اتىمتاي جومارتتار ارنايى قور قۇرسا قايتەدى؟..
قازىر كوپشىلىك ءوز ساداقاسىن مەشىتتەرگە نەمەسە كوشەدە، بازاردا قايىر سۇراپ تۇرعاندارعا، بولماسا الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن ءوزىنىڭ كورشىسىنە اپارىپ بەرىپ جاتادى. ءتىپتى بىرەۋلەر جەتىمدەر مەن قارتتار ۇيىنە قايىرىمدىلىق شاراسىن وتكىزەدى. الايدا بىزدە الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن ادامدار تىم كوپ. ءتىپتى ولاردىڭ ىشىندە سول مەشىتكە، بازارعا بارىپ قايىر سۇراۋعا ءوز اياعىمەن جەتە الماي كومەككە ءزارۋ بولىپ وتىرعاندار دا بارشىلىق. كوبىنە ولار وسىلايشا الەۋمەتتىك كومەكتەن شەت قالىپ قويادى. ونىمەن قوسا، كەيبىرەۋلەر ءبىر جەتىمدەر ءۇيىنە ءۇيىپ-توگىپ جاعداي جاسايدى دا، ال كەلەسى ءبىر بالالار ءۇيى مۇنداي كومەكتەن تىس قالىپ قويىپ جاتادى. سوندىقتان قايىرىمدىلىق جاسايتىندارعا ارناپ ارنايى قوعامدىق قور قۇرۋ ارقىلى الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن ادامداردىڭ بارلىعىنا بىردەي كومەك قولىن سوزساق، دۇرىس بولار ەدى.
مۇنىڭ بارلىعىن قوعامدىق قور قۇرۋ ارقىلى رەتتەپ وتىرعانىمىز دۇرىس شىعار. ماسەلەن، قوردىڭ قۇرىلتايشىلارى قاتارىنا ەلىم دەپ ەڭىرەگەن، ۇلت تاعدىرىنا قابىرعاسى قايىسقان تۇلعالار - زيالى قاۋىم وكىلدەرى، كاسىپكەرلەر، ەل باسقارۋشى ازاماتتار كىرىپ، جەرگىلىكتى اكىمدىكپەن ءبىرلەسە وتىرىپ، بارلىق قارتتار مەن بالالار ءۇيلەرىنىڭ، الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن وتباسىلاردىڭ ءتىزىمىن الىپ، شىن مانىندە كومەككە مۇقتاج جاندارعا قايىرىمدىلىق كومەك كورسەتىپ وتىرساق الدەقايدا ساۋاپتى ءىس بولار ەدى. ءبىر جاعىنان، مۇنداي قور قۇرىلسا، ول اقشا كىمدەرگە، قاي ۋاقىتتا قانشا ءبولىنىپ جاتقانىنا دەيىن بانكتىك شوت ارقىلى باقىلاپ وتىرۋعا مۇمكىندىك الار ەدىك. ءتىپتى بىرەۋلەر ناۋقاس بالاسىن ەمدەتۋگە قارجى تاپپاي جۇرسە، 7-8 بالامەن باسپاناسىز جۇرگەن جالعىزباستى انالار بولسا، باسپاناعا شىن مۇقتاج جانداردى ساراپتاپ، سولاردىڭ جاعدايىن جەرگىلىكتى بيلىككە جەتكىزىپ، كومەكتەسۋىنە ىقپال جاساسا، نۇر ۇستىنە نۇر ەمەس پە؟ قوعامدىق قور كومەككە ءزارۋ ادامداردىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن جەرگىلىكتى بيلىككە، دەنساۋلىق ساقتاۋ، ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ، ءبىلىم جانە عىلىم سەكىلدى ءتۇرلى مينيسترلىكتەرگە جەتكىزە وتىرىپ جۇزەگە اسىرسا قانداي تاماشا بولار ەدى؟!
جانبولات يبراگيموۆ، تۇركىستان قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى:
- تۇركىستان قالاسىندا قايىرىمدىلىق شارالارى ءجيى وتكىزىلىپ تۇرادى. وتكەن جىلى عانا قالانىڭ جومارت ازاماتتارىن تارتۋ ارقىلى الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن، ءۇي كەزەگىندە تۇرعان 12 وتباسىعا كوممۋنالدىق تۇرعىن ءۇيدىڭ كىلتىن تابىستادىق. سونداي-اق ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 20 جىلدىق مەرەيتويى قارساڭىندا بيزنەستىڭ جاۋاپكەرشىلىگى اياسىندا مۇگەدەكتەرگە ارنالىپ سالىنعان ەكى قاباتتى 16 پاتەردى پايدالانۋعا بەردىك. قالا اكىمى قايرات قۇسەيىنۇلى قولدان كەلگەنشە قايىرىمدىلىق شارالاردى ءجيى وتكىزۋگە تىرىسادى. اركەز دەمەۋشىلەر ەسەبىنەن اكتسيالار ۇيىمداستىرىپ، مۇمكىندىك بولعانشا الەۋمەتتىك از قامتىلعاندارعا كومەك كورسەتۋگە ۇيىتقى بولىپ ءجۇر. ارينە، ەلگە جاناشىر ازاماتتار ءوز تاراپىنان قالادان قوعامدىق قور قۇرىپ، دەمەۋشى تاۋىپ، ەل يگىلىگى ءۇشىن جۇمىستار اتقارسا، وعان ءبىز قۋانامىز.
كامال بۇرحانوۆ، ءماجىلىس دەپۋتاتى:
- ارينە، مەملەكەت الەۋمەتتىك از قامتىلعاندارعا، جاعدايى تومەن وتباسىلارعا مۇمكىندىگىنشە كومەكتەسىپ-اق جاتىر. دەسەك تە، بۇگىنگى تاڭدا بىزدە باي ادامدار كوپ. ءتىپتى كەيبىرەۋلەرى اي سايىن قىمبات كولىگىن اۋىستىرىپ جاتادى. بۇل جەردە، بىرىنشىدەن، بايلاردىڭ جاعدايى تومەن وتباسىلارعا كومەك قولىن سوزىپ، قايىرىمدىلىق جاساسا، ونىڭ ساۋابى كوپ بولاتىنىن جان-جاقتى ءتۇسىندىرۋىمىز كەرەك. قايىرىمدىلىق اكتسيالارىنا قارجى بولگەن كاسىپكەرلەردى باق قۇرالدارىندا ناسيحاتتاپ، باسقالارعا ۇلگى رەتىندە كورسەتۋىمىز كەرەك. بۇل جەردە كاسىپكەردى جارنامالاۋ ەمەس، تەك باسقا كاسىپكەرلەرگە وي سالاتىنداي ەتىپ جازساق جاقسى بولار ەدى. ماسەلەن، شەتەلدىك تاجىريبەنى قاراپ وتىرساق، وندا باي-ماناپتار عانا ەمەس، تۇرمىس جاعدايى ورتاشا ازاماتتار دا اربامەن بازاردان ازىق-تۇلىكتى تولتىرىپ الىپ، مۇقتاج ادامدارعا تەگىن تاراتىپ بەرەدى. ءبىز دە وسى جۇيەنى قوعامدىق قور قۇرۋ ارقىلى ەنگىزۋىمىزگە بولادى. ماسەلەن، قازىر ءاربىر ۇيدە ەسكىرگەن، كيمەيتىن كيىمدەر ءۇيىلىپ جاتىر. نەگە ولاردى ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار ارقىلى مۇقتاج ادامدارعا تاراتىپ بەرمەسكە؟ سوندىقتان وبلىس-قالالاردا وسىنداي قوعامدىق قورلار قۇرىلىپ، ولار اكىمدىكپەن بىرىگىپ جۇمىس ىستەپ، دەمەۋشىلەر تارتىپ مۇقتاج جاندارعا كومەكتەسسە، ولاردىڭ جۇمىستارىن جەرگىلىكتى جۇمىسپەن قامتۋ جانە الەۋمەتتىك قولداۋ بولىمدەرى قاداعالاپ وتىرسا جاقسى-اق بولار ەدى.
سەرىك جۇماباەۆ
«الاش ايناسى» گازەتى