بەلارۋس باسشىسى لۋكاشەنكو تولىق رەسەيلىك باعىتتى ۇستاناتىنىن مالىمدەدى. ول تمد ەلدەرى ىشىندە ءبىرىنشى بولىپ قىرىمدى رەسەيگە تيەسىلى دەپ مويىندادى جانە جاقىن ارالىقتا قىرىمعا پۋتينمەن بىرگە ساياحاتتاپ بارماق. 

2020 جىل لۋكاشەنكو رەجيمى ءۇشىن شەشۋى جىل بولدى. ەلدەگى پرەزيدەنتتىك سايلاۋ رەجيمگە دەگەن حالىقتىڭ نارازىلىعىن ناقتى كورسەتتى جانە ونداعان جىل بويى بيلىكتە بولعان لۋكاشەنكوعا ناقتى باعا بەردى. 9 تامىزدان كەيىن بەلارۋس ەلىندە جاپپاي حالىقتىق نارازىلىقتار باستالدى، ەل وپپوزيتسياسى سايلاۋ ناتيجەسىن مويىندامادى جانە قايتا سايلاۋ وتكىزۋدى سۇرادى. بيلىك نارازىلىق اكتسياسىن وتكىزۋشىلەردى جاپپاي قۋدالاپ، سوققىعا جىقتى. 84 ادام ءىز-ءتۇسسىز جوعالىپ كەتتى. بۇل باتىس تاراپىنان كەرى رەاكتسيا تۋىنداتتى.

ەۋروپا ەلدەرى جاپپاي سانكتسيا سالۋ جاعىن تالقىلاپ، بەلارۋس بيلىگىندەگى تۇلعالارعا سانكتسيا سالدى. ارتىنشا كاسىپورىندار مەن ونەركاسىپ كەنىشتەرى دە قارا تىزىمگە ءىلىندى. لۋكاشەنكو باتىسقا قارسى جاۋاپ ۇسىنۋدىڭ جولىن ىزدەپ، اقىرى تاپتى. ول - بوسقىندار.

لۋكاشەنكو رەجيمى 2021 جىلدىڭ قىركۇيەگىنەن باستاپ جاڭا ساياسي تاكتيكاعا كوشتى. ەندىگى تاڭدا مينسك مىڭداعان بوسقىندى تاياۋ شىعىس ەلدەرىنەن اكەلىپ، پولشا، بالتىق ەلدەرىنىڭ شەكاراسىنا توپتاستىرىپ جاتىر. «ەۋروپاعا وڭاي وتەسىڭدەر» دەگەن جەلەۋمەن الدانعان بوسقىندار، شەكارا ماڭىندا لاگەرلەر سالۋدا. لۋكاشەنكو وسىلايشا بوسقىندار كريزيسىن جاساپ، ەۋروپا ەلدەرىن سانكتسيالاردى الىپ تاستاۋعا ماجبۇرلەمەك. ارينە، پولشا جانە بالتىق ەلدەرى بۇل بوپسالاۋعا كونبەي، شەكارا ماڭىندا مىڭداعان اسكەر توپتاستىرىپ، شەكارانى زاڭسىز بۇزۋشىلارعا تويتارىس بەرۋدە. ەندىگى تاڭدا لۋكاشەنكو بيلىگى كەلەسى ارانداتۋعا كوشتى، ول ەۋروپا ەلدەرىن «اسكەر توپتاستىرىپ، سوعىس اشپاق» دەپ ايىپتاپ جاتىر.

وسى رەتتە لۋكاشەنكو باتىستى قاجەت بولسا رەسەيدەن يادرولىق قارۋ الدىرىپ، سوققى جاساۋعا بولاتىنىن ايتتى.

«نەگە مەن باتىسقا جاۋ بولدىم؟ ديكتاتور بولعانىم ءۇشىن ەمەس. ويتكەنى «توپول» تۇرعان بارلىق ۇشىرۋ الاڭدارى ساقتالدى، تەك بىرەۋى عانا جارامسىز»، – دەيدى الەكساندر لۋكاشەنكو.

ول سونىمەن قاتار، باتىستان قورعانۋ ءۇشىن بەلارۋس ەلىنە رەسەيلىك س-400 نەمەسە س-500 زىمىران كەشەندەرى كەرەكتىگىن مالىمدەدى.

«ءبىز بۇگىن ءوزىمىزدىڭ اۋە قورعانىس جۇيەسى ارقىلى شەكارامىزدى تولىق قورعاپ تۇرمىز، مينسك جانە باسقا ايماقتاردى دەگەندەي. بىراق زىمىراندىق سوققىعا مىقتى تويتارىس بەرۋ ءۇشىن بىزگە س-400, س-500 كەشەندەرى قاجەت»، – دەيدى ول.

ول بەلارۋس ەلىن رەسەيگە قوساتىنىن دا جاسىرمايدى. مىسالى، ورتاق ۆاليۋتا جايلى بىلاي دەيدى:

«بۇل وداقتاستىقتىڭ ەڭ جوعارى ساتىسى، ءباز ءالى وعان كەلگەن جوقپىز. جەتەمىز، سول ساتتە شەشەمىز. ورتاق ۆاليۋتا ماسەلەسىنە step-by-step سياقتى كەلۋ كەرەك. مىسالى, مىنە, رەسەيلىك رۋبل. بارلىعى ورتاق ۆاليۋتانى قالايدى عوي، بىراق، ءبىز ەلتسينمەن كەلىسىمگە قول قويعاندا ول رەسەيلىك تە، بەلارۋستىق تا ۆاليۋتا ەمەس، مۇلدە جاڭا ۆاليۋتا بولادى دەپ شەشكەنبىز.  بىراق, سىزدەردە دە، بىزدە دە رۋبل بولعاندىقتان، ونى باسقاشا اتاپ نە كەرەگى بار؟ سوندىقتان رۋبل بولادى»، – دەيدى لۋكاشەنكو.

لۋكاشەنكو رەسەي ءۇشىن سوعىساتىنىن دا جاسىرمادى. ول ماسكەۋ مينسكتى كەز كەلگەن ساتتە قورعايتىنىنا سەنىمدى. ال الەمدىك ساراپشىلار پۋتين لۋكاشەنكونى ۋىسىنا مىقتاپ الدى دەگەن پىكىردە.

اسحات قاسەنعالي

Abai.kz