ۇلى ويشىل دانا اباي ايتقانداي «جارتاسقا باردىم، كۇندە ايعاي سالدىمنىڭ» كەرى. تاعى دا سول باياعى جوعارى ءبىلىمنىڭ جىرىن ايتۋعا تۋرا كەلىپ تۇر. بىراق، بۇرىن ايتىلىپ، جازىلعانداردى قايتالاۋدان اۋلاقپىز. سوندىقتان دا، بۇل جولعى اڭگىمەنىڭ ءتۇپ توركىنى بۇرىنعىدان وزگەرەك بولماق.

تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا رەفورمادان كوز اشپاسا دا، قارىشتاپ دامىپ كەتە الماعان ءبىر سالا بولسا، سونىڭ ءدال ءوزى جوعارى ءبىلىم بەرۋ مەن عىلىمي زەرتتەۋ جۇيەسى شىعار. قازىرگى قازاقستانداعى جوعارى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن قالاي رەفورمالاۋدى قاراستىرماس بۇرىن الدىمەن  ەلدەگى اتالمىش سالانىڭ تاريحىنا ءبىر ءسات زەر سالۋىمىز كەرەك سياقتى.

ەلىمىزدىڭ جوعارى ءبىلىمى رەسەي جۇيەسىنىڭ نەگىزىندە پايدا بولىپ، ءالى كۇنگە دەيىن سولاردىڭ ىقپالىمەن كەلە جاتقانى بارشاعا ءمالىم. تەوريالىق نەگىزدەمەلەرگە باسىمدىق بەرەتىن پروفەسسورلىق ءدارىستى، ورىس تىلىنەن  اۋدارىلعان، تىكەلەي كوشىرىلگەن نەمەسە ءوڭىن اينالدىرىپ، قازاقشالاعان  وقۋلىقتاردى ءالى  كۇنگە دەيىن پايدالانىپ كەلەمىز.  دامۋ جولدارىمىزدا ومىرمەن ۇيلەسىمى ازداۋ، تاجىريبەدەن الشاقتاۋ دارىستەردى كوبىرەك مالدانعانىمىز دا راس. سونىڭ سالدارىنان كەڭەس وداعى تۇسىندا مۇلدەم شيكى بولماسا دا دۇمبىلەزدەۋ مامانداردى كوبىرەك دايىنداپ جىبەرگەن دە شىعارمىز. دەگەنمەن، سول «دۇمبىلەزدەۋ» مامانداردىڭ ءوزىن  كەڭەستىك جۇيە وقۋ ءبىتىرىپ، ومىرگە ارالاسا باستاعان كەزىندە «ءبىر قايناتىپ ءپىسىرىپ»  الاتىن.

ۇلى ويشىل دانا اباي ايتقانداي «جارتاسقا باردىم، كۇندە ايعاي سالدىمنىڭ» كەرى. تاعى دا سول باياعى جوعارى ءبىلىمنىڭ جىرىن ايتۋعا تۋرا كەلىپ تۇر. بىراق، بۇرىن ايتىلىپ، جازىلعانداردى قايتالاۋدان اۋلاقپىز. سوندىقتان دا، بۇل جولعى اڭگىمەنىڭ ءتۇپ توركىنى بۇرىنعىدان وزگەرەك بولماق.

تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا رەفورمادان كوز اشپاسا دا، قارىشتاپ دامىپ كەتە الماعان ءبىر سالا بولسا، سونىڭ ءدال ءوزى جوعارى ءبىلىم بەرۋ مەن عىلىمي زەرتتەۋ جۇيەسى شىعار. قازىرگى قازاقستانداعى جوعارى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن قالاي رەفورمالاۋدى قاراستىرماس بۇرىن الدىمەن  ەلدەگى اتالمىش سالانىڭ تاريحىنا ءبىر ءسات زەر سالۋىمىز كەرەك سياقتى.

ەلىمىزدىڭ جوعارى ءبىلىمى رەسەي جۇيەسىنىڭ نەگىزىندە پايدا بولىپ، ءالى كۇنگە دەيىن سولاردىڭ ىقپالىمەن كەلە جاتقانى بارشاعا ءمالىم. تەوريالىق نەگىزدەمەلەرگە باسىمدىق بەرەتىن پروفەسسورلىق ءدارىستى، ورىس تىلىنەن  اۋدارىلعان، تىكەلەي كوشىرىلگەن نەمەسە ءوڭىن اينالدىرىپ، قازاقشالاعان  وقۋلىقتاردى ءالى  كۇنگە دەيىن پايدالانىپ كەلەمىز.  دامۋ جولدارىمىزدا ومىرمەن ۇيلەسىمى ازداۋ، تاجىريبەدەن الشاقتاۋ دارىستەردى كوبىرەك مالدانعانىمىز دا راس. سونىڭ سالدارىنان كەڭەس وداعى تۇسىندا مۇلدەم شيكى بولماسا دا دۇمبىلەزدەۋ مامانداردى كوبىرەك دايىنداپ جىبەرگەن دە شىعارمىز. دەگەنمەن، سول «دۇمبىلەزدەۋ» مامانداردىڭ ءوزىن  كەڭەستىك جۇيە وقۋ ءبىتىرىپ، ومىرگە ارالاسا باستاعان كەزىندە «ءبىر قايناتىپ ءپىسىرىپ»  الاتىن.

جوسپارلى ەكونوميكانىڭ زاڭى بويىنشا جوعارى وقۋ ورنىن بىتىرگەن بارلىق تۇلەك مىندەتتى تۇردە ۇكىمەت جولداعان جەرگە بارىپ، جۇمىسقا ورنالاسۋى كەپىلدەندىرىلگەن بولاتىن. جاس تۇلەك پراكتيكالىق ماشىعىن سول جۇمىس ورنىندا قالىپتاستىرىپ،  تەوريالىق ءبىلىمىن ومىرمەن ۇشتاستىرىپ، قوعامنىڭ سۇرانىسى مەن تالابىنا جاۋاپ بەرەتىن بىلدەي مامان بولىپ شىعا كەلەتىن. ال، قازىر شە؟ جاڭادان وقۋ ءبىتىرىپ كەلگەن تۇلەكتى «ستاجىڭ جوق» دەپ كەرى يتەرەدى. ەگەر وقۋ بىتىرگەن جاستاردى قامقورلىققا الۋدىڭ ورنىنا ءبارىمىز وسىلاي ەسىكتەن قاراتپاي قويساق، ول ستاجى تۇسكىر قايدان بولسىن.

تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن جوعارى بىلىمگە ەركىندىك بەرىلدى. ەكىنىڭ ءبىرى قالاعان جەرىنەن ۋنيۆەرسيتەت اشىپ الۋعا مۇمكىندىك تۋعانداي-اق جەكەمەنشىك جوو اتاۋلى جاۋىننان كەيىنگى ساڭىراۋ قۇلاقشا قاپتادى. ونىڭ باسەكەلەستىك جاعىنان كەلگەندە قاجەت تۇستارى بار ەدى.

بىراق، ماتەريالدىق بازاسى تالاپقا ساي كەلمەيتىن، جوعارى ءبىلىم بەرۋگە مۇمكىندىكتەرى از جەكەمەنشىك ۋنيۆەرسيتەتتەر كەيبىر اۋدان ورتالىقتارىنىڭ وزدىندە اشىلعانىن قايتەرسىڭ. ءىرى قالالاردا تۇرعىن ۇيلەردىڭ ءبىرىنشى قاباتىن وقۋ ورنىنا اينالدىرعاندار قازىردىڭ وزىندە پايدا بولىپ جاتىر. ايتەۋىر، جەرتولەدەن ۋنيۆەرسيتەت اشىپ جىبەرمەگەنىمىزگە شۇكىرشىلىك دەمەسكە لاجى جوق.  سونىڭ سالدارىنان ەڭبەك نارىعىندا باسەكەگە تۇسە المايتىن، قولدارىندا كۇرەكتەي ديپلومدارى عانا بار ءبىلىمى تاياز، ىسكە قابىلەتسىزدەۋ  تۇلەكتەردىڭ قاتارى كوبەيدى. جالپى تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا بۇل سالا ءبىلىم  بەرۋدەن گورى ديپلوم مەن عىلىمي اتاق-دارەجەنى ۇلەستىرۋگە باسىمدىق بەرگەندەي كۇيدە بولدى. سونىڭ سالدارىنان ديپلومنان دا، عىلىمنان دا قادىر قاشتى.

مۇنداي كەلەڭسىزدىك بىزدە عانا بولعان جاعداي ەمەس، ارينە. پوستسوتسياليستىك جانە تمد ەلدەرىنىڭ كوبىنىڭ اينالىپ وتپەگەن جولى وسى بولدى. ايتالىق، گرۋزيا اينالاسى ەكى-اق جىلدىڭ ىشىندە 200-دەن استام جەكەمەنشىك ۋنيۆەرسيتەت اشقان كورىنەدى.  بارىمىزدە دە جوعارى ءبىلىم بەرۋ تۋراسىنداعى مەملەكەتتىك ساياسات دۇرىس جولعا قويىلماعاندىقتان نارىقتىڭ زاڭدىلىعىنا ساي ستۋدەنتتىڭ سانى جارىق جىلدامدىعىنا كوشكەندەي-اق كۇرت ءوستى دەۋگە بولادى.

توقسانىنشى جىلداردان كەيىن زاڭگەر، ەكونوميست، مەنەدجەر ماماندىقتارى بويىنشا ديپلوم العانداردىڭ سانى بۇرىن بولماعان جوعارعى كورسەتكىشكە جەتسە، 2000 جىلدان كەيىن عانا ينجەنەر، تەحنيكالىق ماماندىقتارىن تاڭدايتىنداردىڭ قاراسى كوبەيە ءتۇستى.  گۋمانيتارلىق، الەۋمەتتىك سالا ماماندىقتارى بويىنشا دا جوعارى ءبىلىم الۋشىلاردىڭ سانى تولاسسىز ءوسىپ، ديپلومدى جۇمىسسىزداردىڭ بۇكىل ءبۇتىن «ارمياسى» قالىپتاستى. سويتە تۇرا مۇناي، گاز، قۇرىلىس سالاسىنىڭ ماماندارىن شەتەل ينۆەستورلارى سىرتتان الىپ كەلىپ جاتتى. بۇل دا ءوز كەزەگىندە ۇكىمەتتىك جۇيەلى ساياسات بەلگىلەنبەگەندىگىنىڭ سالدارى بولاتىن.

قازىرگى تاڭدا جوو ستۋدەنتتەرىنىڭ سانى ەلىمىزدە ارنايى كاسىپتىك ءبىلىم بەرەتىن ليتسەي، تەحنيكالىق وقۋ ورىندارىنان الدەقايدا كوپ. نەگىزى، وسى سالا بويىنشا مەملەكەتتىك ساياسات ءاۋ باستا دۇرىس بەلگىلەنسە، كاسىپتىك ءبىلىم بەرەتىن ليتسەيلەردىڭ سانى كوبەيىپ، جۇمىسسىزداردىڭ سانى ازايعان بولار ەدى.

قازاقستانداعى جوعارى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنىڭ دامۋىندا باتىستىڭ وركەنيەتتى ەلدەرىندەگىدەن مۇلدەم وزگەشە ەرەكشەلىك بولدى. اتالمىش سالانىڭ كەڭەس وداعى تۇسىندا نەگىزى قالانعان كەزدەن باستاپ، جوو اتاۋلى وقىتۋ ۇدەرىسىنە باسىمدىق بەرۋ باعىتتا قالىپتاستى. ال، ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىن ودان ءبولىپ الىپ، عىلىمي-زەرتتەۋ سالاسىنىڭ دەربەس ۇيىمىنا اينالدىردى دا قارجىلىق  ساياسات سوعان نەگىزدەلدى. سونىڭ سالدارىنان ۋنيۆەرسيتەتتەردە عىلىمي-زەرتتەۋدىڭ بازالارى تالاپ دەڭگەيىندە قالىپتاسپادى.  وقىتۋشىلار ازىن-اۋلىق وقۋلىقتار جازىپ، قاجەتتىلىگى بولسىن-بولماسىن عىلىمي جۇمىستارمەن اينالىساتىن. سوڭعى جىلدارى ودان دا قالىپ بارادى. ويتكەنى، ءبىلىم سالاسىنداعى ۇشى-قيىرسىز قاعازباستىلىق پەن ۇساق بيۋروكراتتىق ولاردى ابدەن قاجىتقان.

ۇلتتىق عىلىم اڭكادەمياسى تاراتىلىپ،  وعان قاراستى ينستيتۋتتار ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنە قاراتىلعاننان بەرى قارجى جاعىنان ءبىرشاما قيىندىقتارعا تاپ بولعان جايى بار. ونىڭ ۇستىنە ديسسەرتاتسيالىق كەڭەستەر جاپپاي تاراتىلىپ، عىلىمي مەكتەپتىڭ ءداستۇرى ءۇزىلدى. بۇرىن جامان-جاقسى بولسىن، ايتەۋىر، ونىڭ ءوزى كوڭىلگە مەدەۋ، ورنىندا بار دۇنيە ەدى. «ورنىندا بار وڭالار» دەيتىن قازاقپىز عوي، ەندى مۇلدە  قۇرىپ كەتكەن دۇنيەنى نە دەمەك كەرەك.

قازىر قالاي دەسەك تە عىلىمي الەۋەتىمىز تومەندەمەسە ارتىپ كەتكەن جوق. ستۋدەنتتىڭ سانى ارتقان سايىن ساپا دا تومەندەپ بارادى. ۋنيۆەرسيتەتتەر پەداگوگيكالىق جۇكتەمەمەن وقىتۋشى، عالىمدارىن ەڭسە كوتەرتپەيتىن جاعدايعا جەتكىزۋى ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنا ايتارلىقتاي ۇلەس قوساتىنداي عىلىمي-زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋلەرىنە مۇرشا بەرمەي جاتىر.

توقسانىنشى جىلداردىڭ ورتاسىنان باستاپ، قازاقستاننىڭ جوعارى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن الەمدىك ستاندارتقا سايكەستىرۋ، ستۋدەنتتەردىڭ ءوز بەتىمەن ىزدەنۋلەرىنە قولداۋ كورسەتۋ، پاندەردى تاڭداۋعا مۇمكىندىك بەرۋ، ءبىلىم دەڭگەيلەرىن بالل بويىنشا باعالاۋ سەكىلدى باستامالاردى قولعا الۋى جوعارى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋعا باعىتتالعان يگى شارالار بولاتىن. الايدا، ۇستازدار ەڭبەگىن لايىقتى باعالاۋ ءىسى ءالى جولعا قويىلماي كەلەدى. ونىڭ ۇستىنە الاتىن جالاقىلارىنىڭ سىن كوتەرمەيتىنى، ءتىپتى، «جىعىلعانعا جۇدىرىق».

جوعارى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنا مەملەكەتتەن قارجىلىق قولداۋ جوق دەپ اۋىزدى قۋ شوپپەن سۇرتۋگە بولمايدى. وبالى نەشىك، ايانىپ قالىپ جاتقان جوق. بىراق، سول قولداۋلارى ناقتى يەسىن تاپپاي اي دالاعا كەتەتىنى بولماسا. ۇلتتىق مارتەبەسى بار ۋنيۆەرسيتەتتەردە وكىنىشكە قاراي بارلىق باستاما اتاۋلى ارتتا قالعان كونە كوزقاراستاعى ازعانا باسقارۋشى توپتاردىڭ قولىنا كوشىپ العان. ولاردىڭ  رۋحاني الەۋەتى اسىپ-تاسىپ تۇرسا ماقۇل دەرسىڭ-اۋ. وكىنىشكە قاراي، ناعىز «وزدەرى بىلمەس، بىلگەننىڭ ءتىلىن الماستاردىڭ» كەرىن كەلتىرىپ جۇرسە نە شارا. سونىڭ سالدارىنان جاس عالىمدارعا قولداۋ تابىلمايدى، تىڭ يدەيالار مەن يننوۆاتسيالىق تاسىلدەر يگەرىلمەيدى. بۇل دەگەنىمىز، جوعارى ءبىلىم بەرۋدىڭ ساپاسى تومەندەپ، رۋحاني كۇش-قۋاتىمىز السىرەي تۇسەدى دەگەن ءسوز.

بۇگىنگى تاڭدا قالاساق تا، قالاماساق تا جوعارى ءبىلىم سالاسىن تۇبىرىمەن وزگەرتىپ، الەمدىك ستاندارتتىڭ دەڭگەيىنە جەتكىزۋ قاجەت. بۇل تۋرالى ەل پرەزيدەنتى دە ۇنەمى ايتىپ ءجۇر. جالپى بۇل باعىتتاعى مەملەكەتتىك ساياسات دۇرىس.  مەملەكەتتەن قارجىلاندىرىلاتىن كلاسسيكالىق ۇلگىدەگى ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتتىڭ سانىن  قازاقستاندا 10-نان كوپ اسىرماسا، قالعانىن الەمدىك دەڭگەيدەگى ىرىلەندىرىلگەن جوعارى وقۋ ورنى ەتىپ جەكەمەنشىك نىساندا قايتا قۇرۋعا بولاتىن سەكىلدى. قالاي بولعاندا دا كەڭەستىك كەزەڭدەگى سالالىق باعىتقا بەيىمدەلگەن ينستيتۋتتاردان باس تارتاتىن ۋاقىت جەتتى. بىرىكتىرۋ، ىرىلەندىرۋ تۋرالى ايتىپ جۇرگەن مينيستر باقىتجان جۇماعۇلوۆتىڭ سوزىندە دە جان بار.

كورشى رەسەي دە قازىرگى تاڭدا بۇل سالادا بۇرىنعى داستۇرىنەن باس تارتىپ، جوو ۇجىمدارىن بىرىكتىرۋدى، فەدەرالدىق دەڭگەيدەگى ۋنيۆەرسيتەتتەر قۇرۋدى قولعا الا باستاعانعا ۇقسايدى.  بىزدە دە ارنايى ءبىلىم بەرۋ مەكتەپتەرى مەن جەرگىلىكتى كوللەدجدەردى كوبەيتىپ، ەل ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىنا قاجەت مامانداردىڭ قاتارىن كەڭەيتۋ قاجەتتىلىگى تۋىپ وتىر.

قازاقستاندا بىلىكتىلىككە نەگىزدەلگەن ەكونوميكانى قالىپتاستىرۋ ءۇشىن جالپى ءبىلىم بويىنشا تەوريالىق تەرەڭ ماعلۇمات العان، قارىم-قاتىناستىڭ بيىك مادەنيەتىن يگەرگەن، ءوز ۇلتىنىڭ ءداستۇرى مەن انا ءتىلىن قاستەرلەيتىن، ءححى عاسىردىڭ تەحنولوگيالىق، اقپاراتتىق تالاپتارىنا تولىقتاي جاۋاپ بەرە الاتىن جوعارى ءبىلىمدى مامان دايىنداۋدى ءىس جۇزىندە قولعا الۋىمىز كەرەك.

دەگەنمەن، بەلگىلى ءبىر ماماندىقتار بويىنشا تۇلەكتەردى دايىنداپ شىعارعاندا ەڭ الدىمەن ساننان بۇرىن ساپاعا دەن قوياتىن كەز كەلدى. ول ءۇشىن باستىسى، سول مامانعا دەگەن سۇرانىستى، ونى دايىنداپ شىعاراتىن ۋنيۆەرسيتەتتىڭ الەۋەتىن، بازاسىن نەگىزگە الۋىمىز قاجەت.  نەعۇرلىم سانى شاعىن، ساپاسى جوعارى مامانداردى وزىمىزدە دايىنداپ، ال، بىزدە نەگىزى سالىنباعان كۇردەلى ماماندىقتار بويىنشا عانا شەتەلدە وقىتۋ باعىتىن ۇستانعانىمىز ابزال. نەگىزىنەن الەمدە مويىندالعان سالالارىمىز بويىنشا مامان دايىنداۋىمىزعا ارتىقشىلىق بەرىلسە. ايتالىق، بىزدە اگرو نەمەسە تاۋ كەن، مەديتسينا سالاسىندا ساپالى مامان دايىندايتىن جاقسى تاجىريبەمىز بار شىعار. ولاي بولسا، نەگە  وزگە ەلدەردىڭ جاستارىن ءبىزدىڭ ەلدىڭ ۋنيۆەرسيتەتتەرى وقىتىپ ساپالى ماماندار دايىنداپ بەرمەسكە.

بۇگىندە كوپ ەلدەردە ۋنيۆەرسيتەت كامپۋسىن قۇرۋ تۋرالى ءجيى ايتىلىپ جاتىر. جالپى جوعارى وقۋ ورىندارىن قالانىڭ شەتىنە شىعارىپ جەكە قالاشىق قۇرۋ ماسەلەسى كوڭىلگە قونىمدى ماسەلە. مۇنداي تاجىريبەنىڭ ءبىر مىسالى رەتىندە  الماتىداعى «كازگۋگراد» ستۋدەنتتەر قالاشىعىن ايتۋعا بولادى. جارايدى، ونىڭ ءبارى بەلگىلى ءبىر وقۋ ورنىنىڭ جەكە شارۋاسى دەپ قاراۋعا بولاتىن شىعار.

عىلىمي-زەرتتەۋدىڭ بەلگىلى ءبىر سالاسى بويىنشا الەمدە كوشباسشى بولارلىق زەرتحانالار اشۋ ماسەلەسى قولعا الىنسا. تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا قالىپتاسقان شەتەلگە جىبەرىپ وقىتۋدىڭ «بولاشاق» باعدارلاماسىن قايتا قاراپ جەتىلدىرۋ، وعان تەك قانا شىن قابىلەتتى جاستاردى  تاڭداپ الىپ، الەمنىڭ ەڭ ۇزدىك جوو-نا عانا جولداما بەرگەن ابزال. مىسالى، رەسەيدىڭ ۋنيۆەرسيتەتتەرىنە جىبەرۋ ءۇشىن ارنايى مەملەكەتتىك باعدارلامانىڭ قاجەتى قانشا؟ مۇنداعى باستى ماقسات وكسفورد، گارۆارد، كەمبريدج سەكىلدى الەمگە ايگىلى، دۇنيەجۇزىنە مويىندالعان وقۋ ورىندارى ارقىلى عانا ەلىمىزگە قاجەتتى عالىمدارى، زەرتتەۋشىلەردى دايىنداۋىمىز كەرەك. ونىڭ وزىندە مۇنداي يگىلىكتى شارا بارىنشا اشىق جاريالى، ءادىل تۇردە جۇزەگە اسىرىلۋعا ءتيىس.

ءسوز سوڭىندا ايتارىمىز، ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ باسقارۋ جۇيەسىن دەموكراتيالىق پرينتسيپتەرگە ساي جەتىلدىرۋ زامان تالابى. وعان ءبىر عانا ساياسي پارتياعا نەمەسە جەكەلەگەن تۇلعاعا قانشالىقتى ادال بەرىلگەندىگىنە قاراپ تاعايىنداۋ قيسىنسىز. كەرىسىنشە، باسقارۋ ءىلىمىن جەتىك مەڭگەرگەن، ءوز ۋنيۆەرسيتەتىن الەمدىك دەڭگەيگە كوتەرە الاتىن كوشباسشى جاس عالىمداردى باسەكەلەستىك نەگىزىندە ۇسىنىپ، عىلىمي كەڭەستە ءادىل تۇردە سايلاعان ابزال. ۋنيۆەرسيتەت باسشىلارىن ءار 5-6 جىل سايىن اۋىستىرىپ وتىراتىن دەموكراتيالىق ءۇردىستى قالىپتاستىرۋ اۋاداي قاجەت-اق.

الايدا، ول قازىرگىدەي ءمينيستردىڭ ۇسىنىسىمەن پرەزيدەنت تاعايىندايتىنداي بولماۋى كەرەك. شىن مانىندە، ونى ۇكىمەتتەن بەيتاراپ،  رۋحاني الەۋەتى مىقتى باسقارۋ كەڭەسى عانا جۇزەگە اسىرۋعا ءتيىس. ءدال وسىنداي باسقارۋ كەڭەسى قۇرىلعان جاعدايدا عانا ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ءىس-قىزمەتىنە باقىلاۋ جاساپ، كۇندەلىكتى باعىت-باعدار سىلتەيتىن ىسكەر قۇرىلىم بولا الادى.

«Abai.kz»