باس رەداكتورلار كلۋبى كاسىبي جۋرناليستەردى بەلسەندى بولۋعا شاقىرادى

باس رەداكتورلار كلۋبىنىڭ جۋرناليستەرگە ۇندەۋى

قازىر الەم بۇرىن-سوڭدى بولماعان ۇلكەن وزگەرىستەردى باستان كەشىرۋدە. جاھاندا گەوساياسي احۋال شيەلەنىسىپ، تۋربۋلەنتتىك كەزەڭنەن قالاي شىعامىز دەگەن ماسەلە بارشا ەلدى الاڭداتۋدا. الىسقا بارماي-اق كورشى ەلدەردەگى كۇردەلى جاعداي كوپكە وي سالماي قويمايدى. ونىڭ ۇستىنە، قاڭتار وقيعاسىنان بەرگى احۋال دا قاۋىپ بۇلتىنىڭ تولىق سەيىلمەگەنىن كورسەتۋدە. تاۋەلسىزدىكتىڭ تۇراقتىلىعى كوپتەگەن ماسەلەگە باسقاشا  قاراۋدى تالاپ ەتەدى.

وسىنداي سىرتقى ءارى ىشكى جاعدايلار حالىق كوڭىلىنە الاڭ كىرگىزگەن سىن ساعاتتا مەملەكەت باسشىسى قاسىم–جومارت توقاەۆتىڭ «ادىلەتتى مەملەكەت. ءبىرتۇتاس ۇلت. بەرەكەلى قوعام» اتتى قازاقستان حالقىنا كەزەكتى جولداۋى ەل تۇرعىندارىن ەلەڭ ەتكىزدى.

ەرتەڭگى كۇنگە سەنىمدى كۇشەيتىپ، بولاشاقتىڭ كوكجيەكتەرىن كوكەيگە قوندىرعان باعدارلامالىق قۇجاتقا تاتيتىن جولداۋدا كوپتەن بەرى حالىقتىڭ ويىندا جۇرگەن وتكىر دە وزەكتى ماسەلەلەر  قامتىلعان. الەۋمەتتىك سالادا بۇقارانىڭ باسىم بولىگىنىڭ پروبلەماسىن ناقتى شەشەتىن قادامدار حاقىندا باياندالدى. قوعام تاراپىنان ايتىلىپ جانە دە ءجيى تالقىلانىپ جۇرگەن سۇراقتارعا دا ناقتى جاۋاپتار بەرىلدى.

ماسەلەن، ەڭ تومەنگى جالاقى دەڭگەيىن 60 مىڭ تەڭگەدەن 70 مىڭ تەڭگەگە دەيىن كوتەرۋ تۋرالى شەشىم 1,8 ميلليون ازاماتتىڭ تابىسىنا تىكەلەي اسەر ەتەدى.
بۇعان قوسا، بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىندە دۇنيەگە كەلگەن ءاربىر بالانىڭ اتىنا ەسەپ-شوتى اشىلىپ، شيكىزاتتان تۇسكەن قارجىنىڭ بەلگىلى ءبىر بولىگى اۋدارىلىپ تۇراتىنى تۋرالى اڭىز ىسپەتتى اڭگىمەنى ەستىمەگەن قازاقستاندىق جوق بولار. ەلىمىزدە دە سونداي يگىلىكتى قادام جاسالادى دەپ وتىز جىلدا ويلاۋدىڭ ءوزى مۇمكىن ەمەستەي كورىنەتىن.

پرەزيدەنت بولسا، بالالار جىلى اياسىندا «ۇلتتىق قور – بالالارعا» اتتى ەرەكشە باعدارلاما جۇزەگە اسىرىلاتىنىن اتاپ ءوتتى. ياعني ۇلتتىق قوردىڭ جىل سايىنعى ينۆەستيتسيالىق تابىسىنىڭ 50 پايىزى بالالاردىڭ ارناۋلى جيناقتاۋشى ەسەپشوتىنا اۋدارىلماق. 18 جاسقا تولعانعا دەيىن جيناقتالعان تۇسىمدەردىنە جاستار كەيىن باسپانا الىپ، بىلىمىنە جۇمساي الادى. بۇل قازاقستان بايلىعىنىڭ شىن مانىندەگى يەسى حالىق ەكەنىن، بولاشاعىمىز - جاستار ەكەنىن كورسەتەتىن ۇلكەن وقيعا بولدى.

ايەل-انالاردىڭ زەينەتكە شىعۋ جاسىن تومەندەتۋ جايى دا قوعامدا ءجيى كوتەرىلىپ، نارازالىقتارعا سەبەپ بولىپ كەلە جاتقان ماسەلەلەردىڭ ءبىرى بولاتىن. ولاردىڭ زەينەت جاسىن 2028 جىلعا دەيىن 61 جاس دەڭگەيىندە قالدىرۋ ۇلكەن قولداۋعا يە بولدى. بۇل قادام مەملەكەت باسشىسىنىڭ حالىقتى الاڭداتاتىن ماڭىزدى ماسەلەلەرگە قۇلاق اساتىنىنىڭ ءبىر دالەلى دەسە بولادى.

سونداي-اق ءاربىر ايماق پەن ەلدى مەكەندە بوس جاتقان نەمەسە ماقساتىنا ساي يگەرىلمەي جاتقان جەردى كەرى قايتارىپ الۋ جونىندەگى كوميسسيا شەشىمى كاسىپكەرلەردىڭ عانا ەمەس، جالپى ەكونوميكانىڭ باسەكەگە قابىلەتىن ارتتىرا تۇسەدى.

مەملەكەت باسشىسى كەلەر جىلى ەڭ الدىمەن، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ سۇرانىسىن قاناعاتتاندىرۋعا ارنالعان ۇلتتىق جوبانى جۇزەگە اسىرۋدى تاپسىردى. الداعى ەكى جىلدا جىراقتاعى اۋىلداردا مەديتسينالىق جانە فەلدشەرلىك-اكۋشەرلىك بولىمشەلەر سالىنىپ، قاجەتتى قۇرال-جابدىقتارمەن تولىق قامتاماسىز ەتىلەدى. مەملەكەت وسىلايشا، ءبىر ميلليوننان استام ادامنىڭ العاشقى مەديتسينالىق-سانيتارلىق كومەك الۋىنا مۇمكىندىك تۋعىزباق. بۇنىڭ ءوزى پرەزيدەنتتىڭ ورتالىقتارداعى عانا ەمەس، ەلدىڭ ءار قيىرىنداعى پروبلەمالاردى جاقسى بىلەتىنىن، ولاردى شەشۋگە تاپسىرما بەرە وتىرىپ،  شالعايداعى ەلدى مەكەن تۇرعىندارىنىڭ دا يگىلىككە بولەنۋىنە جاعداي جاساپ وتىرعانىن ناقتى كورسەتەدى.

سونىمەن قاتار، جولداۋدا ءتىپتى مەكتەپ فورماسىنا قاتىستى اڭگىمەنىڭ ايتىلۋى پرەزيدەنتتىڭ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ءجيى كوتەرىپ جۇرگەن، قوعام تۇراقتى ايتىپ كەلە جاتقان ءاربىر وتكىر ماسەلەنى جاۋاپسىز قالدىرماۋعا دەگەن ماقساتى بايقالادى.

جاسىراتىنى جوق، ءبىز كوبىنەسە جولداۋلاردى پافوسقا تولى اڭگىمەلەر، بىتپەيتىن ستراتەگيالار مەن الىپ ۋادەلەر مەن جوبا - جوسپارالاردى ەستىپ ۇيرەنىپ قالىپ ەدىك. ال مىنا جولداۋ پرەزيدەنتتىڭ ءتىپتى ءاربىر بالانىڭ تاعدىرىنا قاتتى الاڭدايتىنىن اشىق كورسەتتى. سونداي-اق ماسەلەنىڭ ۇساق-تۇيەك بولىپ بولىنبەيتىنىن، مەملەكەت بارلىعىن شەشۋى كەرەك ەكەنىن ناقتى ۇقتىردى.

قۇرمەتتى ارىپتەستەر، بۇل جەردە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ادەتتەگىدەي قۇر ناسيحات رەتىندە جولداۋدىڭ ماڭىزىن جوعالتپاي، كەرىسىنشە ءمانىن اشىپ، زەردەلەپ، حالىققا قاراپايىم تىلدە ناقتى تۇسىندىرۋگە كوڭىل بولسە جاقسى بولار ەدى. جولداۋدىڭ ءار جولىنىڭ استارىندا نە جاتقانىن، ناقتى قانداي ماسەلەلەردى شەشۋ مەڭزەلىپ تۇرعانىن جانە وعان قانداي ورگاندار جاۋاپتى ەكەنىن زەرتتەپ، زەردەلەي وتىرىپ، اقپاراتتى زاماناۋي تاسىلدەردى قولدانا وتىرىپ بۇگىنگى كونتەنت تۇتىنۋشىلاردىڭ پسيحولوگياسىنا بەيىمدەپ بەرۋ كەرەك. سونىمەن قاتار، ءاربىر باق قوعامدىق باقىلاۋ ميسسياسىنا جاۋاپتى بولۋى كەرەك. جولداۋ جۇكتەگەن مىندەتتەردى ىسكە اسىرۋ بويىنشا مونيتورينگ جاساپ، باقىلاپ، قاداعالاپ وتىرۋى ءتيىس.

جۋرناليستەر قاۋىمى ەل ەرتەڭىنە دەگەن جاناشىرلىق پەن جاۋاپكەرشىلىكتى ارقاشان ايقىن سەزىنۋى ءتيىس. جىلدار بويعى قۇمعا سىڭگەن قۇر ناسيحات جۇمىسىنان ارىلىپ، جولداۋدى بىرلەسە ىسكە اسىرۋعا قاتىستى جۋرناليستەردى دە، حالىقتى دا شاقىرىپ، جۇمىلدىرا الۋ كەرەك دەپ ويلايمىز. وسى تۇرعىدا، باس رەداكتورلار كلۋبى ەلىمىزدىڭ بارلىق باق-تارىمەن بىرىگىپ جۇمىس ىستەۋگە دايىن.

جالعان اقپاراتتىڭ ءداۋىرى كەلە جاتىر. كونتەنت جاساۋشى ءار ادام اقپارت قۇرالدارى ارقىلى مانيپۋلياتسيا جاساپ، قاتە اقپاراتتاردى قانى جەرگە تامبايتىن «تاۋارعا» اينالدىراتىنىن تالاي كورىپ كەلەمىز. قازىر جاڭا مەديا مەن الەۋمەتتىك جەلىلەر قارىشتاپ دامىپ، تارالىپ، ايقايعا اتتان قوسىپ، جەل سوزدەر كوبەيىپ تۇرعان كەزەڭ. سوندىقتان حالىققا تۇسىنىكتى وي ايتىپ، شىندىقتى دۇرىس جەتكىزۋ ارقىلى اقپاراتتىق ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ دا ءبىزدىڭ نەگىزگى مىندەتىمىز دەپ ويلايمىز. ارينە، وسىنداي تاريحي ساتتە جولدان قوسىلعان بلوگەرلەر نەمەسە وزگە اقپارات دايىنداۋشىلار ەمەس، ناعىز كاسىبي جۋرناليستەر جاۋاپكەرشىلىك جۇگىن سەزىنە وتىرىپ بۇل ىسكە بەلسەندى تۇردە اتسالىسۋى ءتيىس.

ءولارا كەزەڭدە جۇرگەندەگىدەي كۇيدەگى حالىقتىڭ ەرتەڭگە نىق سەنىممەن ءارى ۇكىلى ۇمىتپەن قاراۋى كوبىنە ءبىزدىڭ كاسىبي دەڭگەيىمىز بەن وتان الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىگىمىزگە بايلانىستى ەكەنىن ۇمىتپايىق. سوندا ءبىز، ادىلەتتى مەملەكەت قالىپتاستىرىپ، ءبىرتۇتاس ۇلتىمىزدىڭ بەرەكەلى قوعام قۇرۋىنا ءوز ۇلەسىمىزدى قوساتىن بولامىز.

Abai.kz