كەلەسى جىلى ابىلاي حاننىڭ 300 جىلدىق مەرەي تويى تويلانادى. ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العان تۇستا ۇلى حانىمىزدى ارداقتاپ 280 جىلدىق مەرەي تويىن اقمولا وبىلىسى، بۋراباي اۋدانى، مادەنيەت اۋىلىنىڭ «اققايىڭ» دەگەن اسەم تابيعاتتى القابىندا تويلاعان ەدى.  وسى تاريحي ورىننىڭ ماڭىزدىلىعىن سارالاي كەلىپ، ۇلى حاننىڭ 300 جىلدىق تويىن وسى القاپتا وتكىزۋدى اۋىل بولىپ ۇسىنادى. بۇل القاپتىڭ اۋماعى كەڭ جازىق، ورمان توعايمەن قورشالعان. كوپتەگەن تاريحي كينو تۇسىرىلگەن. «اققايىڭ» القابى اسپان استى اشىق مۇراجايىنا سۇرانىپ تۇر. بۋراباي تابيعي ۇلتتىق پاركىنىڭ جانىندا.  تۋريستەردىڭ ىنتاسىن تارتارى انىق. توي قارساڭىندا ابىلايدىڭ قونىسى بولعان قازاقتىڭ قايماعى بۇزىلماعان مادەنيەت، قىزىلاعاش اۋىلدارىن ححI عاسىر اۋىلىنىڭ تالابىنا ساي كوركەيتىپ، باسقالارعا ۇلگى، تاجىريبە  كورسەتكەن ءجون. قىزىل اعاش اۋىلى - ابىلاي حان ورداسىن قوندىرعان ەلدى-مەكەن.

كەلەسى جىلى ابىلاي حاننىڭ 300 جىلدىق مەرەي تويى تويلانادى. ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العان تۇستا ۇلى حانىمىزدى ارداقتاپ 280 جىلدىق مەرەي تويىن اقمولا وبىلىسى، بۋراباي اۋدانى، مادەنيەت اۋىلىنىڭ «اققايىڭ» دەگەن اسەم تابيعاتتى القابىندا تويلاعان ەدى.  وسى تاريحي ورىننىڭ ماڭىزدىلىعىن سارالاي كەلىپ، ۇلى حاننىڭ 300 جىلدىق تويىن وسى القاپتا وتكىزۋدى اۋىل بولىپ ۇسىنادى. بۇل القاپتىڭ اۋماعى كەڭ جازىق، ورمان توعايمەن قورشالعان. كوپتەگەن تاريحي كينو تۇسىرىلگەن. «اققايىڭ» القابى اسپان استى اشىق مۇراجايىنا سۇرانىپ تۇر. بۋراباي تابيعي ۇلتتىق پاركىنىڭ جانىندا.  تۋريستەردىڭ ىنتاسىن تارتارى انىق. توي قارساڭىندا ابىلايدىڭ قونىسى بولعان قازاقتىڭ قايماعى بۇزىلماعان مادەنيەت، قىزىلاعاش اۋىلدارىن ححI عاسىر اۋىلىنىڭ تالابىنا ساي كوركەيتىپ، باسقالارعا ۇلگى، تاجىريبە  كورسەتكەن ءجون. قىزىل اعاش اۋىلى - ابىلاي حان ورداسىن قوندىرعان ەلدى-مەكەن.

اققايىڭ القابى كوگىلدىر كوكشە ولكەسىنىڭ تابيعاتى تۇنعان اسەم بۋراباي تاۋ سىلەمدەرىنىڭ شىعىس باۋرايىندا قانات جايعان ورماندى القاپتىڭ شەتىنە ورتاعا قاراي سۇعىنا ورنالاسقان اينالاسى ات شاپتىرىمداي كەڭ القاپ.  قاراعايلى   ورماننىڭ جيەگى اي قورالاس كەڭ القاپ، ءار تۇسىندا مىڭ بۇرالعان شوق قايىڭدار وسكەندىكتەن، بايىرعى جۇرت «اق قايىڭ» القابى اتاپتى. قازىر بۇل القاپتى بۋراباي ماڭىنداعى اسىرەسە سول ماڭعا تاياۋ ورنالاسقان مادەنيەت، جاڭاتالاپ، قىمىزىن-اي اۋىلىنىڭ تۇرعىندارى «ابىلاي القابى» دەپ تە ايتادى. سەبەبى، قازاق ەلىنىڭ تاۋەلسىزدىك جىلناماسىنىڭ باستاۋى بولعان 1991 جىلى الاشتىڭ باسىن قوسىپ، وسى وڭىردە اق ورداسىن تىگىپ 48 جىل حاندىق قۇرعان قازاق مەملەكەتىنىڭ ۇلى حانى ابىلايدىڭ 280 جىلدىق تويى دۇركىرەپ وتكەن تاريحي ورىن. اق قايىڭ القابى مادەنيەت اۋىلىنا 3  شاقىرىم. ەكى ورتا جاداعاي جازىق بولعانمەن، كىشىگىرىم تومپەشىكتەر شوعىرى كوزگە ۇشىراسادى. القاپتىڭ سولتۇستىك شىعىس بەتىندە بيىكتىگى 50 مەترگە جۋىق، اينالاسى 100 شارشى مەتردەي قولدان جاساعانداي توبەشىك ورنالاسىپتى. وسى توبەشىكتىڭ ءۇستىن ارنايى تەگىستەپ، تويدىڭ، ياعني، ابىلاي حاننىڭ باس ورداسىن تىگىپتى. توبەشىكتىڭ توبەسىن كوپ تەگىستەۋ قاجەت ەتپەگەن دەيدى، كورگەندەر. سەبەبى، جورىق جىلدارى حان ابىلاي وسى توبەدە تۇرىپ، القاپتا ساپ قۇرعان ساربازدارىنا كەلەلى كەڭەسىپەن، بۇيرىعىن بەرگەن دەسەدى. راسىندا توبەنى  ءوز كوزىڭىزبەن كورسەڭىز، توبە ۇستىندە اق بوز ارعىماقتىڭ ۇستىندەگى ابىلاي حاندى، توبەشىكتىڭ ەتەگىن اينالا ساپ تۇزەپ، ابىلايلاعان قالىڭ سارباز، ساردارلارىن ەرىكسىز كوز الدىڭىزعا ەلەستەتەسىز. ابىلاي حاننىڭ 280 جىلدىق مەرەيتويىنا كوكشەتاۋ وبلىسىنىڭ اۋداندارىنان بارلىعى 100  استام ءۇي تىگىلىپتى. باس وردا ورنالاسقان توبەشىكتىڭ الدىندا ات جارىسقان اينالمانىڭ / يپپودروم/ سوپاق ءىزى الىدە سايراپ جاتىر.  ەلىمىزدە العاش رەت بوگەنباي باتىردىڭ 300 جىلدىق مەرەيتويىنان سوڭ، وسى القاپتا اشىق اسپان استىندا ابىلاي حان تۋرالى تاريحي دراما  قويىلعان. درامانى  ءساتتى ساحنالاعان، سول كەزدەگى اقمولا وبلىستىق مۋزىكالىق-دراما تەاترىنىڭ رەجيسەرى، مادەنيەت اۋىلىنىڭ تۋماسى جاقىپ وماروۆ «دالا رەجيسەرى» دەگەن اتاققا يە بولادى.توبەنىڭ ءدال قارسى جاتقان ورماندى تاۋ بوكتەرىندە «باتىر بايان» كينوسى ءتۇسىرىلىپتى. قازبالاي بەرسە القاپتىڭ تاريحي ءمانى زور.

«Abai.kz»