قر باس پروكۋرورى ع. نۇردəۋلەتوۆ پەن
جوعارى سوتتىڭ توراعاسى
ج.اسانوۆتىڭ نازارىنا!

جاقىننان بەرى باسپاسوزدە، الەۋمەتتىك جەلىدە كۋسمانكىزى سالتاناتتىڭ جانايقايى ءجيى ەستىلە باستادى.

باستابىندا ادىلەتتى زاڭ ورىندارى بار عوي دەپ، ءار ەكى جاققا دا سابىرمەن قاراعان ەدىك. الايدا، جازىقسىزبىن دەپ شىرىلداعان قىزدىڭ سوت ءىسىنىڭ ۇزاق جىلعا سوزىلۋى، دەنساۋلىعىنان ايرىلۋى، اكەسىنىڭ قاسىرەتتەن كوز جۇمۋى، شەشەسىنىڭ مۇگەدەكتىك كۇيگە ۇشىراۋى سىندى قيىن جاعدايلار ەرىكسىز نازار اۋدارتا باستادى.

كۋسمانكىزى سالتانات ءوز ارىز-شاعىمىن «كومپانيا اس-اي لتد» جəنە «مينمەتالس كازاحستان» جشس-نە كومپانيا ديرەكتورى – جاكۋلين اسقاردىڭ جۇبايى چجانگ ۆەيگە كومەكشى بولىپ جۇمىسقا ورنالاسقان كەزىنەن باستايدى. ءار ەكى جاعىدا ءبىر-بىرىنە اسا سەنىمدى جۇمىستار اتقارادى.

وسىدان كەيىن، ك.سالتانات: «2014 جىلعى قىركۇيەك ايىنان باستاپ، چجان ۆەي مەن جاكۋلين اسقار ەكەۋى، جاكۋليننىڭ دەنساۋلىعىنا بايلانىستى اي سايىن جاپونياعا ەمدەلۋگە بارىپ-كەلىپ ءجۇردى. ا. جاكۋلين چجان ۆەيمەن جاپونيادا بولعان ۋاقىتتا بالا باعۋشىمەن بىرگە كىشكەنتاي بالالارىنا قاراۋدى، قاداعالاۋدى، ولارعا تاماق ساتىپ الىپ وتىرۋدى، سونداي-اق جاپونيادان كەلگەنشە، جۇمىستان (اتالعان كومپانيالاردان) ساتباەۆ ك-ءسى، 24-8 مەكەنجايىنداعى پاتەرلەرىنە وسى كاسىپورىندار ساتقان ارنايى تەحنيكانى ساتۋدان تۇسكەن اقشالاي قاراجاتتى اكەلىپ جيناۋدى ماعان تاپسىرعان. اقشالاردى جاتىن بولمەسىندەگى گاردەروب بولمەنىڭ شكافىندا تۇرعان سەيفتىڭ ۇستىنە ەكى اق قوراپتارعا سالىپ ساقتاۋىمدى تاپسىردى. ماعان ءۇيدىڭ كىلتىن جəنە گاردەروب بولمەسىنىڭ كىلتىن بەردى (باسقا بولمەلەرى كىلتپەن جابىلمايتىن). ال شكافتىڭ ىشىندەگى سەيفتىڭ كىلتىن ماعان تاپسىرعان جوق. مەن مولدىردەن اقشالارىن الىپ، جۋرنالعا تولتىرىپ، اقشانى قوراپتارعا سالىپ جيناپ ءجۇردىم. چجان ۆەي كەلگەن كەزدە، مەن وعان سول ەكى كىلتتى قايتارىپ ۇيدە جينالعان اقشانى وتكىزىپ بەرەمىن. ەرتەڭىندە جۇمىسقا كەلىپ جاسىرىن جۋرنالعا ۇيدەگى جينالعان اقشانى راستاپ قول قويىپ بەرەدى...» دەي كەلىپ، «31.12.2014 تۇستە جيەن ءسىڭلىم ايدانا ەكەۋمىز جۇمىستان قايتىپ جاكۋليننىڭ ۇيىنە كەلىپ ءۇيدى، اقشانى تەكسەرىپ، 12:00-دەن اسا ۇيدەن شىعىپ كامەنكا كەنتىندە تۇراتىن سىرقاتتانىپ قالعان əكەمدى كورۋگە باردىق. 02.01.2015 كۇنى ساعات 18:00 شاماسىندا جاكۋليننىڭ ۇيىنە كەلدىك. ۇيگە كىرگەندە تەلەديداردىڭ كوسۋلى تۇرعانىن بايقادىم، سەزىكتەنىپ بىردەن جاتىن بولمەدەگى گاردەروبتى كىلتپەن اشىپ قاراعاندا اقشانىڭ جوق بولعانىن كوردىم» دەپ باياندايدى.

وسىلايشا، ك.سالتانات 102 قىزىمەتىنە حابارلاسىپ، 430 000 اقش دوللارى ۇرلانعانىن حابارلايدى. ۋچاستكەلىك پولتسيالار كەلەدى، بولمەلەردەن ساۋساق ىزدەرىن الادى، ەسىك تەرەزەلەردى، تەكسەرەدى.

وقيعا وسىلايشا كۇردەلەسىپ، ەندىگى جەردە سالتانات: «جاڭا جىلدان سوڭ مەنىڭ مىندەتتەرىمدى بىرتە-بىرتە باسقا قىزمەتكەرلەرگە تاپسىردى. ناشار كوڭىل كۇيدە ءجۇردىم، كەشتە جۇمىستان قايتىپ ۇيگە كەلگەن سوڭ ماعان چجان ۆەي كۇندە WeChat ارقىلى قارعاپ نەشە ءتۇرلى حابارلاما جازادى...» دەي كەلىپ، 2015 جىلدىڭ قازان ايىنان ازاماتتىق سوت ءىسى باستالعانىن ايتادى. وسىدان كەيىنگى سوت ىسىندە كوبىندە، دايەكتى، دالەلدەردى تولىعىنان قاراستىرماي، ونىڭ وزىنە عانا شۇيلىككەنىن تىلگە تيەك ەتەدى.

وىڭ ايتۋىنشا، 2015 جىلعى قاڭتار ايىندا ديرەكتوردىڭ ورىنباسارى شاكرەەۆا مارحابات جəنە ەسەپشى نۋرمانباەۆا شəمشا، 2015 جىلى 16 ناۋرىزدا سالتاناتتى كابينەتىنە شاقىرىپ الىپ، سالىق ورگاندارى مەن قارجى پوليتسياسىنىڭ تەكسەرۋى بولعانعا دەيىن بۋحگالتەرلىك ەسەپتى رەتكە كەلتىرۋ قاجەتتىگىن العا تارتىپ، ۇرلانعان اقشانىڭ كاسساعا رەسمي تىركەلمەگەنىن جاسىرۋ ءۇشىن ونى الداپ، 2014 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىنىڭ 18, 19, 22, 23, 24, 27 كۇندەرىمەن جاسالعان 9 شىعىس-كاسسالىق وردەرلەرگە قول قويدىرىپ العان ەكەن.

وقيعا كۇردەلەنە تۇسەدى. 02.02.2016 جىلى جاكۋلين اسقار قايتىس بولادى. چجان ۆەي 29.03.2016 جىلى ءوزىن «اس-اي» كومپانياسىنىڭ ديرەكتورى دەپ جاريالاپ، سالتاناتتىڭ ۇستىنەن الاياقتىق جاسادى دەپ بوستاندىق اۋداندىق سوتىنا ارىز تۇسىرەدى. سالتاناتتىڭ ايتۋىنشا، وسىدان كەيىن «تەرگەۋشى بەكبالاەۆ جاسۇلان بولسا وسى زاڭسىز ارىزدى قابىلداپ، الاياقتىق بويىنشا تەرگەۋ ءىسىن باستايدى»، 16.01.2019 جىلى سوت اشىلادى.

بارلىق بارىستاردا «كۋəگەرلەردىڭ جəنە مەنىڭ پسيحوفيزيكالىق جاعدايىم ەسكەرىلمەدى، ءتىپتى ىقتيمال كۇدىكتىلەر جونىندەگى نۇسقالاردىڭ بارلىعىن ۇسىنعان جوق» دەيدى زارداپ شەگۋشى. ءارى ءوزىنىڭ زاڭدى ۇسىنىس-تالاپتارىنىڭ ەسكەرىلمەگەنىن، بۇرمالانعانىن ايتادى. «قىلمىستىق ءىستى سوتقا دەيىنگى تەرگەپ-تەكسەرۋ بارىسىندا تەرگەۋ ورگانى مەن بىلەتىن قازاق ءتىلىن پايدالانۋ جانە اۋدارماشىنى تارتۋ قۇقىعىن بۇزعان» دەيدى.

وسىدان كەيىنگى وقيعانى ول: «سوت تورەلىگىنىڭ تاعى دا "جəبىرلەنۋشىلەر" جاعىندا دا ەكەندىگىنە كوز جەتكىزگەندىكتەن، ال قىلمىستىق ءىس بويىنشا تەك قانا ەكى تراسسولوگيالىق جəنە داكتيلوسكوپيالىق ساراپتامالار عانا وتكىزىلگەندىگىنە قاراماستان، ال ايىپ بولسا قازاقستان رەسپۋبليكاسى قك-ءنىڭ 176 بابى 4 ءبولىمى «ب» تارماعىمەن جəنە 419 بابى 2 بولىگىمەن تاعىلعانىن ەسكەرە وتىرىپ، 12.07.2019 مەنى زاڭسىز جəنە نەگىزسىز سوتتاپ، مەنى سوت زالىنان ۋاقىتشا تەرگەۋ يزولياتورىنا الىپ كەتتى» دەپ باياندايدى.

بۇدان ارى قاراي، 16.07.2019 جىلى ادۆوكاتى قالالىق سوتقا اپپەلياتسيالىق شاعىم جازادى. 15.01.2020 جىلى قالالىق سوت وتىرىسى ءوتىپ، 31.03.2020 جىلى قر قك-ءنىڭ 419 بابى 2 ءبولىمى كوزدەلگەن قىلمىس قۇرامىنىڭ بولماۋىنا بايلانىستى اقتاپ، 176 بابى 4 ءبولىمى «ب» تارماعىنان قر قك-ءنىڭ 254- بابىمەن قايتا سارالانىپ، وسى باپپەن 2 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسىن تاعايىندايدى. ءسويتىپ، 10.04.2020 جىلى قر قك-ءنىڭ 71-بابى 1-بولىگىنىڭ 2-تارماعىنا ساي سوتتىڭ ايىپتاۋ ۇكىمىنىڭ ەسكەرۋ مەرزىمىنىڭ وتۋىنە بايلانىستى جازا وتەۋدەن بوساتىلادى.

جابىرلەنۋشى ك.سالتانات: «الايدا، مەن قالالىق سوتتىڭ بۇل شەشىمىنە كەلىسپەيمىن. مەن ەشقانداي قىلمىس جاسامادىم جəنە ءوز مىندەتىمدى دە جاۋاپكەرشىلىكپەن اتقاردىم. ۇرلىق ورىن العاننان بەرى وتكەن 6 جىلدا ۇرلانعان اقشانى تاپپاعان پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى مەن əر سوت وتىرىستارىندا كوپە-كورىنەۋ زاڭ بۇزۋشىلىقتار جاساپ وتىرعان قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ءوز مىندەتتەرىن دۇرىس اتقارمادى دەسەم قاتەلەسپەيمىن» دەپ تۇجىرىمدايدى.

وسىدان كەيىن، كۋسمانكىزى سالتانات 10.12.2020 جىلى قر جوعارعى سوتىنان 2021 جىلدىڭ 5 قاڭتارىندا وزىنە قاتىستى سوت اشىلۋى تۋرالى حات تاپسىرىپ الادى. حاتپەن بىرگە قر باس پروكۋرورى ع. نۇردəۋلەتوۆتىڭ جازعان كاسساتسيالىق تəرتىپتەگى نارازىلىعى كەلەدى. ع.نۇردəۋلەتوۆ ءوز نارازىلىعىندا قالالىق سوتتىڭ 31.03.2020 جىلعى وعان قاتىستى شىعارعان قاۋلىسى مەن اقتاۋ ۇكىمىنىڭ كۇشىن جويىپ، بوستاندىق اۋداندىق سوتىنىڭ 12.07.2019 جىلعى ۇكىمىن كۇشىندە قالدىرۋدى سۇراعان.

ءسويتىپ، جابىرلەنۋشى سالتانات  قر باس پروكۋرورى ع. نۇردəۋلەتوۆتىڭ نارازىلىعى نەگىزىندە، ءوزىنىڭ قايتادان جازاعا تارتىلۋعا ۇسىنىلىپ وتىرعانىن جەتكىزەدى. اتاپ ايتقاندا، «ع.نۇردəۋلەتوۆ ءوز نارازىلىعىندا قالالىق سوتتىڭ 31.03.2020 جىلعى وعان قاتىستى شىعارعان قاۋلىسى مەن اقتاۋ ۇكىمىنىڭ كۇشىن جويىپ، بوستاندىق اۋداندىق سوتىنىڭ 12.07.2019 جىلعى ۇكىمىن كۇشىندە قالدىرۋدى سۇراعان» ەكەن.

كۋسمانقىزىنىڭ ارىزىنا قاراعاندا قر باس پروكۋرورى ع. نۇردəۋلەتوۆ ونى جازاعا تارتۋعا اسىعىپ وتىرعان سىڭايلى.

التى جىل بويى كوز جاسىن كول قىلعان قازاق قىزىنىڭ جازالانۋىنا مۇددەلى بولىپ وتىرعان ادامداردىڭ كوزدەگەنى نە دەگەن كۇدىك تۋادى. اسىرەسە، بۇل ساۋال قر باس پروكۋرورى ع. نۇردəۋلەتوۆ پەن جوعارعى سوت توراعاسى ج.اسانوۆقا سىن بولىپ وتىر.

«مەن سىزدەردەن اتالعان ءىس بويىنشا ادىلدىك تۇرعىسىنان قايتا قاراۋدى، ماعان تاعىلعان بارلىق ايىپتاۋلاردى الىپ تاستاۋدى، مەنىڭ جازعان فاكتىلەرىمنىڭ راستىعىن انىقتاپ، كىنəلى ادامداردىڭ جاۋاپكەرشىككە تارتۋلارىڭىزدى وتىنەمىن!» دەپ جىلايدى قورعانسىز قىز.

ءوز باسىم قازاق قالامگەرى رەتىندە، قر باس پروكۋرورى ع. نۇردəۋلەتوۆ پەن جوعارعى سوت توراعاسى ج.اسانوۆتىڭ بۇل ءىستى ادىلدىكپەن شەشۋىن سۇرايمىن!

ءجادي شاكەنۇلى،

قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ، ەۋرازيا جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى

قوسىمشا: Abai.kz اقپاراتتىق پورتالى ەركىن اقپارات الاڭى. مۇندا وي جارىستىرىپ، پىكىر الماستىرۋعا اركىم قۇقىلى. جوعارىداعى سپيكەردىڭ پىكىرى رەداكتسيا ۇستانىمىن بىلدىرمەيدى. الداعى ۋاقىتتا ماقالادا ەسىم-سويلارى اتالعان جەكەلەگەن ازاماتتار رەداكتسيامىزعا جاۋاپ بەرۋگە نيەتتى بولسا، ولاردىڭ دا پىكىرىن بەرۋگە ءازىرمىز. 

Abai.kz