، ەلىمىزدەگى ەرەسەك ازاماتتاردىڭ دا وقۋ ساۋاتتىلىعى تومەن دەڭگەيدە.

بۇل – بۇگىن عانا بەلگىلى بولعان پروبلەما ەمەس، جىلدار بويى قوردالانعان ماسەلە.

ءبىزدىڭ بالالارىمىز كىتاپتى وقۋعا كەلگەندە جالقاۋلىق تانىتاتىنى ءبىر بولەك، كەيدە وقىعان ءماتىندى ناشار ءتۇسىنىپ، دۇرىس قابىلداي المايدى.

وعان قوسا تالداۋ جانە قورىتىندى جاساۋ داعدىلارى دا اقساپ تۇر.

بۇل شىن مانىندە ۇلتتىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىنە اسەر ەتەتىن ۇلكەن پروبلەما.

سوندىقتان دا ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ وتىرىسىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ۇلتىمىزدىڭ وقۋعا قۇشتارلىعىن ارتتىرۋ ءۇشىن ءتيىستى شارالاردى قابىلداۋدى تاپسىردى.

ول ءۇشىن بالا مەكتەپ جاسىنان باستاپ كوركەم ادەبيەتتى وقۋعا ۇمتىلۋى قاجەت. ءبىز وسى ماقساتتا جاعداي جاساۋعا مىندەتتىمىز.

ءبىلىم جانە عىلىم سالاسىنا قاراستى 7096 كىتاپحانا جۇمىس ىستەيدى. مەكتەپتەردە – 6461, كوللەدجدەردە – 579, جوعارى وقۋ ورىندارىندا – 56, سونداي-اق رەسپۋبليكالىق عىلىمي-پەداگوگيكالىق كىتاپحانا جۇمىس ىستەيدى. ال ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنداعى جالپى كىتاپ قورى – 267 325 289. سانى، ارينە، كوڭىل كونشىتەرلىك.

دەگەنمەن ولاردىڭ قانشاسى كوركەم ادەبيەت؟ سول كوركەم ادەبيەتتىڭ قانشاسى قازاق تىلىندە؟ مەكتەپ كىتاپحانالارى جاڭا كىتاپتارمەن قانشالىقتى ءجيى تولىقتىرىلادى؟ ە. بەرروۋز، ا. ازيموۆ، م. تۆەن، ج. ۆەرن جانە باسقا اۆتورلاردىڭ ەڭبەكتەرى قازاق تىلىنە اۋدارىلعان با؟

بۇل تۇرعىدا ايتارلىقتاي پروبلەمالار بار.

ايتا كەتەرلىگى كىتاپحانا قورى نەگىزىنەن وقۋلىقتاردان تۇرادى، ال كوركەم ادەبيەت سانى از، ولاردىڭ باسىم بولىگى كەڭەستىك كەزەڭدە پايدالانىلعان يدەولوگيالىق سيپاتتاعى كىتاپتار. اسىرەسە قازاق تىلىندە جازىلعان قازىرگى زامانعى كوركەم ادەبيەت – جوقتىڭ قاسى.

كوركەم ادەبيەتتىڭ بالالار ءۇشىن قولجەتىمدى بولۋى ءۇشىن مينيسترلىك ارنايى جوبا ازىرلەدى. جوبا اياسىندا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنا قاراستى كىتاپحانالاردىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق جانە اقپاراتتىق بازاسىن جاقسارتۋ، بالالارعا ارنالعان كوركەم ادەبيەتتى جىل سايىن ساتىپ الۋدى جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا شارالار قابىلداناتىن بولادى.

سونداي-اق ۇلتتىق ءبىلىم اكادەمياسى ادەبيەت، ءتىل ينستيتۋتتارىمەن، «وقۋلىق» ورتالىعىمەن، ۇلتتىق عىلىمي كىتاپحانامەن، نزم، بيل بىرلەسىپ ۇسىنىلعان ادەبيەتتەر ءتىزىمىن قۇرۋعا كىرىستى.

جوبا شەڭبەرىندە قازاق ادەبيەتىنىڭ دە، قازاق تىلىندەگى الەم ادەبيەتىنىڭ دە قولجەتىمدى بولۋىنا ەرەكشە نازار اۋدارامىز. ودان وزگە كىتاپحانالاردى عىلىمي فانتاستيكا جانرىنداعى كىتاپتارمەن قامتاماسىز ەتۋ دە ماڭىزدى.

ءبىز كىتاپحاناشىلاردىڭ مارتەبەسىن ارتتىرۋ، ولاردىڭ ەڭبەكاقىسىن كوتەرۋ جانە جۇمىسىنىڭ جاڭا تالاپتارعا ساي بولۋىن قايتا قاراستىرىپ جاتىرمىز. ولاردى پەداگوگيكالىق كادرلار ساناتىنا ەنگىزۋ بويىنشا باستامانى كوتەردىك.

كىتاپحانا زاماناۋي جابدىقتالىپ، بالا ءۇشىن ىڭعايلى ءارى قىزىقتى بولۋى كەرەك. وقۋشى وندا كىتاپ وقۋمەن قاتار نەتۆوركينگ نەمەسە شىعارماشىلىق دامۋ داعدىلارىن يگەرە الۋى قاجەت.

بۇگىنگى تاڭدا كوپتەگەن مەكتەپ كىتاپحانالارىنىڭ جۇمىس فورماتى ەشقانداي سىن كوتەرمەيدى.

قازىرگى جاستاردىڭ كوبى اقپاراتتى تسيفرلىق تەحنولوگيالار ارقىلى پايدالاناتىنىن ەسكەرە وتىرىپ، ءبىز الداعى ۋاقىتتا كىتاپحانالاردى تسيفرلاندىرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز.

وسىعان بايلانىستى، كوركەم ادەبيەتتىڭ ەلەكتروندى نۇسقالارىن ينتەرنەت جانە ءموبيلدى قوسىمشالار ارقىلى قولجەتىمدى ەتۋ قاجەت. مۇنداي جوبالار قازىردىڭ وزىندە بار. ولاردىڭ اۆتورلارىمەن بىرىگىپ جۇمىس ىستەمەكپىز. سونداي-اق، ءبىز گەيميفيكاتسيا ەلەمەنتتەرىن قولدانۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز.

مەن اتاپ وتكەن مىندەتتەردى شەشۋ تەك مەكتەپتەردىڭ عانا ەمەس، سونىمەن قاتار اتا-انالاردىڭ دا ۋاقىتىن جانە كۇش-جىگەرىن تالاپ ەتەدى. سوندىقتان بۇل جۇمىستى ولار قولدايدى دەپ ۇمىتتەنەمىن.

وقۋ – ءبىزدىڭ بالالارىمىزدىڭ ءبىلىمىن، تاربيەسىن جانە مادەنيەتىن ارتتىرۋدىڭ ماڭىزدى فاكتورى.

ءبىرىمىز كىتاپتى وي-ءورىستى كەڭەيتۋ ءۇشىن وقىساق، ءبىرىمىز – جۇمىس بارىسىندا اقپارات ىزدەپ وقيمىز. ارامىزدا كىتاپ وقىپ، دەمالاتىندار دا بار. قانداي سەبەپ بولماسىن، وقۋ ساۋاتتىلىعى داعدىلارىن دامىتۋ ماڭىزدى.

وقۋ وي-ءورىستىڭ كەڭەيۋىنە، جان-جاقتى دامۋعا، ويلاۋ قابىلەتىن جەتىلدىرۋگە، شىعارمالارداعى كەيىپكەرلەردىڭ مىنەز-قۇلقىنداعى جاعىمدى تۇستارىن بويعا سىڭىرۋگە كومەكتەسەدى، جالپى، ادامدى تاربيەلەيدى جانە رۋحاني بايىتادى.

كىتاپ وقۋعا بالا كەزدەن باۋلۋ كەرەك. ادامنىڭ ادەبيەتكە دەگەن ماحابباتى سول بالالىق شاقتان پايدا بولادى.

Abai.kz