(اڭگىمە)

ارقانىڭ اقتۇتەگىنەن جىرتىس ەنشىلەگەن اۋىل تاس بۇركەنىپ جاتىر ەدى. شاتىردىڭ بۇيىرىندەگى قىلقيعان قوجالاق مۇرجانىڭ تاناۋىنان ورگەن ءتۇتىن قۇرىق بويىنان ىدىرايدى. كوتەنىن پەشگە تىرەپ قويىپ، قىسقا كۇندى قىسىر اڭگىمەنىڭ كەۋ-كەۋىمەن وزدىراتىن سالبوكسە جۇرتتىڭ ولمەلى تىرشىلىگىنەن نىشان اڭعارتقان سيقى. بىلايعى تىمىرسىق كەز تۇرماق، بەتىڭدى سىپىرتقىمەن وسقانداي قىپ بوتاداي بوزداتاتىن بوراندى كۇنى دە يت پەن بالاعا ەسە جىبەرمەيتىن كۇيبەڭشىل بايعۇس، بورساڭىنان جاڭىلساشى. ءتۇبىت ءشالىنىڭ قوس شالعايىن كەۋدە تۇستان ايقاستىرىپ اكەپ قولتىقتىڭ استىنان جۇگىرتىپ، ۇشىن جاۋرىننىڭ ورتاسىنان تۇيىنشەكتەگەن. ءجۇزى تۇتىگە كۇرەڭىتىپ، بويىن بۋسانتقان تەردەن ءشالىنىڭ كۇمبەزىن قىراۋ شالىپتى. قۇلىن كەزدىڭ قىزىعىن قۋ تىرلىكتىڭ بوداۋىنا بايلاعان ءيتىڭ ءومىر جاندىسى تۇرماق، جانسىزىنىڭ ءوزىن قارتايتىپ جىبەرگەن بە دەرسىڭ. قولپىلداق قوڭىر پيمانىڭ بۇزاۋ تۇمسىعىمەن قوپا قاردى قوپارا سوگىپ كەلەدى ەكەن. قول شانانىڭ قايقى باسىنان شالعان كومبايننىڭ قىل رەمەنى ەكى يىقتى كەزەك قاجاپ، قاجىتىپ بىتكەن. جەتەر جەرىنە جەتكەنشە جۇمىرىنداعى شايلىق سۋدىڭ جارىمىن ىربيعان ەزۋىنەن بۇركىپ تاۋساتىن قوس فلياگ جەتەككە جۇرمەگەن شالدۋار بالاداي شانا ۇستىندە ىرعاتىلىپ وتىر...

(اڭگىمە)

ارقانىڭ اقتۇتەگىنەن جىرتىس ەنشىلەگەن اۋىل تاس بۇركەنىپ جاتىر ەدى. شاتىردىڭ بۇيىرىندەگى قىلقيعان قوجالاق مۇرجانىڭ تاناۋىنان ورگەن ءتۇتىن قۇرىق بويىنان ىدىرايدى. كوتەنىن پەشگە تىرەپ قويىپ، قىسقا كۇندى قىسىر اڭگىمەنىڭ كەۋ-كەۋىمەن وزدىراتىن سالبوكسە جۇرتتىڭ ولمەلى تىرشىلىگىنەن نىشان اڭعارتقان سيقى. بىلايعى تىمىرسىق كەز تۇرماق، بەتىڭدى سىپىرتقىمەن وسقانداي قىپ بوتاداي بوزداتاتىن بوراندى كۇنى دە يت پەن بالاعا ەسە جىبەرمەيتىن كۇيبەڭشىل بايعۇس، بورساڭىنان جاڭىلساشى. ءتۇبىت ءشالىنىڭ قوس شالعايىن كەۋدە تۇستان ايقاستىرىپ اكەپ قولتىقتىڭ استىنان جۇگىرتىپ، ۇشىن جاۋرىننىڭ ورتاسىنان تۇيىنشەكتەگەن. ءجۇزى تۇتىگە كۇرەڭىتىپ، بويىن بۋسانتقان تەردەن ءشالىنىڭ كۇمبەزىن قىراۋ شالىپتى. قۇلىن كەزدىڭ قىزىعىن قۋ تىرلىكتىڭ بوداۋىنا بايلاعان ءيتىڭ ءومىر جاندىسى تۇرماق، جانسىزىنىڭ ءوزىن قارتايتىپ جىبەرگەن بە دەرسىڭ. قولپىلداق قوڭىر پيمانىڭ بۇزاۋ تۇمسىعىمەن قوپا قاردى قوپارا سوگىپ كەلەدى ەكەن. قول شانانىڭ قايقى باسىنان شالعان كومبايننىڭ قىل رەمەنى ەكى يىقتى كەزەك قاجاپ، قاجىتىپ بىتكەن. جەتەر جەرىنە جەتكەنشە جۇمىرىنداعى شايلىق سۋدىڭ جارىمىن ىربيعان ەزۋىنەن بۇركىپ تاۋساتىن قوس فلياگ جەتەككە جۇرمەگەن شالدۋار بالاداي شانا ۇستىندە ىرعاتىلىپ وتىر...

ۇستىندەگى قىزىل پالتەسىنەن تانىدىم. قىزىل پالتە قىرىق جىلدان بەرى قىرىق يىقتان ءتۇسىپ، قىرىق ءيىس اۋىستىرعانىن ايتىپ مۇڭ شاعاتىنداي. اجەسىنەن قالدى ما، اپكەسىنەن قالدى ما كىم ءبىلسىن، ايتەۋىر ءبىز ەس بىلگەلى بار كيىم. اۋەلدە ءبىر كيەر رەتىندە ينە-جىپتەن شىققانىن عانا مىسە تۇتپاساڭ، قازىرگى سىقپىتى جاۋىر تۇيەنىڭ قومىنان ءسال-اق قالقىڭقى شوقپىت. ەتەك-جەڭىن اق كوبەلەك ءتۇتىپ تاستاعان، تۇيمەلىك جىرىقتىڭ دا كوزى اشىلماعالى قاي زامان. تۇيمەنىڭ ءتۇتىنىن جارتى قۇلاش كەندىر ءجىپ تۇتەتىپ وتىر. ەسىمىن بىلمەيدى ەكەم. ەسىمى مەن تۇرماق ءوزىنىڭ ەسىندە جوق شىعار. ەسىندە بارى ءبىر قىرتتىڭ اۋزىنان شىعىپ، بۇكىل اۋىلدىڭ ەزۋىندە كەتكەن «قىزىل بادابوز» دەيتىن لاقاپ اتتى قىزىل پالتەنىڭ جەتەگىنەن العانى.

ۇزاتىلعان اپايىمەن ەرىپ كەلگەن دەپ ەستيتىنبىز. الدە، شارۋانىڭ قيسىنىن ءبىردى-ەكىلى شارتىق قارانىڭ كۇيىسىمەن ولشەگەن جەزدەسىماقتىڭ اياق استىنان مەششاندىعى ۇستاپ، كوجە-كولكىلدەكتىڭ ەسەبىن ۇرىن بارعاندا-اق ۇرتىنا باسىپ قايتتى ما ەكەن؟ نە دە بولسا، بيشىكتى بايىنىڭ الدىندا بەزگەگى ۇستاعانداي بەزىپ جۇرۋدەن باسقا نە اۋىزىندا ءسوزى جوق، نە باسىندا ەركىندىك جوق، نە ارتىندا ىزدەۋشىسى بولماعان اپكەنىڭ كورگەن قورلىعىن تەڭدەي بولىسكەنى داۋسىز. وعان بولا جۇزىمەن جەر باسقان جەزدە قانە؟ كەرىسىنشە، قوقيلانعاندا قورازدىڭ ءوزىن ۇيالتاتىن بەتباق نەمە، كورشى-قولاڭنىڭ نازاسى نامازىن بۇزعانداي كىرجيىپ، كۇڭ قىلىپ وتىرعام جوق، كۇن كورسەتىپ وتىرمىن دەپ كەكىرەيەتىن. امال قانشا. بالدىز بوپ بىلق-سىلق ەتىپ، قاق توردە قاس كەرۋدى بۇيىرتپاعان تاعدىرى، جەزدە ءۇيىنىڭ جەز قۇمانىنان دا سالتاق كۇيگە ءتۇسىرىپ، وتىمەن كىرگىزىپ، كۇلىمەن شىعارىپ قويعان. سويتكەن قىزىل بادابوزدىڭ جازدا دا جابۋى تۇسكەنمەن، كراسكىسى كوشكەن ەمەس. كۇنى كۇڭنەن بەتەر ەدى.

ىشقىنا زورلانعاندا بارقىراعان داۋىسى بۇتكىل اۋىلدى باسىنا كوشىرەتىن «ت-40»-تىڭ ىڭىرشاعىن اينالدىرارلىق تاۋداي مايانى تەلەشكەدەن توقال قورانىڭ توبەسىنە ءۇيۋ قىزىل بادابوزعا ساسكەلىك قانا شارۋا. ايىردى بىتىسا تاپتالعان ءشوپتىڭ بۇيىرەنەن گىرت ەتكىزىپ، ىرعاپ-ىرعاپ جۇلىپ اپ، قايقايتا لاقتىرعاندا، قولىمەن بۇلت كوشىرىپ جاتقانداي كورىنۋشى ەدى. جىگىتتىڭ جىلىكتىسىنىڭ ءوزىن مايىرىپ جىبەرەتىن قارا جۇمىستىڭ جەگىنىندە جۇرگەن قارشاداي قىزدى كورگەن تالاي جۇرت جاعاسىن ۇستاعان. اسىرەسە، بويجەتكەن بالانىڭ وسى جاسقا دەيىن قارا تانىماعانى قىنجىلتسا كەرەك، اۋىلدىڭ ەستى شالدارى مەن ەپتى كەمپىرلەرى دەرەكتىر مەن اكىمدى الدىعا سالا بارىپ، ساۋعا سۇراپتى. اپايى «بارسىن. وقىسىن» - دەپتى كەمسەڭدەپ. جەزدەسى «شارۋادان قولى تيسە بولدى عوي...» - دەپتى جاقتىرماعان كەيىپپەن. ءسويتىپ، قىزىل بادابوز مەكتەپ تابالدىرىعىن اتتاعان. بىراق، قاتارلاستارىنا جۋي الماي، تومەنگىلەردىڭ ۇيىرىنە قوسىلدى. ماڭدايى جارىلىپ، وقۋدىڭ تۇبىنە جەتەر دەيتىن ءۇمىت جوق، ايتەۋىر، ءالىپتى تاياق دەپ بىلسە بولعانى دەسىپتى، ۇلكەندەر.

حوش. بەلۋاردان كەلەتىن بالالاردىڭ اراسىندا ۇيرەكتىڭ سۇيكىمسىز بالاپانىنداي شودىرايىپ تۇرار ەدى. سىپسىڭ ءسوزدى ساباق الماي-اق مەڭگەرەتىن قايسى ءبىر «وزاتتاردىڭ» جىمىسقى كوزىنەن پارتا دا جاسىرا المايدى ەكەن. ونىڭ ۇستىنە، ءارىپ جاتتاپ، امال ۇيرەنۋ دە قي ويىپ، كوڭ سىپىرۋداي وڭاي شارۋا بولماي شىقتى. كەسپىرى كەلىسسىز بولعانمەن، كوكەيدەگى قىز سەزىمنىڭ قىتىعى ويانا باستاعان قىزىل بادابوز، ءبىر توقسان تۇرماق ءبىر جەتى دە شىداماي، ونسىز دا كەش اشقان مەكتەپتىڭ ەسىگىن ءسويتىپ، ەرتە جاپقان.

...ارقانىڭ اقتۇتەگىنەن جىرتىس ەنشىلەگەن اۋىل تاس بۇركەنىپ جاتىر ەدى. ولىسىندە بۇيىرماق كەبىنىن تىرىسىندە-اق شاق كورگەندەي، اسپان دا اپپاق، جەردە اپپاق ەدى. قىزىل بادابوز شانا ەمەس، ءزىل باتپان تاعدىرىن سۇيرەتىپ، وسىناۋ كوز قارىقتىرار مەڭسىز دۇنيەدەن باعدار تاپپاي، دويدالاعا ماڭىپ بارا جاتقانداي كورىندى.

"اباي-اقپارات"