قازاقستان سياقتى پايدا بولىپ كەلە جاتقان دەموكراتيالار، الەمدىك ارەنادا سىندارلى شەشىمدەر كليماتىن جاساۋعا ىقپال ەتۋگە قابiلەتتى - نازارباەۆ
استانا. 9 قىركۇيەك. قازتاگ– ەندى پايدا بولىپ كەلە جاتقان دەموكراتيالار، ونىڭ ىشىندە قازاقستان دا بار، الەم ارەناسىندا سىندارلى شەشىمدەر قابىلداۋ ءۇشىن كليمات جاساۋعا تۇرتكى بولا الادى، دەپ سەنەدى مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
ول امەريكاندىق «ۆاشينگتون تايمس» گازەتىندە سەيسەنبى كۇنى جاريالانعان ماقالاسىندا الەم جۇرتشىلىعىمەن وسىنداي دەگەن ءوزىنىڭ ويلارىمەن بولىسەدى. بۇل ماقالانىڭ بەيرەسمي اۋدارماسى سارسەنبى كۇنى پرەزيدەنتتىڭ سايتىندا جاريالانىپتى.
«ەندى تۋىنداپ كەلە جاتقان، «جاسامپازدىق كوشباسشىلىقتى» ناسيحاتتاۋشى دەموكراتيا بولا تۇرىپ، ءتىپتى قارسىلاسقان تاراپتاردىڭ دا ديالوگىن ىنتالاندىرۋ قازاقستاننىڭ قولىنان كەلىپ وتىر... ءدال وسىلاي تۋىنداپ كەلە جاتقان دەموكراتيا ءوز ۇلەسىن قوسا الادى. وتكەننىڭ تامىرلانىپ كەتكەن، كەيدە قاساڭدىق قاراما-قايشىلىق جۇگىن ارقالاماي، «جاڭا كەلگەندەر» ەركىندىكتىڭ عالامدىق ارەناسىندا شىنايى سىندارلى شەشىمدەردى قابىلداۋ كليماتىن قالىپتاستىرۋعا ۇيىتقى بولۋعا قابىلەتتى»، - دەپ ەسەپتەيدى ن. نازارباەۆ.
قازاقستان ءوزىنىڭ ۇستانىپ وتىرعان وسىنداي «جاسامپازدىق كوشباسشىلىق» ساياساتىنىڭ مىسالى رەتىندە، مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدە تۇراقتى تۇردە الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەردىڭ سەزدەرىنىڭ وتكىزىلىپ تۇرۋىن، رەسپۋبليكانىڭ ماگاتە قامقورلىعىمەن يادرولىق وتىننىڭ حالىقارالىق بانكىن قۇرۋعا دايىندىعىن، كەزىندە كسرو-دان ەنشىلىككە قالعان يادرولىق قارۋدان باس تارتۋىن اتادى.
استانا. 9 قىركۇيەك. قازتاگ– ەندى پايدا بولىپ كەلە جاتقان دەموكراتيالار، ونىڭ ىشىندە قازاقستان دا بار، الەم ارەناسىندا سىندارلى شەشىمدەر قابىلداۋ ءۇشىن كليمات جاساۋعا تۇرتكى بولا الادى، دەپ سەنەدى مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
ول امەريكاندىق «ۆاشينگتون تايمس» گازەتىندە سەيسەنبى كۇنى جاريالانعان ماقالاسىندا الەم جۇرتشىلىعىمەن وسىنداي دەگەن ءوزىنىڭ ويلارىمەن بولىسەدى. بۇل ماقالانىڭ بەيرەسمي اۋدارماسى سارسەنبى كۇنى پرەزيدەنتتىڭ سايتىندا جاريالانىپتى.
«ەندى تۋىنداپ كەلە جاتقان، «جاسامپازدىق كوشباسشىلىقتى» ناسيحاتتاۋشى دەموكراتيا بولا تۇرىپ، ءتىپتى قارسىلاسقان تاراپتاردىڭ دا ديالوگىن ىنتالاندىرۋ قازاقستاننىڭ قولىنان كەلىپ وتىر... ءدال وسىلاي تۋىنداپ كەلە جاتقان دەموكراتيا ءوز ۇلەسىن قوسا الادى. وتكەننىڭ تامىرلانىپ كەتكەن، كەيدە قاساڭدىق قاراما-قايشىلىق جۇگىن ارقالاماي، «جاڭا كەلگەندەر» ەركىندىكتىڭ عالامدىق ارەناسىندا شىنايى سىندارلى شەشىمدەردى قابىلداۋ كليماتىن قالىپتاستىرۋعا ۇيىتقى بولۋعا قابىلەتتى»، - دەپ ەسەپتەيدى ن. نازارباەۆ.
قازاقستان ءوزىنىڭ ۇستانىپ وتىرعان وسىنداي «جاسامپازدىق كوشباسشىلىق» ساياساتىنىڭ مىسالى رەتىندە، مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدە تۇراقتى تۇردە الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەردىڭ سەزدەرىنىڭ وتكىزىلىپ تۇرۋىن، رەسپۋبليكانىڭ ماگاتە قامقورلىعىمەن يادرولىق وتىننىڭ حالىقارالىق بانكىن قۇرۋعا دايىندىعىن، كەزىندە كسرو-دان ەنشىلىككە قالعان يادرولىق قارۋدان باس تارتۋىن اتادى.
ن. نازارباەۆ «مەملەكەتتىك قۇرىلىستا سىندارلىق قاجەت» ەكەنىنە سەنىمدى. «سىندارلى ساياسات، يەولوگيالىق «كرەست جورىعى» دەگەنگە قاراعاندا ارىپتەستەردە جىلدامراق وڭ رەاكتسياسىن تۋدىرادى. بۇل تۋىنداپ كەلە جاتقان دەموكراتياعا تۇسىنىكتى، ولار بار بولعانى ونداعان جىلدار ىشىندە بۇل تاجىريبەنى ىسكە اسىرىپ كەلەدى، ال امەريكاعا بۇعان 200 جىلدان ارتىق ۋاقىت كەتتى»، - دەيدى پرەزيدەنت ءوزىنىڭ ماقالاسىندا.
«پرەزيدەنت وباما مۇنى جاقسى تۇسىنەدى. ول ءوزى سايلانعاننان ەكى اپتا وتىسىمەن ماعان، ايماقتىق ىنتىماقتاستىقتى، يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ شارالارى مەن ەنەرگەتيكالىق ءوزارا ارەكەت ماسەلەسىن تالقىلاۋ ءۇشىن تەلەفون شالدى. سول اڭگىمەنىڭ بارىسىندا، جانە ودان كەيىنگى دە تالاي سويلەگەن سوزدەرىندە پرەزيدەنت وباما، مەملەكەتتىك ىستەردى وركەنيەتتى جۇرگىزۋ ءۇشىن سىندارلىلىقتى ىرگەتاس رەتىندە باعالايتىنىن اڭعارتتى»، - دەپ اتاپ كورسەتتى ن. نازارباەۆ.
ول، ستراتەگيالىق تۇرعىدان ماڭىزدى بولىپ وتىرعان ورتا ازيادا قالىپتاسقان رەسەي، اقش جانە قىتاي قارىم-قاتىناسى اياسىندا قازاقستان ءوزىنىڭ ءرولى مەن ىقپالى تۋرالى ويلاناتىنىن ايتادى. ونىڭ ايتۋىنشا، وسى مەملەكەتتەردىڭ اراسىنداعى «بۇل جەردەگى ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناستاعى جەڭىل سامال» «سالدارى قۋاتتى داۋىلعا سوعۋى مۇمكىن».
سونىمەن قاتار، دەپ ەسەپتەيدى ن. نازارباەۆ، «سۋپەردەرجاۆالاردىڭ باراك وباما مەن دميتري مەدۆەدەۆ سىندى كوشباسشىلارى قالامسابىنىڭ ءبىر سىلتەۋى ارقىلى بارىمىزگە اسەر ەتەرلىك كۇشتەر مەن پروتسەسستەردى قوزعاپ، ونداعان جىلعى جاتسىنۋدى كەرى بۇرا الادى».
«رەسەي، قىتاي، يران مەن اۋعانستان اراسىندا وتىرىپ قازاقستان مەن ورتا ازيا ونداي ىقپالدىڭ سالدارىن باسقالاردان ەرەكشە سەزىنەدى»، - دەپ قوستى ول.
