وبلىس اكىمى ەرمەك كوشەرباەۆ مىرزانىڭ نازارىنا!

شىعىس قازاقستان وبلىسى – ەلىمىزدەگى تابيعاتى ادام تاڭعالارلىقتاي ەڭ كورىكتى، سۇلۋ ەلدىمەكەن. تەك قانا قازاقستان عانا دەمەيىك، بۇكىل ورتالىق ازياداعى تۇمسا تابيعاتى عاجايىپ، كورگەن ادام تالاي ۋاقىتقا دەيىن ۇمىتا المايتىن، اياۋلى ولكە دەۋگە بولادى. سونداي-اق، بۇل وڭىرگە جان-جاقتان تۋريستتەردىڭ دە ەڭ كوپ كەلەتىن، دەمالاتىن ورىندارىنىڭ ءبىرى.

مىنە، وسى، ءبىز ماقتانىش ەتەتىن، شىرايلى ولكەنىڭ بيلىگىنە - ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العالى تالاي اكىمدەر كەلىپ كەتتى. نەگىزىنەن، سوناۋ كەڭەس وداعى تۇسىنان بۇل وبلىستىڭ اۋماعىندا، قازاقتاردان گورى، سلاۆيان جۇرتى كوپ بولىپ كەلىپ ەدى. ارينە، ەگىن ەگۋگە، كوكونىس، جەمىس-جيدەك وسىرۋگە اسا قولايلى بولىپ كەلەتىن ايماق بولعاندىقتان، ورىستاردىڭ شوعىرى قالىڭ جانە ولار قونىستانعان ەلدىمەكەندەر دە ءجيى بولىپ كەلەدى. الايدا، تاۋەلسىزدىك جىلدارى بۇل اعايىنداردىڭ ءبىرازى وزدەرىنىڭ تاريحي ەلىنە كوشىپ كەتتى. بىراق، ءالى دە جەتەرلىكتەي. بۇل وبلىستى قازاقىلاندىرۋ نەمەسە ەپتەپ بولسا دا قازاق يەلىگىنە جاقىنداتۋ ءار اكىمگە وڭاي بولعان جوق.

وسى ارادا اڭگىمەنى باستار الدىندا، ەسكەرتە كەتەرىم، وبلىستى - شىعىس قازاقستان دەپ اتاعاننان گورى، التىن التاي، بولماسا وزگەشە اتاسا، الدەقايدا وڭدى بولارى ەدى-اۋ دەپ ويلايمىن. بۇل ارينە، مەنىڭ ءوز پىكىرىم. وبلىس دەگەن سوزدەن دە ارىلاتىن كەز الدەقاشان جەتتى. مىسالى: التىن التاي ۇلىسى، نەمەسە التىن التاي ولكەسى دەپ اتاعاندا، بىزگە، قازاقتارعا ۇلكەن مارتەبە ەدى عوي. دەگەنمەن، رەسپۋبليكا بيلىگىندە ورىس ءتىلدى، ءجون-جوبانى تەرەڭدەپ تۇسىنبەيتىن ازاماتتار جۇرگەن سوڭ، وندايعا بارا قويماس.  بىراق، الداعى ۋاقىتتا بۇل پىكىردى ۇمىتپاي ەسكەرە ءجۇرىۋمىز قاجەت.

وسى وبلىسقا وتىز جىلدىڭ كولەمىندە، ءبىراز اكىمدەر كەلىپ كەتتى. دەگەنمەن، ءبىزدىڭ ماقتانىشىمىز بولعان - اجارلى شىعىستى قازاقشىلىققا بۇرعان ەكى-اق اكىم بار. سولاردىڭ ءبىرى جانىبەك كارىبجانوۆ، سونىمەن قاتار، ەكىنشىسى بەردىبەك ساپارباەۆ. بۇلار، وبلىس كولەمىندەگى كوپتەگەن وكرۋگ، ەلدىمەكەندەرگە قازاقشا اتاۋ بەرىپ، كوشەلەر مەن داڭعىلداردى قازاقشا اتاپ، قازاق مەكتەپتەرى مەن بالاباقشالارىن كوبەيتىپ، وسكەمەننىڭ ءدال ورتاسىنا اباي اتامىزدىڭ ەسكەرتكىشىن ورناتىپ، قالا مەن ەلدىمەكەندەردە مەشىتتەر سالدىرىپ، ءتىپتى، التايدىڭ سىلەمدەرىنە ۇلى قابانبايدىڭ ەسكەرتكىشىن تۇرعىزىپ، تۇرعىلىقتى ەل ايتىپ جۇرەتىندەي كوپ ەڭبەك ءسىڭىردى جانە وسى ءوڭىردىڭ ەكونوميكاسىن دا ءبىراز كوتەرىپ كەتتى. تاعى ايتارىمىز، وسى ەكى اكىم، مەملەكەتتىك ءتىلىمىز بولىپ سانالاتىن قازاق ءتىلىن، شاماسى كەلگەنشە العا سۇيرەپ جانە ونىڭ ايتارلىقتاي وسى وڭىردە العا باسۋىنا، قولدانىس اياسىنىڭ كەڭەيۋىنە ءبىراز سەپتىگىن تيگىزىپ ەدى.

دەگەنمەن، رەسپۋبليكا بيلىگى سولاردىڭ بىرەۋىنەدە «ەڭبەك ەرى» اتاعىنبەرمەگەنى، اسا وكىنىشتى. وسى ەكى ازاماتتىڭ وزگە وبلىستارعا دا تاۋداي كومەگى تيگەن بولاتىن.

قايداعى ءبىر ءانشى مەن جازۋشىلارعا بەرگەننەن گورى، وسىلاردىڭ ەلگە، مەملەكەتكە سىڭىرگەن ەڭبەگى الدە قايدا كوپ ەدى. مۇندا كەلگەن وزگە اكىمدەر، جولجوندەۋمەن، ەلدىمەكەندەرگە سۋ تارتۋمەن، جىلۋ قۇبىرلارىن رەتتەۋمەن جانە باسقادا جۇمىستارمەن اينالىستى. الايدا، بىتىرگەندەرى شامالى. كەلدى، كەتتى! شىنىمدى ايتايىن، ولاردىڭ تۇسىنىگى مەن جاۋاپكەرشىلىگى شامالى، دەنگەيلەرى تومەن ادامدار ەدى. قازاقشىلىعى دا جوق دەۋگە بولادى. تۇرعىلىقتى ەلدىڭ قۇرمەتىنە دە يە بولا المادى.

اسا قۇرمەتتى، ەرمەك بەدەلبايۇلى!

ءسىز وسى وبلىسقا جۋىقتا عانا كەلدىڭىز. ارينە، وبلىس اكىمى بولعاندىقتان، سىزگە قۇرمەتپەن قارايمىز جانە ەڭبەگىڭىزگە تابىس تىلەيمىز. ال ەندى ايىپ ەتپەسەڭىز سىزگە، قۇلاققاعىس ەتىپ ايتارىمىز، جاساقتايتىن كادرلارىنىزدى، قازاق ءتىلدى جانە جاۋاپكەرشىلىگى بار، ەلگە جانى اشىيتىن، ابىرويلى ازاماتتاردان تاعاينداساڭىز ەكەن.

بىزگە، وسى وبلىستى، قاسىنداعى اباي، نەمەسە تۇركىستان وڭىرلەرى سەكىلدى شىعىستىق، قازاقىلىق شىرايعا كەلتىرسەڭىز قۇبا-قۇپ بولارى ەدى. كەڭەس وداعى تۇسىنان كەلە جاتقان يدەولوگيالىق تۇرعىدان مۇلدە ەسكىرگەن اتاۋلاردى وزگەرتىپ، جاڭا قازاقستانعا ساي، مەملەكەتتىك تىلدەگى اتاۋلارمەن بىرتىندەپ، كەيىنگە قالدىرماي الماستىرۋدى قالار ەدىك. سونىمەن قاتار، اباي اتامىز قالام تەربەگەن انا ءتىلىمىز - قازاق تىلىنە كوڭىل اۋدارىپ، جۇمىس بارىسىندا وسى ءتىلدىڭ دە اياسىن كەڭەيتسەڭىز دەيمىز.

وبلىستىق وقۋ - اعارتۋ باسقارماسىنىڭ دا جەتەكشىلەرىن قازاق ءتىلدى كادرلاردان تاعايىنداساڭىز!  قازاق مەكتەپتەرىنىڭ، بالاباقشالارىنىڭ كوبەيۋىنە جول اشساڭىز!

وسى ءوڭىردىڭ اقيىق ازاماتى، اتى رەسپۋبليكامىزعا كەڭىنەن تانىمال، قازاقستاننىڭ حالىق قاھارمانى قاسىم قايسەنوۆ اتامىزدىڭ اتىن، وسكەمە اۋەجايىنا، مۇمكىن بولسا الىپ بەرسەڭىز!  ەگەر رەتى كەلسە. بىزدىكى، سىزگە ايتار پىكىر عوي.  سونداي-اق، وبلىس ورتالىعى، وسكەمەن قالاسىنا   شاكارىم قۇدايبەردىۇلىنىڭ ەسكەرتكىشىن تۇرعىزۋعا دا بولارى ەدى دەيمىز.

سونىمەن قاتار، الداعى ۋاقىتتا وسكەمەن قالاسىنىڭ اتاۋىن، تەك قانا مەملەكەتتىك تىلدە وسكەمەن دەپ اتاسا، ورىندى بولارى ەدى. قاسىنداعى سەمەي قالاسى دا كەزىندە ءبىر تىلدىك رەتكە كەلتىرىلدى عوي.  وسىنى، رەتىن كەلتىرىپ، مۇمكىندىگىنشە ىسكە اسىرساڭىز دەيمىز.

ارينە، ايتار تىلەگىمىز دە، ۇسىنىسىمىز دا جەتەرلىك. بىراق، ونى الداعى كەزەڭدەردە كورە جاتارمىز.

بەيسەنعازى ۇلىقبەك

قازاقستان جۋرناليستەر  وداعىنىڭ  مۇشەسى

Abai.kz