Forbes جۋرنالى ادەتتەگىدەي الەم الپاۋىتتارىنىڭ ءتىزىمىن جاريالاپ جاتىر. ميلليونەرلەر كوپ ەلەنە بەرمەيتىن، تەك ميللياردتاردى باۋىرىنا باسقان «قارجى يمپەرياسىنىڭ» قاھارماندارى  كوزگە ىلىنەتىن قاتاردان ءبىز ادەتتەگىدەي كارىس ۆلاديمير كيمدى، قازاقستانعا كەلىپ كاسىپكەر اتانعان وزبەك ءاليدجان يبراگيموۆتى، سودان سوڭ بۇرىنعى پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ جەتەكشىسى  بولات وتەمۇراتوۆتى كورەمىز.

ۆلاديمير كيم دەگەنىمىز - قازاقتىڭ مىسىنا مالىنىپ، «كازاحمىس» كومپانياسىن باسقارىپ وتىرعان  باسى باعىلان ادام. قازاقستانداعى كارىس دياسپوراسىنىڭ كارى كوسەمى ني مارقۇم دۇنيەدەن وزعاندا وسى كىسى ءبىر شىندىقتى قاتتى مويىنداپ كەمسەڭدەگەن ەدى.

2010 جىلى قىركۇيەك ايىندا، 79 جاسقا قاراعان شاعىندا ەلباسىمىزدىڭ سەنىمدى سەرىگى ءارى «ەۋرازياگرۋپپ» اتانعان الپاۋىتتاردىڭ كىندىك اكەسى - ۆلاديمير ني اقساقال باقيعا اتتانعاندا جاس پەرى ۆلاديمير كيم قارالى وتباسىنا كوڭىل ايتقان نازارباەۆتىڭ ءسوزىن كەلتىرىپ: «ەگەر ۆلاديمير ۆاسيلەۆيچ بولماعاندا قازاقستان كارىستەرى قازاقستاندا بۇلايشا ءومىر سۇرمەس ەدى» , - دەپ اھ ۇرعان-دى. انىقتاي كەتەيىك، «ەگەر ۆلاديمير ۆاسيلەۆيچ بولماعاندا قازاقستان كارىستەرى قازاقستاندا بۇلايشا ءومىر سۇرمەس ەدى» دەگەندى ەلباسىمىز ايتتى. ۇلىق جيىن تۇرماق، ۇلارداي شۋلاعان قارالى جيىندا ۇلت كوشباشىسىنىڭ سوزىنەن تسيتاتا الماسا، اس باتپايتىن ءبىزدىڭ ادامداردىڭ داعدىسىمەن كيمنىڭ دە سولاي تارتقانى ەسىمىزدە.

Forbes جۋرنالى ادەتتەگىدەي الەم الپاۋىتتارىنىڭ ءتىزىمىن جاريالاپ جاتىر. ميلليونەرلەر كوپ ەلەنە بەرمەيتىن، تەك ميللياردتاردى باۋىرىنا باسقان «قارجى يمپەرياسىنىڭ» قاھارماندارى  كوزگە ىلىنەتىن قاتاردان ءبىز ادەتتەگىدەي كارىس ۆلاديمير كيمدى، قازاقستانعا كەلىپ كاسىپكەر اتانعان وزبەك ءاليدجان يبراگيموۆتى، سودان سوڭ بۇرىنعى پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ جەتەكشىسى  بولات وتەمۇراتوۆتى كورەمىز.

ۆلاديمير كيم دەگەنىمىز - قازاقتىڭ مىسىنا مالىنىپ، «كازاحمىس» كومپانياسىن باسقارىپ وتىرعان  باسى باعىلان ادام. قازاقستانداعى كارىس دياسپوراسىنىڭ كارى كوسەمى ني مارقۇم دۇنيەدەن وزعاندا وسى كىسى ءبىر شىندىقتى قاتتى مويىنداپ كەمسەڭدەگەن ەدى.

2010 جىلى قىركۇيەك ايىندا، 79 جاسقا قاراعان شاعىندا ەلباسىمىزدىڭ سەنىمدى سەرىگى ءارى «ەۋرازياگرۋپپ» اتانعان الپاۋىتتاردىڭ كىندىك اكەسى - ۆلاديمير ني اقساقال باقيعا اتتانعاندا جاس پەرى ۆلاديمير كيم قارالى وتباسىنا كوڭىل ايتقان نازارباەۆتىڭ ءسوزىن كەلتىرىپ: «ەگەر ۆلاديمير ۆاسيلەۆيچ بولماعاندا قازاقستان كارىستەرى قازاقستاندا بۇلايشا ءومىر سۇرمەس ەدى» , - دەپ اھ ۇرعان-دى. انىقتاي كەتەيىك، «ەگەر ۆلاديمير ۆاسيلەۆيچ بولماعاندا قازاقستان كارىستەرى قازاقستاندا بۇلايشا ءومىر سۇرمەس ەدى» دەگەندى ەلباسىمىز ايتتى. ۇلىق جيىن تۇرماق، ۇلارداي شۋلاعان قارالى جيىندا ۇلت كوشباشىسىنىڭ سوزىنەن تسيتاتا الماسا، اس باتپايتىن ءبىزدىڭ ادامداردىڭ داعدىسىمەن كيمنىڭ دە سولاي تارتقانى ەسىمىزدە.

قازاقستاندا 100 مىڭنان استام كورەي حالقىنىڭ وكىلى تۇرادى. ولاردىڭ بىرىڭعاي شوعىرلانعان ورتاسى - الماتى وبلىسى مەن سىر ءوڭىرى. كۇرىش ءوسىرۋدى، باقشا ونىمدەرىن باپتاۋدى كاسىپ ەتەدى. سوۆەت وكىمەتىنىڭ كەزىندە قالالىق كارىستەر جولكولىك ىسىمەن شۇعىلدانعان ەدى. سودان سوۆەت قۇلاپ، نارىق باستالىسىمەن ولار زامانعا تەز يكەمدەلە قويدى. ءسويتىپ كەشەگى «تاكسيستتەر» جۇرتتى تاڭقالدىرىپ فيرما اشىپ، كومپانيا باسقارىپ كەتتى. كارىس ديساپرواسى تۋرالى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى وتە جوعارى پىكىردە.

- قازاقستاندىق كارىستەر، - دەگەن بولاتىن ەلباسىمىز ءبىر سوزىندە، - تاريحتىڭ توزاڭىنا جۇتىلىپ، اسسيميلياتسياعا ۇشىراپ كەتكەن جوق، وزدەرىنىڭ ەلدىك ءداستۇرىن جالعاستىرىپ، بايىتا تۇسۋدە.

راسىندا، قازاقستانداعى كارىس ديساپوراسى ورىس مادەنيەتىمەن بىتە قايناسىپ، ورىستىلىندە ءومىر سۇرەتىن وزگەشە ءداستۇرلى دياسپورا بولىپ دامىپ بارادى. ءتۇپ مەكەندەرىنىڭ ازيادا ەكەنىنىن ەسكەرىپ جانە جاڭا تۇرپاتتاعى ەۋروپالىق حالىق دارەجەسىنە جەتكەندەرىن دە بەك ءتۇسىنىپ، «ەۋرازياگرۋپتى» قۇرعان ىسكەر كارىستەردىڭ بەلدى وكىلى ۆلاديمير كيمنىڭ قالتاسىندا Forbes جۋرنالىنىڭ ەسەبىنە سۇيەنسەك، 3,5 ملرد.دوللار بار ەكەن.

بىلەتىندەر  وزبەكتەنگەن بۇحار ەۆرەيى دەيتىن ءاليدجان يبراگيموۆتىڭ بايلىعى 2,8 ميلليارد دوللار كولەمىندە تۇراقتاپتى. الەم بايلارىنىڭ بايگەسىندە 418-ءشى ورىندى يەلەنگەن ءاليدجان اكانىڭ قاسىندا ماڭىزدى ماسەلەلەر جونىندەگى ارىپتەسى - ENRC كومپانياسى قوجايىندارىنىڭ ءبىرى، ول دا وزبەك، پاتوح شوديەۆ تۇر.

ءبىزدىڭ بولات 854-ءشى ورىندا. اقشاسى دا اتالعان الپاۋىتتاردان از كورىنەدى. 1,5 ميلليارد دوللار. سىر ءوڭىرىنىڭ تۋماسى بولات وتەمۇراتوۆتىڭ قازىر ناقتى قانداي كاسىپپەن اينالىساتىنى بەلگىسىز. بىرەۋلەر: «8 ناۋرىزدىڭ قارساڭىندا رەنجىسىپ قالعان جۇبايىنىڭ كوڭىلىن ءجىبىتۋ ءۇشىن ميلليون ءتۇپ القىزىل راۋشان گۇلىنە تاپسىرىس بەرگەن قىزىلوردالىق باي-مىرزا وسى بوكەڭ ەكەن»، - دەسەدى ء(ازىل).

Forbes جۋرنالىنىڭ «كەيىپكەرلەرىنىڭ» اراسىنان ورتانشى كۇيەۋ - تيمۋر قۇلىباەۆ كورىنبەيدى. «ساياساتپەن ارازبىن» دەپ ەل گازەتى «ەگەمەن قازاقستانعا» سۇحبات بەرگەن تيمۋر اسقارۇلى شاماسى اقشامەن دە ارازداسىپ تىنعان-اۋ دەيمىز...

«فوربستان» فوتوسى تۇسپەيتىن ءبىزدىڭ الەكساندر ماشكەۆيچ تە «بۇرىنعى بەستىكتىڭ» قاتارىندا جوق (بۇرىنعى بەستىك: ۆ. كيم، ءا. يبارگيموۆ،پ. شوديەۆ، ت. قۇلىباەۆ جانە د. نازارباەۆا جۇبى، سودان سوڭ ا ماشكەۆيچ بولاتىن).  ازماتتىعىن الىپ، ءبىرجولا كوشىپ بارعان يزرايل جۇرتىنا تاپقان-تايانعانىن تاراتىپ بەردى مە، الدە تاستاپ كەتتى مە... بەلگىسىز. ايتەۋىر «بەستىكتىڭ» قاتارىندا جوق.

الەمنىڭ كەنەۋسىز بايلىعىن كەشىپ جۇرگەن ءبىرىنشى ادام -  مەكسيكالىق ماگنات كارلوس سليم 69 ميلليارد دوللارىمەن الدىدا. «مايكروسوفتتىڭ» نەگىزىن سالۋشى بيلل گەيتس 61 ميليارد دوللارىمەن ەكىنشى ورىندا. ءۇشىنشى ورىندا 44 ميلليارد دوللاردى «دورباسىنا» سالعان قارجىگەر -  ۋوررەن باففەتت.

بۇل ادامدار - Forbes جۋرنالىنا ءوز بايلىقتارىن جاسىرماي، جاريا تۇردە ايتاتىن ادامدار. قارجىسى قاي قالتاسىندا جاتقانى بەلگىسىز ادامدار دا بار. مىسالى، ەگيپەت يسلام رەسپۋبليكاسىن ۇزاق جىلدار باسقارىپ تاقتان تايعان حوسني مۋباراكتىڭ جەكە ەسەپ شوتىنداعى قارجىسى 90 ميلليارد دوللارعا جەتكەنى كەيىن انىقتالدى.

«اباي-اقپارات»