اقپان ايىنىڭ سوڭىندا الماتى قالاسىنىڭ ءبىر مەكتەبىندە بولعان سۇمدىق وقيعانى ەستىپ جاعامىزدى ۇستادىق. «تىنىش وتىر» دەگەن مۇعالىمنىڭ ەسكەرتپەسىن كوتەرە الماي وقۋشى قىز جىلاپ ۇيىنە بارعان. وسىنى ەستىگەن ەكى اعاسى مەكتەپكە كەلىپ، كابينەتتە ساباق وتكىزىپ جاتقان مۇعالىمدى وقۋشىلاردىڭ كوزىنشە ساباپ تاستاعان. مۇعالىم جىگىتتىڭ باسى جارىلىپ، ميى شايقالعان كورىنەدى. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ەكى جىگىتتى قاماۋعا الىپ تەرگەۋ جۇرگىزىپ جاتىر. وقۋشى قىزدىڭ ەكى اعاسى كەشىرىم سۇراۋدىڭ ورنىنا، مۇعالىمنىڭ ۇستىنەن ارىز جازىپتى. ءبىزدىڭ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنان بىلگەن حابارىمىز وسىنداي. وسى وقيعاعا بايلانىستى ءبىز ءوزىمىزدىڭ ازاماتتىق پىكىرىمىزدى ءبىلدىرۋدى ءجون كوردىك.

قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ەر مۇعالىمدەر ازايىپ بارادى، مەكتەپتەردە ەر مۇعالىمدەر ۇلەسى 20 پايىزداي عانا. مەكتەپتى «ماتريارحات» جايلاعان. اعا بۋىن مۇعالىمدەردىڭ وزدەرى قازاقتىڭ ەر بالالارى قىز مىنەزدى، بيازى، جاسىقتاۋ، بوسبەلبەۋ بولىپ بارادى دەپ الاڭداۋدا. ويتكەنى ەر مىنەزدى، ءور مىنەزدى تاربيە بەرەتىن ەر ازاماتتار مەكتەپتە تاپشى. پسيحولوگتاردىڭ ايتۋىنشا مۇنداي ءۇردىس ۇلتىمىزدىڭ بولاشاعى ءۇشىن قاۋىپتى. بۇل قازىر دابىل قاعىپ كوتەرەتىن ماسەلەگە اينالۋدا. وتكەن عاسىردىڭ 60-شى جىلدارىنا دەيىن قازاقستاندا مۇنداي پروبلەما بولمايتىن. مۇعالىم ماماندىعى، بەدەلى بارىنەن جوعارى تۇراتىن. ۇلكەندەر بالالارعا باتا بەرگەندە «مۇعالىم بول!» دەۋشى ەدى. قازىر كەرىسىنشە.

اقپان ايىنىڭ سوڭىندا الماتى قالاسىنىڭ ءبىر مەكتەبىندە بولعان سۇمدىق وقيعانى ەستىپ جاعامىزدى ۇستادىق. «تىنىش وتىر» دەگەن مۇعالىمنىڭ ەسكەرتپەسىن كوتەرە الماي وقۋشى قىز جىلاپ ۇيىنە بارعان. وسىنى ەستىگەن ەكى اعاسى مەكتەپكە كەلىپ، كابينەتتە ساباق وتكىزىپ جاتقان مۇعالىمدى وقۋشىلاردىڭ كوزىنشە ساباپ تاستاعان. مۇعالىم جىگىتتىڭ باسى جارىلىپ، ميى شايقالعان كورىنەدى. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ەكى جىگىتتى قاماۋعا الىپ تەرگەۋ جۇرگىزىپ جاتىر. وقۋشى قىزدىڭ ەكى اعاسى كەشىرىم سۇراۋدىڭ ورنىنا، مۇعالىمنىڭ ۇستىنەن ارىز جازىپتى. ءبىزدىڭ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنان بىلگەن حابارىمىز وسىنداي. وسى وقيعاعا بايلانىستى ءبىز ءوزىمىزدىڭ ازاماتتىق پىكىرىمىزدى ءبىلدىرۋدى ءجون كوردىك.

قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ەر مۇعالىمدەر ازايىپ بارادى، مەكتەپتەردە ەر مۇعالىمدەر ۇلەسى 20 پايىزداي عانا. مەكتەپتى «ماتريارحات» جايلاعان. اعا بۋىن مۇعالىمدەردىڭ وزدەرى قازاقتىڭ ەر بالالارى قىز مىنەزدى، بيازى، جاسىقتاۋ، بوسبەلبەۋ بولىپ بارادى دەپ الاڭداۋدا. ويتكەنى ەر مىنەزدى، ءور مىنەزدى تاربيە بەرەتىن ەر ازاماتتار مەكتەپتە تاپشى. پسيحولوگتاردىڭ ايتۋىنشا مۇنداي ءۇردىس ۇلتىمىزدىڭ بولاشاعى ءۇشىن قاۋىپتى. بۇل قازىر دابىل قاعىپ كوتەرەتىن ماسەلەگە اينالۋدا. وتكەن عاسىردىڭ 60-شى جىلدارىنا دەيىن قازاقستاندا مۇنداي پروبلەما بولمايتىن. مۇعالىم ماماندىعى، بەدەلى بارىنەن جوعارى تۇراتىن. ۇلكەندەر بالالارعا باتا بەرگەندە «مۇعالىم بول!» دەۋشى ەدى. قازىر كەرىسىنشە.

ەر ازاماتتاردىڭ مەكتەپتە جەتىسپەۋىنىڭ سەبەبىن ماماندار بىرىنشىدەن، الەۋمەتتىك ماسەلەلەردىڭ شەشىلمەۋىنەن، ەكىنشىدەن - مۇعالىم مارتەبەسىنىڭ تومەندەۋىنەن. جانۇيانى اسىراۋ ەر ازاماتتىڭ موينىندا بولعاندىقتان، ول جالاقىسى، تابىسى جوعارى جۇمىستى ىزدەۋگە ءماجبۇر بولۋدا.

الماتى مەكتەبىندەگى مىناداي سوراقى وقيعادان كەيىن، مەكتەپكە ەر مۇعالىمدەر بارعىسى كەلە مە؟ ەگەر بۇل وقيعاعا مۇعالىم كىنالى بولماسا، بۇل ءىستى جاي قاتارداعى ءبىر بۇزاقىلىق وقيعا دەپ جىلى جاۋىپ قويۋعا بولمايدى. اتا-انالار شىنىمەن كىنالىبولسا ولاردى جازالاپ، سوت پروتسەسىن رەسپۋبليكالىق تەلەارنالاردان كورسەتىپ، باسقالارعا « ساباق بولاتىنداي» ەتۋ كەرەك. ءبىز، مۇنداي سوراقىلىق ارەكەتكە بارعان اتا-انالاردى ايىپتايمىز. مۇعالىم بەدەلى الەۋمەتتىك ماسەلە. مۇنى قوعام بولىپ كوتەرۋىمىز، قورعاۋىمىز كەرەك.

مەملەكەت تاريحى ينستيتۋتىنىڭ اتىنان عىلىمي قىزمەتكەرلەر -  س.ج. دۇيسەن، س.ا. باعداتوۆا، ج.ن. قاليەۆ، ق.ا. ەڭسەنوۆ، م.م. قويشىباەۆ، ە. ءناسىپ، ا.ت. سەرۋباەۆا جانە ت.ب.

«اباي-اقپارات»