سوڭعى كەزدەرى بيلىك جاستار ساياساتىنا ەرەكشە كوڭىل بولە باستادى. اعايلارعا ۇلكەن راحمەت! ايتپايىن دەسەم، ءتىلىم قىشىپ وتىر. ءبىزدىڭ مەملەكەتتىڭ جۇمىسى - كوپ جاعدايدا «تۇستەن كەيىن ماڭىرايتىن قويدىڭ» ابدىراعان كەيىپىن ەلەستەتەدى. تاۋەلسىزدىك العان 21 جىل بويى ءبىزدىڭ قوعام ءوز بەتىمەن، مەملەكەت ءوز بەتىمەن، ال، جاستار مۇلدە باسقا الەمدە ءومىر ءسۇرىپ كەلدى. اسىرەسە،  قازاق جاستارى. بۇگىنگى كۇنگە دەيىن بيلىك قازاق جاستارىنىڭ رۋحاني-ماتەريالدىق سۇرانىستارىن زەرتتەپ، ءبىلدى مە ەكەن؟ مەن «ءاي، قايدام» - دەيمىن.

ءيا، جىلدا ۇلكەندى-كىشىلى الەۋمەتتىك زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلەتىنى راس. الايدا، مەملەكەتتىك تاپسىرىسپەن وتەتىن مۇنداي زەرتتەۋلەردىڭ ىڭعايسىز جەرلەرى تۇزەتىلىپ، تەرىس بىتكەن بۇتاقتارى شابىلىپ، كەدىر-بۇدىرلارى تەگىستەلىپ، تاپسىرىس بەرۋشى اعايدىڭ «كوڭىل-كۇيىن تۇسىرمەۋ ءۇشىن» جوعارى جاققا تاپ-تۇيناقتاي بولىپ جەتكىزىلەدى. بىلگەن سوڭ، ايتىپ وتىرمىز.

كۇنىنە مىڭ قۇبىلعان ءومىردى كابينەت پەن قىزمەت كولىگىنىڭ تەرەزەسىنەن عانا كورۋدى ۇيرەنگەن الگى اعايلار ادەمىلەپ جونىلعان زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەسىنە بالايداي سەنىپ، جۇمىسىن ءپوزيتيۆتى تۇردە جالعاستىرا بەرەدى. اعايدى قويشى. ونىڭ باسقا دا شارۋالارى شاش ەتەكتەن.

سوڭعى كەزدەرى بيلىك جاستار ساياساتىنا ەرەكشە كوڭىل بولە باستادى. اعايلارعا ۇلكەن راحمەت! ايتپايىن دەسەم، ءتىلىم قىشىپ وتىر. ءبىزدىڭ مەملەكەتتىڭ جۇمىسى - كوپ جاعدايدا «تۇستەن كەيىن ماڭىرايتىن قويدىڭ» ابدىراعان كەيىپىن ەلەستەتەدى. تاۋەلسىزدىك العان 21 جىل بويى ءبىزدىڭ قوعام ءوز بەتىمەن، مەملەكەت ءوز بەتىمەن، ال، جاستار مۇلدە باسقا الەمدە ءومىر ءسۇرىپ كەلدى. اسىرەسە،  قازاق جاستارى. بۇگىنگى كۇنگە دەيىن بيلىك قازاق جاستارىنىڭ رۋحاني-ماتەريالدىق سۇرانىستارىن زەرتتەپ، ءبىلدى مە ەكەن؟ مەن «ءاي، قايدام» - دەيمىن.

ءيا، جىلدا ۇلكەندى-كىشىلى الەۋمەتتىك زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلەتىنى راس. الايدا، مەملەكەتتىك تاپسىرىسپەن وتەتىن مۇنداي زەرتتەۋلەردىڭ ىڭعايسىز جەرلەرى تۇزەتىلىپ، تەرىس بىتكەن بۇتاقتارى شابىلىپ، كەدىر-بۇدىرلارى تەگىستەلىپ، تاپسىرىس بەرۋشى اعايدىڭ «كوڭىل-كۇيىن تۇسىرمەۋ ءۇشىن» جوعارى جاققا تاپ-تۇيناقتاي بولىپ جەتكىزىلەدى. بىلگەن سوڭ، ايتىپ وتىرمىز.

كۇنىنە مىڭ قۇبىلعان ءومىردى كابينەت پەن قىزمەت كولىگىنىڭ تەرەزەسىنەن عانا كورۋدى ۇيرەنگەن الگى اعايلار ادەمىلەپ جونىلعان زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەسىنە بالايداي سەنىپ، جۇمىسىن ءپوزيتيۆتى تۇردە جالعاستىرا بەرەدى. اعايدى قويشى. ونىڭ باسقا دا شارۋالارى شاش ەتەكتەن.

الگى زەرتتەۋلەردىڭ نىساناسى كىمدەر دەگەن سۇراق قويالىق. زەرتتەۋلەردىڭ وبەكتىسى كوپ جاعدايدا استانا مەن الماتىداعى ستۋدەنتتەر، وبلىس ورتالىقتارىندا جۇمىس جاساپ جۇرگەن جاستار. ال، زەرتتەۋ جۇرگىزەتىن ۇيىمداردىڭ باسىم كورشىلىگى ورىس ءتىلدى ۇيىمدار. سەبەبى، ولار ءبىلىمدى-مىس. الەۋمەتتىك زەرتتەۋلەردىڭ مامانى-مىس. انكەتالار ورىس تىلىندە جاساقتالعان سوڭ، ولار قازاق جاستارىنىڭ اراسىندا تارالمايتىنى بەلگىلى. زەرتتەۋلەر الەۋمەتتىك جاعدايى اجەپتاۋىر جاستاردىڭ اراسىندا جۇرگىزىلەدى. ونى باقىلاپ، قاتاڭ تالاپ قويىپ وتىرعان تاپسىرىس بەرۋشى جانە جوق. ايتا بەرسەڭ، اڭگىمە كوپ.

ءبىزدىڭ اعايلار جاستاردىڭ ىشىندەگى شولاق بەلسەندىلەردىڭ كوزقاراسىن - بارلىق جاستاردىڭ كوزقاراسى دەپ ويلايدى. ايداعانى بەس ەشكى، ىسقىرىعى جەر جاراتىن الگى بەلسەندى جاستار ءبىر بولەك، ءومىردىڭ قايناعان قان بازارىنداعى جاعداي مۇلدە باسقا ەكەنىن بيلىك ەندى عانا جانە وتە كەش ءتۇسىنىپ وتىر.

ەسەسىنە، بۇگىن بيلىك ءوزى تانىمايتىن، ءتىپتى قورقاتىن جاستار قوعامىن قالىپتاستىرىپ الدى. بيلىكتىڭ نازارىنان تىس قالعان جاستاردىڭ ءبىر توبى ءارتۇرلى اعىمدارعا ىلەسىپ كەتتى، ءبىر توبى ءوز نانىن ءوزى تاۋىپ جەۋگە بار جاستىق جىگەرى مەن اسىل ۋاقىتىن جۇمساپ ءجۇر، كەلەسى ءبىر توپتىڭ رۋحاني-ينتەللەكتۋالدىق دەڭگەيى 11 سىنىپتان ارى اسپاي، تومەن قاراي قۇلدىراۋدا. ناشاقورلىق، ماسكۇنەمدىك، تاعى باسقا زياندى ادەتتەردى ايتا بەرسەك، ءتىپتى ءتۇڭىلىپ كەتەسىڭ.

ارينە، بارىنە قاپ-قارا بوياۋدى جاعا سالۋدان اۋلاقپىز. يمانى كامىل، ءبىلىمدى، سەرگەك، زەردەلى جاستارىمىز كوپ. جاراتقانعا ءتاۋبا دەيمىز. بىراق ولار از. وتە از. ەرتەڭگى ەرەسەكتەر قوعامىن قالىپتاستىراتىن جاستاردىڭ باسىم كوپشىلىگىلىنىڭ ارمان-مۇراتتارى، ماقساتتارى مەن ىشكى كۇيزەلىستەرى بيلىككە و باستان، ال، ءتىپتى ەل ارالاپ، حالىقپەن تىعىز جۇمىس جۇرگىزەتىن جۋرناليستەردىڭ وزىنە دە بەلگىسىز. قازاقتىڭ جاس جىگىتىن تۋرا سول جاعدايدا عۇمىر كەشىپ جاتقان ەكىنشى جاس جىگىت قانا بىلەدى، تۇسىنەدى. قازاقتىڭ جاس بويجەتكەنىن اۋىلدان شىعىپ، قالاعا ۇمىتپەن كەلىپ، تاۋى شاعىلىپ، تاعدىرى نەعايبىل بولعان قازاقتىڭ قىزى عانا بىلەدى. بىراق قازاق جاسى ۇندەمەيدى. ول كونبىس. قىتايدىڭ كيىمىنە، سۋعا پىسىرىلگەن ماكارونعا، ءتىپتى «رولتونعا» شۇكىر دەپ جۇرە بەرەدى. ءوزىنىڭ ىشكى دەپرەسسياسىن ءوزى دە سەزىنبەيدى، بىراق ءبىر دۇنيە جەتىسپەي تۇرعانىن بىلەدى. وعان بەلگىسىز تۇيسىك ونى «اگەنتكە»، ودان قالا بەردى، جان-جاعى ءمۇجىلىپ كەتكەن قالتا تەلەفونىنا جۇگىنۋىنە اپارادى. ال، بۇل قۇرىلعىلار ادامنىڭ سويلەسۋ، ديدارلاسۋ سەكىلدى اسىل قاسيەتتەرىن جويىپ كەلەدى. جاستار ءوز ىشىنە وزدەرى جۇتىلىپ بارادى. جۇمىس تابىلسا، قۋانادى. بارىن سالىپ ىستەيدى، جۇمىس تابىلماسا، بايۋدىڭ باسقا دا جولدارىن ىزدەيدى. مەملەكەتتىك مەكەمەلەرگە بارىپ، قۇقىعىن قورعاپ جاتپايدى. ولار ءۇشىن اۋداندىق، وبلىستىق، قالالىق اكىمدىكتەر - وزگە پلانەتالاردان كەلگەن اعايلاردىڭ مەكەنى رەتىندە ەلەستەيدى. بولەك قاۋىم بوپ قالىپتاسىپ قالعان جاستاردىڭ وبرازى تانىس پا سىزگە؟ تانىس، تانىس.

القيسسا، مۇنىڭ ءبارىن نەگە ايتىپ وتىرمىز. ىشكە سىيماعان سوڭ، وسىلاي تىزبەكتەلىپ جازىلا بەرەدى ەكەن. ماسەلە بىلاي. ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا، قازاقستان حالىقتارى اسسامبلەياسىنىڭ ءحىح سەسسياسىندا مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەتكە «جاستار ساياساتىنىڭ 2020 جىلعا دەيىنگى تۇجىرىمداماسىن» جاساقتاپ، وسى كۇزدىڭ قاراشا ايىندا ۇسىنۋدى تاپسىرعان بولاتىن. تۇجىرىمدامانى تالقىلاۋ عالامتوردا تاعى دا «قارقىندى تۇردە» ورىس تىلىندە ءجۇرىپ جاتىر. ينتەرنەتتى پايدالانۋدى جاقسى مەڭگەرگەن ادامنىڭ ءوزى اتالعان تۇجىرىمدامانى قازاق تىلىندە تابا الماي، قولىن بىراق سىلتەيدى. سەنبەسەڭىز، google-عا تەرىپ، ىزدەپ كورىڭىز.

مەن بۇل شيمايىمدى ءوزىمنىڭ قالامداس ارىپتەستەرىمە جولداعىم كەلىپ وتىر. جاستاردىڭ بولاشاعىنا قاتىستى وسىنداي ماڭىزدى قۇجات دايىندالىپ جاتقاندا، تاعى دا ءۇنسىز قالىپ جۇرمەيىك. سەبەبى، بۇل قۇجات الداعى 8 جىلدا جۇزەگە اساتىن مەملەكەتتىك جاستار ساياساتىن تۇزگەلى وتىر. بۇل قۇجاتتىڭ قابىلدانار الدىندا ءبارىمىز قيمىلداپ قالۋىمىز قاجەت. ءبىرىنشى ماقسات - قۇجاتتا قازاق جاستارىنىڭ، ونىڭ ىشىندە، اسىرەسە، اۋىل جاستارىنىڭ ماسەلەسىن مۇقيات قاراۋدى تالاپ ەتۋ. تۇجىرىمدامانىڭ مەن وقىعان نۇسقاسىندا اۋىل جاستارىنا نازار اۋدارۋ كەرەك دەپ قىسقا قايىرا سالعان. بۇل جەتكىلىكسىز. تەتىكتەرى ناقتى-ناقتى جازىلۋى كەرەك. ەكىنشىدەن،  جاستاردىڭ قۇندىلىق-پاتريوتتىق باعدارلارى:-) دەگەن باپتاعى (ماسەلەن، «باتىر ايقاستا تانىلار» دەگەن سويلەم بار! نە ايتقىسى كەلگەنىڭ قۇداي بىلەدى...) جاستاردىڭ رۋحاني-ۇلتجاندىلىق ۇستانىمدارىنا دا باسا نازار اۋدارايىق. ءوز نۇسقامىزدى بەرەيىك.

ۇشىنشىدەن، بۇل تۇجىرىمداما قازاق تىلىندە جاساقتالىپ، سوسىن ورىس تىلىنە اۋدارىلۋى ءتيىس. سەبەبى، ورىس تىلىندە جاسالعان كەز كەلگەن قۇجاتتىڭ قازاق تىلىندەگى نۇسقاسى ماعىناسىز، ساۋاتسىز بولىپ شىعا كەلەتىنىن ءبارىمىز بىلەمىز. سوندىقتان قازاق جاستارىنا وسى قۇجاتتىڭ ءماتىنىن قالاي جەتكىزەمىز، تۇجىرىمداماعا قالالاردا قىزمەت ەتىپ جۇرگەن قازاق جاستارىنىڭ، اۋىل جاستارىنىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن، ارمان-تىلەكتەرىن زەردەلەۋ ناتيجەسىندە ناقتى، ستراتەگيالىق ۇسىنىستاردى قالاي ۇسىنامىز؟ سول جاعىن كەڭەسەيىك. ويلانايىق، قىز-جىگىتتەر! سەبەبى، بۇگىنگى جاس - ەرتەڭ ءبىزدىڭ زامانداستارىمىز. ەرتەڭگى قوعامدى بۇگىن قالىپتاستىرۋىمىز كەرەك.

P.S. ىلگەرىدە وسى تۇجىرىمدامانى تالقىلاعان ءبىر جيىنعا قاتىستىم. بىتكەنىن اسىعا كۇتتىم دەسەم، سەنىڭىز ماعان. سەبەبى، سول باياعى «بەلسەندى توپتىڭ» گلامۋرلىق اڭگىمەلەرىنەن جۇرەگىم اينىپ كەتتى. بۇلار - مەملەكەتتىك تاپسىرىسقا ابدەن تويعان، قازاق جاستارىن وزدەرىنىڭ شەشىمدەرىمەن تۇجىرىمدامانىڭ سىرتىنا شىعارىپ تاستاعان جانە ءبارىمىزدى «ناشاقورلىققا قارسى»، «سپيد-كە قارسىمىن» دەگەن سياقتى تۇككە تۇرعىسىز شارالارمەن ابدەن مەزى ەتكەن پىسىقتار. بىزدە شىن مانىندە بەلسەندى، ەلىنىڭ ەرتەڭىن ويلايتىن مىڭداعان جىگەرلى جاستار بار. سولاردى مەملەكەتتىك تاپسىرىسقا قاتىستىرۋدى تالاپ ەتەيىك، قازاقتىڭ ماسەلەسىمەن اينالىساتىن جاستار ۇيىمدارىن كوپتەپ قۇرايىق، پايدالى ءارتۇرلى شارالاردى وتكىزۋگە مۇرىندىق بولايىق. ايتپەسە، ەرتەڭگى ەليتامىز جوعارىدا ايتقان «شولاق بەلسەندىلەر» بولسا، ءبارىمىزدىڭ ماڭدايىمىز سوندا قىزادى، جەتىسەمىز، قىسقاشا ايتقاندا.

قالامداس دوستار، ءدال قازىر بەلسەندىلىك تانىتايىق. وكىلەتتى ورگانداردى جوعارىدا ايتىلعان ماسەلەلەرگە بايلانىستى ءجيى-ءجيى مازالايىق. تۇجىرىمدامانىڭ قابىلدانۋىنا از عانا ۋاقىت قالدى. ءسىزدىڭ دە ءىنى-قارىنداستارىڭىز، باۋىر-ءسىڭىلىڭىز بار. سولاردىڭ بولاشاعىنا الاڭ بولىڭىز.

اعايلار رەنجيدى دە قويادى، مۇمكىن بىزدەن كۇتكەندەرى دە وسىنداي بەلسەندىلىك بولار. باسقا جاستار كورىنبەگەن سوڭ، الگى پىسىقتارعا قاراپ وتىرىپ ول اعايلارىمىز: «بالىق جوق جەردە، شايان دا ءپايدوت» - دەيتىن دە شىعار. كىم ءبىلسىن...

"Abai.kz"