قازاقستان رەسەي ءۇشىن سانكتسيا ارقالاۋعا ءازىر مە؟
سۇراقتى ءدال وسىلاي توتەسىنەن قويۋىمىزعا سەبەپ بار. ورىس ءتىلدى الەۋمەتتىك جەلىلەر ءھام اقپارات قۇرالدارى «جىبەك جولى» جۇك كەمەسىنىڭ 7 مىڭ توننا ۋكراين استىعىن تيەپ، تۇركياعا بەت العانىن جازىپ جاتىر.
«جىبەك جولى» جۇك كەمەسى ۋكراينا اۋماعىنان تۇركيا مەملەكەتىنە 7 مىڭ توننا استىقتى زاڭسىز تيەپ شىققان. بۇل حاباردى «قازتاگ» اگەنتتىگى «Argus Media» اگەنتتىگىنە سىلتەمە جاساپ جاريالادى.
«ۋكراينانىڭ بەرديانسك پورتىنان العاشقى استىق تيەگەن كەمە شىقتى. بولجام بويىنشا كەمە تۇركياعا باعىت الدى. قازىرگى كۇنى بەرديانسك پورتىن رەسەي باسىپ العان. بۇل پورتتى ۋكراينا مامىر ايىنىڭ باسىندا رەسمي تۇردە جاپقان بولاتىن»، - دەپ جازىلعان حابارلامادا.
«بىرنەشە اي بويى توقتاپ تۇرعان جۇك كەمەسى بەرديانسك ساۋدا پورتىنان شىقتى»، - دەپ جازدى ءوزىنىڭ رەسمي تەلەگرام پاراقشاسىندا رەسەي تاعايىنداعان زاپوروجە وبلىسىنداعى ماسكەۋ اسكەري-ازاماتتىق اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى ەۆگەني باليتسكي.
ونىڭ ايتۋىنشا، قارا تەڭىز فلوتىنىڭ نوۆوروسسيسك اسكەري-تەڭىز بازاسىنىڭ كەمەلەرى مەن قايىقتارى پورتتان شىققان جۇكتىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدە.
«ۋكراينادان 7 مىڭ توننا استىقتى زاڭسىز تيەپ كەتكەن كەمە «جىبەك جولى» دەپ اتالادى»، - دەپ حابارلادى قارا تەڭىزدى ستراتەگيالىق زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ مونيتورينگتىك توبىنىڭ جەتەكشىسى اندرەي كليمەنكو. مۇنى باليتسكي جاريالاعان فوتوسۋرەت تە راستاپ تۇر.
Marine Traffic مالىمەتتەرىنە سايكەس، رەسەيدىڭ قول استىندا قارايتىن «جىبەك جولى» تۇركيانىڭ قاراسۋ پورتىنا 1 شىلدەدە جەتەدى. بىراق، كەمە بەرديانسكىدەن ەمەس، رەسەيدىڭ نوۆوروسسيسك پورتىنان 22 ماۋسىمدا شىققان دەپ ايتىلعان.
ۋكراينا ءجۋرناليسى ەكاتەرينا يارەسكونىڭ ايتۋىنشا، بۇل ۋكراينادان تۇركياعا زاڭسىز جىبەرىلگەن استىقتى تاسىمالداعان العاشقى كەمە ەمەس.
«ءبىز رەسەي باسىپ العان قىرىم پورتتارىنان استىقتى تىكەلەي تۇرىك پورتتارىنا جەتكىزەتىن سەگىزشى كەمەنى كورىپ وتىرمىز»، - دەدى «ميروتۆورەتس SeaKrime» ۋكراينالىق ينتەرنەت-باسىلىمى جوباسىنىڭ ءجۋرناليسى.
(جىبەك جولى كەمەسىنىڭ باعىتى)
بۇعان دەيىن ۋكراينا بيلىگى رەسەي مەن ءۇشىنشى تاراپتار پايدالاناتىن كەمەلەردىڭ ءتىزىمىن تۇركياعا بەرگەن جانە تۇرىك پورتتارىنا جەتكىزىلەتىن تاۋاردى تەكسەرۋگە، زاڭسىز ترانزاكتسيالاردى توقتاتۋعا شاقىرعان. انكارا ماسەلەنى ەگجەي-تەگجەيلى زەرتتەۋگە ۋادە بەرگەنىمەن، ءالى كۇنگە دەيىن كيەۆتەن ۇرلانعان استىق تاسىپ جۇرگەن كەمەلەردى توقتاتۋعا ەشقانداي ارەكەت جاساماعان. انكارا ناقتى دالەل جوقتىعىن العا تارتىپ كەلەدى.
ونىڭ ۇستىنە، رەسەيلىك كەمەلەر جەتكىزەتىن ونىمدەردىڭ شىققان جەرىن انىقتاۋ قيىنداي تۇسۋدە، سەبەبى، ولار باقىلاۋ جۇيەلەرىن وشىرە باستاعان.
«رەسەي ۋاقىتشا باسىپ العان ۋكراينا پورتتارىندا استىق تيەگەن كەزدە باقىلاۋ جۇيەلەرىن ءوشىرىپ تاستايدى. بۇل ادەتتەگى ىسكە اينالعان. رەسەي پورتتارىنان شىققانىن راستايتىن كوورديناتتاردى قولمەن ەنگىزۋگە بولادى»، - دەدى ۋكراينالىق استىق ترەيدەرلەرى «Argus» اگەنتتىگىنە.
(رەسەي تۋى استىنداعى قازاق كەمەسى)
وسى ايدىڭ باسىندا ۋكراينانىڭ تۇركياداعى ەلشىسى ۆاسيلي بودنار رەسەي ۇرلانعان ۋكراين استىعىن تۇركياعا ەكسپورتتاۋ ءۇشىن جالعان قۇجاتتاردى قولدانعانىن ايتقان.
«تاۋارلار رەسمي تۇردە كراسنوداردان نەمەسە نوۆوروسسيسكىدەن اكەلىنگەندىكتەن، تۇركيا سانكتسيالاردى تەحنيكالىق تۇردە بۇزباعان بولىپ سانالادى. ال قازىر رەسەيدىڭ باقىلاۋىنا وتكەن سەۆاستوپول نە بولماسا حەرسوننان تاۋار اكەلىنسە، بۇل سانكتسيالاردى بۇزۋ بولىپ قاراستىرىلۋى مۇمكىن»، - دەدى بودنار.
تۇركيانىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى مەۆليۋت چاۆۋشوگلۋ «ۇرلانعان استىق» كەدەندىك قۇجاتتا ۋكراينانىكى ەمەس، رەسەيدىكى دەپ كورسەتىلگەنىن ايتقان. رەسەي بيلىگى «ۋكراينادان استىق ۇرلاعانىن» مويىنداعان جوق.
«استىق ۇرلاۋ جاعدايلارى تۋرالى ايتاتىن بولساق، ءبىز مۇنداي نەگىزسىز ايىپتاۋلاردى ءۇزىلدى-كەسىلدى قابىلدامايمىز»، - دەدى رەسەيدىڭ اقش-تاعى ەلشىسى اناتولي انتونوۆ.
(جىبەك جولى كەمەسى)
رەسەي ۋكراينانىڭ وڭتۇستىگى مەن شىعىسىنداعى ۋكراين استىعىن قازىرگى ۋاقىتتا ءوزى باقىلاۋدا ۇستاپ وتىرعان اۋماقتاردان بەلسەندى تۇردە ەكسپورتتاي باستاعان. ءتىپتى، وسى اۋماقتار مەن قىرىمنىڭ اراسىنداعى تەمىرجول بايلانىسىنىڭ قايتا جاندانۋىنا بايلانىستى تاسىلعان استىق كولەمى ۇلعايعان.
ال باليتسكي رەسەي قىرىمعا تەمىرجول ارقىلى استىق جىبەرە باستاعانىن ايتقان.
7 ماۋسىمدا رەسەيدىڭ قورعانىس ءمينيسترى سەرگەي شويگۋ ماريۋپول مەن بەرديانسك قالالارى استىقتى جونەلتۋگە دايىن ەكەنىن ايتتى.
ەندى مىنا قىزىقتى قاراڭىز: «چينوۆنيك» تەلەگرام ارناسى «جىبەك جولى» جۇك كەمەسىنىڭ قازاقستانعا تيەسىلى ەكەنىن جازىپتى.
«كەلىپ تۇسكەن اقپاراتقا سايكەس، رەسەي باسىپ العان بەرديانسك قالاسىنان شىققان 7000 توننا ۋكراينانىڭ استىعى تۇركياعا «KZT EXPRESS SHIPPING» قازاقستاندىق كەمە يەسىنە تيەسىلى «Zhibek Zholy»، IMO: 9598880 كەمەسىمەن جىبەرىلەدى، باسشىسى – قىلىشبەكوۆ اسقار جاركەۇلى»، - دەپ جالعان حابارلامادا.
«چينوۆنيك» تەلەگرام ارناسى بۇل جاعدايدىڭ «جەكە باسقا سالىناتىن سانكتسيا» قاۋپىن تۋدىراتىنىن ايتادى.
«وكىنىشكە وراي، اقپارات راستالدى. «Zhibek Zholy» قۇرعاق جۇك تاسىمالداۋشى كەمەسى ءدال قازىر بەرديانسكىدەن تۇرىكتىڭ قاراسۋ پورتىنا كەتىپ بارادى. قارا تەڭىز فلوتىنىڭ نوۆوروسسيسك اسكەري-تەڭىز بازاسىنىڭ ادميرالى ۆيكتور كوچەمازوۆتىڭ باسشىلىعىمەن بازاسىنىڭ كەمەلەرى مەن قايىقتارى استىق تيەگەن كەمەنىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدە. كەمەدە راسىمەن دە 7000 توننادان استام ۋكراينا استىعى تيەلگەن»، - دەپ جازدى تەلەگرام ارنا.
«قازتاگ» اگەنتتىگى رەسمي تۇردە قر يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگىنە سۇراۋ سالىپتى. ەگەر اقپارات راستالاتىن بولسا، سانكتسيانىڭ سالقىنى دا كەزەك كۇتىرمەيتىنى انىق.
«پروتەنگە» تەلەگرام ارناسى «جىبەك جولى» جۇك كەمەسىنىڭ قتج-عا (قازاقستان تەمىر جولى) قاتىسى بار ەكەنىن جازىپتى. ونداعى اقپاراتقا سۇيەنسەك:
«KTZ EXPRESS» اكتسيونەرلىك قوعامى قتج قۇرامىنا كىرەدى ەكەن. ال «KTZ EXPRESS» اق – «KTZ Express Shipping» جشس-نىڭ ناعىز يەسى. ءدال وسى جشس ءۇشىن كەزىندە «جىبەك جولى» كەمەسى قۇراستىرىلعان.
«KTZ Express Shipping» جشس تەڭىز جۇك تاسىمالىمەن اينالىساتىن كومپانيا. ول ءوز كەمەلەرىن ۇزاق مەرزىمگە (2033 جىلعا دەيىن) جالعا بەرىپ وتىر. 2014 جىلى قتج مەن «KTZ EXPRESS» ەۋرازيالىق دامۋ بانكىنەن 30 ملرد تەڭگە نەسيە العان. كەيىن بۇل نەسيەلىك كەلىسىمگە «KTZ Express Shipping» جشس قوسىلعان.
ايجان تەمىرحان
Abai.kz