«ماڭعىستاۋ» گازەتىنىڭ 30 قازان كۇنگى /2012 ج/ №182 سانىندا باستاماشىل توپتان قۇرالعان ەل اعالارىنىڭ «جاڭاوزەن قالاسىن  بەكەت اتا اتىمەن اتاپ، رۋحاني ورتالىققا اينالدىرايىق!» اتتى ماقالاسى جارىق كوردى.
اتالعان ماقالادا كورسەتىلگەن وزەكتى ماسەلە شىنتۋايتىنا كەلگەندە ارىسى ءدىن مۇسىلمانعا، بەرىسى التى الاش پەن كۇللى اداي اتا ۇرپاقتارىنا وقىس وي سالدى. بۇل ۇسىنىس ءوز كەزەگىندە سان الۋان قىزۋ پىكىر سايىستارعا تامىزىق بولىپ جاتقانى جاسىرىن ەمەس.  قۇدايدىڭ قۇلىمىن دەيتىن پەندەنىڭ اللانىڭ سۇيگەن قۇلى - ءپىر بەكەتتىڭ ەسىمى اتالعان جەردە بەي-جاي قالا الماسى انىق.
سول ۇلى دالانىڭ، تاعدىرى بولەك تاريحي ولكەنىڭ ءتول پەرزەنتتەرى رەتىندە ءبىز دە ءوز ۇسىنىستارىمىزدى ورتاعا سالعىمىز كەلەدى.
ءبىرىنشى: الەم تاريحىنداعى كەز-كەلگەن ەلەۋلى ەسىمدەر مەن ەلدىمەكەندەر ءبىر كۇندە جالپىۇلتتىق نەمەسە ادامزاتتىق قۇندىلىققا يە بولماعان. ۋاقىتتىڭ ەكشەۋىمەن  قالىپتاسۋ جولىندا وزىندىك اتاۋ مەن قۇندىلىققا يە بولعان. كەڭەستىك يمپەريانىڭ تۇسىندا بوداندىققا بايلانىپ، بوسقىندىققا ۇشىراعان تۇبەكتىڭ ءتورت قۇبىلا حالقى  ۇستارعا ۇستىن، قونارعا قونىس، تىگەرگە تۇياق تاپپاي، جازىقسىز جامىراپ باس-باسىنا كەتكەن. سوزىلمالى اۋرۋداي سۇيەكتىڭ ءنارىن سورعان سول زاماندا باقىتتىڭ تاڭىنداي، ءۇمىتتىڭ شامىنداي بوپ جارقىراپ ساۋلە شاشقان اتادان بالاعا ميراس ۇلتتىق رۋحىمىزبەن قوسا، ۇلان بايتاق الاشقا كەشەدەن بۇگىنگە دەيىن تىرەك بولىپ كەلە جاتقان مۇنايىمىز بولاتىن.

«ماڭعىستاۋ» گازەتىنىڭ 30 قازان كۇنگى /2012 ج/ №182 سانىندا باستاماشىل توپتان قۇرالعان ەل اعالارىنىڭ «جاڭاوزەن قالاسىن  بەكەت اتا اتىمەن اتاپ، رۋحاني ورتالىققا اينالدىرايىق!» اتتى ماقالاسى جارىق كوردى.
اتالعان ماقالادا كورسەتىلگەن وزەكتى ماسەلە شىنتۋايتىنا كەلگەندە ارىسى ءدىن مۇسىلمانعا، بەرىسى التى الاش پەن كۇللى اداي اتا ۇرپاقتارىنا وقىس وي سالدى. بۇل ۇسىنىس ءوز كەزەگىندە سان الۋان قىزۋ پىكىر سايىستارعا تامىزىق بولىپ جاتقانى جاسىرىن ەمەس.  قۇدايدىڭ قۇلىمىن دەيتىن پەندەنىڭ اللانىڭ سۇيگەن قۇلى - ءپىر بەكەتتىڭ ەسىمى اتالعان جەردە بەي-جاي قالا الماسى انىق.
سول ۇلى دالانىڭ، تاعدىرى بولەك تاريحي ولكەنىڭ ءتول پەرزەنتتەرى رەتىندە ءبىز دە ءوز ۇسىنىستارىمىزدى ورتاعا سالعىمىز كەلەدى.
ءبىرىنشى: الەم تاريحىنداعى كەز-كەلگەن ەلەۋلى ەسىمدەر مەن ەلدىمەكەندەر ءبىر كۇندە جالپىۇلتتىق نەمەسە ادامزاتتىق قۇندىلىققا يە بولماعان. ۋاقىتتىڭ ەكشەۋىمەن  قالىپتاسۋ جولىندا وزىندىك اتاۋ مەن قۇندىلىققا يە بولعان. كەڭەستىك يمپەريانىڭ تۇسىندا بوداندىققا بايلانىپ، بوسقىندىققا ۇشىراعان تۇبەكتىڭ ءتورت قۇبىلا حالقى  ۇستارعا ۇستىن، قونارعا قونىس، تىگەرگە تۇياق تاپپاي، جازىقسىز جامىراپ باس-باسىنا كەتكەن. سوزىلمالى اۋرۋداي سۇيەكتىڭ ءنارىن سورعان سول زاماندا باقىتتىڭ تاڭىنداي، ءۇمىتتىڭ شامىنداي بوپ جارقىراپ ساۋلە شاشقان اتادان بالاعا ميراس ۇلتتىق رۋحىمىزبەن قوسا، ۇلان بايتاق الاشقا كەشەدەن بۇگىنگە دەيىن تىرەك بولىپ كەلە جاتقان مۇنايىمىز بولاتىن.
ولكەگە ءومىر بەرگەن قارا جەردىڭ قاتپارىنداعى سول مۇنايدىڭ قاراپايىم حالىقتىڭ اۋزىنداعى اتاۋى - جەتىباي، جاڭاوزەن، ماڭعىستاۋ بولاتىن.

جانارتاۋ بولىپ لاپىلداعان جاڭاشىل ايماقتىڭ جاڭاوزەن اتتى قالاسى دا  سول ايشىقتى بەلەسىمىزدىڭ كىندىگى. دەمەك، ءبىزدىڭ كوز الدىمىزدا تاريح تامىر سالىپ، ءبۇر جاردى. جاڭاوزەن قالاسى جاس تا بولسا جاھاندىق كارتادان وزىندىك ورنىن الدى. جاڭاوزەن اتاۋى تاريح ساحناسىندا كەڭەستىك يمپەريانىڭ سولاقاي ساياساتىنىڭ قۇرباندىعى رەتىندە دە وزىندىك مانگە يە بولعان ادىلەتتىلىك پەن وشپەس ۇلتتىق رۋحتىڭ مەكەنى. بۇل، ەندى، تىندەس تاريح، ونەگەلى ءورىس جانە سان مىڭداعان بالالارىمىز بەن اكەلەرىمىزدىڭ تابان ەت ماڭداي تەرىنىڭ وتەۋى، ايشىقتى نىساناسى. تاريح تەك قانا كەشەدەن ەمەس، بۇگىننەن دە باستالاتىنىن ۇمىتپاۋ كەرەك. جاڭاوزەن - جاندى ەسىم، ونى تاريح ساحناسىنان ءوشىرۋدىڭ قانداي قاجەتتىلىگى بار!؟
ولكەمىزدىڭ ءبىرتۋار پەرزەنتى، ۇلتتىق رۋحاني مۇرامىزدى جيناقتاۋشى قابيبوللا سىديىقۇلىنىڭ «بەكەت اتا» اتتى كىتابىندا /«ارىس» باسپاسى، الماتى - 1994 جىل/ ۇلى بابا بەكەت اتانىڭ امانات - وسيەتىن وقىرماننىڭ نازارىنا ۇسىنعان. وندا، ءپىر بەكەت بابامىز: «قارقاراعا جاندارىڭ كەلىپ، قاشان قيىن جاعدايدا قالعانشا اتىمدى اتاماڭدار. ونداي اۋىر حالدە اۋىزدارىڭا الساڭدار، ارۋاعىم جار بولىپ جۇرەر،- دەپ كوز جۇمىپتى».
/54 بەت/.
ال، وسىنشا امانات - وسيەتتى اتتاپ، جاڭاوزەن اتاۋىن بەكەت اتا ەسىمىمەن اۋىستىرۋعا قانداي ساياسي - الەۋمەتتىك جانە رۋحاني قاجەتتىلىك تۋىپ تۇر؟!

ەكىنشى: قازاق دالاسىندا ءتول اتاۋىن الا الماي توڭىرەگىنە جالتاقتاپ وتىرعان ءبىر قالا ەمەس، وندىرىستىك ايماقتار بار ەكەنىن ءبىز بىلەمىز. الايدا، ىشكى جانە سىرتقى قاجەتتىلىكتەردىڭ سالدارى وركەندەۋ مەن ءوسۋدىڭ مۇمكىندىكتەرى بۇل ماسەلەنى كۇن تارتىبىنە شىعارىپ وتىر دەپ-اق ەسەپتەپ، قوعامدىق كەلىسىممەن اعىمنىڭ شىرقىن بۇزباي  ساقتانا وتىرىپ اقىلداسىپ كورەيىك.
نەگىزى ءبىزدىڭ جان تىلەگىمىز - جاڭاوزەن اتاۋىنىڭ ءوز ورنىندا قالۋى!
بىراق، ىشكى جان تۇيسىگىمىزدە ءبارى دە باسقاشا بولاتىن سياقتى.
ءۇشىنشى: ءپىر بەكەت ەسىمى - بۇكىل يسلامعا ورتاق قۇندىلىق!
اتا رۋحىنا ادال بولۋ - يماندىلىققا ءتان ۇلتتىق سالت ءداستۇرىمىز بەن وزىندىك بەت-بەينەمىزدى جوعالتپايتىن قوعام قۇرا ءبىلۋدى كوزدەيتىن ۇرپاققا سىن جانە مىندەت. اتا ەسىمى اياق استى بولماي قاستەرلى بولۋ ءۇشىن ءادىل قۇداي سۇيگەن قۇلىنا ەكىنىڭ ءبىرى ەنتەلەمەيتىن وعلاندىدان ورىن بەرگەن. ءدىنتانۋشىلاردىڭ
پايىمىنا قاراعاندا،  جاراتقاننىڭ قالاۋىنان جانە اۋليەلەردىڭ تىلەۋىنەن تىس ەشتەڭە دە بولمايتىن كورىنەدى. «ۇلىق بولساڭ - كىشىك بول» - دەگەن دە ءبىر ءسوز بار. اۋليەلەردىڭ كوكتە - قۇدايعا، جەردە - حالقىنا جاقىن بولاتىنى دا، جانىمىزدا بىرگە ءجۇرىپ عۇمىر كەشەتىنى دە - سول ۇلىلارعا ءتان كىشىلىك پەن كىسىلىكتىڭ، قاراپايىمدىلىقتىڭ ماڭگىلىك مانگە يە ونەگەسى.
سوندىقتان، اتانىڭ وسيەتتەرىن ەكشەپ ونىڭ رۋحاني بيىك ءبىتىم - بولمىسىمەن ەسەپتەسىپ، ءىس - ارەكەت جاساماساق ءتىرىنىڭ داڭعازاسى ارۋاقتىڭ رەنىشىمەن اياقتالماسىنا كىم كەپىل؟!
ماڭعىستاۋ ەلى: قان كەشىپ، قارا جامىلىپ تالاي-تالاي تاريحتىڭ ارانىنا تۇسكەن ساتتەردە دە قۇلازىعان قۋ مەديەنگە اينالىپ، قاعارعا قازىق، جەرگە ازىق تاپپاعان كەزەڭدەردە دە، ءتىپتى، اكە بالادان اداسىپ كۇندىكشىلىك كۇي كەشكەندە دە ءپىر بەكەتىن ۇمىتپاعان!
كەز-كەلگەن ەلدىمەكەن مەن قالالار وركەندەۋ مەن ءوشۋدىڭ، جەتىلۋ مەن جەتىمسىرەۋدىڭ، اسقاقتاۋ مەن قۇلدىراۋدىڭ اششى ءدامىن تاتىپ جاتادى. بۇل - تاريحي زاڭدىلىق، ادامزاتقا ورتاق شىندىق.
سوندىقتان بۇگىنگى ءوندىرىسى وركەندەگەن ايماقتىڭ كەزى كەلگەندە ءپىر بەكەتتىڭ اتىنا لايىق بولا المايتىن دا ساتتەرى بولۋى مۇمكىن عوي. قالا دەگەنىمىز كۇنكورىس پەن الەۋمەتتىك جانە پەندەشىلىك سۇرانىستاردىڭ، ساياسي ويىنداردىڭ قاقپاقىل دوبىنداي ۇتىس پەن ۇتىلىستىڭ تۇرلاۋسىز جەلىسى مەن تۇراقتى مەكەنى عوي. ال، اۋليەلەر بولسا، قۇدايدان دا حالىقتان دا باعاسىن العان تۇراقتى شىندىق پەن اقيقاتتىڭ اينىماس قازىعى.
ءپىر بەكەت: «مەنى سىيلاعاندارىڭ شوپان اتا مەن وعلاندىعا قۇرمەت كورسەتىپ كەلەرسىڭدەر» - دەگەن ەمەس پە؟!  ولاي بولسا، ءپىر بەكەتتىڭ وسيەتىنە ادال بولۋ ءۇشىن شوپان اتا مەن وعلاندىعا دا ءبىر-ءبىر قالانىڭ اتىن بەرۋگە تۋرا كەلەدى عوي.                             
جاڭاوزەن قالاسىنىڭ اتاۋى قالايدا وزگەرىسكە ۇشىراعان جاعدايدا ءبىز، ءبىر توپ ازاماتتار تومەندەگى «ۇسىنىستى» كوپشىلىكتىڭ نازارىنا بەرۋگە ءماجبۇر ەكەندىگىمىزدى اقپارات بەتىندە  جاريالاۋدى ءجون كورىپ وتىرمىز.
«ماڭعىستاۋ» گازەتىنىڭ 30 قازان كۇنگى،  №182, 2012 جىلعى سانىندا جاريالانعان «جاڭاوزەن قالاسىن بەكەت اتا اتىمەن اتاپ، رۋحاني ورتالىققا اينالدىرايىق!» اتتى ماقالاعا وراي وسى حاتتىڭ تولىق نۇسقاسىن بەكەت اتا ەسىمىنىڭ اينالاسىندا داۋ-داماي مەن داڭعازالىق پىكىرسايىستىڭ بولماۋى ءۇشىن جانە تىنىشتىق پەن بىرلىك-بەرەكەمىزدىڭ شىرايى كەتپەۋ ءۇشىن وبلىستىق بيلىكتىڭ قاپەرىنە سول كۇنى ۇسىنعانبىز. ەندى، جالپى وقىرمانعا تۇبەكتىڭ ءتول پەرزەنتتەرى رەتىندە ءوزىمىزدىڭ ازاماتتىق ءۇنىمىزدى ىقشامدالعان نۇسقادا جەتكىزگىمىز كەلەدى.

ۇسىنىس:

ءدىن يسلامنىڭ التىن ارقاۋ قاعيدالارىندا: اللانىڭ الدىندا - قۇلىنىڭ، اتا-انانىڭ الدىندا - ۇلىنىڭ شەكسىز قارىز بەن پارىزعا تولى مىندەتتەرى بار ەكەندىگى ايتىلادى. مىسالى: «اكە - قۇدايدان كەيىنگى جاراتۋشىڭ»، «جۇماققا جول تەك قانا انانىڭ اياعىنىڭ استىنان بارادى» - دەگەن سياقتى پاراسات پەن پايىمعا ازىق ءپالساپالاردىڭ ابىزدار جەتكىزگەن رۋحاني مۇراسى بار ەمەس پە؟!
و دۇنيەدە ءپىر بەكەت اتامىزدىڭ ارۋاعى قۇرمەت كورىپ، اتا-اناسىنىڭ الدىندا ريزاشىلىققا بولەنۋى ءۇشىن، ءپىر بەكەتتەي الىپتى دۇنيەگە اكەلگەن مىرزاعۇل مەن ءجانياداي شەشەمىزدىڭ بارلىق پەرزەنتىنە دەگەن رۋحاني ريزاشىلىعى ءۇشىن، ۇلى بابامىز ءپىر بەكەتتىڭ تۋعان توپىراعى،  اتا - اناسىنىڭ ماڭگىلىك  مەكەن ەتكەن كيەلى قورىمى - اقمەشىتتى كىشى مەككەدەي قۇرمەت تۇتىپ، «جاڭاوزەن» اتاۋىنىڭ ورنىنا تاريحي ساباقتاستىقتى ەسكەرە وتىرىپ «اقمەشىت»  اتاۋىن  سارالاپ، وي ەلەگىنە سالىپ كورۋگە بولار ەدى. ويلانىپ كورىڭىزدەر!..
قالاي بولعاندا دا، ءپىر بەكەتتىڭ ەسىمىن جانە ارۋاعىنىڭ تىنىشتىعىن قورعاۋ باستى ماقسات!
«اق» - دەگەن قازاق ءۇشىن، ءتۇبى بىرگە تۇركى ءۇشىن بارلىق كيەلى ۇعىمنىڭ باستاۋى!
ال، «مەشىت» دەگەن - يماندىلىقتىڭ ورداسى! ءبىز اڭساعان تىنىشتىق پەن بىرلىك، بەرەكە مەن جاڭارۋ قاينار بۇلاعىن قاراپايىمدىلىق پەن توزىمنەن العان يماندىلىق جولىنداعى ەڭبەك پەن تانىمعا تاۋەلدى.
بابا رۋحىنا دەگەن پەرزەنتتىك قۇرمەت پەن رۋحاني تاۋەلدىلىگىمىزدى قوعامداعى قاق جارىلعان  پىكىر سايىستان ساقتاۋ بارشامىزدىڭ كوتەرەر جۇك، كيەلى مىندەتىمىز!   ۇسىنىس جاساپ وتىرعان باستاماشىلاردىڭ بابالار ەسىمىنە دەگەن قۇرمەتىن ءوز جۇرەگىمىزدىڭ اڭسارى مەن ارمانىنىڭ شەڭبەرىندە تولىق تۇسىنەتىندىگىمىزدى دە ايتقىمىز كەلەدى.
الايدا، ورعا جىعىلماي وڭتايلى دا ورتاق شەشىم تابۋ - ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ الەمدىك ساياسات ساحناسىنداعى ۇلگىسى!
كۇن تارتىبىندەگى ماسەلەنى ءتورت قۇبىلاسىنان تۇگەل قاراپ، يگى ىسكە مۇرىندىق بولا وتىرىپ، ابىرويلى شەشىمگە قاجەت جەرىندە شەگىنە وتىرىپ جەتۋ دە ساياسي ءۇردىس، ناعىز باسشىعا ءتان قاستەرلى قاسيەت! 
اللانىڭ اق بەكەتىن - تۇرمىستىڭ تۇتقىنىنا اينالدىرمايىق!

قۇرمەتپەن:

ايازباەۆ شامعۇل - جوعارعى ساناتتى دارىگەر
«اbai.kz»