مۇحتار تۇمەنباي: دوسىم ساتپاەۆ - دارىندى پوپۋليست
وسىعان دەيىن ءماجىلىس دەپۋتاتى، ساياساتكەر ايدوس سارىمنىڭ بەلگىلى ساياساتكەر دوسىم ساتپاەۆ تۋرالى پىكىرى الەۋمەتتىك جەلىگە تاراعان ەدى. وندا دەپۋتات سارىم دوسىم ساتپاەۆتى «پوپۋليست» دەپ ايىپتاعان ەدى.
وسى ماسەلەگە قاتىستى بەلگىلى ساياساتشى مۇحتار تۇمەنباي دا ءوز پىكىرىن جازىپتى. تۇمەنباي مىرزا بۇيدەيدى:
مۇحتار تۇمەنباي:
- ال مەن ايدوس سارىمنىڭ ايتقانىمەن كەلىسەم. مەن ءۇشىن قاشاندا كىم ايتقانى ماڭىزدى ەمەس، نە ايتقانى ماڭىزدى. ادامنىڭ ءوزى ەمەس، ايتقان پىكىرى قىزىقتىرادى، مەنى. ايدوستىڭ بۇل جولعى ەكسپرەسسيۆتىك ءسوزى ءسال-ءپال قارابايىرلاۋ شىقتى، ارينە. ءوز دەڭگەيىندە ەمەس. دەگەنمەن ايتار ويىن بارىنە جەتەرلىكتەي ەتىپ تۇسىنىكتى جەتكىزدى. «قۇر بوس «بالابول-زادۋشەۆنيك» بولماي، ىسكە ارالاس، سىرتتان سىناي بەرمەي ىشتەن ارالاسىپ، جۇمىسپەن دالەلدە، جىگىت ەكەنىڭدى»، - دەدى. وندا تۇرعان نە بار؟
ولاي دەپ تالاپ ەتەتىنىندەيى بار، دوسىمنان.
دوسىم ساتپاەۆ، شىن مانىسىندە، سىرتتان تۇرىپ سىناۋدىڭ پروفەسسيونالى. ايدان انىق ايعاقتالعان فاكتىلەردى كونستاتاتسيالاۋدىڭ حاس شەبەرى، دالەلدەردى قاجەت ەتپەيتىن، ەلگە ابدەن بەلگىلى بولعان پروبلەمالاردى مايىن تامىزىپ جاريالاۋدىڭ مامانى. شىنىنا كەلگەندە، وتە ىڭعايلى پوزيتسيا. بيلىك تاراپىنان پرەتەنزيا بولا قالسا، «مەن نە ىستەپ قويىپپىن، جۇرتتىڭ ءبارى سونى ايتىپ ءجۇر عوي» دەۋگە جاقسى. ال سول ايتىلعان پروبلەمالاردى شەشۋدىڭ جولدارىن سۇراساڭ، ول بالانىڭ ايتارى اسا جوق. قالبالاقتايدى دا قالادى. ونداي ادامداردى نەگىزىندە پوپۋليست دەيدى. بىراق، ادىلدىك ءۇشىن ايتا كەتەيىك، وقىعانى بار، كوزى اشىق، كەز كەلگەن تەمانى كامپيت قۇساتىپ، ادەمى وراپ ساتا الاتىن دارىندى پوپۋليست.
ونى دا قويشى، كىم پوپۋليست بولماي ءجۇر، بۇل كۇندە. دوسىمنىڭ ومىرلىك پوزيتسياسىندا مەنى ءبىرشاما كۇمانداندىراتىن ءبىر فاكت بار. بۇل جىگىتتىڭ ساياسات تانۋشى اتانىپ، ەل الدىنا شىعىپ جۇرگەنىنە مىنە، شيرەك عاسىردان استى. نەگىزگى قاۋزايتىن تاقىرىبى - قازاقستان، ونىڭ ىشكى سىرتقى ساياساتى. وقىرماندارى دا نەگىزىنەن قازاق اۋديتورياسى. ءپىر تۇتاتىن دا سول قازاق.
ال سول دوسىمنىڭ وسى ەلدىڭ ازاماتى بولا وتىرىپ وسى ەلدىڭ ساياسي ومىرىنە بەلسەندى ارالاسىپ ءجۇرىپ، سودان ناپاقاسىن تاۋىپ ءجۇرىپ، ءوزى دە مەملەكەت قۇراۋشى ۇلتتىڭ وكىلى بولا تۇرىپ، سول ەلدىڭ مەملەكەتتىك ءتىلىن، ءوزىنىڭ انا ءتىلىن مەڭگەرىپ الۋعا زاۋقى جوق. ءسويتىپ ءجۇرىپ دوسىم اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنگەنىن، باسقا دا تىلدەردى ءوز بەتىنشە يگەرىپ جۇرگەنىن ماقتانىشپەن ايتادى. دەمەك تىلدەرگە قابىلەتى جوق ەمەس، بار. بار بولسا دا، قازاق تىلىنە قۇلقى جوق. مۇنداي كوزقاراستى مەن نە ناقۇرىستىقتىڭ نىشانى نەمەسە ءوز ءتىلىنىڭ بولاشاعىنا سەنبەۋدىڭ، سودان بارىپ سىيلاماۋدىڭ بەلگىسى دەر ەدىم.
باسقالار ءۇشىن بۇل فاكت كورسەتكىش بولىپ كورىنبەۋى مۇمكىن، ارينە. بىراق مەن ءۇشىن بۇل كورسەتكىش. ادامنىڭ ازاماتتىق پوزيتسياسىنىڭ، قۇندىلىقتار جيىنتىعىنىڭ كورسەتكىشى، ۇلتىنا، ەلىنە دەگەن قاتىناسىنىڭ ولشەمى.
مەنىڭ ايتپاعىم، اعايىن، كىمنەن بولسا دا، مەيلى ول ساياساتكەر بولسىن، مەيلى اسپاز بولسىن، نە دەپۋتات بولسىن، قولدان ءپىر جاساعاندى قويساق. ال سولار ءۇشىن جاعا جىرتىسۋدىڭ تىپتەن، قاجەتى جوق. سىيلاڭدار، سىيلاماڭدار، ۇناتىڭدار، ۇناتپاڭدار، تەك كوككە كوتەرمەڭدەر. جالپى جاقسى ادەت ەمەس ول. تالايدى ءپىر سانادىق، سودان نە بولدى ال؟ ەستەرىڭىزدە بولسىن، پەرىشتەلەر قارا جەردى باسىپ جۇرمەيدى. ولاردىڭ مەكەنى باسقا جاقتا.
ال كەشەگى وقيعاعا قاتىستى ايتار بولسام، شىر-پىر بولۋعا ەش سەبەپ جوق. ادام ءوز ويىن ايتتى. قاجەت بولسا، دوسىم ءوزى-اق جاۋاپ بەرەر ايدوسقا.
Abai.kz