ساعات ءجۇسىپ. قازاق ءھام ورىس: اتاققۇمارلىقتىڭ ارا سالماعى
بۇگىنگى اتاققۇمار قازەكەڭە ارنالعان انىقتامالىق مالىمەت.
862 جىلدىق تاريحى بار، تۇرعىندارىنىڭ سانى ون ميلليوننان اساتىن ماسكەۋ قالاسىنىڭ بۇگىنگى «قۇرمەتتى ازاماتتارىنىڭ» سانى 25-اق ادام.
بۇل اتاق وسىدان 144 جىل بۇرىن 1866 جىلى ەندىرىلىپ، 1918 جىلى توقتاتىلعان. 1995 جىلى قايتادان ەنگىزىلگەن. زاڭى بويىنشا ماسكەۋ قالاسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى: قايىرىمدىلىق ىستەرىمەن ەرەكشە اتى شىققان، ماسكەۋ قالاسى ءۇشىن ەرلىك، باتىلدىعىمەن كوزگە تۇسكەن، قوعامدىق، مادەني، عىلىم جانە باسقا سالالارىندا اسا كورنەكتى تابىسقا قول جەتكىزگەن ازاماتتارعا بەرىلەدى.
ماسكەۋدىڭ قۇرمەتتى ازاماتى بولۋ وتە قيىن. دەپۋتاتتار ءاربىر ادامدى ەلەككە سالىپ، تالقىلاماي ەشكىمگە بۇل اتاقتى بەرە سالمايدى. اتاقتى ماسكەۋ قالالىق دۋماسى بەرەدى. ءتىپتى، اتاقتى ەسترادا جۇلدىزى اللا پۋگاچەۆا مەن اكتەر ۆياچەسلاۆ تيحونوۆتاردى بۇل اتاققا ۇسىنعان كەزدە دەپۋتاتتار «ولار ماسكەۋ قالاسى ءۇشىن نە جاقسىلىق ەتتى؟» دەپ وتكىزبەي تاستاعان.
1866-1917 جىلدار ارالىعىنداعى 51 جىل ىشىندە بۇل اتاقتى بار بولعانى 12-اق ادام العان.ولاردىڭ اراسىندا كنياز ۆلاديمير گوليتسىن، سۋرەت گالەرەياسىنىڭ نەگىزىن سالعان پاۆەل ترەتياكوۆ، اتاقتى دارىگەر نيكولاي پيروگوۆ سياقتىلار بار.
بۇگىنگى اتاققۇمار قازەكەڭە ارنالعان انىقتامالىق مالىمەت.
862 جىلدىق تاريحى بار، تۇرعىندارىنىڭ سانى ون ميلليوننان اساتىن ماسكەۋ قالاسىنىڭ بۇگىنگى «قۇرمەتتى ازاماتتارىنىڭ» سانى 25-اق ادام.
بۇل اتاق وسىدان 144 جىل بۇرىن 1866 جىلى ەندىرىلىپ، 1918 جىلى توقتاتىلعان. 1995 جىلى قايتادان ەنگىزىلگەن. زاڭى بويىنشا ماسكەۋ قالاسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى: قايىرىمدىلىق ىستەرىمەن ەرەكشە اتى شىققان، ماسكەۋ قالاسى ءۇشىن ەرلىك، باتىلدىعىمەن كوزگە تۇسكەن، قوعامدىق، مادەني، عىلىم جانە باسقا سالالارىندا اسا كورنەكتى تابىسقا قول جەتكىزگەن ازاماتتارعا بەرىلەدى.
ماسكەۋدىڭ قۇرمەتتى ازاماتى بولۋ وتە قيىن. دەپۋتاتتار ءاربىر ادامدى ەلەككە سالىپ، تالقىلاماي ەشكىمگە بۇل اتاقتى بەرە سالمايدى. اتاقتى ماسكەۋ قالالىق دۋماسى بەرەدى. ءتىپتى، اتاقتى ەسترادا جۇلدىزى اللا پۋگاچەۆا مەن اكتەر ۆياچەسلاۆ تيحونوۆتاردى بۇل اتاققا ۇسىنعان كەزدە دەپۋتاتتار «ولار ماسكەۋ قالاسى ءۇشىن نە جاقسىلىق ەتتى؟» دەپ وتكىزبەي تاستاعان.
1866-1917 جىلدار ارالىعىنداعى 51 جىل ىشىندە بۇل اتاقتى بار بولعانى 12-اق ادام العان.ولاردىڭ اراسىندا كنياز ۆلاديمير گوليتسىن، سۋرەت گالەرەياسىنىڭ نەگىزىن سالعان پاۆەل ترەتياكوۆ، اتاقتى دارىگەر نيكولاي پيروگوۆ سياقتىلار بار.
1995-2010 جىلدار ارالىعىندا بۇل تىزىمگە 13 ادام قوسىلىپ، ولاردىڭ ىشىندە كومپوزيتور گ.سۆيريدوۆ، بالەرينا گ.ۋلانوۆا، دارىگەر ۆ.شۋماكوۆ، رەسەي پاتريارحى ەكىنشى الەكسي بار. ماسكەۋ قالاسىنىڭ زاڭى بويىنشا ءتىرى جۇرگەن قۇرمەتتى ازاماتتاردىڭ سانى 12-دەن اسپاۋى ءتيىس. قازىرگى ءتىرى قۇرمەتتى ازاماتتاردىڭ سانى بەسەۋ. ولاردىڭ ىشىندە كومپوزيتور ا.پاحمۋتوۆا، ءانشى ي.كوبزون بار.
سوڭعى 25-ءنشى قۇرمەتتى ازامات بولعان ادام، بۇرىن سوكپ حاتشىسى، ونىڭ ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى بولعان، قازىرگى ماسكەۋ قالاسىنىڭ ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى، سوعىس ارداگەرى، كوپتەگەن وردەن مەن مەدالدىڭ كاۆالەرى ۆلاديمير دولگيح توڭىرەگىندە ۇلكەن داۋ بولىپ جەڭىستىڭ 65 جىلدىعىنىڭ قۇرمەتىنە دەگەن سوڭ عانا دەپۋتاتتار وعان وسى اتاقتى بەرۋگە ارەڭ كەلىسىپتى.
سالىستىرما ءۇشىن: قىزىلوردا قالاسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى اتاعى العاش رەت 1968 جىلى 24 جەلتوقساندا 62 جاستاعى يۆان كۋرديۋكوۆ پەن 86 جاستاعى سەرعازى وپالقوجاەۆقا بەرىلدى. ولاردىڭ بۇگىنگى سانى وتىزدان اسادى. باسىم كوپشىلىگى، سوڭعى 20 جىل ىشىندە اتاق العاندار، ەكەۋى شەتەل ازاماتى.
تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن تاريحىمىزدى قايتا جاڭعىرتۋ، قايتا قاراۋدى قولعا الدىق. وشكەنىمىزدى جاعىپ، ولگەنىمىزدى ءتىرىلتۋ وتە قاجەت ەكەنى انىق. ايتسە دە وسى سىلتاۋمەن اۋىل، اۋدان، قالا، وبلىستىڭ قۇرمەتتى، ارداقتى ازاماتى اتاقتارىن ەندىرۋگە اسىعىپ، سول اتاقتار ءۇشىن، كوشە، مەكتەپ ت.ب.اتاۋلار ءۇشىن تالاس، تارتىس، ارىز-شاعىم، داۋ-جانجالدار ءالسىن-ءالسىن باق بەتىندە ءجيى جارىق كورەدى. شىنىن ايتساق، سولاردىڭ كوپشىلىگىنىڭ كوكەيىن تەسىپ جاتقان جەكە ماقتانىش، اتاق قۇرتى ەكەنى ايداي انىق نارسە.
مۇنى نەگە جازىپ وتىرمىز؟ قازاقتىڭ داڭعويلىعىن توقتاتۋ ما؟ بۇل وتە قيىن، ءتىپتى ورىندالمايتىن نارسە. بىزدىكى - پىكىرىمىزدى ءبىلدىرۋ. پىكىرىمىزگە سىپايىلاردىڭ «سەنىكى دۇرىس» دەگەندى ىشتەي ايتارىنا، باسقالارىنىڭ - «وتتاي بەر» دەپ ىستەرىن جالعاستىرا بەرەرىنە كۇمانىمىز جوق.
«اباي-اقپارات»
