-نۇرسۇلتان نازارباەۆ قاۋىپسىزدىك كەڭەسى توراعالىعىنان كەتتى مە؟
-كەتتى.
-ونىڭ ءىنىسى سامات ءابىش ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك قىزمەتى باسشىلىعىنان كەتتى مە؟
-كەتتى.
-داريعا پارلامەنتتە جوق پا؟
-جوق!
-“حورگوس” بولات نازارباەۆتىڭ ىقپالىنان بوسادى ما؟
-ءيا!
-ءۇش “كۇيەۋ بالا” كەتتى مە؟
-كەتتى.
-نۇرلان نىعماتۋللين كەتتى مە پارلامەنتتەن؟
-كەتتى
-كارىم ءماسىموۆ ۇستالدى ما؟
-ۇستالدى.
-نازارباەۆتاردىڭ سىرتتاعى اكتيۆتەرىن اكەلۋگە ستارت بەرىلدى مە؟
-بەرىلدى.
-قىزدارىنىڭ بيزنەستەگى ۇلەستەرى بىرتىندەپ الىنىپ جاتىر ما؟
-ءيا!
-حالىقتىڭ ورتاشا جالاقىسى نازارباەۆ ايتقانداي 500 مىڭ ەمەس، 50-اق مىڭ تەڭگە ەكەنىن ايتتى ما توقاەۆ؟
-ايتتى.
-ەلدىڭ كۇللى بايلىعى 162 ادامنىڭ قولىندا شوعىرلانعانىن، حالىقتىڭ كەدەيلەنگەنىن، بولاشاقتا الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك بولدىرماۋعا كۇش سالاتىنىن ايتتى ما توقاەۆ؟
-ايتتى.
-ساياسي رەفورمالار جاسايمىن دەدى مە توقاەۆ؟
-دەدى.

اۋ، بۇل وزگەرىستەردىڭ بولۋىن 2 اي بۇرىن تۇسىمىزدە عانا كورەتىن ەدىك قوي؟! وسى وزگەرىستەردى اينالدىرعان ءبىر ايدىڭ ىشىندە جاسادى عوي؟ نەگە ءمان بەرمەيمىز؟ حالىقتىڭ كەدەيشىلىككە ۇشىراعانىن نازارباەۆ ولسە مويىندار ما ەدى؟ جوق، ارينە. نازارباەۆ جانە ونىڭ اينالاسى “وتباسىمەن” قوسىپ “عارىشتا” ءومىر ءسۇرىپ جاتتى ەمەس پە؟ ولاردىڭ بىزبەن شارۋاسى دا بولعان جوق قوي؟ نەگە ۇمىتامىز؟

ءيا، ماعان دا ۇنامايتىن نارسەلەر كوپ. 227 ادامنىڭ ءولىمى كوپتىڭ ءىشىن كۇيدىرمەيدى دەيسىزدەر مە؟ كۇيدىرەدى. وق اتقان قانىشەرلەر جازاعا تارتىلعانىن قالامايدى دەيسىزدەر مە؟ قالايمىز. ال بىراق، حالىققا وق اتقان ناقتى كىمدەر؟ پوليتسەيلەر مە، سودىرلار ما؟ كەيبىر پوليتسەيلەر پرەزيدەنتكە سابوتاج جاساپ، نازارباەۆتاردىڭ مۇددەسىنە ويناپ، توقاەۆقا قارسى جۇمىلىپ، ەلدى ارانداتتى دەگەن اقپار بار. مۇنداي جاعدايدا كىمنىڭ اق، كىمنىڭ قارا ەكەنىن قالاي انىقتايمىز؟ بيلىكتىڭ تەرگەۋىنە سەنۋگە بولا ما؟ ولار ءماسىموۆتىڭ نەگىزگى سىبايلاستارىن ايتادى ما، ايتپاي ما؟ ەگەر نازارباەۆتاردىڭ شىن قاتىسى بولسا، وندا نەگە ولار قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلمايدى دەگەن كۇيىنىش مەنىڭ كەۋدەمدە دە بار. جانە بۇل كۇيىنىش ماعان تىنىشتىق بەرمەيدى. ولار 30 جىل ويران سالادى ەكەن، ەڭ اياعىندا قالامىزدى قيراتىپ، حالىقتى ارانداتىپ، ەلدى تۋعانىنان ايىرىپ، بۇلىك سالىپ كەتەدى ەكەن دە، تايراڭداپ سىرتتا عۇمىر كەشەدى ەكەن. ولاي بولمايدى.

جاي عانا قالا قيراعان جوق، بۇل جەردە ادام شىعىنى بولدى. سوندىقتان ناعىز تاپسىرىس بەرۋشىلەر جازاسىن الۋى ءتيىس. ولارعا كەشىرىم جوق جانە بولمايدى دا. مەملەكەتكە تەررور جاساعانداردى كەشىرۋ دەگەن ءسوز - 30 جىلدا ەلدە جاسالعان بۇكىل قىلمىستىق ارەكەتتەردى اقتاۋ دەگەن ءسوز! ەگەر تەرگەۋدى ءادىل جۇرگىزبەي، تۇلكىبۇلاڭعا سالسا، ناقتى تاپسىرىس بەرۋشىلەردىڭ اتى اتالمايتىن بولسا، ناعىز قىلمىسكەرلەر قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلمايتىن بولسا، وندا قوعامنىڭ حالىقارالىق سوتقا جۇگىنۋدەن باسقا امالى قالمايدى. بۇل ءبىر ەكىنشىدەن، توقاەۆ تاريحي شانسىنان ايىرىلادى. تارازىنىڭ باسىندا اقيقات پەن وتىرىك ءىلىنىپ تۇر. قاي جولدى تاڭدايدى؟ مەملەكەتتىڭ الداعى تاعدىرى تارازى باسىنداعى تاڭداۋعا بايلانىستى ءوربيدى. وسىنى ۇمىتپاۋ كەرەك!

تاعى ءبىر ۇنامايتىنى، توقاەۆ مالىمدەمە جاساعان سايىن نازارباەۆتى نەگە ماقتاي بەرەدى؟ ءجون-جوسىقسىز بۇل نە ماقتاۋ؟ شىن جاعىمپازدىققا جانى قاس بولسا، توقاەۆتىڭ ءوزى جەكە باسقا تابىنۋدى دوعارۋ كەرەك!
كوڭىلگە كۇمان تۋعىزاتىن تاعى ماسەلە، نازارباەۆتىڭ بيلىكتەگى ءىنى-قارىنداستارى ءالى وتىر. ءومىر باقي ءبىر وتباسىنا قىزمەت ەتكەن كۇللى قوعام ءۇشىن وسى ءبىر اسا جيىركەنىشتى توپ نەگە وتىرادى؟ 30 جىل بويى ساياسي كۇرەسكەرلەردى قارالاۋ جونىندە تاپسىرما بەرىپ كەلگەن ايدا بالاەۆا باس يدەولوگ بولىپ نەگە وتىر؟ “جاڭا قازاقستان” تۋرالى ايتۋعا بالاەۆانىڭ مورالدى قۇقىعى بار ما؟ ارينە جوق! وندا توقاەۆ نەگە “شەمولعان مەنەدجمەنت مەكتەبىنىڭ” تۇلەكتەرىنە ءزارۋ؟ 18 ملن حالىقتىڭ ىشىندە نەبىر مىقتىلارى بار قازاقتىڭ. نەگە شاقىرمايدى رەپۋتاتسياسى تاپ تازا ءھام شىن مىقتىلاردى؟ بۇرىن نازارباەۆ قولبايلاۋ بولدى. ال قازىر بيلىك قولىندا تۇر ەمەس پە؟

ازاماتتارىمىزدى تۇرمەلەردە ازاپتاپ جاتقان ىشكى ىستەر ءمينيسترى تۇرعىمباەۆ نەگە وتىر؟ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىندە يسەكەشوۆ نە ىستەپ ءجۇر؟ 2-3 جىلدا تريلليونداعان اقشانى جۇتقان “نۇروتاندى” نەعىپ تەزىرەك تاراتىپ، رەمبرەندينگ جاساۋعا اسىقپايدى؟

كوپتىڭ كوڭىلىن كۇپتى ەتكەن وسى ساۋالدار. ناۋرىز ايىندا قوعام بۇل ساۋالدارعا جاۋاپ الۋعا ءتيىس… قوعام وزىنە بايلىق بەر، نە اسپانداعى ايدى الىپ بەر دەپ وتىرعان جوق. حالىق اقيقاتتىڭ ايتىلۋىن تالاپ ەتىپ وتىر.
ەل-جۇرتتىڭ كوڭىلىندە كىشكەنتاي ءۇمىتتىڭ ساۋلەسى جىلت ەتتى. سول جىلت ەتكەنى ساۋلەنى ءوشىرىپ الماۋ - توقاەۆتىڭ ەرىك-جىگەرىنە مەن ازاماتتىق ار-وجدانىنا بايلانىستى…

دينا ەلگەزەك

Abai.kz