جۇما, 29 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 2554 0 پىكىر 4 اقپان, 2013 ساعات 07:08

بەرىك ابدىعالي: «ءبىز ورىس تىلىنەن، رەسەيدەن قورعانۋىمىز كەرەك!»

- بەكە، ۇلىق بولىپ كەتكەنىڭىزگە 3 جىلداي، سونىڭ ىشىندە ارقالىقتاي ەلەۋسىز قالعان قالاعا اكىم بولعانىڭىزعا 7 اي تولىپتى. سىزگە قاي جۇمىسىڭىز ۇنايدى: ساراپشىلىعىڭىز با، اكىمدىگىڭىز بە؟

- اكىمنىڭ جۇمىسى ماعان جات ەمەس. 12 جىل بۇرىن تەمىرتاۋدا سەرىك احمەتوۆتىڭ ورىنباسارى بولىپ ىستەگەنمىن. ۇلىتاۋعا بارماي تۇرىپ، نەگىزگى ويىم - ۋ-شۋ قالادان، ساياساتتان شارشاپ، اۋىلعا كەتۋ-تۇعىن. ويتكەنى كەزىندە كوپ نارسەلەردى ايتقانمىن. ءبارى بەكەر ءسوز سياقتى. ءسوزجارىس بولىپ كەتتى. كىم ادەمى ءسوز ايتادى، سوعان جاقسى. وكىنىشكە وراي، ءبىر مىنەز كورسەتىپ، ءىس-قيمىلعا بارا المايمىز. كەزىندە قانشاما ءسوز ايتتىم. قازىر سول سوزدەرىمدى بىرەۋلەردىڭ قايتالاپ جۇرگەنىن ەستىپ قالامىن. مەنىڭ وسىدان 3-4, 5-6 جىل بۇرىن ايتقاندارىمدى بىرەۋلەر قازىر ايتىپ ءجۇر... ساياساتقا قىزىعۋشىلىعىم جوعالدى! ەندىگى قىزىعاتىنىم - ءوزىم بۇرىن اينالىسقان تاريح، ەتنولوگيا. تۇبىندە سول تاريحي-عىلىمي جۇمىسىما قايتىپ باراتىن شىعارمىن.

نەگىزگى ويىم - ۋ-شۋ قالادان، ساياساتتان شارشاپ، اۋىلعا كەتۋ-تۇعىن. ويتكەنى كەزىندە كوپ نارسەلەردى ايتقانمىن. ءبارى بەكەر ءسوز سياقتى. ءسوزجارىس بولىپ كەتتى. كىم ادەمى ءسوز ايتادى، سوعان جاقسى.

- سوندا ساياساتتان ىرگەڭىزدى مۇلدەم اۋلاق ۇستايسىز با؟

- بەكە، ۇلىق بولىپ كەتكەنىڭىزگە 3 جىلداي، سونىڭ ىشىندە ارقالىقتاي ەلەۋسىز قالعان قالاعا اكىم بولعانىڭىزعا 7 اي تولىپتى. سىزگە قاي جۇمىسىڭىز ۇنايدى: ساراپشىلىعىڭىز با، اكىمدىگىڭىز بە؟

- اكىمنىڭ جۇمىسى ماعان جات ەمەس. 12 جىل بۇرىن تەمىرتاۋدا سەرىك احمەتوۆتىڭ ورىنباسارى بولىپ ىستەگەنمىن. ۇلىتاۋعا بارماي تۇرىپ، نەگىزگى ويىم - ۋ-شۋ قالادان، ساياساتتان شارشاپ، اۋىلعا كەتۋ-تۇعىن. ويتكەنى كەزىندە كوپ نارسەلەردى ايتقانمىن. ءبارى بەكەر ءسوز سياقتى. ءسوزجارىس بولىپ كەتتى. كىم ادەمى ءسوز ايتادى، سوعان جاقسى. وكىنىشكە وراي، ءبىر مىنەز كورسەتىپ، ءىس-قيمىلعا بارا المايمىز. كەزىندە قانشاما ءسوز ايتتىم. قازىر سول سوزدەرىمدى بىرەۋلەردىڭ قايتالاپ جۇرگەنىن ەستىپ قالامىن. مەنىڭ وسىدان 3-4, 5-6 جىل بۇرىن ايتقاندارىمدى بىرەۋلەر قازىر ايتىپ ءجۇر... ساياساتقا قىزىعۋشىلىعىم جوعالدى! ەندىگى قىزىعاتىنىم - ءوزىم بۇرىن اينالىسقان تاريح، ەتنولوگيا. تۇبىندە سول تاريحي-عىلىمي جۇمىسىما قايتىپ باراتىن شىعارمىن.

نەگىزگى ويىم - ۋ-شۋ قالادان، ساياساتتان شارشاپ، اۋىلعا كەتۋ-تۇعىن. ويتكەنى كەزىندە كوپ نارسەلەردى ايتقانمىن. ءبارى بەكەر ءسوز سياقتى. ءسوزجارىس بولىپ كەتتى. كىم ادەمى ءسوز ايتادى، سوعان جاقسى.

- سوندا ساياساتتان ىرگەڭىزدى مۇلدەم اۋلاق ۇستايسىز با؟

-  الگىندە ايتتىم، ساياسات مەنى ءدال قازىر ەش قىزىقتىرمايدى. ول كەيىن وزگەرىپ، كۇن تارتىبىنە جاڭا ماسەلەلەر شىعىپ جاتسا، بارۋىم مۇمكىن. بىراق قازىر ۇكىمەت ءبارىبىر مەنىڭ قازاق ءتىلى، قازاقتى دامىتۋ تۋرالى ايتقاندارىمدى قابىلدامايدى. مەن ساياساتكەر ەمەسپىن! تەك ساياسي تەحنولوگيا، اقپاراتتىق تەحنولوگيا بويىنشا ءبىر سالانىڭ مامانى عانامىن. ساياساتكەر بولىپ قىزمەتكە بارسام، ەرتەڭىنە-اق قۋىپ شىعادى.

قازىر ۇكىمەت ءبارىبىر مەنىڭ قازاق ءتىلى، قازاقتى دامىتۋ تۋرالى ايتقاندارىمدى قابىلدامايدى.

- ءسىزدى استاناعا شاقىرىپ جاتىر دەگەن سىبىس بار. باراسىز با؟

- شاقىرۋلار بار. ارقالىققا مەنى 1-1,5 جىلعا جىبەرگەن. بىراق ءبارى وزگەرىپ كەتتى. وزىمە سالسا، وسى جۇمىسىمدى ىستەي بەرگىم كەلەدى. باستادىم عوي. بىراق انا جاقتاعى باسشىلار قاجەت دەپ شەشسە، بارامىن. ءبىر قۋاناتىنىم، 3 جىلدىق تاجىريبەم باسقا اكىمدەردىڭ 10 جىلىنان كەم ەمەس. ويتكەنى ءار ءتۇرلى جەرلەردە ىستەگەندىكتەن، سالىستىرىپ وتىرامىن.

- پرەزيدەنت جولداۋىندا "لاتىن قارپىنە كوشەمىز" دەگەن ءسوز ايتىلىپ قالدى. بۇل نەنىڭ نىشانى؟

- ءبىزدىڭ قوعام رەسەيدىڭ ىقپالىنان قورقادى. حالىقتىڭ كوكەيىندە "رەسەيدىڭ قولتىعىنا قايتادان كىرىپ بارامىز" دەگەن الاڭداۋشىلىق بار. كەشە ەلباسىنىڭ لاتىن قارپى دەگەنى دە بەكەر ەمەس. ءبىز ەندى قازاق ءتىلىن، ۇلتتىق رۋحىمىزدى ساقتاپ قالۋعا بىلەگىمىزدى سىبانىپ كىرىسۋىمىز كەرەك. ەرتەڭگى كۇنى قازاقستاننىڭ كاستومىن كيىپ الىپ، قازاقستاندا شىعارىلعان تەلەفونمەن سويلەسىپ، قازاقستاننىڭ كولىگىنە ءمىنىپ الىپ، ورىسشا شۇلدىرلەپ جۇرگەنىمىزدىڭ نە كەرەگى بار؟! ونداي "كازاحسكي ەكونوميكانىڭ" نە كەرەگى بار؟!

قازاقستاننىڭ كاستومىن كيىپ الىپ، قازاقستاندا شىعارىلعان تەلەفونمەن سويلەسىپ، قازاقستاننىڭ كولىگىنە ءمىنىپ الىپ، ورىسشا شۇلدىرلەپ جۇرگەنىمىزدىڭ نە كەرەگى بار؟!

ءدال قازىر بىزگە قاجەت ەڭ باستى ەكونوميكا - ۇلتتىق رۋح! ۇلتتىق رۋحىمىزدى شايقالتىپ وتىرعان رەسەيدىڭ اقپاراتتىق ەكسپانسياسى. ويتكەنى يدەولوگيالىق جاعىنان باسەكەلەس بولا الماي، ۇتىلىپ جاتىرمىز. مىسالى، ءبىزدىڭ تەلەديدار ء(ورىستىلدى ارنالار) ءوز ونىمدەرىمىزدى شىعارۋى كەرەك. ولاردىڭ ونىمدەرى اناۋ "نتۆ", "ورت"-لاردان بىردە كەم بولماۋى كەرەك. سوندا حالىقتىڭ بەتى بۇرىلادى. ۇلتتىق رۋحقا باق-تىڭ ىقپالى وتە زور. جاس ۇرپاقتىڭ ساناسىن قالىپتاستىراتىن سولار. قازىر گەرمانيا، فرانتسيا سيياقتى الپاۋىتتاردىڭ وزدەرى اعىلشىن تىلىنە، اقش-قا تاۋەلدىلىكتەن قورعانىپ جاتىر.

ءبىز ورىس تىلىنەن، رەسەيدەن قورعانۋىمىز كەرەك! قىتايدان دەموگرافيا جاعىنان قاۋىپ بولماسا، تىلدەن قاۋىپ جوق!

سۇحباتتاسقان - تولەن تىلەۋباي

تاقىرىپ وزگەرتىلىپ الىندى. تۇپنۇسقاداعى تاقىرىپ: استاناعا شاقىرىپ جاتقانى راس، وزىمە سالسا، وسى جۇمىسىمدى ىستەي بەرگىم كەلەدى

«حالىق ءسوزى» گازەتى

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1567
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2261
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3544