سەنبى كۇنى قاسىم-جومارت توقاەۆ ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىن وتكىزبەك. بۇل تۋرالى پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى بەرىك ءۋالي حابارلادى. «10 شىلدە كۇنى ساعات 11:00-دە پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ توراعالىعىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى بەينەبايلانىس رەجيمىندە وتەدى. جيىندا ەلىمىزدىڭ بيىلعى جارتىجىلدىقتاعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋى قورىتىندىلانادى. سونداي-اق، مەملەكەت باسشىسى پاندەميادان كەيىنگى كەزەڭدەگى ەكونوميكانى دامىتۋدىڭ مىندەتتەرىن بەلگىلەپ بەرەدى» - دەپ، جازدى ول فەيسبۋك پاراقشاسىنا. 

كوپشىلىك وتىرىستا نە ايتىلۋى مۇمكىن دەگەن سۇراققا باس قاتىرۋدا. ۇكىمەتتىڭ قىزمەتىنە قاراپ، «اسقار ءماميننىڭ كەتۋى مۇمكىن بە» دەگەن دە ساۋالدار ايتىلۋدا. ۇكىمەتتىڭ سوڭعى ەكى جىلداعى قىزمەتىنە ەل كوڭىلى تولماۋدا. وعان سەبەپ تە جوق ەمەس.

پاندەميا ۇكىمەتتىڭ داعدارىس كەزەڭىندە «كريزيس مەنەدجەر» بولا الماعانىن ايقىن دالەلدەدى. ەل ەكونوميكاسى كارانتيندىك شەكتەۋلەردەن قۇلدىراپ كەتتى. 2020-نىڭ ماۋسىم-تامىز ارالىعىنداعى مەديتسينا سالاسىنىڭ قاۋقارسىزدىعى ەل ەسىندە ۇزاققا ساقتالادى. وعان تىكەلەي جاۋاپتى ۇكىمەت ەدى. ەل ىشىندە ۆيرۋستان حالىقتىڭ تىنىسى تارىلىپ، ءدارىحانادا ءدارى جەتىسپەي، اۋرۋحانادا بوس ورىن بولماي، جۇرت زار ەڭىرەپ جاتقان ساتتە ۇكىمەتتىڭ قيمىلى سىلبىر، ارەكەتى باياۋ بولدى. حالىق قيىندىقتى ءوزى ەڭسەرىپ شىقتى. بۇل تۋرالى پرەزيدەنت توقاەۆ: «مەملەكەتىك ورگاندار تاراپىنان ناقتى جۇمىس بولماعاندىقتان حالىق بۇل ماسەلەنى ءوز بەتىنشە شەشۋگە كىرىسىپ كەتتى. بۇل نونسەنس! حالىق جاپپاي وتتەگى تولتىرىلعان باللوندار ساتىپ الۋدا. بۇل اۋرۋحانالاردىڭ تىكەلەي مىندەتى. وندىرىستىك وتتەگى باللوندارىن ءۇي جاعدايىندا قولدانۋ فاكتىلەرى تىركەلۋدە. ۇكىمەت پەن اكىمدىككە بەس كۇننىڭ ىشىندە اۋرۋحانالاردا جانە ءۇي جاعدايىندا قولدانۋعا بولاتىن وتتەگى تولتىرىلعان باللوندارمەن قامتاماسىز ەتۋدى تاپسىرامىن» -  دەپ، 2020 جىلى 18 شىلدەسىندە ۇكىمەت وتىرىسىندا قاتاڭ سىن ايتقانى ەسىمىزدە.

ۇكىمەتكە سىندى تەك قانا پرەزيدەنت ەمەس، ءتۇرلى سالا ماماندارى مەن ساراپشىلار دا ايتىپ كەلەدى. مىسالى، ەكونوميست ماقسات حالىق: «جەكە ءوز باسىم اسقار مامين باسقاراتىن مينيسترلەر كابينەتىنىڭ جۇمىسىنا 3 دەگەن باعا بەرەمىن. ويتكەنى مۇلدە جۇمىس ىستەلمەدى دەپ تە ايتا المايمىز. بەلگىلى ءبىر دارەجەدە جۇمىستار ىستەلدى. ناقتىراق ايتسام، ۇلتتىق قوردان قىراۋار قارجى ءبولىندى. الايدا، ارنايى بولىنگەن قارجى كاسىپكەر مەن شارۋالاردىڭ قولىنا جەتتى مە؟ جالپى حالىقتىڭ جاعدايىنىڭ جاقسارىپ، تابىسىنىڭ ارتۋىنا ىقپال ەتتى مە؟ وكىنىشكە قاراي حالىقتىڭ تۇرمىسىنا تولىق اسەر ەتكەن جوق. حالىقتىڭ جالاقىسىندا ەشقانداي وزگەرىس جوق. بىراق ازىق-تۇلىك پەن جالپى تاۋارلاردىڭ ءوسۋى وتە جوعارى بولىپ تۇر. مۇنىڭ ءبارى اينالىپ كەلگەندە حالىقتىڭ تولەم قابىلەتىن تومەندەتىپ جاتىر. وسىنىڭ سالدارىنان حالىقتىڭ كەدەيلەنۋى ارتتى. اتالعان فاكتورلارعا كەلەتىن بولساق، ۇكىمەت ءالى دە بولسا ءوزىنىڭ جۇمىسىن دۇرىس اتقارا الماي وتىر. ءبىزدىڭ ەلدە كوپتەگەن مەملەكەتتىك باعدارلامالار بولعانىمەن ونىڭ ناتيجەسى ەرتەگى كۇيىندە قالدى. نەگە ەرتەگى بولىپ تۇر؟ سەبەبى قازىر حالىقتىڭ ۇكىمەتكە دەگەن سەنىمى جوق بولىپ تۇر. وتكەن جىلى دەنساۋلىق جانە ەكونوميكا مينيسترلىگىندە كوپتەگەن ولقىلىقتار بولعان.

ازىق-تۇلىكتىڭ تاپشىلىعىنا جاۋاپ بەرەتىن اۋىل شارۋاشىلىق مينيسترلىگى مەن قازىرگى قۋاڭشىلىقتى الدىن الا بولجاۋى ءتيىس ەكولوگيا مينيسترلىگىنىڭ كەمشىلىكتەرى كوپ. سونداي-اق يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگى باعانى تىكەلەي باقىلايتىن ۆەدوموستۆا بولىپ سانالادى. نەگىزى ەلدەگى قىمباتشىلىقتى الدىن الۋ كەرەك ەدى. بىراق ۇكىمەت تاراپىنان باعانى باقىلاۋعا بايلانىستى ەشقانداي جۇمىستار اتقارىلعان جوق. ىسىنەن ءسوزى كوپ ۇكىمەتتىڭ بىزگە كەرەگى جوق. ياعني، اسقار مامين باسقاراتىن مينيسترلەر كابينەتى تولىق قۇرامدا وتستاۆكاعا كەتۋ كەرەك.

كەيبىر ادامدار «پرەمەر-مينيستر اۋىسقاننان نە پايدا؟ تۇتاس جۇيە اۋىسۋ كەرەك» دەپ ايتىپ جاتادى. بىراق ءبىزدىڭ ەلدە قاسىم-جومارت توقاەۆ پەن يمانعالي تاسماعانبەتوۆ ۇكىمەت باسقارعان كەزدە ەكونوميكالىق ءوسىم جوعارى بولدى. دەمەك ەلدىڭ ەكونوميكالىق جاعدايىنىڭ جاقسارۋىنا پرەمەر-ءمينيستردىڭ ىقپالى زور دەپ بىلەمىن» - دەدى ول. وسىلايشا ۇكىمەتتىڭ قازىرگى جۇمىسىن ەل تاريحىنداعى ەڭ ءالسىز مينيسترلەر كابينەتى دەپ اتاۋعا بولادى.

ۇكىمەتتىڭ جۇمىسىنا ايتىلار سىن جەتەرلىك. ءبىر عانا جىلدىڭ حرونيكاسىن الىپ قاراساق، تالاي ولقىلىقتى كورەمىز. قازىردىڭ وزىندە ۇكىمەت تىم باياۋ، تىم سىلبىر. ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتە الماۋدا. قاراپايىم كارتوپ پەن ءسابىزدىڭ قويمالاردا ەل حالقىنا جەتكىلىكتى دەڭگەيدە بولۋىن قاداعالاي الماعان ۇكىمەت، باسقاسىن قاتىرادى دەۋگە سەنۋ قيىن. ءوز ءونىمىمىزدى ارزانعا ساتىپ، ءۇش ەسە قىمباتقا ساتىپ الۋ ارقىلى دوسقا كۇلكى، دۇشپانعا تابا بولدىق. نارىقتاعى باعانى تۇراقتاندىرۋ ءۇشىن بيلىك 50 ملرد تەڭگە قارجى ءبولىپ وتىر. بۇل وتكەن جىلعىدان 20 ملرد-قا ارتىق دەگەن ءسوز. دەمەك ۇكىمەتتىڭ وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا جۇمىسىنىڭ جاقسارماعانىن بىلە الامىز.

ەلىمىزدىڭ ءار وڭىرىندە قۋاڭشىلىق بولىپ، ءشوپ تاپشىلىعىنان مال قىرىلۋدا. بۇل اسىرەسە باتىستىق ايماقتا، ارال وڭىرىندە ايقىن كورىنۋدە. ماسەلەنى ءمامين ۇكىمەتى ەمەس، الدىمەن قاراپايىم حالىق ءوزى رەتتەپ جاتىر. تاعى دا كەش، تاعى دا سىلبىر قوزعالۋدا.

ءتۇرلى تاۋار باعاسىنىڭ نارىقتاعى شارىقتاۋى توقتار ەمەس. جانارماي، ازىق-تۇلىك باعاسى اسپانداپ كەتتى. كەز كەلگەن ۇكىمەتتىڭ جۇمىسىنىڭ ناتيجەسى حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىمەن ولشەنەتىنىن ەسكەرسەك، بۇل ەڭ ءبىر ءتيىمسىز ۇكىمەت بولدى دەۋگە نەگىز بار. سەنبىدەگى باسقوسۋدا پرەزيدەنت ءماميندى ورنىنان الىپ تاستاي ما، الدە سىلبىر قوزعالاتىن ۇكىمەتكە تاعى تاپسىرما بەرە مە؟!

كا مىرزا

Abai.kz