قىتايدىڭ شىڭجاڭ ءولكەسىندە قالعان تۋىستارىنا اراشا سۇراعان ءبىر توپ ادام 6 مامىردا نارازىلىقتى الماتىداعى قىتاي بانكى عيماراتى الدىندا جالعاستىردى.

قىتايدا "زاڭسىز قامالعان", ءىز-ءتۇزسىز جوعالعان نەمەسە قازاقستانعا وتە الماي قالعان تۋىستارىنىڭ سۋرەتىن ۇستاعان ون شاقتى ادام مەكەمە الدىندا "بوستاندىق", قازاقتار – تەرروريست ەمەس", "باۋىرلارىمىزدى بوساتسىن!" دەپ ايقايلادى. ولار كەيبىر تالاپتارىن قىتايشا دا جەتكىزدى. نارازى توپتىڭ ىشىندە بالالار دا بولدى.

– قىتاي قازاقستاندى الەمدە قاۋىپ توندىرەتىن 26 تەررور مەملەكەت قاتارىنا جاتقىزعان. سوندىقتان كىمدە-كىم قازاقستانعا بارسا، تەررورشى بولىپ سانالادى دەپ ءبىزدىڭ تۋىستارىمىزدى قاماپ، سوتتاپ قۋعىنداپ وتىر. ەندى بۇل كىسىلەردىڭ ايتاتىنى – ەگەر قازاقستانعا قازاقتار بارىپ كەلسە، تەررورشى سانالادى دا، قىتايلىق بارسا، "دوس مەملەكەتكە بارىپ كەلدى" دەيدى ەكەن. بۇل نە دەگەن تەڭسىزدىك! ولاي بولسا، قازاقتار قازاقستانعا بارا الماسا، قىتايلار دا كەلمەي اق قويسىن. قازاقستاندا قىتايدىڭ مۇناي كومپانيالارى، ۇلتتىق بانكتەرى، قوناقۇيلەرى، مەيرامحانالارى بار. وندا ولار نە ءۇشىن جۇمىس ىستەپ تۇر؟ ەگەر قىتاي كونسۋلى جاۋاپ بەرمەسە، ءبىز كۇن سايىن قازاقستانداعى قىتايدىڭ نىساندارىنا اتاپ ايتقاندا، بانكتەرىنە، قوناق ۇيلەرىنە، مەيرامحانالارىنا جانە قىتايلىقتاردىڭ قازاقستاندا "زاڭسىز" اشىپ العان بازارلارىنا بارىپ نارازىلىق بىلدىرەمىز، – دەدى بەلسەندى بايبولات كۇنبولاتۇلى ازاتتىق تىلشىسىنە.

نارازىلار جينالىپ جاتقاندا عيمارات ىشىندەگىلەر سىرتقى ەسىكتى جاۋىپ الدى. ول جاقتان ەشكىم نارازىلار الدىنا شىقپادى.

– قىتاي مەنىڭ ەكى كىشكەنتاي قىزىمدى اكەسىز قالدىردى. ولار اكەنىڭ كىم ەكەنىن بىلمەي ءوسىپ كەلەدى. قىتاي ءبىزدىڭ قۇقىمىزدى تاپتاپ وتىر. تۋىستارىمىزدى جازىقتان-جازىقسىز تۇرمەدە قاماپ وتىر. ءبىزدىڭ جاقىندارىمىزدى كورمەگەلى مىنە، ءتورت جىل بولدى. كۇيەۋىمنىڭ ءولى-تىرىسىنەن حابارىم جوق. ءتورت جىلدان بەرى داۋىسىن ەستىپ كورمەدىم. قىتاي ۇكىمەتى الداپ شاقىرتىپ الىپ كەتىپ، ءالى جىبەرمەي وتىر. "قازاقستانعا نەگە باردىڭ؟", "نەگە قونىس اۋداردىڭ؟" دەپ كىنالاپ، تەرروريزم دەگەن جالعان جالامەن ەش ادۆوكاتسىز، سوتسىز توعىز جىلعا تۇرمەگە جىبەرگەن، – دەدى جينالعانداردىڭ ءبىرى بيكامال كاكەن.

ول قىتاي بيلىگىنە قاراتا "قىتاي، ەكى كۇن بۇرىن قايىن جۇرتىمنىڭ ۇيىنە بارىپ، كۇيەۋىمنىڭ جازىقتى ەكەنىن، ودان كەيىن سول تۇرمەدە جازىعىن وتەپ جاتقانى تۋرالى ۆيدەو ءتۇسىرىپ كەتىپسىڭ! سەن ءوز قىلمىسىڭدى جاسىرىپ جاتىرسىڭ. جالا جاۋىپ جاتىرسىڭ، قىلمىسىڭدى جاسىرا المايسىڭ. قىلمىسىڭدى بۇكىل الەمگە اشكەرەلەيمىز" دەدى.

كوشەدە جۇرگەن كەيبىر ادامدار اكتسياعا نازار اۋدارىپ، كەيبىرى ۆيدەوعا دا ءتۇسىرىپ الدى.

بۇل ازاماتتار كەشە، 5 مامىردا دا وسىندا كەلگەن. "قاۋىپسىزدىك ءبولىمىنىڭ باسشىسىمىن" دەپ ءوزىن تانىستىرعان ادام "ماسەلەلەرىڭىزدىڭ بىزگە قاتىسى جوق" دەپ جاۋاپ بەرگەن بولاتىن.

قىتايدىڭ شىڭجاڭ ولكەسىندە تۋىسى "زاڭسىز" قامالعان، ءىز-ءتۇزسىز جوعالعان نەمەسە قازاقستانعا وتە الماي وتىرعان ادامداردىڭ تۋىستارى بىرنەشە جىلدان بەرى الماتى، نۇر-سۇلتاندا نارازىلىق وتكىزىپ، جاقىندارىن قايتارۋدى تالاپ ەتىپ كەلەدى. نارازىلاردىڭ كەيبىرى تۋىستارىنىڭ شىڭجاڭداعى "ساياسي قايتا تاربيەلەۋ" لاگەرلەرىنە قامالعانىن ايتسا، كەيبىرى "نەگىزسىز ايىپتارمەن" ۇزاق جىلعا سوتتالعانىن، ءبىرى قىتاي بيلىگىنىڭ قۇجاتتارىن تارتىپ الىپ، قازاقستانعا جىبەرمەي جاتقانىن ايتقان.

- بۇۇ مەن حالىقارالىق زەرتتەۋشىلەر قىتاي شىڭجاڭ ولكەسىندە ميلليوننان اسا ۇيعىر، قازاق، قىرعىز جانە باسقا دا مۇسىلمانداردى لاگەرگە قامادى دەپ مالىمدەگەن. قۇقىق قورعاۋشىلار جۇزدەگەن مىڭ ادامنىڭ ءدىني ءراسىم جاساعانى ءۇشىن نەمەسە شەتەلدەگى تانىستارىمەن بايلانىس ورناتقانى ءۇشىن نەگىزسىز تۇرمەگە قامالعانىن ايتقان. پەكين بۇل ارەكەتىن "تەرروريزممەن كۇرەس", ال لاگەرلەردى "كاسىپ مەڭگەرۋ ورنى" دەپ اتاعان.

- حالىقارالىق ۇيىمدار پەكيندى شىڭجاڭدا تۇركىتىلدى مۇسىلمانداردى قۋدالاعانى ءۇشىن ايىپتاپ، بىرقاتار باتىس ەلدەرى قىتايعا سانكتسيا سالعان. قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارى قىتايدا نەگىزسىز قامالعاندار كوبەيگەنى جايلى ءىرى زەرتتەۋ دە جاريالاعان. ال قىتاي باتىستى "ەلدىك ىشكى ىسىنە ارالاستى" دەپ سىنايدى.

Abai.kz