بىزدەگى ەشقاشان ەمى تابىلماي جۇرگەن «اۋرۋدىڭ» ءبىرى - بيۋدجەت قارجىسىن ءوز اكەسىنەن مۇرا بولىپ قالعان مول قارجى كورىپ، ونى ەشبىر ەسەپسىز، وڭدى-سولدى جۇمساي بەرۋ. «ءاي، دەيتىن اجە، قوي، دەيتىن قوجا» بولماعان سوڭ، بۇل «سىرقات» بىزدەگى بيلىكتىڭ بارلىق ساتىسىنا جۇققان. اسىرەسە، وبلىستىڭ اكىمدەرى مۇنداي «مىرزالىق» تانىتۋدا الدىنا جان سالمايدى...

بۇل نەگىزىنەن ەلىمىزدىڭ كاسىبي سپورتىنا قاتىستى ماسەلە. ەلىمىزدىڭ بەدەلى تەك سپورتتىڭ وسى تۇرىنەن عانا تانىلىپ، اتى شىعادى دەپ ويلايدى ما ەكەن، كىم ءبىلسىن، بۇل سالاداعى جۇمسالىپ جاتقان ميللياردتاعان تەڭگەنىڭ وبالى تۋرالى ەشكىم باسىن قاتىرعان ەمەس. قايتا، بيۋدجەت اقشاسىن بەي-بەرەكەت شاشۋدا بىرىمەن-ءبىرى باسەكەگە تۇسە مە دەپ ويلاپ قالاسىڭ.

ەندى جاقىندا عانا وسى سالاداعى تاعى ءبىر بىلىقتىڭ بەتى اشىلىپ، ەرتەڭىن ويلامايتىن «اتىمتاي جومارت» ەسەبىندە تاعى دا الەمگە كۇلكى بولدىق.

«Sports.kz» سايتىنىڭ فيفا-نىڭ رەسمي سايتىنا سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارالاۋىنا قاراعاندا، قازاقستاننىڭ فۋتبول كلۋبتارى ترانسفەرت بويىنشا ادام ايتقىسىز قىپ-قىزىل شىعىنعا ۇشىراپتى. ماسەلەن، سوڭعى 10 جىل ىشىندە ەلىمىز شەتەلدەردەن 989 فۋتبولشى ساتىپ العان. ال قايتا ساتقاندارى 636 سپورتشى. بۇعان باس-اياعى 29 كلۋب قاتىسقان. ەگەر اقشاعا شاقساق، تالاي قىزىققا باتادى ەكەنبىز. قازاقستاننىڭ كلۋبتارى الگىندەي ويىنشىلاردى ساتىپ الۋعا 34,1 ميلليون دوللار جۇمساعان دا، ال تاپقان پايداسى نەبارى 6,4 ميلليوندى قۇراپ وتىر. تازا شىعىن اناۋ-مىناۋ ەمەس، تۇپ-تۋرا 27,7 ميلليون دوللارعا ءبىر-اق جەتكەن.

ال ەندى مۇنى وزگەلەرمەن سالىستىرىپ كورەلىك. ءبىز ساراڭدىق تانىتىپ جاتپاي-اق، جوعارىدا ايتقانداي 34,1 ميلليوندى سوزگە كەلمەستەن بەرە سالدىق. ال بريتاندىق كلۋبتار بولسا، وعان نەبارى 12,5 ميلليون عانا جۇمساعان. نيدەرلاندىقتار بولسا، فۋتبولشىلارىن شەتەلدەرگە ساتۋعا كەلگەندە وزگەلەردىڭ بارلىعىن دا شاڭ قاپتىرىپ كەتتى. ولار بۇل بيزنەستەن تاپقان تازا پايداسى - 2 ميلليار دوللاردان اسىپ كەتكەن. مىنە، مىقتى ەسەپكە قۇرىلعان ۇنەمشىلدىك دەگەن وسى.

جالپى، وسى كاسىبي سپورتقا بولىنەتىن قارجىنى بارىنشا ازايتىپ، ونىڭ ورنىنا بۇقارالىق سپورتتى دامىتۋ قاجەتتىگىن ەلىمىزدىڭ پرەزيدەنتى توقاەۆ مىرزا تالاي ايتتى دا. الايدا وبلىستاردا وزدەرىن «جارتى قۇداي» سانايتىن اكىمدەر مۇنى قۇلاقتارىنا دا قىستىرعان جوق. ماسەلەن، وزگەسىن بىلاي قويعاندا ءبىزدىڭ قوستانايدىڭ «توبول» فۋتبول كومانداسى ەش ۋاقىتتا قارجىدان تارشىلىق كورگەن ەمەس. بيىل دا ونىڭ جىلدىق بيۋدجەتى 3 ميلليارد تەڭەگەگە جۋىقتاپ قالدى. ونىڭ ۇستىنە، ولارعا تاعى دا قوسىمشا 600 ميلليون تەڭگە بولىنەتىندىگى تۋرالى تەندەر جاريالانىپ وتىر.

ال ەندى بىزدەگى بۇقارالىق سپورتقا كەلەر بولساق، ونىڭ جاعدايى مۇلدەم ءماز ەمەس. ماسەلەن، وبلىس ورتالىعىنداعى بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر مەكتەبىنىڭ 115 بالاسى جەڭىل اتلەتيكادان جاتتىعۋ جاسايتىن ورىن بولماعاندىقتان، وسىنداعى №7 ورتا مەكتەپتىڭ اياداي عانا جەرتولەسىن پانالاۋعا ءماجبۇر. قىستا قاپىرىق، ءىشى ەش ۋاقىتتا جەلدەتىلمەيتىن، ابدەن ەسكىرگەن، اياداي جەردە جاتتىققان بالالاردان ءبىر ناتيجە كۇتۋ دە قيىن. اتا-انالار ءتيىستى مەملەكەتتىك ورگاندارعا نەشە رەت ارىز جازسا دا، وعان كوڭىل اۋدارىپ جاتقان ەشكىم جوق. بۇل ءبىر عانا فاكتى. ال جالپى جەڭىل اتلەتيكادان باسقا، ۆەلوسپورت، ترياتلون، پاۋەرليفتينگ، كيكبوكسينگ سەكىلدى سپورت تۇرلەرىنەن وزدەرىنىڭ جاتتىعاتىن ورىننىڭ جوقتىعىنان، ولار ءارتۇرلى عيماراتتاردى جالعا الىپ، امالداپ ءجۇر.

مۇنداي ماسەلەلەردى شەشەۋگە جەرگىلىكتى سپورت باسقارماسىنىڭ ەشبىر مۇمكىندىگى جوق. ولاردىڭ ايتۋىنشا، جەڭىل اتلەتيكالىق مانەج سالۋعا بىرنەشە ميلليارد تەڭگە كەرەك كورىنەدى. مەملەكەتتىك جەكە-مەنشىكتىك سەرىكتەستىك شەڭبەرىندەگى جوبالارعا قاتىسۋعا ينۆەستورلار دا نيەت بىلدىرە قويمايتىن كورىنەدى.

شىندىعىندا، مۇنىسى جاي عانا شىعارىپ سالمالىق سىلتاۋ عانا. ايتپەسە، بۇقارالىق سپورتقا كەلگەندە تاپتىرمايتىن ينۆەستور دا، مول قارجى دا كاسىبي سپورت دەگەندە ىلدام-جىلدام تابىلا كەتەتىندىگىن قايتەرسىڭ؟.. ماسەلەن، بىزدە وسىدان ءۇش-ءتورت جىل بۇرىن 3,2 ميلليارد تەڭگە تۇراتىن «توبىل-ارەنا» جابىق ستاديونى بوي كوتەردى. ونىڭ سىرتىندا قازىرگى تاڭدا قۇنى ءدال وسىنداي مۇز سارايىنىڭ قۇرىلىسى دا قارقىندى ءجۇرىپ جاتىر.

دەمەك، ماسەلە قارجىدا ەمەس، نيەتتە ەكەندىگى بەلگىلى عوي. مىنەكەي، بۇقارالىق سپورتتى دامىتۋدا شىنايى جاناشىرلىق جەتىسپەگەندىكتەن بۇل سالا ابدەن اقساپ تۇر. ونىڭ بوي تۇزەپ كەتەرى جاقىن بولاشاقتا بايقالا قويمايدى.

جايبەرگەن بولاتوۆ

Abai.kz