- ارمىسىز! ءسىزدى جانە جاقىندارىڭىزدى،جاساپ جاتقان جۇمىستارىڭىزدى باقىلاپ جۇرەمىن.تۇسىنگەنىم ءسىزدىڭ ماقساتىڭىز رەۆوليۋتسيا!سىز سەربيالىق "وتپور" ۇيىمىنان ۇلگى الاسىز."سۆەرجەنيە ديكتاتورا" ول ءسىز كۇن سايىن كورەتىن دەرەكتى مەتوديكالىق فيلم،ويتكەنى ءسىزدىڭ بارلىق مەتودتارىڭىز سول فيلمنەن الىنعان.ءسىزدىڭ الدىڭىزدا سەربيادان ۇلگى العانداردىڭ قاتارىندا گرۋزيا،ۋكراينا،كىرگىزستان،ليۆان،اراب ەلدەرى!سىزدىڭ كۋميرلارىڭىز كاشتۋنيتسا،سااكاشۆيلي،يۋششەنكو،ناۆالنىي،نەمتسوۆ.ويتكەنى ءسىزدىڭ بارلىق مەتودتارىڭىز ولاردان كوشىرىلگەن!ۆى سموتريتەس وچەن جالكو اميرجان،پوزور!ەرتەن ەلدە رەۆوليۋتسيا بولسا قازاقستان قۇلدىرايدى،تەرريتوريامىزدا بىرنەشە رەسپۋبليكا پايدا بولادى،مىسالى ادايستان،شىمكەنتستان دەگەندەي!)ويتكەن ءسىز ۇلگى تۇتاتىن ەلدەردە سولاي بولدى!سەربيا كوسوۆودان،چەرنوگوريادان ايىرىلدى.گرۋزيا ابحازيا مەن وسەتيادان ايىرىلدى،كىرگىزستان مەن ۋكراينا ەكى جاققا ءبولىنۋدىن الدىندا تۇر.اراب ەلدەرىندە انارحيا،حاوس،ۆاحاببيتەر بيلىككە كەلدى!سىز سوندا نەگە ەلىڭىزدىڭ بولاشاعىن ويلامايسىز ا؟تەك ءوز جەكە باسىڭىزدى ويلايسىز،وزىڭىزگە پيار عانا ءجاسايسىز!سىزدىڭ ماقساتىڭىز تريۋمۆيرات ابيلوۆ،كوسانوۆ،تۋياكباي!سەندەردىڭ كۇشىكتەرىڭ ماماي مەن ينگا دا ساتقىندار،"وتپور!" مەن "پورا!" ۇيىمدارىن ۇلگى تۇتادى!ولاردىڭ "رۋح پەن ءتىل" كلۋبتارىنىڭ تۋلارىنىڭ ءتۇسى ورانجەۆىي!ياعني ولارعا ورانجەۆايا رەۆوليۋتسيا كەرەك!ماككەين مەن فريدومحاۋس سەندەردىڭ سپونسورلارىن!تۋياكباي مەن ماككەيننىڭ فوتوسىن كوردىم!سىز ەلىڭىزدى نەگە سولاي ساتاسىز؟ا؟

ەرلان ءال ساۋمالكولي،سولتۇستىك قازاقستان

- 18.12.2011 اقتاۋدا شوكەەۆكە قاراجانباس مۇنايشىلارى ايقايلاعان سوڭ،ومىرزاق جاڭاوزەن حالقىن 1,5 اي بويى ۇرىپ،توناپ،ءولتىرۋدى بۇيىرعان دەگەن اڭگىمە بار.اسىرەسە جاڭاوزەندە 4 مكر. ورنالاسقان شىمكەنتەن بارعان 1000 پوليتسەيدىڭ حالىققا زاردابى كوپ بولعان.باسقا مكر امان ەسەن كەلگەندەر وسى مكرقاتتى تونالا، قورلاناتىن بولعان.كەيىن جاڭاجىلعا جاقىن باسقا ۋچاسكەدەگى باسقا وبل. وموندارى كۇلەتىن.4 مكر ابايلاڭدار. وندا شىمكەنتتىكتەر تۇر دەپ.ومىرزاق نەگە قازاققا جاۋ؟

- مەنىڭ ايتقاندارىم تۋرا كەلىپ تۇر امىرجان!جاڭاوزەنگە بايلانىستى جاقىندا جاڭا سايت اشىلدى سايتتىڭ سيمۆولى جۇمىلعان جۇدىرىق!مەن ايتىپ جۇرگەن سەربيالىق "وتپور!" ۇيىمىنىڭ سيمۆولى جۇدىرىق ەدى!ەح جالتاقتاعان قازاق!الدانبا!امىرجان سەن ەن ىستەپ جاتىرسىن؟ماسقارا حالقىم!تاۋەلسىزدىككە قاۋىپ ءتونىپ تۇر!اللا قولدا!امىرجان چتو تى دەلاەش سو سترانوي؟!
ەرلان ءال ساۋمالكولي،سولتۇستىك قازاقستان

- ءامىرجاننىڭ ورنىنا قازاقتىڭ ءبىر ۇلى مەن جاۋاپ بەرەيىن ساعان.
ءسوز ساپتاۋىڭنان كورىنىپ تۇر، كىم ەكەنىڭ. سەن الەمدەگى دەموكراتيالىق، ازاتتىق وڭ وزگەرىستەردى، ولاردى كىمدەردىڭ جاساعاندارىن نە سونىڭ جولىندا جۇرگەن شەتەلدىكتەر مەن وتانداستارىمىزدى جىپكە ءتىزىپ، ءجىتى باقىلاپ وتىرعان بيلىكتىڭ يتارشىسىڭ! اتتەڭ 2008-جىلى دج. ماككەين پرەزيدەنتكە سايلانباي قالدى. سايلانعاندا - تمد ديكتاتورلارى بيىلعى جىلدىڭ قاراشاسىنا دەيىن تۇگەلىمەن تاقتارىنان ايرىلاتىن-دى. سەن دە بۇلايشا سانادالاماي، جىم بولاتىنسىڭ. جانبولات پەن ينگالار ەلىمىزدە مىڭداپ سانالسا - قازاقستاننىڭ بولاشاعىنا الاڭداماس ەدىم.
3 جۇزدەن، ونداعان رۋلاردان تۇراتىن قازاق ەلى ۇلانعايىر جەرىن قانشاما عاسىر ساقتاپ كەلدى؟ مۇنى ساقتاپ تۇرعان نازارباەۆ ەمەس، قايتا سونىڭ بيلىگى تۇسىندا زور قاتەر ءتونىپ كەلەدى تاۋەلسىزدىگىمىز بەن تۇتاستىعىمىزعا. سەن گيتلەردىڭ "بارباروسساسىنان" كەم تۇسپەيتىن "پلان پۋتينا" دەگەندى دە بىلەتىن سياقتىسىڭ، قايتادان رەسەي يمپەرياسىن قۇرۋدى ماقسات ەتكەن. بىزگە مۋحيتتىڭ ارعى جاعىنداعى اقش قاۋىپتى ەمەس، ەكى ۇلكەن كورشىمىز قاتەرلى. امەريكاندىقتار قازاقستاندى ماڭگى مەكەن ەتۋدى ماقسۇت تۇتپايدى.
ءامىرجان، وزگە دە قازاقتىڭ ناعىز پاتريوتتارى ەلىن ساتپايدى! كىمدەردىڭ ساتاتىندارىن، ساتىپ ۇلگەرگەندەرىن حالىق ءبىلىپ، كورىپ وتىر اينالايىن. سول ساتقىندىقتىڭ سالدارىنان قازاقستان 120 ملرد. سىرتقا قارىزدار، 2025-جىلدان كەيىن انىق بايقالادى، سەزىلەدى قازاقستاننىڭ قالاي "قاقسىپ" قالعانى. ءبىزدى ەندى شيرەك عاسىردان كەيىن ۇرپاقتارىمىز قارعاپ-سىلەيتىن بولادى...
جۇماباي دوسپانوۆ، اتىراۋ

"""وڭتۇستىكتەگى كورشى ەلدەردىڭ بىرىنەن شىعاتىن «ماحاللا.كوم» دەپ اتالاتىن ينتەرنەت باسىلىم 2011 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا قازاقستاننىڭ باتىس ايماعىندا بولعان قاندى وقيعالاردى ۇيىمداستىرۋشىلار رەتىندە رەسەيدىڭ ارنايى ورگاندارىنا سىلتەيدى.
ولاردىڭ ويىنشا ەۋرازيالىق كەڭىستىك قۇرۋ يدەياسىن كوزدەگەن نازارباەۆ پەن پۋتين اراسىندا باسەكە بار. اسىرەسە ءوز پوزيتسياسىن نىعايتۋ جولىندا مەملەكەت بايلىعىن يگەرتۋگە قىتايدى دا، باتىستى دا ەركىن قابىلداي بەرەتىن نازارباەۆتىڭ بولاشاق وداقتى ءوز ۋىسىندا ۇستاپ قالۋ مۇمكىندىگى زور. سوندىقتان رەسەيلىك وپپوزيتسيانىڭ ويانعانىن ەسكەرە وتىرىپ پۋتين مىرزا ماڭىنداعى ادال بەرىلگەن ارنايى قىزمەتتەردى قولدانىپ جاڭاوزەن قىرعىنىن قولدان جاساعان ەكەن-مىس. وزىنە بولاشاق ورىن دايىنداۋدا. حالىق اشۋىن تۋىنداتۋ ارقىلى نازارباەۆتىڭ تاعىن شايقالتىپ، الاساپىران ءساتتى سىلتاۋ ەتپەك. ياعني ەرەۋىل مەن بۇلىككە ورانعان قازاقستاننىڭ بيلىگى پۋتيننەن كومەك سۇرارى انىق. سول كەزدە «دوستىق قۇشاعىن» ايقارا اشىپ قاپسىرا قالماق. قازاقستاننىڭ اسىرەسە باتىس ايماعىنا دەندەپ ەنىپ كەتكەن قىتايلىق ەكسپانسيادان، ارينە رەسەي دە قورقادى، سول سەبەپتى «كىشى باۋىرىنا» كومەكتەسۋدى العا تارتقان رەسەي ءوز گەگەمونياسىن ورناتپاقشى...
جاڭاوزەندەگى وقيعالارعا رەسمي كرەملدىڭ ەشقانداي باعا بەرمەۋى دە سونىڭ تىكەلەي دالەلى دەيدى شىعىستىق ساراپشىلار.
رەسەي فەدەراتسياسىنداعى تالاي تەررورلىق اكتىلەر سول ەل بيلىگىنىڭ قولىمەن جاسالعان دەپ ايىپتاۋشىلار قاشاندا كوپ. قاندى قىلمىستارعا قاتىسى بار ارنايى قىزمەتتى الىستان ىزدەۋ بىزگە دە كەرەك ەمەس..."""""

وسىعان نە دەيسىز قوسانوۆ مىرزا؟

پاتريوت

- ءامىرجان اعا ءسىزدىڭ كوزقاراسىڭىز قانداي، سوتسياليستىك پە، كاپيتاليستىك پە ؟ تەك جاۋاپ بەرىڭىزشى. "سەكىرۋگە" بولمايدى..........

- ءسىز تۋرالى كوپ بىلە بەرمەسەمدە ءجۇزىڭىز اشىق ادام سەنەتىندەي كىسىلىكتى ادامعا ۇقسايدى ەكەنسىز.
سىزشە قازاق ەلىندەگى دەموكراتيا قانداي بولۋى كەرەك، قازىرگى جاعدايىمىزشى ؟

- قازاق ەلىندەگى دەموكراتيانىڭ باستى ءپرينتسيپى شىن مانىندەگى حالىقتىق بيلىك بولۋى ءتيىس. ءادىل سايلاۋ ارقىلى حالىق ءوز باسشىلارىن سايلاپ الىپ، ولارعا قاتاڭ باقىلاۋ جاساي الاتىنداي مەحانيزمدەر بولۋى كەرەك. قازىرگى جاعداي ءتىپتى سىن كوتەرمەيدى!

- ءسىزدىڭ وسىلاي جاپا شەگىپ جۇرگەندەگى ساياسي نە ادامدىق باستى مۇراتىڭىز نە ؟

- ادامي جانە ساياسي مۇراتىم ءبىر: قازاقستاندا ادىلەتتى قوعام ورناتۋ، بالا-شاعام سونداي قوعامدا ءومىر سۇرسە دەيمىن.

- سىزدەدە قورقىنىشپەن پەندەشىلىك مۇددەنىڭ تالاس تارتىسىمەن وزىڭىزبەن كۇرەستە بولعان شىعار؟

مەن، ارينە، پەرىشتە ەمەسپىن. بىراق ەشكىمدى ساتقان ەمەسپىن، ەشكىمگە ساتىلعان ەمەسپىن. وسى قيىن جولدا قورىقسام ءوزىم ءۇشىن ەمەس، جاقىندارىمنىڭ دەنساۋلىعى مەن باس اماندىعى ءۇشىن قورىقتىم، ونى نەسىن جاسىرايىن.

- وپپوزيتسيا نەگە ورىسشىلداۋ بولىپ كورىنەدى بۇعان حالقارالىق ادام قۇقىعى ساياساتى سەبەپپە، جوق رەسەي ىقپالىما؟

- بۇرىن وپپوزيتسيا ورىسشىلداۋ بولسا بولعان شىعار. قازىر جاعداي بولەك. بىزدە ناعىز ۇلت جاناشىرلارى جەتكىلىكتى. ءبىز، وپپوزيتسيا، شەتەل ادام قۇقىن قورعايتىن ۇيىمدارىنىڭ نە رەسەيدىڭ ىقپالىنا ەشقاشان تاۋەلدى بولعان ەمەسپىز. بولمايمىز دا! قازاقستاندا دەموكراتيا ورناتۋ ءىسى - ءبىزدىڭ ءوزىمىزدىڭ ءتول ءىسىمىز!

- سىزدەر الاش زيالىلارىن ونەگە الىپ ۇلتتىق مۇددەمەن رۋحاني ماسەلەلەرگەدە ءمان بەرگەندەرىڭىزدە قولداۋشى ارتارما ەدى ؟

- ونەگە الىپ كەلەمىز. الاش زيالىلارىنىڭ رۋحاني مۇراسىن، تەوريالىق تەرەڭدىگىن شىن ماىنىندە تولىق زەرتتەپ، ۇعىنا قويمادىق. ول راس.

- بيلىكتى كوپ سىناعاننان حالىقتىڭ مۇڭ مۇقتاجىن شىنايى ءتۇسىنىپ ،سونى كوبىرەك ويلاعاندا دۇرىس بولارما ەكەن.

- حالىقتىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن ويلاعاندىقتان ءبىز بيلىكتى سىناپ ءجۇرمىز عوي.

- الدىڭعى جولعى سايلاۋدا توقتار اۋباكىروۆتى نەگە كوپ كورسەتپەدىزدەر، جوق ول كىسى سالقىن قاندىلىق كورسەتتىمە، الدە جەكە باس پەندەشىلىك ماسەلەلەرى بولدىما.

- بۇل پىكىرىڭىزبەن كەلىسپەيمىن. وتكەن سايلاۋعا توقتار اعامىز وتە بەلسەندى قاتىستى. تالماي ەل ارالادى، بارلىق ۇگىت ونىمدەرىندە ول كىسىنىڭ سۋرەتتەرى مەن سوزدەرى بولدى. قازاقتىڭ حاس باتىرىن ەل قولدادى!

- بۇگىنگى قازاق قوعامىنداعى باستى ماڭىزدى ماسەلەلەر نە دەپ بىلەسىز، ونى شەشۋگە ءوز ۇستانىم پايىمىڭىز قانداي ؟

- ءامىرجان باۋىرىم، مەن پراگاداعى ەرجان دەگەن ارىپتەسىڭ بولامىن. تانىپ وتىرعان شىعارسىڭ. جوعارىدا ساعان 86-عى جەلتوقسان وقيعاسى كەزىندە جاستاردى جازالاۋعا اتسالىسقانىڭ تۋرالى ورىندى سۇراق قويىلىپتى.سول جىلى سەنىڭ تىم بەلسەندى بولعانىڭدى بارلىعىمىز بىلەمىز عوي. قازىر حالىقتىڭ جاعىندا ءجۇرسىن. بۇگىنگى ءىس-ارەكەتىڭدى، ايتىپ جۇرگەن سوزدەرىڭدى ەكى قولىممەن قولدايمىن. ال سول جىلى بيلىكتىڭ جاعىندا بولىپ، ءبىراز جاستاردىڭ وقۋدان كەتۋىنە ات سالىسىپ ەدىڭ ەمەس پە؟ وسى ارەكەتىڭدى بۇگىن مويىنداعىڭ كەلمەي مە؟ كەيبىر ستۋدەتتەردى وتتان اراشالاپ قالعانىڭدى دا مەن جاقسى بىلەمىن. بىراق، ولاردىڭ بارلىعى سەنىڭ اۋىلداسىڭ، رۋلاسىڭ نەمەسە دوستارىڭ بولاتىن.

- ماسوندار تۋرالى نە ايتاسىز؟ولاردىڭ قازاق بيلىگىنە ىقپالى قانداي.استاناداعى پيراميدا سولاردىڭ بەلگىسى ما؟بيلىك نەگە ءوز ۇلتىن سۇيمەيدى؟ونىڭ ۇلتى باسقا دەگەن ءسوز شىن با؟ ادايحان.

- اسسالاۋماعالەيكۋم! ءامىرجان اعا !!! ءسىزدىڭ كوزقاراسىڭىز سوتسياليستىك پە، الدە كاپيتاليستىك پە ؟

- ابەكە، وزىڭىزدەي جان-جاقتى ءبىلىمدى ازاماتتىڭ قازاقستان وپپوزيتسياسىندا بولۋى وتە ماڭىزدى. بار جاعىنان شوقتىعىڭىز بيىك، ءبىلىم دە، ءتىل دە، شەشەندىك تە، تاباندىلىق تا بار. ءسىزدىڭ قولداۋشىلارىڭىز كوپ ەلدە. سونى ءبىلىڭىز. مەنىڭ سۇراقتارىم مىناداي:
جاستاي بيلىكتە بولدىڭىز. وپپوزيتسياعا كەتكەنىڭىزگە وكىنبەيسىز بە قازىردە؟ داپ-دايىن ءمينيسترسىز، ودان دا بيىك بولا الاتىن تۇلعاسىز.

- بيلىك ادىلەتتى بولسا، ونىڭ ىشىندە ءجۇرىپ، ويىڭدى اشىق ايتىپ، ەل ءۇشىن ايانباي ەڭبەك ەتۋگە مۇمكىندىك بەرىلسە، ودان 1997 جىلى ءوز ەركىممەن كەتىپ نەم بار ەدى مەنىڭ؟ بىراق حالقىڭا تەك قانا شەنەۋنىك شينەلىن كيىپ الىپ قانا قىزمەت ەتۋگە بولادى دەپ كىم ايتتى؟ ماسەلەن، مەن ءوز باسىم وسىنشاما جىل وپپوزيتسيادا ءجۇرىپ تە، وتانىما ادال ەڭبەك ەتىپ جاتىرمىن دەپ ويلايمىن. مەملەكەتتىك مانساپ ماقسات ەمەس، ول - حالقىڭا قىزمەت ەتۋدىڭ ءبىر جولى عانا.

- وتكەن پرەزيدەنتتىك سايلاۋدا وپپوزيتسيادان نەگە تۇسپەدىڭىز؟ مەن ەستىگەنمىن وسىنداعى جىگىتتەردەن، العا مەن كوممۋنيستەر ءسىزدى قولداددى دەپ. نەگە ابيلوۆ شىقتى، ول جاقسى بيزەسمەن شىعار، بىراق پرەزيدەتتىككە لايىقتى ەمەس قوي. ونى ۇسىنۋلارىڭىز و باستان جەڭىلەمىز دەگەندەرىڭىز بولدى.

- ءوز ارىپتەستەرىمنىڭ ءبىرازى جانە باسقا پارتيا وكىلدەرىنىڭ وتكەن پرەزيدەنتتىك سايلاۋ الدىندا مەنى قولدايمىز، ءتۇس سايلاۋعا دەگەنى راس. بىراق مەن جەكە باس امبيتسيامدى پارتيامىزدىڭ بىرلىگى جولىندا تارك ەتكەنمىن. جالپى دەموكراتيالىق پروتسەسس ءۇشىن سونىم دۇرىس بولدى دەپ ويلايمىن.

- پارلامەتتىك سايلاۋدا تەلە دەباتقا ءسىز نەگە شىقپادىڭىز؟ نيگماتۋللين مەن پەرۋشاەۆتىڭ بىت-شىتىن شاعارار ەدىڭىز عوي سول قولمەن! تۇياقبايدىڭ شىققانى وتە ماسقارا بولدى! بارلىق ەل كۇلدى!

- تەلەدەبات تۋرالى. ول كىسىنىڭ ءوز تاڭداۋى سولاي بولدى. ونداي شولاق دەباتتان نە كۇتۋگە بولادى ءوزى. 2007  جىلى مەن پارتيامىزدىڭ اتىنان «حابارداعى» تەلەدەباتقا قاتىسقانمىن. ءار تاقىرىپقا بار-جوعى 2 مينۋت بەرىلەدى. «اسسالامالەيكۋم، اعايىن!» دەگەندە ۋاقىتىڭنىڭ جارتىسى ءوتىپ كەتەدى! جانە دە قالاعان پارتياڭا سۇراق قويا المايسىڭ!

- قازاقستان وپپوزيتسياسىنىڭ بولاشاعى قانداي؟

- وپپوزيتسيانىڭ بولاشاعى ونى حالىقتىڭ قولداۋى نە قولداماۋىنا تىكەلەي بايلانىستى. قولدايتىنىنا مەن نىق سەنىمدىمىن! سوندىقتان قازاقستان وپپوزيتسياسىنىڭ بولاشاعى جارقىن! ويتكەنى ءبىزدىڭ ۇستانعانىمىز - حالىقتىڭ ءتول مۇددەسى. ال حالىقپەن بىرگە بولعان كەز كەلگەن ساياسي كۇش ەرتە مە، كەش پە، ءبارىبىر جەڭىسكە جەتەدى.

- بيلىككە بەرەر بولجامىڭىز قالاي؟ بولاشاعى قانداي اقوردانىڭ؟

- بيلىككە قاتىستى بولجامىم: پرەزيدەنت كوزى تىرىسىندە باس بيلىكتەن كەتكىسى جوق! ءدال وسى جايت تاياۋ بولاشاقتا اقوردانىڭ ىشكى جانە سىرتقى ساياساتىنىڭ باستى انىقتاۋىشى بولادى. ياعني، بيلىكتىڭ بارلىق كۇشى قازىرگى پرەزيدەنتتىك جۇيەنى ودان سايىن كۇشەيتۋگە جۇمسالادى. مۇنىڭىز ەلدەگى دەموكراتيالىق پروتسەستەردىڭ ءبىرشاما توقىراۋىنا اكەپ سوقتىرادى. وپپوزيتسيانىڭ ەڭ تاباندى وكىلدەرىنە قارسى قىسىم دا كۇشەيۋى ابدەن مۇمكىن. مۇنىڭ ءبارى قوعامداعى نارازى كۇشتەردىڭ  بەلسەندىلىگىن ودان بەتەر ارتتىرارى حاق. اقوردا ءۇشىن باستى قاۋىپ ءدال سول جاقتان بولادى.

- اۋىل جاعىڭىوعا بارىپ تۇرساىز با؟ كلاستاستار، سلۋجاك، كۋرستاستاردان قول ءۇزىپ قالعان جوقپىز با؟

- ارينە، اۋىل جاقتان قول ۇزبەۋگە تىرىسامىن. بالالىق شاقتاعى دوستارمەن بايلانىس تا تۇراقتى ءارى باياعىشا ىستىق

- وتباسىڭىز تۋرالى ايتساڭىز، بالالارىڭىزدىڭ قازاقشاسى قالاي؟
ازىرشە وسى. كەيىن تاعى قوسا جاتارمىن، سۇقبات ءساتتى وتەدى دەگەن ويدامىن، سوزدەن سۇىرنبەيسىز عوي

- قانداي ماماندىق وقىعىن ەدىڭىز،قازىر قانداي كاسىپپەن شۇعىلداناسىز؟