گاملەتتىڭ اكەسىنىڭ ەلەسى. ءۇزىلىپ بارا جاتقان ءۇمىت
قاڭتار تولقۋىنىڭ سەبەپتەرىنە قاتىستى ارقيلى جورامالدار ايتىلىپ جاتىر. ول دا دۇرىس شىعار، ويتكەنى ءالى دە ءار بولجام نۇسقاسىن راستاپ، ايعاقتايتىن، دەرەكتى دە دايەكتى فاكتىلەر مەن ماتەريالدار جوق.
قارعا قارعانىڭ كوزىن شۇقىمايدى، سوندىقتان تەرگەۋدى وسىنداي تراگەدياعا جەتكىزگەن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ءوزى ەمەس، قوعام وكىلدەرى قاتىستىرىلعان كەڭ اۋقىمدى كوميسسيا جۇرگىزۋى قاجەت دەپ سانايمىن. 2011 جىلعى جاڭاوزەن قاندى قىرعىنىنىڭ شىنايى سەبەپتەرى مەن جاۋاپتىلارىن انىقتاي الماي كەلە جاتقان بيلىككە سەنىم جوق. قازىرگى جاعداي بولەك، بولعان وقيعانىڭ كۋالارىنىڭ قولىندا سمارتفوندار بولدى. ونداعى فوتو مەن ۆيدەو - ناعىز دەرەك، ناعىز دالەل، ناعىز ايىپتاۋ، ناعىز اقتاۋ، ناعىز تاريح!
مەن بولسام، وسى كۇنگى ءبىر عانا قوعامدىق-ساياسي استارى بار مورالدىق-پسيحولوگيالىق كوڭىل-كۇي تۋرالى ايتسام دەپ ەدىم. ونىڭ ءمان-جايى مىنادا: وسى وقيعالار تۇسىندا ءبىز مۇلدەم باسقا پرەزيدەنتتى كوردىك.
سايلانعاننان بەرى «ءبىسمىلاسسىن» ەلباسىنان باستايتىن ونىڭ ءسوزى دە، ءوزى دە وزگەرگەن سياقتى. ونى نە وزگەرتتى؟
ەكى جارىم جىلعا سوزىلىپ، ءالى دە مارەسىنە جەتپەگەن ترانزيت پەن ءوزىن كەمسىتە بەرگەن «قوس بيلىك» رەجيمى مە؟
ءوزى مۇرىندىق بولعان ءتاپ-ءتاۋىر باستامالاردى جۇزەگە اسىرا الماي كەلە جاتقان قول استىنداعى مينيسترلەر مەن اكىمدەردىڭ سابوتاجى ما؟
ءوزى ايتقان «مەملەكەتتىك توڭكەرىس جاساۋعا ارەكەتتەنگەن» توپتاردىڭ ارام دا استىرتىن قيمىل-ارەكەتى مە؟
بىلمەيمىن، ايتەۋىر، وسى كۇندەرى ول وزگەردى دە، بارشا جۇرت كۇنى كەشەگە دەيىن تىم سىپايى، ەتيكەت ساقتاعان، بيازى باسشىنى ەمەس، قاتقىل سويلەپ، تالاپ قويا الاتىن، قيىن شەشىم قابىلداپ، جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز موينىنا الۋعا قابىلەتتى تۇلعانى كوردى.
مەنىڭشە، ءدال وسى جايت قازاقستاننىڭ دامۋىنا ءوز اسەرىن تيگىزبەك.
وسى وزگەرىستى كورگەن جۇرتتىڭ ءبىراز بولىگىنىڭ پرەزيدەنتتىڭ قىزمەتىنە، جاڭاشا باعالارى مەن باستامالارىنا دەگەن كوڭىلى جىلىپ، سەنىم مەن ءۇمىت پايدا بولعانى دا راس. «پرەزيدەنت ساياساتتى تۇزەي باستادى، ەلدەگى قيىن جاعداي تۋرالى اشىق ايتا باستادى. ەندى ۇكىمەتكە جاڭاشا لەپ، جاڭاشا سەرپىن، جاڭاشا كرەاتيۆ اكەلەتىن سونى تولقىن كەلەدى، ولار جاڭا قازاقستاننىڭ نەگىزىن قالايدى!» دەگەن ويدى نەبىر پەسسيميستەردىڭ ءوزى ايتا باستاپ ەدى.
بىراق، وتكەن كۇنگى ونىڭ ۇكىمەتتى تاعايىنداۋ تۋرالى شەشىمى سول ءۇمىت ءجىبىن ۇزگەندەي بولدى دەسەم، ارتىق ايتقانىم بولماس.
ەلدەگى جاعدايدى ۇشىقتىرىپ، ءدال وسىنداي بەيشارا حالگە جەتكىزگەندەر كىم؟
ءيا، سولار – ناقتى شەشىمدەر، ەكونوميكا مەن الەۋمەتتىك سالانى تىكەلەي باسقارىپ وتىرعان ۇكىمەت.
ولاي بولسا، ولاردىڭ دەنى، ەش وزگەرىسسىز جاڭا ۇكىمەت قۇرامىنا ەنۋىن قالاي تۇسىنەمىز؟
مەنىڭشە، ونىڭ ءۇش سەبەبى بار.
بىرىنشىدەن، نە دەسەك تە، ەلباسىنىڭ قولىنىڭ تابى، ونىڭ ەرىك-جىگەرى، ونىڭ مۇراسى، توقاەۆتىڭ ونىمەن كەزىندە جاساعان كەلىسىم-شارتى، موينىنا العان ناقتى مىندەتتەمەلەرى گاملەتتىڭ اكەسىنىڭ ەلەسى سەكىلدى ەكىنشى پرەزيدەنتتىڭ سوڭىنان قالمايدى.
ەكىنشىدەن، سانانى بولمىس انىقتايدى، اۆتوريتارلىق جۇيەلەردە بيلىك كوپ جاعدايدا كاپيتالعا، قارجىلى توپتارعا تاۋەلدى. توقاەۆتىڭ ونداي رەسۋرستارى ءالى دە جوق. وتىز جىل ىشىندە قالىپتاسقان ازۋلارى التى قارىس قارجىلىق-ساياسي توپتار وعان ەمەس، ەلباسىنا قارىزدار. سوندىقتان دا ول كلاندار نازارباەۆ جاققا قارايلايدى. ول بولسا، ءالى دە توقاەۆتى اشىق قولداپ، ەفيرگە شىققان جوق. مۇنداي كۇدىكتى پاۋزانى سان-ساققا جۇگىرتىپ جاتقان جۇرت تا از ەمەس.
ۇشىنشىدەن، قاۋىپسىزدىك كەڭەسى توراعاسىنىڭ قىزمەتىن ءوز قولىنا العانمەن، پرەزيدەنتتىڭ قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ ەڭ سۇبەلى، ەڭ ءتيىمدى كاسىپورىندارىنىڭ باسىن قوسقان «سامۇرىق-قازىنا» قورىنىڭ باسشىلىعىنان تىس قالىپ، وعان ءتىسى باتپاي وتىر. ول لاۋازىم يەسى - ەلباسى.
بالكىم، سودان بولار، ماجىلىستەگى سوزىندە پرەزيدەنت: «تۇڭعىش پرەزيدەنت – ەلباسىنىڭ ارقاسىندا ەلىمىزدە وتە تابىستى كومپانيالار توبى جانە ءتىپتى حالىقارالىق ولشەمدەر بويىنشا دا وتە باي ادامدار پايدا بولدى»، -دەپ تۇيرەپ ءوتتى دە، كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردىڭ قاجەتتىگىنە كۇمان كەلتىردى.
بۇل دەگەنىڭىز ۇلكەن سيگنال!
بۇل دەگەنىڭىز - «قازاقستانداعى بيلىك ءترانزيتى ءالى دە اياقتالعان جوق، سوندىقتان باس بيلىك ءۇشىن تالاسقان توپتاردىڭ باسقا دا سۇمدىق جوسپارلارى بولۋى مۇمكىن» دەگەن ءسوز! ياعني، كەشەگى قاڭتار قاندى قىرعىنى تاعى دا قايتالانۋى مۇمكىن. ەل امان بولسىن!
ءامىرجان قوسان
Abai.kz
