سارسەنبى, 25 جەلتوقسان 2024
جاڭالىقتار 5244 0 پىكىر 30 قاراشا, 2012 ساعات 09:01

«شاكارىم» – رەسەي اۋديتورياسىندا

 

 

تاياۋدا ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانادا پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ باستاماسىمەن ۇلى عالىمنىڭ اتى بەرىلگەن ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن شىققان سەريالى كىتاپتاردىڭ تۇساۋكەسەر ءراسىمى ءوتتى. ولاردىڭ دەنى بەلگىلى عالىم، تاريحشى-ەتنولوگ، تاريح جانە گەوگرافيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، اقىن، اۋدارماشى لەۆ گۋميلەۆتىڭ تۋعانىنا 100 جىل تولۋىنا ورايلاستىرىلعان «گۋميلەۆ الەمى» ايدارىمەن جارىق كورگەن كىتاپتار. ايتسە دە، ولاردان بولەك ول - رەسەيدىڭ دۇنيە جۇزىنە بەلگىلى «مولودايا گۆارديا» باسپاسىنىڭ «جزل» (كورنەكتى ادامدار ءومىرى) سەرياسىمەن جارىق كورگەن عالىم، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، قر ۇعا كوررەسپوندەنت-مۇشەسى ەرلان سىدىقوۆتىڭ «شاكارىم» اتتى تانىمدىق-عۇمىرباياندىق كىتابى.
شىنىندا دا، 5000 دانا تارالىممەن جارىق كورگەن بۇل كىتاپ - قازاقستان مادەنيەتى مەن شاكارىمتانۋداعى اسا ءىرى وقيعا. 1890 جىلى نەگىزى قالانعان بۇل سەريامەن ءار جىلدارى ادەبيەتى مەن مادەنيەتىنە، قازاق عىلىمىنا قاتىستى س.سەيفۋللين، ق.ساتباەۆ، م.اۋەزوۆ ت.ب. ساناۋلى عانا تۇلعالار تۋرالى كىتاپتار شىققان ەدى. ل.ن.تولستوي سىندى الەمدىك تۇلعامەن تىعىز بايلانىستا بولىپ، اباي مەن قازاق حالقىنىڭ اتىن اسقاقتاتقان شاكارىم قۇدايبەردىۇلى جايلى كىتاپتىڭ اۋديتورياسى مەن سانسىز ۇلتى بار رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ ميلليونداعان وقىرماندارىنا جەتۋى - تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ادەبيەتى مەن مادەنيەتىنىڭ دامۋىنداعى ءىرى وقيعا ەكەنى داۋسىز. 
تۇساۋكەسەر ءراسىمدى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى ەرلان ءباتتاشۇلى اشىپ، اتالمىش شارانى الاشتانۋشى عالىم ديحان قامزابەكۇلى جۇرگىزىپ وتىردى. رۋحاني شاراعا كاكىمبەك سالىقوۆ، مىرزاتاي جولداسبەكوۆ، اكىم تارازي، انەس ساراي، قويشىعارا سالعارا، الىبەك اسقاروۆ، ءىليا جاقانوۆ، ابدىجالەل باكىر، بولات كومەكوۆ، بۇركىتباي اياعان سىندى قالامگەرلەر مەن مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى قاتىسىپ، وي-پىكىرلەرىن ءبىلدىردى.
- قازىرگى كەزدە جوعارى وقۋ ورىندارى سەريالى كىتاپتار شىعارا باستادى، بۇعان قۋانۋ كەرەك، ساپاسىنا قاراساڭ مينيسترلىك شىعارىپ جاتقان كىتاپتاردان ەشقانداي كەمدىگى جوق، - دەيدى تۇساۋكەسەر راسىمىندە ءسوز العان جازۋشى الدان سمايىل. - ايتسە دە جوعارى وقۋ ورىندارىنان شىعىپ جاتقان كىتاپتارعا مەملەكەت تاراپىنان قولداۋ قاجەت جانە «ول كىتاپتار قانشا دانامەن شىقتى جانە كىمدەردىڭ قولىنا ءتيىپ جاتىر؟» دەگەن ماسەلەنى دە ويلاۋ كەرەك. 
- مەن لەۆ گۋميلەۆتىڭ كوزىن كورگەن اداممىن، - دەدى مىرزاتاي جولداسبەكوۆ. - ول كەزدە قازاقستان ورتالىق پارتيا كوميتەتىندە يدەولوگيا ءبولىمىن باسقارامىن. ءىس ساپارمەن سانكت-پەتەربۋرگ قالاسىنا بارىپ قالدىق، سوندا جەرگىلىكتى بيلىك وكىلدەرىنە لەۆ نيكولاەۆيچپەن كەزدەسكىمىز كەلەتىنىن جەكىزگەن ەدىك، نەگە ەكەنىن قايدام، ونداعىلار ءبىزدى كەزدەستىرۋگە ونشا قۇلقى بولمادى. سوسىن لەنينگراد قالالىق اتقارۋ كوميتەتىنە شىعىپ ءجۇرىپ، ايتەۋىر رەتىن تاپتىق. تورتپاق، ەنتىگىپ جۇرەتىن كىسى ەكەن. ءبىزدى كورىپ: «مەنى ىزدەيتىن دە ادامدار بار ەكەن-اۋ» دەپ جىلاپ جىبەردى.اكەسى تۋرالى دا، اناسى تۋرالى دا اقتارىلا ايتتى. اناسى اتاقتى اقىن اننا احماتوۆا قايتىس بولعاننان كەيىن كىتاپحاناسىن توناپ كەتىپتى، سونى ەستىگەندە جۇرەگىم اۋىردى. وسىنداي ءبىرتۋار عالىم تۋرالى سەريالى كىتاپتىڭ ىشىندە شىققان، ءدال بۇگىن تۇساۋى كەسىلىپ وتىرعان ەڭبەكتىڭ بولاشاق ۇرپاققا بەرەرى كوپ جانە مۇنداي قۇندى دۇنيەگە ارنالعان شارانىڭ ۇلتتىق كىتاپحانادا ءوتۋى دە وقىرمان ولجاسى دەپ بىلەمىن.
شارا بارىسىندا ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى ەرلان سىدىقوۆ جينالعان كوپشىلىك پەن ۇلتتىق كىتاپحانا ديرەكتورى الىبەك اسقاروۆقا ءوز اتىنان جانە وقۋ ورنى اتىنان العىس ايتىپ، «شاكارىم» كىتابىنىڭ ءبىرازىن سىيعا تارتتى.

بازاربەك تۇكىباي

«تۇركىستان» گازەتى

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

46 - ءسوز

تيبەت قالاي تاۋەلسىزدىگىنەن ايىرىلدى؟

بەيسەنعازى ۇلىقبەك 2025