كەشە، 3-ءشى شىلدە، اتىراۋدىڭ بىرنەشە ىقشام اۋدانىندا ەلەكتر جارىعى ءسونىپ، اۋىز سۋ توقتادى. بۇعان ماڭعىستاۋ اتوم ەلەكتر كومبيناتىنىڭ (ماەك) №1 بلوگىنداعى اپات سەبەپ بولعانى ايتىلدى.

ارتىنشا الەۋمەتتىك جەلىگە اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ ءبىر مۇناراسىنان ءورت شىققانى بەينەلەنگەن ۆيدەو تارادى. اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى فاكەلدەگى ءورت ەلەكتر قۋاتىن ءماجبۇرلى تۇردە ازايتقاندىقتان بولدى دەپ مالىمدەدى.

كەشە «قازمۇنايگازدىڭ» ءباسپاسوز قىزمەتى تاراتقان اقپاراتقا كوز جۇگىرتسەك:

«3 شىلدەدە ساعات 18:25-تە (استانا ق. ۋاقىتى بويىنشا) سىرتقى جەلىدەن كەلەتىن ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ وشۋىنە بايلانىستى اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتى جۇمىسىن توقتاتتى.

وسىعان بايلانىستى كاسىپورىننىڭ سىرتقى جەلىلەردەن قۋات الاتىن تەحنولوگيالىق قوندىرعىلارىنىڭ جۇمىسى توقتادى. ەلوۋ-ات-2 مۇنايدى باستاپقى وڭدەۋ قوندىرعىسى جۇمىسىن جالعاستىرۋدا، ويتكەنى ول كاسىپورىننىڭ جىلۋ ەلەكتر ورتالىعىندا ىشكى گەنەراتسيا ەسەبىنەن ەلەكتر قۋاتىمەن قامتاماسىز ەتىلەدى.

كاسىپورىندا مۇناي ونىمدەرىن ءوندىرۋ جۇمىسى سىرتقى جەلىلەردەن كەلەتىن ەلەكتر قۋاتى بەرىلگەننەن كەيىن جانە تەحنولوگيالىق قوندىرعىلار قايتا ىسكە قوسىلعاننان كەيىن قالپىنا كەلەدى. ەلەكتر قۋاتى بەرىلگەن ساتتە مۇناي ونىمدەرى زاۋىت قويمالارىندا ساقتالعان قور ەسەبىنەن جونەلتىلەتىن بولادى. (اۆتوبەنزين – 26 000 توننا، ديزەل وتىنى – 33 000 توننا، سۇيىتىلعان مۇناي گازى – 1 200 توننا). بۇل كولەم 7 كۇن بويى جونەلتۋگە جەتەدى.

اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ قىسقا ۋاقىتقا توقتاۋى نارىقتاعى جاعدايعا كەرى اسەر ەتپەيدى، ويتكەنى رەسپۋبليكاداعى اي-92 جانە ديزەل وتىنىنىڭ قازىرگى قورى ءبىر ايعا، ال اي-95 قورى ەكى اپتاعا جەتكىلىكتى. پاۆلودار مۇناي-حيميا زاۋىتىنداعى جوسپارلى جوندەۋگە جانە شىمكەنت مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ ريفورمينگ قوندىرعىسىنداعى جۇمىستارعا بايلانىستى ءىشىنارا توقتاۋىنا قاراماستان، كاسىپورىنداردان مۇناي ونىمدەرىن جونەلتۋ جۇمىسى جالعاسىپ جاتىر»، - دەلىنگەن.

سونىمەن قاتار، استانا ۋاقىتى بويىنشا ساعات 18:29-دا ماەك-ءتىڭ 1-ءشى ەنەرگيا بلوگىنداعى اپات سالدارىنان «KUS» جشس-ءنىڭ گاز-تۋربينالى ەلەكتر ستانساسىندا گەنەراتسيالىق قوندىرعىلار اپاتتى جاعدايدا توقتاعان. مۇنىڭ سالدارىنان «KPI Inc.» جشس-دە ەلەكتر ەنەرگياسى تولىق وشكەن.

ماەك ماڭعىستاۋ وبلىسىن عانا ەمەس، بقو مەن اتىراۋ وبلىسىن دا ءىشىنارا ەلەكتر ەنەرگياسىمەن قامتاماسىز ەتەدى. كومبيناتتاعى اپاتتان ماڭعىستاۋ وبلىسى جىلىوي اۋدانىندا دا ءىشىنارا جارىق سونگەنى ايتىلدى.

ال «اتىراۋ-جارىق» مەكەمەسىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى اتىراۋ قالاسىنىڭ سول جاعىندا تولىعىمەن جانە وڭ جاعىنداعى بالاۋسا، راكۋش، لەسحوز، اۆانگارد جانە نۇرسايا، جەرۇيىق سياقتى شاعىن اۋدانداردا اپاتقا بايلانىستى ۋاقىتشا ەلەكتر جارىعى بولمايتىنىن مالىمدەدى. كەيىن بىرتىندەپ ۇيلەردە جارىق بەرىلە باستاعان.

«اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ» ءباسپاسوز قىزمەتى: «اپاتتان قازا تاپقاندار مەن جازالانعاندار جوق» دەدى.

وسىدان كەيىن، ەلەكتر قۋاتىن ءوشىرۋ سالدارىنان بىرنەشە كەن ورنىندا مۇناي ءوندىرۋ جۇمىسى توقتاتىلعانى حابارلاندى.

ماڭعىستاۋ اتوم ەنەرگەتيكالىق كومبيناتىندا (ماەك) ەنەرگيا بلوگىنىڭ اجىراتىلۋىنا بايلانىستى ماڭعىستاۋ جانە اتىراۋ وبلىستارىنداعى «وزەنمۇنايگاز» اق، «ماڭعىستاۋمۇنايگاز» اق، «قاراجانباسمۇناي» اق، «ەمبىمۇنايگاز» اق كەن ورىندارىندا مۇناي ءوندىرۋ جۇمىسى جارتىلاي جانە تولىق توقتاتىلدى.

ال ۇكىمەت جيىنىندا ءسوز سويلەگەن «قازمۇنايگاز» باسشىلىعى:

«كەشە تۇستەن كەيىن سىرتقى جەلىلەر تاراپىنان ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ وشۋىنە بايلانىستى اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ جۇمىسى توقتاتىلدى. ءدال وسىنداي سەبەپپەن قاراباتانداعى گاز-حيميا كەشەنى «KPI inc» جشس-ءنىڭ دە جۇمىسى اپاتتىق جاعدايدا توقتاتىلدى. ەلەكترمەن جابدىقتاۋدى ءوشىرۋ ناتيجەسىندە اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ بارلىق تەحنولوگيالىق قوندىرعىلارى قاۋىپسىز توقتاتىلدى. اۆاريالىق جاعدايدىڭ الدىن الۋ جانە قىزمەتكەرلەردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن اپاتتى جويۋ الگوريتمىنە سايكەس بارلىق قوندىرعىلاردان كومىرسۋتەگى گازى فاكەلگە جىبەرىلدى.

3 شىلدەگە قاراعان ءتۇنى ەلەكتر قۋاتىن بەرۋ قايتا باستالعاننان كەيىن زاۋىت قولدا بار قورلاردان مۇناي ونىمدەرىن جونەلتۋدى قايتا باستادى. اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتى رەزەرۆۋارلارىندا بۇگىنگى تاڭدا 26 مىڭ توننا اۆتوبەنزين، 34 مىڭ توننا ديزەل وتىنى، 1500 توننا سۇيىتىلعان مۇناي گازى، 6 مىڭ توننا اۆياكەروسينى بار. بۇل كولەمدەر جەتى كۇندىك تۇراقتى جونەلتۋگە جەتكىلىكتى. جالپى، ەلىمىز بويىنشا ءبىر ايلىق تۇتىنۋعا جەتكىلىكتى كولەمدە اي 92 ماركالى بەنزينى مەن ديزەل وتىنىنىڭ قورى بار، ال اي 95 ماركالى بەنزيننىڭ قورى ەكى اپتاعا جەتەدى.

پاۆلودار مۇناي-حيميا زاۋىتى 20 شىلدەگە دەيىن جوسپارلى جوندەۋگە توقتاتىلعانىن جانە شىمكەنت مۇناي وڭدەۋ زاۋىتى كاتاليتيكالىق ريفورمينگ قوندىرعىسىندا جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن 3 شىلدەدە ءىشىنارا توقتاتىلعانىن ەسكەرسەك تە، زاۋىتتاردان مۇناي ونىمدەرىن جونەلتۋ توقتاتىلمايدى.

سىرتقى جەلىلەر تاراپىنان ەلەكتر ەنەرگياسىن بەرۋ تۇراقتانۋىنا قاراي زاۋىتتىڭ تەحنولوگيالىق قوندىرعىلارىن تۇراقتى رەجيمگە شىعارۋ باستالدى. اپتانىڭ سوڭىنا دەيىن اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتى مۇناي ونىمدەرىن ءوندىرۋدىڭ بۇرىنعى كولەمىنە شىعۋدى جوسپارلاپ وتىر.

سونىمەن قاتار، «ماەك» ەنەرگيا بلوگىنىڭ اپاتتىق جاعدايدا توقتاۋى كەشە «قازمۇنايگازدىڭ» كاسىپورىندارىندا ءىشىنارا نەمەسە تولىق توقتاۋعا الىپ كەلدى.

«قازترانسويل» جەلىسى بويىنشا اتىراۋ جانە ماڭعىستاۋ وبلىستارىنداعى 11 مۇناي ايداۋ ستانتسياسىنىڭ جۇمىسى توقتاتىلدى.

«ماگيسترالدى سۋ قۇبىرى» جەلىسى بويىنشا 3 سۋ سورعى ستانتسياسىندا سۋ ايداۋ توقتاتىلدى.

«قاراجانباسمۇناي» اق بويىنشا - 2400-دەن استام ۇڭعىما توقتاتىلدى.

«ماڭعىستاۋمۇنايگاز» اق-نىڭ «قالامقاس» جانە «جەتىباي» كەن ورىندارىندا 1131 ۇڭعىما توقتادى.

اتىراۋداعى «ەمبىمۇنايگاز» اق-نىڭ كەن ورىندارىندا 1809 ۇڭعىما توقتاتىلدى.

«وزەنمۇنايگاز» اق-نىڭ كەن ورىندارىندا 30 جەراستىنا سۋ ايداۋ سوراپتارى توقتاتىلدى.

وسىنىڭ اسەرىنەن وتكەن تاۋلىكتە شامامەن 10 مىڭ توننا مۇناي وندىرىلمەي قالدى.

قازىرگى ۋاقىتتا ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ كاسىپورىندارى بويىنشا شەكتەۋلەر شامامەن 30% نەمەسە 45 مۆت قۇرايدى. جالپى، سوڭعى جىلدارى قمگ كەن ورىندارىندا ەلەكتر ەنەرگياسىن اۆاريالىق اجىراتۋ سانىنىڭ تۇراقتى ءوسۋ سەرپىنى بايقالادى. ماسەلەن، 2023 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىجىلدىعىندا 153 اجىراتۋ تىركەلدى، ال مۇنايدىڭ جالپى تاپشىلىعى 74 مىڭ توننانى قۇرادى. 2022 جىلى اجىراتۋ سانى 217-ءنى قۇرادى.

جالپى، سوڭعى 2,5 جىلدا ەلەكتر ەنەرگياسىن بەرۋدەگى شەكتەۋلەرگە بايلانىستى مۇنايدىڭ جالپى تاپشىلىعى شامامەن 280 مىڭ توننانى قۇرادى، جوعالتىلعان پايدا 60 ملرد. تەنگەدەن استى.

شىمكەنت زاۋىتىنداعى جاعداي بويىنشا قازىرگى ۋاقىتتا زاۋىتتىڭ ءبىر بولىگى عانا توقتاتىلدى، اي 92 بەنزينىنىڭ ءوندىرىسى تاۋلىگىنە 2,5 مىڭ توننا دەڭگەيىندە ساقتالىپ وتىر. ديزەل وتىنى مەن اۆياوتىندى جونەلتۋ شىمكەنت مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىندا بۇعان دەيىن جينالعان قورلاردىڭ ەسەبىنەن شتاتتىق رەجيمدە جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. جوعارىدا اتالعان بارلىق ماسەلەلەر تۇراقتى باقىلاۋدا تۇر»، - دەلىنگەن.

ال پرەزيدەنت توقاەۆ اپاتتاردىڭ سەبەبىن انىقتاۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك كوميسسيا قۇرۋدى تاپسىردى.

پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى: «پرەزيدەنت اپاتتاردان كەيىن اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتى مەن ماڭعىستاۋ اتوم ەنەرگەتيكالىق كومبيناتىندا تۋىنداعان جاعدايدى ۇدايى باقىلاۋدا ۇستاپ وتىر.

پرەزيدەنت اپاتتاردىڭ سەبەبىن انىقتاۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك كوميسسيا قۇرۋدى تاپسىردى. كىنالىلەر زاڭعا سايكەس جاۋاپقا تارتىلادى.

ۇكىمەتكە اتالعان كاسىپورىنداردى قىسقا مەرزىمدە جۇمىس جاعدايىنا كەلتىرۋ تۋرالى تاپسىرما بەرىلدى»، - دەپ جازدى.

الەۋمەتتىك جەلىدە اتىراۋ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتىنىڭ جۇمىسىنىڭ توقتاتىلۋىنا قاتىستى الىپ-قاشپى اڭگىمەلەر كوپ. سونداي بولجامدى پىكىرلەردىڭ ءبىرى – «سىرتقى كۇشتەردىڭ ديۆەرسيالىق ارەكەتى بولۋى مۇمكىن بە؟»، دەگەن سۇراق. ازىرگە بۇل سۇراققا ناقتى جاۋاپ بەرگەن ەشبىر قۇزىرلى ورگان جوق. دەسە دە، بۇل سۇراق قوعام بەلسەندىلەرىنىڭ اشىق تالقاۋىندا.

Abai.kz