قىتايدىڭ ۇلان-بايتاق دالاسى مەن ۇلكەندى-كىشىلى قالالارىندا جاساپ جاتقان ءبىر ميلليارد ءۇش ءجۇز ميلليوننان استام حالىقتىڭ اۋرۋىنا، اجالىنا اراشاشى، جانىنا مەدەت بولىپ كەلە جاتقان ۇلكەندى-كىشىلى اۋرۋحانالار مەن ەمحانالار بار. سولاردىڭ ءبىرى – قىتايدىڭ سولتۇستىك-باتىس شەكارا وڭىرىنە ورنالاستىرعان ءۇرىمجى قالاسىنداعى شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءبىرىنشى اۋرۋحاناسى.

ول – قىتايدىڭ «ءبىرىنشى بەس جىلدىق جوسپارى» مەزگىلىندە كەڭەس وداعى قول ۇشىن بەرىپ سالدىرعان 156 ءتۇيىندى قۇرلىستىڭ ءبىرى. اۋرۋحانا بىرنەشە ۇرپاق ارداگەرلەردىڭ ايانباي تەر توگىپ، ەسەلى ەڭبەك ءسىڭىرۋىنىڭ ارقاسىندا بۇل كۇنى ەمدەۋ، ءبىلىم بەرۋ، عىلىمي زەرتتەۋدى ۇشتاستىرعان كولەمدى دە كەنەۋلى، ءىرى بەساسپاپ اۋرۋحاناعا اينالىپ وتىر.

اكىمشىلىك ارقاشان «حالىق ءۇشىن اجالعا اراشا، اۋرۋعا مەدەت بولىپ قىزمەت ەتۋ» ءپرينتسيپىن نەگىزگى ماقسات ەتىپ، كۇللى نارسەدە ساپاعا كوڭىل ءبولۋ، تارتىپتە قاتاڭ، تۇرمىستا قاراپايىم، ەڭبەكشىل بولۋ تالاپتارىن قويۋمەن قاتار اۋرۋحانانى عىلىممەن-تەحنيكانىڭ سوڭعى جەتىستىكتەرى ارقىلى گۇلدەندىرۋگە باسا ءمان بەرىپ كەلگەندىكتەن، ول مەملەكەتتىك اۋرۋحانالاردى باسقارۋدىڭ جىلدىق باسەكەسىندە جۇزدەگەن ءىرى ەمدەۋ ورىندارىنىڭ اراسىنان سۋىرىلىپ شىعىپ، الدىڭعى وننىڭ ىشىنە ەنسە، ال شۇار-داعى اۋرۋحانالاردىڭ موينى وزىعى بولىپ وتىر.

بۇل رەتتە ەمدەۋ ەرەكشەلىگى جاعىنان كوكىرەك سىرتقى اۋرۋلارى ءبولىمى، كۇيىك ءبولىمى، تەرى سىرتقى اۋرۋلار ءبولىمى، نەسەپ ءبولىمى ءتارىزدى ءداستۇرلى بولىمدەردىڭ تەحنولوگياسى اۋىز تولتىرىپ ايتارلىقتاي جوعارى. ال بۇيرەك، باۋىر سياقتى ورگانداردى اۋىستىرۋ (كوشىرۋ، جوتكەۋ), قان-تامىر اۋرۋلارى، وزگە اۋرۋلارعا دياگنوز قويۋ، ەمدەۋ تەحنيكاسى سالالارىندا تىڭ جاڭالىقتار مول. اسىرەسە، سۇيەكتانۋ عىلىمىنداعى جاساندى بۋىن اۋىستىرۋ وپەراتسياسى، بۇيرەك اۋىستىرۋ وپەراتسياسى، قان تامىرلارىن جالعاۋ ارقىلى ەمدەۋ تەحنولوگياسى ۇلكەن تابىستار بولىپ ەسەپتەلەدى. بۇلار شۇار-دىڭ ءىشى-سىرتىنداعى  ارىپتەستەردىڭ موينداۋى مەن القاۋىنا يە بولىپ وتىر.

اۋرۋحانادا 3583 جۇمىسشى، قىزمەتكەر بار. مۇنىڭ ىشىندە دەنساۋلىق-تەحنيكالىق ماماندار 2565 ادام بولسا، دوتسەنتتەن جوعارى عىلىمي دارەجە العان دارىگەر ماماندارى – 393, عىلىم دوكتورى – 72, ال ماگيستر اسپيرانتتار – 474 ادام.

اۋرۋحانانىڭ ورنالاسقان جەر اۋماعى – 185 مىڭ 200 شارشى مەتر. مۇنىڭ ىشىندە تىكەلەي ەم ىستەتىلەتىن كورپۋستار كولەمى –  106 مىڭ 500 شارشى مەتر، وقىتۋ كورپۋسىنىڭ كولەمى – 17 مىڭ شارشى مەتر. زەرتحانا كورپۋسىنىڭ كولەمى – 12 مىڭ 700 شارشى مەتر. ال جاسىل مايسا ەگىلىپ، اعاش وسىرىلگەن جەردىڭ كولەمى بارلىق اۋماقتىڭ 44 پايىزىن الادى.

اۋرۋحانادا 64 كلينيكالىق ءبولىم مەن 8 مەديتسينالىق-تەحنيكالىق ءبولىم قىزمەت كورسەتەدى. بۇدان بولەك 27 وقىتۋدى زەرتتەۋ كەڭسەسى، ءبىر كلينيكالىق مەديتسينا اعا دوكتورلارىنىڭ جىلجىمالى پۋنكتى بار.

اۋرۋحانا قاراۋىندا توعىز شۇار دارەجەلى زەرتتەۋ كەڭسەسى، جەتى اۆتونوميالى رايون دارەجەلى ساپا بەكىتۋ (تەكسەرۋ) ورتالىعى بار. ىشكى اۋرۋلار عىلىمى مەن سىرتقى اۋرۋلار عىلىمى اۆتونوميالى رايوندىق دارەجەلى ماڭىزدى پاندەرگە جاتادى. جىلاۋىق اۋرۋىن زەرتتەۋ كەڭسەسىنە قاراستى ورتالىق تاجىريبەحانا اۆتونوميالى رايونىنداعى ءتۇيىندى زەرتحانا سانالادى. وسىلاردىڭ نەگىزىندە اشىلعىن ءولى كلەتكانى كوشىرىپ ەمدەۋ جانە باۋىر اۋىستىرۋ قاتارلى جاڭا وزىق تەحنولوگيالىق باتىس سولتۇستىكتە، ءتىپتى مەملەكەت بويىنشا الدىڭعى ورىندا تۇرادى.

تاريحى ۇزاق، كاسىبي كەمەلدى، ەرەكشەلىگى ايقىن بۇل بەساسپاپ اۋرۋحانادا حانزۋ، ۇيعىر، قازاق، دۇڭگان، موڭعول قاتارلى كوپتەگەن ۇلت دارىگەرلەرى ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ ەڭبەك ەتىپ كەلەدى. ولار ورتاق ىسكە جۇدىرىقتاي جۇمىلا وتىرىپ، ءبىر-بىرىنەن ۇيرەنىپ، وزدەرىنىڭ مەديتسينالىق ەمدەۋ تەحنولوگيياسى مەن كاسىپتىك ورەسىن جوعارلاتۋعا كۇش سالۋدا. وسى كوپ ۇلتتى قارا شاڭىراق استىندا ارنايى تىلگە تيەك ەتۋگە تاتيتىن قازاق ۇلتىنىڭ وكىلدەرى دە از ەمەس. اۋرۋحانا قۇرىلعان جارتى عاسىردان بەرى ولار دا ايانباي تەر توگىپ، اۋرۋحانانىڭ گۇلدەنىپ-كوركەيۋى  ءۇشىن ات سالىسىپ كەلەدى. اعا بۋىن دارىگەردەن، وكىنىشكە قاراي، قازىر ارالارىندا جوق باتىرحان، كوكەن، مارات سياقتى قانداس اعالارىمىزدى الدىمەن اتاۋعا بولادى. سولاردىڭ جولىن جالعاستىرعان جانە سولارمەن بىرگە جۇمىس جاساعان اۋەن، قانيپا، قابدوللا، نۇرباتيلا، مۇرات، امانتاي، ساۋلە قاتارلىلار بولسا، كەيىنگى كەزدەرى ساپقا قوسىلعان ورتا بۋىن، جاس قازاق دارىگەرلەردەن جاسارات، ايدىن، گۇلنار، سەرىك، ساكەن، قاليا، ايحۋا، دولان، شايزا، ۇلكەن باقىت، كىشى باقىت، ۇلكەن ايقىن، كىشى ايقىن، قاھارمان، ايبەك، قاشاۋبەك، كۇلشاش سەكىلدى ارىپتەستەرى بار.

مەن وسى دارىگەرلەردىڭ اراسىنان ون ۇزدىك دارىگەردى سىزدەرگە تانىستىرۋدى ءجون سانادىم. ولار – سالىمجان قۇنىپياۇلى، سەرىك ماعاۋياۇلى، جىگەر قايروللاۇلى، مۇقيات ورازحانۇلى، ساعدات باراشقىزى، كۇمىس باياحمەتقىزى، گۇلبانۋ بۇلانتايقىزى، جازيرا توقايقىزى، ناديرا تىلەۋحانقىزى، ساعىندىق ەرەجەپۇلى.

ەندى كەيىپكەرلەرىمىزگە جەكە-جەكە توقتالىق.

سالىمجان قۇنىپياۇلى

ول – شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتى ءبىرىنشى اۋرۋحاناسىنىڭ كۇيىك جاراقاتىن ەمدەۋ، ءپىشىن تۇزەۋ ءبولىمىنىڭ باتىعى. ءارى اعا دارىگەر، دوتسەنت، ماگيستر اسپيرانتتار جەتەكشىسى.

سالىمجان 1953 جىلى ماۋسىمدا تارباعاتاي ايماعىنىڭ تولى اۋدانىنداعى المالى اۋىلىندا ەگىنشى وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1973 جىلى شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ەمدەۋ فاكۋلتەتىنە قابىلدانىپ، ونى بەس جىل بويى جاقسى وقىپ ءبىتىرىپ، اتالمىش اۋرۋحاناعا دارىگەر بولىپ جۇمىسقا قالادى.

ول – قازىر «قىتاي سىرتقى زاقىمدالۋدى ەمدەۋ جانە ونى بۇتىندەۋ» جۋرنالىنىڭ رەداكتسيا القاسىنىڭ، قىتاي مەديتسينا عىلىمى عوعامىنىڭ مۇشەسى، شىڭجاڭ مەديتسينا عىلىمي قوعامى كۇيىك جاراقاتى كاسىپتىك قوعامىنىڭ تۇراقتى جوراسى، شىڭجاڭ مەديتسينا عىلىمي قوعامى ەمدى تەحنيكالىق جاقتان ساراپتاۋ ماماندار قوعامىنىڭ مۇشەسى، ءۇرىمجى قالالىق مەديتسينا عىلىمي قوعامى ەمدى تەحنيكالىق جاقتان ماماندار قور قوعامىنىڭ مۇشەسى، شىڭجاڭ الەۋمەتتىك گيگينا شىرعالاڭىن شۇعىل باسقارۋ ءبولىمىنىڭ مۇشەسى. شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتى وقىتۋدى باقىلاپ-باسقارۋ ماماندار توبىنىڭ مۇشەسى.

تىكەلەي ەمدەۋ بىلىكتىلىگى جاعىنان كەلسەك، ولار:

1) اۋىر دارەجەلى كۇيىك جاراقاتتارىنا جۇيەلى ەمدەۋ جۇرگىزەدى.

2) كۇيىك جاراقاتتاردان نەمەسە سىرتقى جارالانۋدان قالعان، تۇتاس دەنەدەگى ەمدەۋ، سارىقتۋى قيىن بولعان تەرىنىڭ كۇردەلى قۇرىسىۋلارىن بۇزىپ، تابيعي ءپىشىن تۇزەۋ وپەراتسياسىن جاسايدى. نەگىزىنەن بەتتىڭ، بەس مۇشە: مويىن، قولتىق، قول، اۋىز جانە شات قۋىسىنداعى تەرىنىڭ تۇرلىشە دارەجەدەگى قۇرىسىن قايتا رەتتەپ، قالپىنا كەلتىرەدى.

3) كۇيىك جاراقاتتارىنان نەمەسە سىرتقى جارالانۋدان قالعان ايىقپاس جارالارعا، سۇيەگى جالاڭاشتالعان اعزاعا ەت، تەرىنى قان-تامىرىمەن جاپىراقشالاپ كوشىرۋ سياقتى تۇرلىشە تەحنيكالىق وپەراتسيالاردى جاساپ، جاراقاتتىڭ قىسقا ۋاقىتتا ساۋىعۋىنا كومەكتەسەدى.

4) كۇيىكتىڭ نەمەسە باسقا سەبەپتەردەن توبەسىندە شاشى جوقتاردىڭ (ايناباستارعا) باس تەرىسى استىنا كرەمني قوسىلىستى قالتا كومىپ، جاڭادان باس تەرى قاينارىن جاساپ، تابيعي شاش وسىرە الادى.

5) وتادان كەيىنگى تاندەگى كەسىلگەن ورىننىڭ اشىلىپ كەتۋى، ۇزاق ۋاقىت ساۋىقپاۋى سالدارىنان ىرىڭدەپ، ازاپ تارتقانداردىڭ جاراقاتىن قىسقا ۋاقىتتا ساۋىقتىراتىن شەشۋشى وپەراتسيانى جاسايدى.

6) سىرتقى جارالانۋدان تەرى-ماي قاباتى كولەمدى سىدىرىلىپ، اشىلىپ قالعانداردى نەمەسە كولەمدى تەرى قاباتى بۇزىلىپ، ءولى ەتتەنگەندەردى جۇيەلى تۇردە ەمدەيدى.

7) ءتۇرلى پىشىندەۋ، بەزەندىرۋ وتاسىن جاسايدى.

مىنە، وسىنداي سالالارداعى جاسامپازدىق ەمبەكتەرى ناتيجەسىندە ول 1993 جىلى ءبىر تۇردەگى ەمدەۋ قايشىسىن ويلاپ شىعارىپ، مەملەكەتتىك پاتەنت قۇقىعىن العان. پاتەنت № ZL 93208034. وسى جاڭالىعى ءۇشىن ول 1994 جىلى ءچاڭچۇندا وتكىزىلگەن مەملەكەتتىك ەڭ جاعا عىلىم-تەحنيكا جەتىستىكتەرىن ساراپتاۋ، باعالاۋ جينالىسىندا «1994 جىلعى ءچاڭچۇن التىن لوڭقا» سىيلىعىنا يە بولادى.

1998 جىلى «جالاڭاشتالعان باس سۇيەكتى جونۋ بۇرعىسى جانە ونىڭ كلينيكادا قولدانىلۋى» دەگەن ەڭبەگى جارىق كورىپ، وسى سالانى ەمدەۋ تەحنيكاىنداعى ولقىلىقتاردى تولتىردى. وسىعان وراي جازعان ديسسەرتاتسياسى شۇار وقۋ-اعارتۋ مەڭگەرمەسى مەن شىڭجاڭ ۋنيۆەرسيتەتى بىرلەسىپ جاريالاعان جوعارى وقۋ ورىندارى جۋرنالدارى 20 جىلدىعىنىڭ تاڭداۋلى ماقالالارىن ساراپتاۋدا ءبىرىنشى دارەجەلى سىيلىق يەمدەنەدى. مۇنان بولەك مەملەكەتتىك كاسىپتىك جۋرنالداردا (حانزۋ تىلىندە) 8 عىلىمي ماقالا، ولكەلىك جۋرنالداردا 10 عىلىمي ماقالا، قازاق تىلىندە شىعاتىن گازەت-جۋرنالداردا 20-عا تارتا عىلىمي ماقالالار باستىرادى. ەكى رەت حالىقارالىق، ون رەت ەل ىشىندە كۇيىكتى ەمدەۋ جونىندەگى عىلىمي تالقى جينالىسىنا قاتىسىپ، عىلىمي ورەلى باياندامالار جاساپ، ءوز سالاسىنىڭ جاقسى باعاسىن العان.

سەرىك ماعاۋياۇلى

ول 1957 جىلى دۇنيەگە كەلگەن. 1982 جىلى شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ەمدەۋ-داۋالاۋ فاكۋلتەتىنىڭ تولىق كۋرسىن باكالاۋرلىق ديپلوممەن تامامداپ، اتالمىش ۋنيۆەرسيتەتكە قاراستى ءبىرىنشى اۋرۋحانانىڭ ادەتتەگى سىرتقى اۋرۋلار بولىمىنە قىزمەتكە قالدىرىلىپ، قازىرگە دەيىن وسى ورىندا ەمشىلىكپەن شۇعىلدانۋدا. ول وتىز جىلعا تاياۋ دارىگەرلىك عىلىمىندا كومەكشى دارىگەر، كومەكشى-وقىتۋشى، جاۋاپتى دارىگەر، لەكتور سىندى قىزمەت باسپالداقتارىن ءساتتى باسىپ ءوتىپ، بۇگىنگى كۇنى دوتسەنت، اعا دارىگەر اتاعىن ەنشىلەگەن ايتۋلى ازاماتتاردىڭ بىرىنە اينالىپ وتىر. 1992 جىلى مەملەكەت تاراپىنان جاپونياعا جىبەرىلىپ، توكيو مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ەكىنشى سىرتقى اۋرۋلار بولىمىندە تاجىريبەدەن ءوتىپ، قان-تامىر سىرتقى اۋرۋلارىن ەمدەۋ بىلىكتىلىگىن جەتىلدىرگەن.

قازىر ول – ءۇرىمجى قالالىق ەمدەۋ شىرعالاڭىن ساراپتاۋ مامانى، شىڭجاڭ مەديتسينا ماماندار قورىنىڭ مۇشەسى. ال 2000 جىلى شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءبىرىنشى اۋرۋحاناسى سىرتقى اۋرۋلار ءبولىمىنىڭ ورىنباسار ءبولىم مەڭگەرۋشىسى جانە سىرتقى اۋرۋلار ەكىنشى ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى قاتارلى مىندەتتەرگە تاعايىندالادى. 2006 جىلى اس قورىتۋ قان-تامىرلارى سىرتقى اۋرۋلار ورتالىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، قان-تامىر قالقانشا بەز سىرتقى ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، ءبىرىنشى كلينيكا ينستيتۋتىنىڭ سىرتقى اۋرۋلار وقىتۋ-زەرتتەۋ كەڭسەسىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى قاتارلى قىزمەتتەرگە تاعايىندالىپ، ەمدەۋ، وقىتۋ-زەرتتەۋ ىستەرىمەن بىرلىكتە اتالمىش ورىنداردىڭ اكىمشىلىك مىندەتتەرىن دە قاتار اتقارۋدا.

ول قان-تامىر سىرتقى اۋرۋلار ءبولىمى جانە قالقانشا بەز سىرتقى اۋرۋلار ءبولىمىنىڭ كۇردەلى، قاتەرلى، اۋىر ناۋقاستارىن ەمدەۋ شەبەرلىگى جونىنەن اۆتونوميالى رايوننىڭ ءىشى-سىرتىندا دا الدىڭعى قاتاردا. كەيىنگى كەزدەرى ۆەنادا (كوكتامىر) قان ۇيىعىنىڭ پايدا بولۋى جانە ونىمەن بىرگە پايدا بولاتىن اۋرۋلار تۋرا تەرەڭ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، ايتارلىقتاي ناتيجەگە قول جەتكىزدى. ەل ىشىندەگى ءتۇيىندى مەديتسينالىق عىلىمي جۋرنالداردا جوعارى ورەدەگى 5 عىلىمي ماقالاسى جارىق كوردى. ونىڭ ءوزى باستاماشى بولعان DeBaky ءىىى قولقا قوسالقى قاباتىنداعى ارتەريا وسپەسىن ەمدەۋ تاجىريبەسى 2007 جىلى شىڭجاڭنىڭ عىلىمدى ىلگەرلەتۋدەگى 2-دارەجەلى سىيلىعىن ەنشىلەيدى.

جىگەر قايروللاۇلى

ول – قىتاي مەديتسينا عىلىمىنىڭ دوكتورى، اعا دارىگەر، ماگيستر اسپيرانتتار جەتەكشىسى. شىڭجاڭ مەديتسينا ۋينۆەرسيتەتى ءبىرىنشى اۋرۋحاناسىنىڭ سۇيەك ارنايى ءبولىم اۋرۋحاناسىنىڭ ومىرتقا ءبولىمىنىڭ ورىنباسار باستىعى. شۇار سۇيەك اۋرۋلارىن زەرتتەۋ توبى ينجەنەرلىك ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى.

جىگەر 1963 جىلى اقپاندا التاي ايماعىنىڭ جەمەنەي اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1981 جىلى ورتا مەكتەپتى ۇزدىك تامامداپ، مەملەكەتتىك ءتۇيىندى ۋنيۆەرسيتەت – قىتاي حالىق ازاتتىق ارمياسى شي-ان 4-اسكەري مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنە وقۋعا قابىلدانادى. ستۋدەنت كەزىندە تالماي ۇيرەنىپ، كوپ رەت ۇزدىك شاكىرت بولىپ باعالانىپ، باكالاۋر دارەجەسىن العان سوڭ، ءوز ءوتىنىشى بويىنشا شالعاي شەكارالىق اۋدانداعا قىزمەتكە بولىنەدى. العاشقى قادامىن شىڭجاڭ يادرولىق قارۋلاردى سىناۋ بازاسىندا، ەرەنقابىرعا تاۋىنىڭ ىشىندەگى اسكەري كازارمادا دارىگەر بولۋدان باستايدى. ول جەردە ۇزدىك دارىگەر اتانىپ، اسكەري اۋرۋحانادا تالاي رەت ماراپاتتالادى. 1989 جىلى مەملەكەتتىك ءبىر تۇتاس اسپيرانتتىق ەمتيحاننان سۇرىنبەي ءوتىپ، ءوزى تۇلەپ ۇشقان 4-اسكەري مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتى شىڭجاڭ اۋرۋحاناسى سۇيەك اۋرۋلار بولىمىنە ماگيسترلىك اسپيرانتتىق وقۋىنا تۇسەدى. كاسىپكە شوگەلدىك تانىتىپ، ۇيرەنۋگە دەگەن زور ىنتالىعى مەن وقۋداعى ۇزدىك ناتيجەلەرىنىڭ ارقاسىندا 1994 جىلى ۇزدىك دوكتورلىق ديپلومعا قول جەتكىزەدى. 2002 جىلى ونى شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءبىرىنشى اۋرۋحاناسىنىڭ سۇيەك اۋرۋلارى بولىمىنە ارنايى جىبەرەدى. ول زەتتەگەن سۇيەك تكانى قۇرلىسى مەن ونى ەمدەۋ تاقىرىبى 1996 جىلى حالىقارالىق ەڭ جوعارى مەديتسينا سىيلىعى مەن مەملەكەتتىك 2-دارەجەلى عىلىم-تەحنيكا سىيلىعىن ەنشىلەيدى. سونىمەن قاتار وعان مەملەكەتتىك عىلىمي ىستەر قوعامىنىڭ جوعارى عىلىم-تەحنيكا سالاسىنداعى ەڭبەكداڭقى كۋالىگىن تارتۋ ەتەدى. ول قىتايداعى تۇڭعىش كەزەكتى كۇردەلى قۇرىلىمدى سۇيەك قامباسىن قۇرۋ ىسىنە قاتىسقان. ونىڭ قىتاي وندىرگەن «ctamme شەگەسىن زەرتتەۋ جانە ونى كلينيكادا قولدانۋ» دەگەن زەرتتەۋى اسكەري ورىندارداعى ەمدەۋ ونىمدىلىگى 3-دارەجەلى سىيلىعىن الادى.

ول قازىر مەملەكەتتىك جاراتىلىستىق عىلىم-تەحنيكا قورى، مەملەكەتتىڭ ۇلكەن 115 سۇيەمەلدەۋ جوسپارى، قىتاي – قازاقستان عىلىمي-تەحنيكالىق بايلانىسى، مەملەكەتتىك وقىتۋ ورگانداردىڭ ءتۇيىندى ماسەلەلەرى، شىڭجاڭنىڭ وقىتۋ ورگاندارىنىڭ ءتۇيىندى ماسەلەلەرى سياقتى تولعاقتى تاقىرىپتارعا جەتەكشىلىك ەتىپ، 600 ميلليوننىڭ ۇستىندەگى تاقىرىپتىق قارجىنى باسقارىپ وتىر. قازىرگە دەيىن ءوز قولىنان 20 ماگيتر-اسپيرانت تاربيەلەدى. مۇنان سىرت ۋنيۆەرسيتەتتىڭ تاپسىرۋىمەن شەتەلدىك ستۋدەنتەرگە، اسپيرانتتارعا شەتەل تىلىندە، حانزۋ تىلىندە مەديتسينالىق ءدارىس وتەدى.

ول – جانە شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تەحنيكالىق باستاماشىسى. «جۇڭحۋا جاراقاتتانۋدى ەمدەۋ جانە سۇيەك اۋرۋلارى» جۋرنالىنىڭ جوراسى، «جۇڭحۋا مەديتسينا عىلىمي جۋرنالىنىڭ» (اعىلشىن تىلىندەگى) ساراپشى مامانى. قىتاي بيولوگيالىق ءدارى-دارمەك تەح-نيكالىق قوعامى، سۇيەك تكانى سكلادى قور قوعامىنىڭ مەملەكەتتىك مۇشەسى. حالىقارالىق ورنىقتىرۋ (اواا) قوعامىنىڭ مۇشەسى. گيگينالىق تۇيىقسىز شىرعالاڭعا توتەپ بەرۋ ۇيىمىنىڭ مەملەكەتتىك مامانى. تالاي رەت امەريكا قۇراما شتاتتارى، اۋستراليا، قازاقستان ەلدەرىندە ءىسساپاردا بولىپ، عىلىميلەكتسيالار وقىعان.

قىتايدىڭ ەڭ جوعارى ورەدەگى مەديتسينالىق «جۇڭحۋا سۇيەك اۋرۋلارى» جۋرنالى، «جۇڭحۋا جاراقات سۇيەك اۋرۋلارىن ەمدەۋ» جۋرنالى، «جۇڭحۋا تاجىريبەلىك حيرۋرياسى» جۋرنالى سەكىلدى باسىلىمداردا وتىزعا تارتا عىلىمي ەڭبەكتەرى جارىق كورگەن ايتۋلى دارىگەر.

مۇقيات ورازحانۇلى

مەديتسينا عىلىمىنىڭ دوكتورى م. ورازحانۇلى 1970 جىلى ماۋسىمدا دۇنيەگە كەلگەن. دوتسەنت، ماگيستر اسپيراتتار جەتەكشىسى. ول – قازىر شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتى ءبىرىنشى اۋرۋحاناسىنىڭ ادەتتەگى جۇرەك، ىشكى كەسەلدەر ءبولىمىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى. جۇرەك اۋرۋلارى ورتالىعى باستاۋىش پارتيا ۇيىمىنىڭ ورىنباسار حاتشىسى. قىتاي مەديتسينا قوعامى جۇرەك-قان تامىرلارىنىڭ اۋرۋلارى بولىمىندە قوعامنىڭ جوراسى، شىڭجاڭ دارىگەرلىك قوعامى ىشكى اۋرۋلار بولىمشە قوعامىنىڭ تۇراقتى جوراسى. شىڭجاڭ باتىسشا-قىتايشا بىرلەستىرۋ قوعامىنىڭ القا مۇشەسى، شۇار جانە ءۇرىمجى قالالىق ەمدەۋ شىرعالاڭىن ساراپتاۋ ماماندار قوراسىنىڭ مۇشەسى، شىڭجاڭ جۇرەك-قان تامىرلارىن جالعاۋدى باقىلاۋ ورتالىعىنىڭ جوراسى، مەملەكەتتىك جاستار بىرلەستىگىنىڭ مۇشەسى، شىڭجاڭ جاستار بىرلەستىگى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى، «قىتاي 4-مامىر جاستار سىيلىعىنىڭ» يەگەرى. 2008 جىلى «شىڭجاڭدى تەبىرەنتكەن ون ۇلگىلى جاستىڭ» ءبىرى.

ول نەگىزىنەن جۇرەك-قان تامىرلارى ىشكى كەسەلدەرىن ەمدەۋمەن اينالىسادى. قوزعاۋشى اپپارات ورناتۋ جانە ساۋلەمەن ەرىتۋ وپەراتسياسىنىڭ شەبەرى. بۇرىنعى-سوڭعى ءۇرىمجى قالالىق عىلىم-تەحنيكانى ىلگەرىلەتۋ سىيلىعىنىڭ ەكىنشى دارەجەلى سىيلىعىن ەكى رەت، ءۇشىنشى سىيلىعىن ءبىر رەت ەنشىلەگەن. مۇنان سىرت ولكەلىك دارەجەدەن جوعارى باسىلىمداردا 50-دەن ارتىق عىلىمي ماقالاسى جاريالانعان. مۇنىڭ ىشىندە مەملەكەتتىك دارەجەلى باسىلىمداردا جارىق كورگەندەرى – جيىرما ءبىر. قازىر ول مەملەكەتتىك «ون ءبىرىنشى بەس جىلدىق» عىلىم-تەحنيكانى سۇيەمەلدەۋ جوسپارىنىڭ قوسىمشا تاقىرىبىنان ءبىر، ال شۇار جاراتىلىستىق عىلىمدار قورى تاقىرىبىنان جانە ءبىر ەڭبەك دايارلاپ جاتىر.

ساعات باراشقىزى

ول – ساۋىقتىرۋ دارىگەرلىك ءبولىمىنىڭ اعا دارىگەرى، دوتسەنت. ول 1957 جىلى قاڭتاردا التايدىڭ قابا اۋدانىندا مامان وتباسىندا تۋىلعان. 1983 جىلى جەلتوقساندا شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ەمدەۋ دارىگەرلىك عىلىمى كاسىبىنىڭ تولىق كۋرسىن بىتىرگەن. وقۋىن تامامداعاننان كەيىن شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءبىرىنشى اۋرۋحاناسىنىڭ كۇيىك-ءپىشىن تۇزەۋ جانە سىرتقى اۋرۋلار عىلىمى سالاسىندا وقىتۋشىلىقپەن شۇعىلدانادى.

1998 جىلى اۋرۋحانا باسشىلىعى ونىڭ قىزمەتكە جەتىكتىگىن ەسكەرىپ، فيزيكالىق ەمدەۋ، ساۋىقتىرۋ بولىمىنە اۋىستىرىپ، ءبولىم مەڭگەرۋشىسى مىندەتىن جۇكتەيدى. سودان باستاپ ول فيزيكالىق ەمدەۋ، ساۋىقتىرۋ بىلىمدەرىن وقىتۋ جانە عىلىمي زەرتتەۋ قىزمەتىمەن شۇعىلدانىپ، 26 جىل بويى وسى سالادا جەمىستى ەڭبەك ەتىپ كەلەدى.

اعا دارىگەر ساعدات باراشقىزى – فيزيكالىق ەمدەۋ، ساۋىقتىرۋ سالاسىندا وزىندىك ەمدەۋ ءتاسىلى مەن تەحنولوگياسىن قالىپتاستىرىپ، سۇيەك، بۋىن اۋرۋلارىن، اسىرەسە، مويىن، يىق، بەل، اياق سىرقىراپ اۋرۋى جانە اياق، قول بۋىن اۋرۋلارىن ەمدەپ جازۋدا وزىندىك دارا ۇلگى جاراتقان دارىندى دارىگەر. تولىق كۋرستا جانە ماگيستر-اسپيرانتتارعا دارىگەرلىك كلينيكا عىلىمى تۋرالى ءدارىس بەرىپ، لەكتسيا وقۋداعى شەبەرلىگىمەن ستۋدەنتەر القاۋىنا بولەنىپ كەلەدى. مۇنان سىرت ول جۇمىستان سىرتقى ۋاقىتتارىن پايدالانىپ «جۇڭحۋا فيزيكالىق ەمدەۋ جانە ساۋىقتىرۋ» جۋرنالى، «جۇڭحۋا كلينيكالىق ساۋىقتىرۋ» جۋرنالى، «شىڭجاڭ مەديتسيناسى»، «شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتى عىلىمي جۋرنالى» قاتارلى بەدەلدى كاسىپتىك جۋرنالداردا ءوز ماماندىعىنىڭ قىرى مەن سىرىن جەتە زەرتتەگەن 20-دان ارتىق عىلىمي ماقالا جاريالاپ ۇلگىردى.

ساعات – بۇل كۇندەرى قىتاي فيزيكالىق ەمدەۋ، ساۋىقتىرۋ قوعامىنىڭ مەملەكەتتىك جوراسى، شىڭجاڭ ساۋىقتىرۋ-دارىگەرلىك قوعامىنىڭ تۇراقتى القا مۇشەسى، شىڭجاڭ دارىگەرلىك قوعامىنىڭ ەمدەۋ شارالارىن ساراپتاۋ مامانى، شىڭجاڭ عىلىم-تەحنيكا قوعامى ماماندار قوراسىنىڭ مۇشەسى. ول ءوز كاسىبىنە قوسا وسىنداي مىندەتتەردى دە اتقارادى.

كۇمىس باياحمەتقىزى

دوتسەنت كۇمىس باياحمەتقىزى 1958 جىلى 13-قاراشادا تۋىلعان. قازىر شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءبىرىنشى اۋرۋحاناسى كلينيكالىق پسيحولوگيا ءبولىمىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى رۋحاني جانە پسيحيكالىق اۋرۋلار مامانى. ءارتۇرلى كۇردەلى پسيحيكالىق اۋرۋلار مەن رۋحاني اۋرۋلارعا دياگنوز قويۋ جانە ولاردى ەمدەۋگە جەتىلگەن شەبەر دارىگەر.

1996 جىلدان 2000 جىلعا دەيىن جاپونيانىڭ بيحايداۋ ۋنيۆەرسيتەتىندە نەرۆ اۋرۋلارى مەن پسيحيكالىق اۋرۋلاردى ەمدەۋدى ارنايى وقىعان. ول دارىگەرلىگىمەن قاتار رۋحاني اۋرۋلار عىلىمى، كلينيكالىق پسيحولوگيا عىلىمى سالاسىندا وقىتۋشىلىق جانە عىلىمي زەرتتەۋگە ات سالىسىپ، تىڭ تابىستارعا قول جەتكىزدى. قازىرگە دەيىن ءتيىستى كاسىپتىك جۋرنالداردا عىلىمي ورەسى جوعارى 15 ماقالاسى جاريالانادى. سونداي-اق ول ءوز ماماندىعى بويىنشا 7 ماگيستر-اسپيرانتتى شاكىرتتىككە قابىلداپ، بۇگىنگى كۇنى مۇنىڭ ۇشەۋى وقۋىن ءبىتىرىپ، وسى سالادا قىزمەت جاساۋدا. 2002 جىلدان 2004 جىلعا دەيىنگى ارالىقتا ول شۇار وقۋ-اعارتۋ مەڭگەرمەسى جانە دەنە-تاربيەسى مادەنيەتى مەڭگەرمەسىمەن بىرلىكتە ءبىر تاقىرىپتى زەرتتەپ ءبىتىرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق عىلىمي جەتىستىكتەر ساراپتاۋىنان وتكىزەدى. 2006 جىلى شىلدەدە جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىن زەرتتەۋ ورنىمەن بىرلىكتە اۆتونوميالى اۋداندىق زەرتتەۋ تاقىرىبىنان جانە بىرەۋىن ورىندايدى. 2008 جىلى تامىزدا اۆتونوميلى رايوندىق جاراتىلىس عىلىمدار قوعامىمەن بىرلىكتە جانە ءبىر تاقىرىپتى يگەرۋگە كىرىسەدى.

گۇلبانۋ بۇلانتايقىزى

ول 1956 جىلى 10-شىلدەدە تۋىلعان. 1978 جىلدان 1982 جىلعا دەيىن شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ كۇتۋ ينستيتۋتىندا وقىعان. ونى بىتىرگەننەن كەيىن ۋنيۆەرسيتەتكە قاراستى ءبىرىنشى اۋرۋحانانىڭ سۇيەك اۋرۋلارى بولىمىنە جۇمىسقا قالعان.

ءوز ماماندىعىنا شوگەل، ىسكەر گۇلبانۋ 1984 جىلى شۇار بويىنشا ۇزدىك مەدبيكا اتاعىن يەلەنەدى. ال 1985 جىلى وسى اۆتونوميالى رايونداعى ەڭ ۇزدىك دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتكەرى بولىپ ماراپاتتالادى. 1987 جىلى ناۋرىزدا «بەل ومىرتقاسى اۋرۋلارىن كۇتۋدىڭ تاماشا ادىستەرى» دەگەن عىلىمي ماقالاسى ۋنيۆەرسيتەت باسىلىمىندا جارىق كورەدى. ول 1989 جىلعى اقپاننان 1990 جىلعى ساۋىرگە دەيىن گۋاڭجۋ مىڭنيدان اجارلاندىرۋ ينستيتۋتىندا ءاجىم كەتىرۋ، سۇلاندىرۋ ماماندىع بويىنشا ءبىلىمىن جەتىلدىرىپ، ەڭ جوعارى «اجارلاندىرۋشى» ديپلومىن الادى. 1992 جىلى «بۋىن اۋرۋلارىن ەمدەۋ بارىسى جانە كۇتۋ امالدارى» دەگەن ماقالاسى  كۇتۋ ينستيتۋتتارىنىڭ باعدارلاماسىنا ەنىپ، ونى جۇيەلى ۇيرەنۋ شاكىرتتەر مىندەتىنە اينالادى. 2001 جىلى مەملەكەت بويىنشا جاريالانعان كۇتۋ ينستيتۋتتارىنىڭ ديسسەرتاتسميا وقۋ جارىسىندا ول جازعان «قارتتاردىڭ سۇيەك سىنىعىن ەمدەۋ جانە كۇتۋ» تۋرالى ماقالاسى جارىسسوزگە شىعۋشىلاردىڭ «ەڭ تاڭداۋلى ماقالاسى» بولىپ باعالانادى. 2003 جىلى مامىردان 2004 جىلى مامىرعا دەيىن اۋرۋحانا اكىمشىلىگىنىڭ ارنايى جولداماسىمەن ول بۇراتالا وبلىسىنىڭ جىڭ اۋدانىنا بارىپ، اۋدان اۋرۋحاناسىنىڭ ەمدەۋ توبىمەن ءبىر جىل جۇمىس جۇرگىزىپ، ايتارلىقتاي ناتيجەمەن ورالادى. 2006 جىلى قىركۇيەكتەن 2007 جىلى قىركۇيەككە دەيىن قوتان ايماعىنا بارىپ، ۇيعىر مەديتسينا عىلىمىن ءبىر جىل وقيدى.

گۇلبانۋ قازىر شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءبىرىنشى اۋرۋحاناسىنىڭ سۇيەك بولىمشە اۋرۋحاناسىنىڭ بۋىننىڭ سىرتقى اۋرۋلارى ءبولىمىنىڭ باس قوعاۋشىسى، كۇزەتشىسى مىندەتىن اتقارادى.

جازيرا توقايقىزى

ول – مەديتسينا عىلىمىنىڭ دوكتورى، ماگيستر، اسپيرانتتار جەتەكشىسى.

جازيرا 1965 جىلى مامىردا تۋىلعان. 1987 جىلى شي-ان مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىن وقىپ بىتىرگەن. 1997 جىلعى اقپاننان 2003 جىلعى ناۋرىزعا دەيىن جاپونيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ مەديتسينا ءبولىمى دوكتورانتۋراسىندا وقيدى. وندا ول كلينيكالىق ەلەكتروكارديوگرامما سالاسىندا زەرتتەۋ جۇرگىزەدى. 2003 جىلى وسى ماماندىق بويىنشا دوكتورلىق دەسسەرتاتسيا قورعاپ، اشقان جاڭالىعى اتاعىن شىعارادى. سول جىلى ساۋىردە ەلىنە ورالىپ، ىشكى تىنىستى ەمدەۋ، وقىتۋ جانە زەرتتەۋ جۇمىسىن جالعاستىرادى. 2006 جىلى ماۋسىمدا شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىندە ءتيىستى زەرتتەۋىن تامامدايدى. قازىرگە دەيىن ونىڭ سالالىق جۋرنالداردا 12 عىلىمي ماقالاسى جارىق كورەدى. جەتەكشىسىمەن بىرلىكتە «تەلەفونمەن كارديوگرامما سيستەماسىن جولداۋ» تاقىرىمىندا ەكى تومدىق مونوگرافيالىق ەڭبەك جازىپ، ول قىتاي جاپاون ەلىنىڭ عىلىم سالاسىنا ۇلكەن ۇلەس قوسادى. قازىر تىنىس ءبولىمىنىڭ ماگيستر اسپيرانتتار جەكەكشىسى. بۇگىنگە دەيىن 12 ماگيستر-اسپيرانت قابىلداپ، ءوز سالاسىندا مىقتى دارىگەرلەردىڭ ءوسىپ-جەتىلۋىنە ايانباي تەر توگۋدە.

بۇگىنگى تاڭدا ونىڭ نەگىزگى عىلىمي زەرتتەۋ باعىتى: كەڭىردەكشە سيپاتتى دەمىكپە، سوزىلمالى حارەكتەرلى توسىلۋ سيپاتى وكپە اۋرۋلارى، وكپە قابىنۋى سيپاتىنداعى جۇرەك اۋرۋى جانە تەلەفوندىق كارديوگرامما سيستەماسىنىڭ كلينيكالىق قولدانىلۋى.

ناديرا تىلەۋحانقىزى

ول – مەديتسينا عىلىمىنىڭ دوكتورى. 1964 جىلى اقپاندا ءۇرىمجى قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن. دوتسەنت، ماگيستر اسپيرانتتار جەتەكشىسى. 1987 جىلى شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىن ءبىتىرىپ، اتالمىش وقۋ ورنىنا قاراستى ءبىرىنشى اۋرۋحانادا جۇمىسقا قالدىرىلعان. 1997 جىلى شىلدەدەن 2003 جىلى ناۋرىزعا دەيىن جاپونيانىڭ حوككايدو ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوكتورانتۋراسىندا وقىعان. نەگىزگى ماماندىعى – ۋلترا دىبىستى دياگنوز قويۋ، كەسكىندى دياگنوز قويۋ، باۋىر اۋرۋلارى. ول – باۋىر كلەتكاسى راگىنىڭ ەمدەۋدەن كەيىنگى قايتا قوزۋ فورماسىن نىسانا ەتكەن زەرتتەۋلەر اۆتورى. ونىڭ لازەر ساۋلەسى ست جانە ۋلترا دىبىس كەسكىندەرىن سالىستىرۋى جەمىستى بولادى. اسىرەسە جاڭا تيپتەگى ست اپپاراتىن ەنگىزگەننەن كەيىن باۋىردىڭ ءۇش كەڭەستىك قۇرىلىم كەسكىنى، باۋىرداعى (ۆەنا) كوكتامىردىڭ اينالىم اۋماعى جانە باۋىردىڭ وڭ-سول جاپىراقشاسىنىڭ ۇلكەندىگى سەبەپتەرىن انىقتايدى. 2003 جىلى ناۋرىزدا دوكتورلىق ديپلومىن الادى.

سول جىلى مامىردا ەلىنە ورالىپ، ۋلترا دىبىستى  دياگنوز قويۋدىڭ تەحنولوگياسىن (ەمدەۋ) وقىتۋ، زەرتتەۋ، جۇمىستارىن جالعاتىرادى. قازىرگە دەيىن ءوز ماماندىعىنا قاتىستى 12 عىلىمي ماقالا جاريالايدى. 2003 جىلى ءبىر عىلىمي ماقالاسى ەۋروپا ماماندارىنىڭ عىلىمي جينالىسىندا 2-دارەجەلى سىيلىققا يە بولادى. ول قازىر ۋلترا دىبىستى ەمدەۋ ورتالىعىندا ءبولىم مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى. كورىنەكتى كىشى مۇشەلەر ءبولىمىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى. قازىرگە دەيىن 12 ماگيستر اسپيرانت قابىلداعان. ولاردىڭ بەسەۋى وقۋىن ءبىتىرىپ، وسى سالادا جۇمىس جاساۋدا.

ساعىندىق ەرەجەپۇلى

ول 1963 جىلى قىركۇيەكتە تۋىلعان. 1992 جىلى شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ كلينيكا ينستيتۋتىن وقىپ ءبىتىرىپ، سول جىلى مەملەكەتتىك ءبىر-تۇتاس ماگيستر اسپيرانتتىق ەمتيحاننان جاقسى ناتيجەمەن وتكەن. 1996 جىلى جۇرەك-قان تامىرلارىنىڭ ىشكى تاۋرۋلارى ماماندىعىنىڭ ماگيستر-اسپيراتتىق ديپلومىن العان. سودان قازىرگە دەيىن شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءبىرىنشى اۋرۋحاناسى جۇرەك-قان تامىرلارىنىڭ تارىلعىش اۋرۋلارى كەڭسەسىندە دارىگەر بولىپ قىزمەت اتقارادى. ال كەيىنگى كەزدەردە ول – وسى بولىمدە جاۋاپتى دارىگەر.

وسى جىلدار ىشىندە ول اۋرۋحانانىڭ جەدەل جاردەم ورتالىعى، اسقىنعان اۋرۋلاردى كۇتۋ ءبولىمى، نەرۆ ىشكى اۋرۋلار ءبولىمى، جۇرەك ىشكى اۋرۋلار ءبولىمى سەكىلدى بولىمدەردە ۇزاق ۋاقىت جۇمىس جاساعاندىقتان كلينيكالىق قىزمەت تاجىريبەسى مول. تالاي رەت قوتان، مايتاۋ، فۋكاڭ، شيحۋ، بۇراتالا قاتارلى جەرلەردە جۇرەك-قان تامىر اۋرۋلارى مەن ۇزاق عۇمىر كەشكەن قارتتاردا ءجيى بولاتىن اۋرۋلارعا قاتىستى تەكسەرۋلەرگە قاتناسىپ، ءوزىنىڭ نەگىزگى جانە كاسىپتىك ءبىلىمىن، ەمدەۋ تەحنولوگياسىن جوعارلاتادى. جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىنىڭ الدىن الۋ، دياگنوز قويۋ، ەمدەۋ جانە سىرقاتتانۋدىڭ الدى-ارتىنداعى كەسىم جاساۋدى جەتە زەرتتەگەن تاجىريبەلى دارىگەر.

كومپيۋتەردىڭ مەديتسينادا قولدانۋىنا الەمدىك سايت جانە توربەت جوبالاۋ بىلىمدەرىنە، سونىمەن بىرگە اعىلشىن تىلىنە جەتتىك. ءوز ماماندىعىنا قاتىستى ناقتىشلى مەديتسينالىق احۋالدارمەن ۇشتاستىرىپ جازعان 18 عىلىمي ماقالاسى ءتيىستى كاسىپتىك عىلىمي جۋرنالداردا جارىق كورگەن.

*        *        *

ءسويتىپ، شىنجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءبىرىنشى اۋرۋحاناسىنداعى ءار ۇلت قىزمەتكەرلەرى اتالعان ورتالىقتىڭ بەس اسپاپ كورپۋسى، عىلىم-تەحنيكا كورپۋسى جاڭادان بوي كوتەرۋ ۇستىندەگى كەڭەيتىلگەن ەمدەۋ كورپۋسى قاتارلى تاماشا ماتەريالدىق بازا-جاعدايلاردى تولىق پايدالانىپ، باسشىلىقتىڭ قاتاڭ تالابىنان شىعىپ، ەل ءىشى مەن سىرتىنداعى وزىق عىلىمي ەمدەۋ ادىستەرىن ومىرگە ەنگىزىپ، ءوز دارىندارى ارتىقشىلىعىن ىسكە قوسىپ، ودان ەل ءىشى-سىرتىنان كەلگەن سىرقارتتار ءۇشىن ءسوزسىز تاماشا ەمدەلۋ جاعدايىن جاساپ وتىر. مۇمكىندىگىنشە بارلىق اۋرۋلاردىڭ ەمدەلۋ اقىسىن ازايتۋعا اتسالىسىپ، حالىڭ حالىق بۇقاراسى ءۇشىن ساپالى قىزمەت كورسەتىپ، اۋرۋحانانىڭ شىنجاڭداعى جانە شەكارالاس وڭىردەگى ابىرويىن تۇسىرمەي، قايتا سەنىمدىلىگىن جوعارىلاتۋعا كۇش سالىپ وتىرعان ولار ءوز اۋرۋحاناسىنىڭ شۇار بويىنشا ەڭ ۇلكەن، ەڭ جاقسى، بۇكىل قىتايدىڭ سولتۇستىك باتىس ءوڭىرىنىڭ ەڭ الدىڭعى، ءتىپتى بۇكىل ورتا ازيا ەلدەرىنە ىقپال جاساي الاتىن ەمدەۋ، وقىتۋ، زەرتتەۋدى بىرگە ۇشتاستىرعان بەس اسپاپ، وسى زاماندىق ەم-شيپا ورتالىعى بولىپ قالا بەرۋى ءۇشىن كۇرەسىپ كەلەدى. سوندىقتان دا بۇل اۋرۋحانا توڭىرەكتىڭ ءتورت بۇرىشىنداعى تالانتتىلاردى وزىنە باۋراپ، جينايتىن عىلىمي-زەرتتەۋ بازاسى بولىپ قۇرىلسا كەرەك.

ءالىمجان ءاشىمۇلى

Abai.kz