رەداكتسيادان: پورتالىمىزدىڭ ەلەكتروندى پوشتاسىنا ل.ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى مەن ونداعى ورىن الىپ وتىرعان كەلەڭسىزدىكتەر جايلى ءۇشبۋ حات كەلىپ ءتۇستى. Abai.kz ەركىن اقپارات الاڭى. مۇندا وي جارىستىرىپ، پىكىر تالاستىرۋعا قازاقستاننىڭ ءاربىر ازاماتى قۇقىلى. سوندىقتان، اۆتور ماقالاسى رەداكتسيا ۇستانىمىن بىلدىرمەيدى. ماتەريالدا ەسىم-سويى اتالاتىن جەكەلەگەن ازاماتتار رەداكتسيامىزعا جاۋاپ بەرۋگە نيەتتى بولسا، الداعى ۋاقىتتا ولاردىڭ دا پىكىرىن جاريالايتىنىمىزدى ەسكەرتەمىز.

ل.ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى ە.سىدىقوۆ مەنى كافەدرا مەڭگەرۋشىسى لاۋازىمدىق قىزمەتىنەن الۋ ءۇشىن ءبىر وقۋ جىلىنىڭ ىشىندە ءۇش رەت كونكۋرس وتكىزدى. ەرەجە بويىنشا جىلىنا ءبىر رەت عانا، وقۋ جىلىنىڭ باسىندا (تامىزدا) وتكىزىلۋى ءتيىس. سەبەبى، بۇل وقۋ پروتسەسىنە كەرى اسەر ەتەدى.

العاشقى كونكۋرس 20.10.2018ج. ءوتتى. 4 ۇمىتكەر قاتىسادى. «كونكۋرس وتپەدى» دەگەن ناتيجەمەن مەن ورنىمدا قالدىم. ەكىنشى كونكۋرس 19.03.2019ج. ءوتتى. وعان دا 4 ۇمىتكەر قاتىستى. كوميسسيانىڭ شەشىمىمەن «كونكۋرس وتپەدى» دەگەن شەشىمىمەن مەن ورنىمدا قالدىم. ءۇشىنشى مارتە وتەتىن كونكۋرسقا قاتىستىرماۋ ءۇشىن باسشىلىق تاراپىنان قاتاڭ قىسىم بولىپ، زاڭسىز تەكسەرۋلەر ۇيىمداستىرىلىپ، شەتتەتۋدىڭ امالىن جاسادى. ءۇشىنشى كونكۋرس 13.06.2019ج. ءوتتى. ناتيجەسىندە، ەڭبەك كودەكسىنىڭ 51 بابىنىڭ 1 تارماعىمەن قىزمەتتەن بوساتۋ تۋرالى بۇيرىق شىعارادى. مەن وسى بۇيرىققا كەلىسپەستەن ەڭبەك ينسپەكتورىنان كەڭەس الۋ ءۇشىن باردىم. ولار قۇقىق بۇزۋشىلىق بارىن كورىپ، ارىز جازۋعا كەڭەس بەردى.

رەكتور مەنىڭ ەڭبەك ينسپەكتورىنا شاعىمدانعانىما نارازىلىق ءبىلدىرىپ، الدىنعى بۇيرىقتىڭ كۇشىن جويىپ، 10 كۇننەن كەيىن 2-ءشى رەت ەڭبەك كودەكسىنىڭ 52 بابى 1 تارماعىنىڭ 16 تارماقشاسىنا سايكەس بۇيرىق شىعارادى. سوندا، جۇمىستان شىعارىلعان قىزمەتكەرگە قايتا بۇيرىق شىعارۋ قاي زاڭدا بار؟! بۇل قانشالىقتى زاڭدى؟

وسى قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردى ەڭبەك ينسپەكتورى تەكسەرىپ، جۇمىس بەرۋشىنىڭ تاراپىنان ورەسكەل زاڭ بۇزۋشىلىقتار انىقتالىپ، ۋنيۆەرسيتەتكە 3 مارتە ەسكەرتۋ بەرىلدى، سونداي-اق، 75 اەك كولەمىندە، ياعني 189375 تەڭگە ايىپپۇل سالىندى!

ەۇۋ-ءنىڭ پروفەسسورى، ەكونوميكا فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى س.ماقىش سوت وتىرىسىنا قاتىسىپ، جالعان كۋالىك جاسادى. سۋدياعا انت بەردى. سولاي بولا تۇرا، ول الدادى ءبارىمىزدى. وقيعا بىلاي بولدى. جاتاقحانا كەزەكشىلىگىنە دەكان س.ماقىشتىڭ ورنىنا 31.12.2018ج. كۇنى بارعان ەدىم. ول قۇجاتتا راسىمدەلگەن. كەزەكشىلىك كەستەسى بار. وسىلايشا، كەلىسىم بويىنشا، مەنىڭ وتگۋلىمدى سەنبى كۇنىنە بەردى. 05.01.2019ج. كۇنى اۋىلىما بارىپ كەلۋگە سۇراندىم. «08.01-نە دەيىن جۇمىستا بولمايمىن. باسشىلىق تا بولمايدى كەتە بەر» دەدى ول. بىراق، مەنى «18.01.2019ج. كۇنى جۇمىستا بولمادى» دەپ ورىنباسارى مەن دەكانات قىزمەتكەرىنە اكت جاساتادى. بۇل اكتىگە كادر قىزمەتكەرى قول قويمايدى. سەنبى كۇنى «جۇمىستا بولعان جوقپىن» دەپ. تارتىپتىك كەڭەستە بۇل جەتكىلىكسىز بولعاندىقتان، قارجى مينيسترلىگى مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتىمەن كەلىسىمشارت جاساۋ ماقساتىنداعى كەزدەسۋىمدى پايدالانىپ، «ەكى ساعات جۇمىستا بولعان جوق» دەپ، دەكان جانە ورىنباسارى، كادر قىزمەتكەرى ۇشەۋى اكت جاساپ، قول قويادى. وسى ەكى ماسەلەنى تارتىپتىك كەڭەستە قاراپ، «قاتاڭ سوگىس بەرۋ» جونىندە بۇيرىق شىعارادى. ماعان بۇل بۇيرىقتى تانىستىرمادى. مەن مۇنى كەيىن ەڭبەك ينسپەكتورى تەكسەرگەن كەزدە عانا ءبىلدىم. س.ماقىش قىزمەتىن اسىرا پايدالانىپ، 6 كۇن جۇمىستا بولماستان، تابەلگە ساعات قويىپ، جالاقى العان. جول ءجۇرۋ بيلەتتەرى جونىندە «قازاقستان تەمىر جولى جولاۋشىلار تاسىمالى» اق-نىڭ انىقتاماسى بار (دالەل رەتىندە). ول «ءوزى جۇمىستا بولماسا دا، سول كۇنى مەنى جۇمىستا بولعان جوق» دەپ جانە «كەزەكشىلىككە ءوز ينيتسياتيۆاسىمەن بارعان» دەپ، سوتتا جالعان كۋالىك جاسايدى. مەنى «ءبىر كۇن جۇمىستا بولمادى» دەپ، اكت جاساپ، تارتىپتىك كەڭەسكە شاقىرىپ، قاتاڭ سوگىس بەرەدى. ال، ءوزى سەبەپسىز جانە نەگىزسىز قىدىرىپ، مەملەكەتتىڭ اقشاسىنان جالاقى الادى. ادىلدىك قايدا، ە.سىدىقوۆ مىرزا!

بۇل ۇستازدىڭ ەتيكاسىنا، عالىمنىڭ پاراساتتىلىعىنا قايشى ارەكەت ەمەس پە؟ ەڭ قيىنى، بۇلارعا سوت تا، سۋديا دا قاراسىپ وتىر!

ۋنيۆەرسيەت زاڭگەرى سوت وتىرىسىنا جالعان تابەل جاساپ، الىپ كەلدى. تابەل ەكى بەتتەن تۇرادى. مەنىڭ اتى-ءجونىم ەكى بەتتە دە بار. ءبىرىنشى بەتىنە 05.01.2019ج. سەنبى كۇنىنە ج/ب (جايباراقات) قويىپ، ەكىنشى بەتىندە مەنىڭ پروفەسسورلىق قىزمەتىمدە وسى كۇنگە ساعات قويىلعان. بۇل جەردە زاڭگەر مىناداي قۇيتىرقىلىققا بارعان. ەكىنشى بەتىندە كافەدرا لابورانتىنان باستاپ، مەنىڭ، دەكان، كادر قىزمەتكەرى مەن باسشىسىنىڭ دا قولدارى قويىلعان. سونى وزگەرتپەستەن الىپ كەلدى. ال، ءبىرىنشى بەتتە رەكتوردىڭ اپپارات باسشىسى د.ايماعانبەتوۆ قولدان جاسالعان جالعان قۇجاتقا قول قويىپ، ءمور باسادى.

وسى قۇجات سۋدياعا تانىستىرىلدى. پروتسەسكە ۇسىنىلدى. بۇل بەر جاعى، زاڭگەر تاعى دا ەكىنشى رەت جالعان قۇجات اكەلەدى. ياعني، راسچەتنىي ليستوكتىڭ كۇنى مەن ساعاتىن عانا وزگەرتىپ، قالعان سومانى وزگەرىسسىز الىپ كەلەدى. مۇنى مەن سوتتا بۋحگالتەر بەرگەن وريگينال راسچەتنىي ليستوكپەن سالىستىرعاندا بايقادىم. سۋدياعا ءمان-جايدى تۇسىندىرگەن كەزىمدە ول دا تاڭىرقاپ، باسىن شايقادى. سوت «وسى ماسەلەلەردىڭ انىق قانىعىن ءتۇسىندىرۋ ءۇشىن بۋحگالتەردى شاقىرامىز» دەپ، سوت پروتسەسىن اياقتايدى. سوتتىڭ ءۇشىنشى وتىرىسىندا بۋحگالتەردىڭ ورنىنا دەكان س.ماقىش كەلەدى. ەندى، زاڭگەر الدىنداعى جالعان قۇجاتتاردىڭ ورنىن جابۋ ءۇشىن «ۋنيۆەرسيتەتتىڭ 1س بۋحگالتەريا باعدارلاماسىندا تەحنيكالىق اقاۋ بولدى» دەپ قۇجات اكەلەدى. بىراق، تەحنيكالىق اقاۋدىڭ ورىن العانى جونىندە دالەلدى قۇجات ۇسىنبادى، سونداي-اق، ونىڭ ەڭ قىزىعى مۇنىڭ 1 جىلدان سوڭ، سوت پروتسەسى كەزىندە عانا انىقتالعانى! وسى جەردە زاڭگەر تاعى دا قۇيتىرقىلىققا بارادى. مەنىڭ اقپان، ناۋرىز، ءساۋىر ايلارىنداعى راسچەتنىي ليستوكقا باس بۋحگالتەردىڭ قولىن قويىپ، ءمورىن باسىپ الىپ كەلەدى. دۇرىس! ال، قاڭتار ايى مەن مامىر ايىندا بولنيچنىي كۇندەرى بولعاندىقتان، وعان باس بۋحگالتەر راسچەتنىي ليستوكقا قول قويمايدى. سەبەبى، ماعان كانديداتتىققا تولەنەتىن اقى تەك جۇمىس كۇندەرىنە عانا تولەنەدى. ال، زاڭگەر «مەنىڭ ءبىر كۇندىك جالاقىمنىڭ ورنىن جابۋ ءۇشىن تولىق تولەنەدى» دەپ جالعان قۇجات اكەلەدى. مىنە، سوراقىلىق!

وسىعان وراي ەۇۋ-ءنىڭ زاڭگەرى مەنىڭ ءبىر كۇندىك جالاقىمنىڭ ورنىن جابۋ ءۇشىن وزىمەن قوسا، بۋحگالتەر قىزمەرتكەرلەرىن، رەكتوردىڭ اپپارات باسشىسى مەن باس بۋحگالتەردى جالعان قۇجات جاساۋعا ماجبۇرلەپ، قىلمىسقا يتەرمەلەپ وتىر. ەڭ قيىنى، ادىلدىك ىزدەگەن سوتىما مۇنى دالەلدەي المادىم. الماتى اۋداندىق سوتىنىڭ سۋدياسى ا.بايكەنوۆا ءارى قاراي ايتىپ، دالەلدەۋگە مۇمكىندىك بەرمەدى. وسى جەردە دە جەڭ ۇشىنان جالعاسقان سىبايلاستىق ورىن الدى دەگەن كۇمانىم بار! بىراق، سوت ورگاندارى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ پايداسىنا شەشىم شىعاردى، ارينە ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتكە، رەكتورعا قارسى تۇرۋ وڭاي شارۋا ەمەس. ۋنيۆەرسيتەت باسشىلىعى جەڭىلىس تاپپاۋ ءۇشىن، بارلىق مۇمكىندىكتەردى قاراستىرعانى ايدان انىق بولىپ وتىر.

مەن ارىزقوي ەمەسپىن، بۇل – مەنىڭ ازاماتتىق قۇقىعىمدى قورعاۋ ماقساتىنداعى جانايقايىم. ەۇۋ-دان ستاتيامەن جۇمىستان شىققان بەرى، 5 اي «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىندا مەتودولوگ قىزمەتىن اتقاردىم، 2020 جىلدىڭ قاڭتارىنان باستاپ جۇمىسسىز ءجۇرمىن، ەڭبەك كىتاپشاما جازىلعان قارا داقپەن مەنى ەشقانداي جوعارى وقۋ ورنى قىزمەتكە المايدى. مەن مۇنداي ادىلەتسىزدىككە كەلىسپەيمىن، ءوزىمنىڭ ازاماتتىق-ەڭبەكتىك قۇقىعىمدى جانە ار-وجدانىمدى قورعاپ، ءادىل شەشىمىن تاپقان كۇنگە دەيىن كۇرەسەمىن.

عالىمجان كەرىمبەك،

ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور

Abai.kz