ناۋرىزدىڭ 29 كۇنى (29.03.2022) الماتى وبلىسى، اقسۋ  اۋدانى، ەڭبەك اۋىلىندا ورنالاسقان «قاراسۋ مەكتەبىندە» بەلگىلى اعارتۋشى، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى، مۇعالىم مەيىرمان قاشقىنبايۇلى ەرمەكتاسوۆقا مەموريالدىق تاقتا ورناتىلدى.

مەيىرمان ەرمەكتاسوۆتىڭ قىسقاشا عۇمىربايانى

مەيىرمان قاشقىنبايۇلى ەرمەكتاسوۆ 1888 جىلى 2 قىركۇيەكتە، الماتى وبلىسى اقسۋ اۋدانىندا تۋىلعان. 1900-1908 جىلدارى قاپالداعى تاتار مەكتەبىندە ءبىلىم الادى. 1908-1910 جىلدارى قاراعاشتاعى «مامانيا مەكتەبىندە» مۇعالىم بولدى. 1910-1914 جىلدارى ۋفا قالاسىنداعى «عاليا» مەدرەسەسىندە ءتالىم الدى. عاليا مەدرەسەسىن ۇزدىك بىتىرگەن سوڭ، «مامانيا مەكتەبىندە» مۇعالىمدىك قىزمەتىن جالعاستىردى.

(«عاليا» مەدەرسەسىن بىتىرگەنى تۋرالى شاھاداتناماسى)

1920 جىلى جەتىسۋ گۋبەرنەسى الماتى قالاسىندا اشىلعان مۇعالىمدەر دايارلايتىن گۋبەرنالىق كۋرستىڭ باسقارۋشىسى بولىپ قىزمەت ىستەيدى.

1922 جىلى تالدىقورعان ۋيەزىنىڭ ۋيەزدىك وقۋ-اعارتۋ مەكەمەسىنىڭ جۇمىسىن باسقارۋدى قولعا الىپ، مۇعالىمدەر دايارلايتىن كۋرستار اشىپ، اعارتۋ جۇمىسىنىڭ وركەندەۋىنە ۇلەس قوسادى.

1923-1926 جىلدارى لەپسى ۋيەزىنىڭ اعارتۋ مەكەمەسىن باسقاردى. لەپسى ۋيەزىندە مەكتەپتەر اشۋ، جەتىلدىرۋ ىستەرىنە باسشىلىق جاسايدى.

1926-1929 جىلدارى قاراسۋ اۋىلىنداعى مەكتەپتە باسشىلىق قىزمەت اتقارادى.

1930 جىلدىڭ سوڭىندا قىتايعا ءوتىپ، قاراتاس دەگەن جەردە قونىستانادى.

1932-34 جىلدارى بۇلعىنشى اقالاقشىنىڭ اۋىلىندا «جابىقباي مەكتەبىن» جاڭاشا ۇلگىدە قايتا سالدىرۋ ءىسىن قولعا الىپ، وقۋ-وقىتۋ ىستەرىن جانداندىرادى. ورىس، تاتار، ۇيعىر تىلدەرىندەگى وقۋ قۇرالدارىن ءوزى اۋدارىپ، مۇعالىمدەرگە پايدالانۋعا بەرەدى. بۇل مەكتەپتە 1942 جىلعا دەيىن باسقارادى.

(1932 جىلى سالىنىپ، 1933 جىلى مەكتەپ باستالعاندا جابىقباي اقالاقشى جانە وسى مەكتەپتى جوبالاعان مەيىرمان ەرمەكتاسوۆتار باستاعان اۋىل ادامدارىمەن بىرگە وقۋ باستاۋ سالتىندا تۇسكەن سۋرەت (ورتاڭعى قاتاردا سولدان 3-ادام جابىقباي بۇلعىنشى ۇلى  ورتاڭعى قاتاردا سولدان 5-ادام مەيىرمان ەرمەكتاسوۆ))

1935 جىلى ىلە ايماعىنداعى «قازاق-قىرعىز ۇيىشماسى» ۇيمداستىرعان، مۇعالىمدەرگە ارنالعان «تۋرا-اسۋ» جازدىق كۋرسىندا، باسقارۋشى جانە وقىتۋشىلىق قىزمەت اتقارادى. 1942 جىلعا دەيىن وسىنداي ءتۇرلى ورىنداردا اشىلعان مۇعالىمدەر ءبىلىمىن جەتىلدىرۋ كۋرستارىنا باسشلىق جاساپ، ساباق بەرەدى.

1943 جىلى ءسۇيدىن (قورعاس) اۋدانىنداعى سارىبۇلاق كوپىرلى مەكتەبىنە اۋىسىپ، مۇعالىم جانە باسشىلىق جۇمىسىن اتقارادى.

1945 جىلى ۋاقىتشا ۇكىمەتتىڭ وقۋ-اعارتۋ مەكەمەسىندە جۇمىس ىستەيدى.

1946 جىلى ىلە ايماقتىق سوت مەكەمەسىنىڭ ورىنباسارى بولىپ جۇمىس ىستەيدى.

1947 جىلى ۇرىمجىدەگى ولكەلىك سيەزگە وكىل بولىپ قاتىناسادى. وسى جولى كەنەت اۋىرىپ، قۇلجاعا قايتادى.

1950 جىلى ناۋقاستان ايىعا الماي، 3 مامىردا قايتىس بولادى.

1956 جىلى ۇرپاقتارى ەلگە ورالدى.

***

ايتۋلى ءىس-شاراعا قىزىلوردا، تاراز، الماتى، تالدىقورعان قالاسىنان كەلگەن ۇرپاقتارى، زەرتتەۋشىلەر، جۋرناليستەر، اۋىل تۇرعاندارى جانە مەكتەپ ۇجىمى قاتىستى. الماتى وبلىسى، اقسۋ اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى  – ەسجانوۆ عازيز وتاربايۇلى، اقسۋ اۋدانىنىڭ ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى – ايتباەۆ امانتاي  ايتبايۇلى، ارداگەر ۇستاز – نۇرحانوۆا  ساۋلەتحان، اقسۋ اۋدانى مولىقباي مادەنيەت ءۇيىنىڭ  ديرەكتورى دوسمۋحانبەتوۆ اسحات سەيدەنۇلى قاتارلى ازاماتتار قۇتتىقتاۋ سوزدەرىن سويلەدى. مەيىرمان ەرمەكتاسوۆتىڭ ۇرپاقتارىنان: نەمەرەسى مەيىرمانوۆا مايرا  زەكەنقىزى، مەيىرمانوۆا زويا زەكەنقىزى جينالعان قاۋىمعا، ۇيىمداستىرۋشىلارعا العىستارىن ايتىپ، اتالارىن ەسكە الىپ جاتقان ەل-جۇرتىنا ريزاشىلىق ءبىلدىردى. مەيىرمان ەرمەكتاسوۆتىڭ باجاسى مىقتىباەۆ ءنۇسىپبايدىڭ ۇلى ، جەكسەنبەك اقساقال  (85 جاستا) ەستە قالعان ەستەلىكتەرمەن ءبولىستى. ولكەتانۋشى، ءىلياستانۋشى، الماتى وبلىستىق "جەتىسۋ" گازەتىنىڭ ءتىلشىسى قاجەت انداس، زەرتتەۋشى اباي مىرزاعالي مەيىرمان ەرمەكتاسوۆتىڭ اعارتۋشىلىق جانە شىعارماشىلىق جولىنداعى ەڭبەكتەرى تۋرالى باياندامالار جاسادى. «قاراسۋ مەكتەبىنىڭ» ديرەكتورى ساعاديەۆ مۋحتار لەبەكۇلى مەيىرمان ەرمەكتاسوۆقا ارنالعان مۋزەيگە ەكسكۋرسيا جاسادى. شارا سوڭىندا ەڭبەك اۋىلىنداعى مەشىتتە اس بەرىلدى.

«ەر ەسىمىن ەل ساقتار» دەپ بابالارىمىز بەكەر ايتپاسا كەرەك. تۋعان ولكەسى جەتىسۋدا جانە ىلە ۋالاياتىنداعى قازاق حالقىنىڭ حالىق اعارتۋ جولىندا ايانباي ەڭبەك سىڭىرگەن اعارتۋشى، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرىن ەسكە الىپ، ەسىمىن جاڭعىرتۋدىڭ بۇل باستاماسى عانا دەپ بىلەمىز.

وسىنداي يگىلىكتى ءىس-شاراعا قولداۋ كورسەتىپ، قارجىلىق جاعىنان دەمەۋشىلىك جاساعان مەيىرمان ەرمەكتاسوۆتىڭ ۇرپاقتارىنا، نەمەرەلەرىنە، جاناتاەۆا ساعات، ساعىندىقوۆا لياززات، ساعىندىقوۆا سىمبات، ساعىندىقوۆ قۇدايبەرگەن قاتارلى ازاماتتارعا ءتاڭىر جار بولسىن!

اباي مىرزاعالي

Abai.kz