بەيسەنبى, 28 ناۋرىز 2024
ادەبيەت 4923 4 پىكىر 27 شىلدە, 2022 ساعات 13:55

وتەپبەرگەن ناعىز بالالار اقىنى ەدى

كەشە قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ بالالار كەڭەسى ۇيىمداستىرعان جيىن ءوتتى. جيىندا كورنەكتى بالالار اقىنى وتەپبەرگەن اقىپبەكۇلىنىڭ تۋعان جەرى اقسۋ اۋدانىنداعى كوشكەنتال اۋىلىنىڭ ورتا مەكتەبىنە اقىننىڭ اتىن بەرۋ ماسەلەسى كوتەرىلدى.

بۇل كەزدەسۋگە بالالار كەڭەسىنىڭ توراعاسى، حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، فيلولوگيا عىلىمىنىڭ دوكتورى نۇرداۋلەت اقىش، حالىقارالىق «الاش» سىيلىعىنىڭ يەگەرى ءدىلدار مامىرباەۆا، قازاقستان لەنين كومسومولى جانە حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىقتارىنىڭ لاۋرەاتى بايبوتا قوشىم-نوعاي سەرىكبايۇلى تاعى باسقا قازاقستاننىڭ بەلگىلى قالامگەرلەرى كەلدى.

«كورنەكتى بالالار اقىنى، مارقۇم وتەپبەرگەن اقىپبەكۇلىن بارلىعىڭىز جاقسى بىلەسىزدەر. شىعارماشىلىعىمەن دە ەتەنە تانىسسىزدار. كوزىنىڭ ءتىرى كەزىندە مۇز-اعاڭ، مۇزفار الىمبەۆ سياقتى دۋالى اۋىز اعالارىمىزدىڭ ءتىرى كلاسسيك دەپ مويىنداعانىنا دا ءبارىمىز كۋامىز. وعان داۋ جوق. ەندىگى ماسەلە − سول ارداقتى اقىنىمىزدىڭ ەسىمىن ۇرپاق جادىندا ماڭگىلىككە قالدىرۋدىڭ قامى»، - دەدى جيىندى باستاعان قازاقستان جازۋشىلار وداعى بالالار كەڭەسىنىڭ تواراعاسى نۇرداۋلەت اقىش.

وتەپبەرگەن اقىپبەكۇلىنىڭ اتىن ورتا مەكتەپكە بەرۋ تۋرالى ۇسىنىس كوتەرگەن بالالار جازۋشىسى ءدىلدار مامىرباەۆا مەن بالالار اقىنى اراسانباي ەستەنوۆ ءوز ەستەلىكتەرىمەن ءبولىسىپ، جيىندا ءسوز سويلەدى.

«ءيا، وتەپبەرگەن ناعىز بالالار اقىنى ەدى. كىتاپتارىنىڭ ءبارى مەكتەپ ءۇشىن جازىلعان وقۋ، تاربيە قۇرالى دەرلىك. ونىڭ شىعارماشىلىعى ۇرپاق تاربيەسىنە قىزمەت ەتىپ كەلەدى، قىزمەت ەتە بەرەدى دە. ارينە، مۇنداي قالامگەرگە قانداي قۇرمەت كورسەتسەك تە ورىندى. مەكتەپكە اتىن بەرۋگە ابدەن لايىق! اۋىلداستارى ءبىزدى ءبىراۋىزدان قولدايدى دەپ ويلايمىن، - دەدى ءدىلدار مامىرباەۆا.

«وتە-اعاڭ (وتەپبەرگەن اقىپبەكوۆ) سول اۋىلدا ەڭبەك جولىن مەحانيزاتور بولىپ باستاپ، كومسومول جاستار جەتەكشىسى، مادەنيەت ءۇيىنىڭ مەڭگەرۋشىسى قىزمەتتەرىن دە اتقارعان ازامات. اۋىلداستارى ءومىربايانىن دا، شىعارماشىلىعىن دا جاقسى بىلەدى. اۋىل تۇرعىندارى وتە ۇيىمشىل، بەرەكە-بىرلىكتى. بۇل ۇسىنىسىمىزدى قۋانا-قۋانا قارسى الادى دەپ ويلايمىن»، -دەپ اراسانباي ەستەنوۆ ءوز پىكىرىن ورتاعا سالدى.

اقىن بايبوتا قوشىم-نوعاي سەرىكبايۇلى ءوز سوزىندە وتەپبەرگەن اقىپبەكوۆتىڭ قازاق تىلىنە سىڭىرگەن ەڭبەگى وراسان زور ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

«وتەپبەرگەن كورنەكتى بالالار اقىنى عانا ەمەس، قانشاما سوزدىكتەر شىعارىپ، قازاق ءتىلىمىزدى بايىتۋعا، جاڭا زامانعا ساي ونىڭ اۋقىمىن كەڭەيتۋگە كوپ ەڭبەك سىڭىرگەن ءتىل جاناشىرى دا. بالالار اقىنى رەتىندەگى ەڭبەگى وراسان. قانداي قۇرمەتكە دە لايىق. مەكتەپكە اتى بەرىلىپ جاتسا، نۇر ۇستىنە نۇر دەيمىز»، -دەدى ول.

جيىنعا قاتىسقان جازۋشى، باسپاگەر قانات قايىم مەن جازۋشى ساۋلە دوسجانوۆا دا اقىن تۋرالى جىلى لەبىزدەرىن ءبىلدىردى.

«وتە ورىندى ۇسىنىس! كەشتەۋ بولسا دا، «ەشتەن كەش جاقسى» دەپ مەكتەپكە اتى بەرىلىپ جاتسا، نۇر ۇستىنە نۇر، ارينە. ءبىز قوس قولىمىزدى توبەمىزگە كوتەرىپ قولدايمىز! وتەپبەرگەننىڭ ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىن دە، شىعارماشىلىعىن دا بەسكە بىلەمىز. مەكتەپكە اتى بەرىلەتىن ناعىز پەداگوگ، ۇرپاق تاربيەشىسى عوي وتەكەڭ!ول تۋرالى ءبىر ساعات سويلەۋگە بارمىز. بىراق ۋاقىتتى الماي، وزگە مۇشەلەردىڭ پىكىرلەرىنە دە جول بەرۋگە تۋرا كەلەدى»، - دەدى قانات قايىم.

جازۋشى ساۋلە دوسجانوۆا ارىپتەستەرىن وتەپبەرگەن اقىپبەكۇلىنىڭ ەسىمىن ەستە قالدىرۋ ماقساتىندا ونىڭ اتىن ورتا مەكتەپكە بەرۋ ۇسىنىسىن قولداۋعا شاقىردى.

«بالالار قالامگەرىنە كورسەتىلگەن قۇرمەت ۇرپاق تاربيەشىسىنە كورسەتىلگەن قۇرمەت. وتەپبەرگەن اقىن عانا ەمەس، شىن ماعىناسىنداعى ۇرپاق تاربيەشىسى. بالالارعا ارنالعان بارلىق جانردى قامتىپ قانا قويماي، ولاردى ودان ءارى دامىتىپ، جەتىلدىرە تۇسكەن اقىن. ىزدەنگىش، جاڭالىققا جانى قۇمار اقىن ەدى. بۇگىنگى ۇسىنىس پىكىرىمىز ابدەن ورىندى دەپ سانايمىن. اۋىل مەكتەبىنە اتى بەرىلىپ جاتسا، ۇلكەن قۋانىش، ۇلكەن مارتەبە! ءبارىمىز ءبىراۋىزدان قولداپ، قوشتاپ، شەشىم قابىلدايىق»، - دەدى ساۋلە دوسجانوۆا.

بالالار ادەبيەتىنىڭ كورنەكتى اقىنى وتەپبەرگەن اقىپبەكۇلى 1950 جىلى جەتىسۋ وبلىسى، اقسۋ اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. ول سول كەزدەگى الماتى جوعارى پارتيا مەكتەبىندە جۋرناليستيكا ماماندىعىن ءبىتىرىپ شىعادى. 1973-1985 جىلدارى «قاپال ەڭبەككەرى» گازەتىندە ءتىلشى، اعا ءتىلشى، ءبولىم مەڭگەرۋشىسى، باس رەداكتوردىڭ ورىنباسارى قىزمەتىن اتقانعان. كەيىننەن وبلىستىق «وكتيابر تۋى» گازەتىندە جاۋاپتى حاتشىنىڭ ورىنباسارى، ءبولىم مەڭگەرۋشىسى بولىپ ىستەيدى. اقىن كوپتەگەن قىزمەتتى اتقارا ءجۇرىپ،  «بالاباقتىڭ ءبىر كۇنى»، «قىرىق قىزىق»، «بالداي ءتاتتى الىپپە»، «اجارلى استانا»، «كەرەك كىتاپ»، «مەن تاڭدايتىن ماماندىق»، ت.ب. بالالارعا ارنالعان ولەڭ كىتاپتارىن جازىپ، جارىققا شىعارعان.

1985-1995 جىلدارى رەسپۋبليكالىق «قازاق ادەبيەتى»، «جالىن»، «دەنساۋلىق»، «جاناشىر»، «حالىق كونگرەسى» گازەت، جۋرنالدارىندا اعا ءتىلشى، ءبولىم مەڭگەرۋشىسى، ءبولىم رەداكتورى، جاۋاپتى حاتشى، باس رەداكتوردىڭ ورىنباسارى بولىپ جۇمىس ىستەدى. بىرنەشە دۇركىن قازاقستان جازۋشىلار وداعى، قازاقستان لكجو ورتالىق كوميتەتى مەن «جالىن» باسپاسىنىڭ بىرلەسكەن ءداستۇرلى كونكۋرسىنىڭ جانە رەسپۋبليكالىق، حالىقارالىق ءمۇشايرالاردىڭ جۇلدەگەرى اتانعان. ونىڭ ءار جىلدارى «دوپ»، «فۋتبولشى بولامىن»، «جارىس»، «جارىستان سوڭ جارىس»، «جىلدىڭ ءتورت مەزگىلى» تاعى باسقا دا بالالارعا ارنالعان شاعارمالارى جارىق كورگەن.

Abai.kz

4 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1562
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2253
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3513