«قوستانايعا پۋتين كەلەدى» دەگەن حابار تاراعاننان بەرى مۇنداعى ۇلىق بىتكەندەر كۇندىز كۇلكىدەن، تۇندە ۇيقىدان ايىرىلدى. وبلىستى بىلاي قويعاندا، رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن بولىنگەن ونداعان ميلليارد تەڭگەنى قايتسەك تە يگەرەمىز دەگەن نيەتپەن جارعاق قۇلاقتارى جاستىققا تيمەي ءجۇر.

شىندىعىندا ولاردى دا تۇسىنۋگە بولادى. پۋتينگە جاقسى كورىنىپ قالۋ ءۇشىن، قالانى سىلاپ-سيپاپ، اسەمدەۋگە بولىنگەن اناۋ-مىناۋ ەمەس، 15 ميللياردان استام تەڭگەنى «قاجەتكە» جاراتۋ قوستاناي سەكىلدى شاعىن عانا پروۆينتسيالىق شاھارعا وڭايعا تۇسپەسى انىق. ماسەلەن، توبىل وزەنى ماڭىنداعى ساياباقتىڭ سولتۇستىك بولىگىن عانا جاڭالاۋعا وبلىستىق بيۋدجەتتەن قولاقپانداي ەتىپ 1,5 ميلليارد تەڭگە ءبولىنىپ وتىر. سۋبۇرقاقتارعا 280 ميلليون، قوقىس سالاتىن جاشىكتەرگە 100 ميلليون، ال سوناۋ باشقۇرتستاننان اكەلىپ وتىرىعىزىلاتىن شىرشالارعا 595 ميلليون تەڭگە بولىنسە، جۇمىستاردىڭ قانشالىقتى اۋقىمدى ەكەندىگىن باجالاي بەرىڭىزدەر.

جارايدى، وسىنداي ءبىر سيرەك كەزدەسەتىن جاعدايدىڭ رەتى كەلىپ تۇرعاندا قالانى جاقسارتىپ العان دۇرىس تا شىعار. مىنە، قازىردىڭ وزىندە شاھاردىڭ اجارى كىرىپ قالدى. بۇعان ەشكىمنىڭ دە داۋى بولا قويماس. ماسەلە ءتىپتى، وندا ەمەس. ماسەلە، جاڭاعى ساياباقتار مەن قوقىس جاشىكتەرىنە، اعاش وتىرعىزۋعا بولىنگەن وسى وراسان قارجى قانشالىقتى ءتيىمدى ەكەندىگىندە! ونىڭ شىنىمەن وسى شىعىنعا سايكەس كەلەتىنىندىگىن كىم ساراپتاپ، كىم ەسەپتەپتى؟ مۇمكىن، بۇل شارۋانى بۇدان الدەقايدا از قارجىمەن دە تىندىرۋعا بولاتىن شىعار؟ قانشا دەگەنمەن، بيۋدجەتتەن بولىنگەن اقشا حالىقتىڭ نەسىبەسىنەن جىرىلىپ الىنعان قاراجات ەمەس پە؟ ونىڭ ءار تيىنىن ەسەپتەپ جۇمساپ، «كورپەگە قاراي كوسىلگەن» ءجون ەمەس پە؟ ءاي، قايدام مۇنداي ويلار ءبىزدىڭ بيلىكتىڭ ويىنا قاشان كىرىپ-شىعىپ ەدى؟..

تاعى ءبىر ءبىزدى مازالاعان دۇنيە - ءپۋتيننىڭ كەلۋىنە دەپ، سوعان ماقتانا كورسەتۋ ءۇشىن عانا سالىنىپ جاتقان Smart-ورتالىق دەپ اتالاتىن كەرەمەت عيمارات. بۇل جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ تۇسىندىرۋىنە قاراعاندا «قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ ساياساتىن جۇزەگە اسىرۋعا باعىتتالعان مەكتەپ جاسىنداعى بالالارعا ارنالعان ورتالىق» كورىنەدى. بۇل، تۇپتەپ كەلگەندە، جاستاردىڭ ونەر، عىلىم مەن تەحنيكا جانە ءىت-باعىتىنداعى قابىلەتى مەن تالانتىن اشۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن كورىنەدى. قىسقاسى، مۇندا اسا تالانتتى جاستار دايىندالادى. ويتكەنى وعان جۇمسالاتىن قارجىنىڭ ءوزى بۇل عيماراتتىڭ شاعىنى وبلىس ەمەس، بۇكىل ەلىمىزدى قامتيتىن ءتۇرى بار. بەينەلەپ ايتقاندا، ءبىزدىڭ باياعى اتى-شۋلى «ەكسپو-2017» دەگەن عيماراتقا قاتتى ۇقساپ تۇر. ياعني، سول ەكسپو-نىڭ قوستانايلىق نۇسقاسىن ەلەستەتەدى. ويتكەنى وزدەرىڭىز ويلاپ قاراڭىزدار. بۇل جوبانىڭ جالپى قۇنى ادام ايتۋعا اۋىز بارمايتىن سوما. اناۋ-مىناۋ ەمەس تۋرا 11,3 ميلليارد تەڭگەنى قۇرايدى. جانە ەڭ باستىسى، بۇل قارجى ادەتتەگىدەي رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن ەمەس، ەشكىم قول سۇعۋعا بولمايتىن، ول تەك ەلىمىزگە تونگەن اسا قاۋىپتى جاعدايلارعا، ماسەلەن، الاپات ءورت نەمەسە جەر سىلكىنۋ سەكىلدى توتەنشە جاعدايلارعا جۇمسالاتىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ رەزەرۆ قورىنان الىنعان. بۇل قانداي ەرەكشە مۇقتاجدىق تۋعاندىعىن جوعارىدا وتىرعان مىقتىلار بىلمەسە، ءبىزدىڭ ميىمىز جەتپەدى.

ال ەندى، وسىناۋ قول تيگىزۋگە بولمايتىن ساقتىق قوردىڭ قالاي جۇمسالىپ جۇرگەندىگىنە كەلەلىك. ماسەلەن، اناۋ اتاقتى ەكىباستۇزداعى جارىلىستى جوندەۋگە - 7,4 ميلليارد، شىعىس قازاقستان وبلىسىنداعى جارىلا جازداعان ريددەردەگى جىلۋ ورتالىعىن جوندەۋگە - 7,2 ميلليارد، ماڭعىستاۋداعى اتوم-ەنەرگەتيكا كومبيناتىنداعى اپاتتى رەتتەۋگە - 4,9 ميلليارد، كوكشەتاۋداعى قاۋىپتى جاعدايداعى قازاندىقتاردى جوندەۋگە - 2 ميلليارد تەڭگە عانا ءبولىندى. ال قوستانايداعى اسا تالانتتىلار مەكتەبىن سالۋعا اتتاي - 10,7 ميلليارد تەڭگە جۇمسالماق. وسى تسيفردان-اق، كوپ جايتتى بايقاي بەرەرسىزدەر.

ءبىزدىڭ تۇسىنبەيتىنىمىز، كورشى ەلدىڭ باسشىسى ەكى جىلدا ءبىر رەت باس قوساتىن جاي عانا داستۇرگە اينالعان كەزدەسۋگە «پۋتين كەلەدى ەكەن» دەپ وسىنشاما تىراشتانۋمىزعا ءجون بولسىن. ونىڭ ۇستىنە وسى كورشىمىزدىڭ قازىر بۇكىل الەمگە جەكسۇرىن اتانىپ، ەشبىر ەلگە شىعۋدان قالعان كەۋدەمسوق باسشىسىنا وسىنشاما قۇرمەت كورسەتكەنىمىز قانشالىقتى قيسىنعا سايادى؟ ال قالامىزدىڭ قاق ورتاسىندا ابدەن ازىپ-توزىپ، قۇلاۋعا اينالعان قانشاما ەسكى «حرۋششەۆكالار» جەتەرلىك. قالالىق اۋرۋحانانىڭ ابدەن توزىعى جەتكەنى سونشالىقتى، ونداعى پالاتالارعا ادام سيماي جاتىر. مەكتەپتەردىڭ دە ماسەلەسى تولىق شەشىلىپ بولعان جوق. جاڭا ميكرو اۋداندارداعى سالىنعان ۇيلكەردىڭ توبەسىنەن سۋ اعىپ، وندا تۇراتىنداردىڭ جىرى ءتىپتى ءبىر بولەك.

ال ەندى سول كەلەمىن دەگەن ءپۋتينىمىز كەلمەي قالسا، نە ىستەيمىز؟ جۇرتقا قاي بەتىمىزبەن قارايمىز؟ ايتپاقشى، بەت تۋرالى تىم اسىعىس ايتتىم-اۋ، دەيمىن.

جايبەرگەن بولاتوۆ

Abai.kz