زەينەتكەر اكىم دانيال احمەتوۆ وتستاۆكاعا كەتە مە؟..
سەمەي مەن وسكەمەندەگى كاسىپكەرلەر شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى دانيال احمەتوۆتىڭ وتستاۆكاسىن تالاپ ەتىپ جاتىر ەكەن. بۇل تۋرالى «31 ارنا» حابارلادى.
جۋىردا ايماقتىڭ ءار جەرىنەن جينالعان كاسىپكەرلەر ءوڭىر باسشىلىعىنىڭ ءىس-ارەكەتتەرىنەن زارداپ شەككەندەرىن ايتىپ، ءباسپاسوز جيىنىن وتكىزىپتى. ولار نەگىزىنەن تەندەر ويناتۋداعى زاڭسىزدىقتار جايلى ءسوز ەتىپ، تەندەر ويناتۋ كەزىندە احمەتوۆ اكىمدىگى وزدەرىنە جاقىن ادامداردىڭ پايدا-مۇددەسىن قورعاپ شىعاتىنىن ايتىپتى.
«ءبىز شقو اكىمى دانيال كەنجەتايۇلى احمەتوۆتىڭ لاۋازىمىن بوساتۋ تۋرالى ماسەلەنى قاراستىرۋدى سۇرايمىز. ول مەملەكەتتىك بيلىكتىڭ ابىرويىنا ايتارلىقتاي نۇقسان كەلتىرۋدە. ءبىز ءوز شىندىعىمىزعا سەنىمدىمىز جانە الداعى ۋاقىتتا ءوزىمىزدىڭ ازاماتتىق ۇستانىمىزدى ساقتاپ قالامىز»، – دەيدى «مەتالليست» جشس-نىڭ جەتەكشىسى سەرىك ايدوس.
بۇعان قوسا، نارازى كاسىپكەرلەر پاندەميا كەزىندە اكىمدىك تەك ءبىر مەردىگەردەن قاجەتتى زاتتار ساتىپ العانىن العا تارتادى. سوزدەرىنشە، بۇل جەردە دە ءىس تازا ەمەس. دەگەنمەن، اكىمدىك وكىلدەرى مۇنىڭ بارلىعىن جوققا شىعارىپ، ايعاقپەن دالەلدەۋدى سۇرادى.
«ايتىلعان دۇنيەلەردىڭ بارلىعى دا قۇر سوز، ەشقانداي دالەل كەلتىرىلگەن جوق. مەنىڭ ويىمشا، ايىپتاۋلاردىڭ اق-قاراسىن زاڭگەرلەر انىقتاۋى قاجەت. بەكەرگە اۋرە بولىپ، ءسوز قۇرتۋدىڭ قاجەتى جوق»، – دەدى شقو اكىمىنىڭ كەڭەسشىسى ەرماك ساليموۆ.
;list=PLn2OyECVOtB_x5s5odgaCUy_YSCzRKTVF&index=12احمەتوۆتىڭ قىزمەتتىك كارەراسى قالاي ءوستى؟
ايتا كەتەيىك، دانيال كەنجەتايۇلى احمەتوۆ قازىر 66 جاستا. ول 2014 جىلدان بەرى شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى. وننان اسا وردەن-مەدالدەرمەن ماراپاتتالعان دانيال كەنجەتايۇلىنىڭ قىزمەتىنە قاتىستى ەل پىكىرى ەكىۇشتى.
دانيال احمەتوۆ تاۋەلسىزدىك العالى بەرى ساياسي ەليتانىڭ بەل ورتاسىندا جۇرگەن ايتۋلى تۇلعا. بىر كەزدەرى ۇكىمەتتىڭ تىزگىنىن ۇستاپ تا كورگەن. ارتىنشا قورعانىس ءمينيسترى بولىپ ءجۇرىپ، ساياساتتان بىرنەشە جىلعا شەتتەتىلگەنى ەل ەسىندە.
قازاقستاننىڭ ساياسي ەليتاسىنىڭ ىشىندەگى «جارتىلاي جۇمباق ادام» اتانىپ كەتكەن احمەتوۆتىڭ قىزمەتتىك كارەراسى توقتاۋسىز ءوستى، راس. ونىڭ باعىن اشقان ەكىباستۇزدىڭ كومىرى ەدى. ولاي دەيتىنىمىز، دانيال كەنجەتايۇلى ەسكى وداقتا اپالاڭ-توپالاڭ باستالىپ، مەملەكەتتىڭ مۇلكى تالان-تاراجعا ءتۇسىپ جاتقان شاق – 1992-1993 جىلدارى ەكىباستۇز باسشىلىعىنا كەلىپ جايعاستى. قولىندا بيلىگى بار جان ءۇشىن قور جيناپ، قومدانىپ قالۋدىڭ تاپسىرماس ءساتى دە سول شاق ەدى. دانيال احمەتوۆ ءبىر جىلدىڭ ىشىندە پاۆلودار وبلىسىنىڭ اكىمى بولدى. «ءدال وسى قىزمەتتە جۇرگەندە دانيال احمەتوۆ ەۆرەيلەرمەن ەتەنە ارالاسىپ، الەكساندر ماشكەەۆيچتىڭ «مايلىكويلەك» دوسىنا اينالدى»، دەيدى ساراپشىلار.
ولاي دەپ توپشىلاۋعا سەبەپ تە جوق ەمەس. وسى كەزەڭنەن باستاپ دانيال كەنجەتايۇلىنىڭ ساياسي كارەراسى ۇدايى ءوسىپ وتىرعان سياقتى. سولتۇستىك ءوڭىردىڭ ەكى وبلىسىن باسقاردى، ۇكىمەتتىڭ ەكى تىزگىن، ءبىر شىلبىرىن دا قولعا الدى.
احمەتوۆتى ناقاق ايىپتاپ، اتتان اۋدارىپ ءتۇسىرۋ ماقساتىمىز ەمەس، دەسە دە سول كىسى وسى قىزمەتتەردە جۇرگەندە ەلىنىڭ يگىلىگى ءۇشىن نە ىستەدى دەگەندە ءبارىمىز كۇمىلجىپ قالامىز. ويتكەنى ويعا ورالاتىن، ەسكە تۇسىرەتىن ەشتەڭە جوق سەكىلدى. تەك «جاس تۇركىلەرگە» قارسى مايداندا «جارقىلداپ» كوزگە تۇسكەنى عانا ەسىمىزدە.
دانيال احمەتوۆتىڭ جانە ءبىر قىزمەتى قورعانىس ءمينيسترى. احمەتوۆ قازاقستاندا اسكەري شەنى جوق العاشقى قورعانىس ءمينيسترى بولدى. ول بۇل قىزمەتكە 2007 جىلى قاڭتاردا پرەمەر-مينيستر قىزمەتىنەن بوساتىلعاننان كەيىن تاعايىندالعان ەدى.
ول كەلگەن سوڭ بۇرىننان باسى داۋدان ارىلماعان قورعانىس سالاسى بىلىققا بەلشەدەن باتىپ، اسكەردە ءتارتىپ السىرەدى. ونىڭ باستى سەبەبىن جوعارىدا ايتتىق. احمەتوۆ اسكەري قىزمەتكە ءۇش قايناسا سورپاسى قوسىلمايتىن سالانىڭ مامانى ەدى.
دانيال كەنجەتايۇلى بۇل كرەسلودا كوپ بوگەلە قويعان جوق، ەكى جىل. ونىڭ قىزمەتىننەن الىنۋىنىڭ باستى سەبەبى – اتالعان سالادا جەمقورلىق گۇلدەنىپ سالا بەردى. اسكەريلەر «بارماق باستى، كوز قىستىنى» ادەتكە اينالدىرعانى سونشاما، تۇيەنى تۇگىمەن، بيەنى بۇگىمەن جۇتتى. ارينە، ايعاي-شۋدىڭ ارتى وسى ىسكە قاتىسى بار لاۋازىمدى شەنەۋنىكتەردى تۇتقىنداۋعا جالعاستى. احمەتوۆتى ەمەس، ارينە. دەگەنمەن، ءوز ەركىمەن قىزمەتىنەن كەتتى. جاي كەتكەن جوق، مايا شوپكە تۇسكەن ينەدەي ءىزىم-عايىم «جوق» بولدى. ەشبىر ساياسي جيىنداردان، مىنبەرلەردەن بوي كورسەتكەن جوق. ساياسي ساراپشىلار «ونىڭ بۇرىنعى بەدەلى جوق، اۋپىرىممەن تۇتقىننان امان قالدى، ساياسي كارەراسىنا بالتا شابىلدى، ءجۇنى جىعىلدى»، - دەگەن اۋانداعى ءارتۇرلى بولجامدار ايتىپ جاتتى.
ال 2010 جىلى احمەتوۆ ۆلاديمير ني دەيتىن كارىس كاسىپكەردىڭ جەرلىگىندە جۇرگەن جەرىنەن كوزگە ىلىكتى. ونان سوڭ، ىلە-شالا احمەتوۆتىڭ ەكولوگيالىق ەنەرگەتيكا سالاسى بويىنشا كومپانيا باسشىعىنا جايعاسقانىن باق جازدى. ال 2011 جىلى ونى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كوميسسيانىڭ ەنەرگەتيكا جانە ينفراقۇرىلىم سالاسى بويىنشا مۇشەلىگىنە تاعايىنداعانى تۋرالى اقپارات شىقتى. ءتىپتى، ءبىر جىلدارى «قىزمەتتىك كارەراسىنداعى قۇلدىراۋدى «كوتەرە الماعان» احمەتوۆ ءوز-وزىنە قول جۇمساماق» دەگەن دە اقپارات ەل ىشىندەن قىزۋ تالقى بولعان. ابىروي بولعاندا بۇل داقپىرت بولىپ شىقتى.
ءسويتىپ، 2014 جىلى دانيال كەنجەتايۇلى شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى دەيتىن ءداۋ لاۋازىمعا تاعايىندالدى. سودان بەرى احمەتوۆ شىعىستا ءجۇر.
2017 جىلى ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ دانيال احمەتوۆتىڭ زەينەت جاسىنا تولۋىنا بايلانىستى ارنايى جارلىق شىعارىپ، احمەتوۆكە 2022 جىلعا دەيىەن جۇمىس ىستەۋگە رۇقسات بەرگەن.
ايتپاقشى، وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن (2017 جىل) دانيال احمەتوۆتىڭ ۇلى تالعات احمەتوۆ 145 ملن. دوللار داۋلەتىمەن Forbes.kz سايتى ءتۇزىپ شىققان قازاقستاندىق قالتالى 50 بيزنەسمەننىڭ قاتارىنا قوسىلعان. بۇل دا قازاق قوعامىندا اجەپتاۋىر تالقى بولعان.
Abai.kz
